|
2008
|
|
|
Eta gutxiespen hauek ez ziren izendegiaren aferari lotutako anekdota koiuntural soilak, arazo sakonagoen agerpenak baino. Urte asko geroago idatzitako memorietan, José Artetxe gipuzkoar jeltzaleak aipatzen zuenez, gerraurreko urte haietan, Euzkadi egunkarira bidalitako artikuluetan Azkueren lanen bat nabarmentzen zuen bakoitzean erredakzioan zentsuratu egiten zioten400 Lekukotasun horrek baieztatu egiten du Bizkaiko alderdikideek (Euzkadi nagusiki haiek kontrolatzen baitzuten) mugatu egin
|
nahi zutela
Azkueren prestigioa, ez zedin gerta jeltzaleen begietan euskaltzainburua hizkuntza kontuetan autoritate gisa agertzerik. Azken finean jokoan zegoena hizkuntza arautzeko boterea zen.
|
|
|
Horiek ekoizten zutena beti izango zen gutxiago egunkari bateko euskal zutabea baino. Horregatik
|
nahi zuen
Azkuek egunkari alternatibo bat, osoki euskaraz. Aukeran Gipuzkoan egina Akademiaren ildoko gipuzkera bultzatzeko.
|
|
|
Que los venideros no digan que todos hemos sido mineros con fortuna o sin ella y pelotaris»119 Azkuerentzat euskaldun ideala ezin muga zitekeen euskal arrazara, baina ezta pilotari pintoreskoa izatera, edo euskal industrial izatera ere. Euskaldunetaz topiko zen ekonomia eta kirol arloko jardueraz haratago euskal hiztun ikasiak
|
nahi zituen
Azkuek, landuak. Euskalduntasuna hizkuntzan zekusan, baina hizkuntza herritarren ahozko komunikazio tresna espontaneo izatetik haratago euskal kultura aktiboki garatu eta maila jasora eraman nahi zuen.
|
|
|
Halaber Azkuek Iparraldeko hautagai posible gehiagoz egiten zion galdera Broussaini, eta, aukera gisa, Daranatz, Constantin eta Lacombez eskatzen iritzia. Akademiko izateko baldintzen artean euskaldun izatea sortzez eta hizkuntzaz, linguistika jakintzak izatea eta lanerako prest egotea aipatzen zizkion, asmoa Akademia hamabostero Donostian biltzea baitzen229 Ikusten denez Akademia aktibo bat sortu
|
nahi zuen
Azkuek.
|
|
|
«muchas veces[...] he considerado cuanto daño hace en mí al vascófilo la música»310 Baina gauzak ondo egin
|
nahi baitzituen
Azkuek arlo jakinetan sakontzen saiatzen zen. Horrek ez zuen kentzen Azkueren bokazioa herri jakintza guztietara hedatzea zenik.
|
|
|
Normatibotasun hori, Tovarrek ez bazekien ere, formazko ezaugarrietan ere antzeman daiteke: Azkuek Tours-eko moldiztegiari eman zizkion azalpenetan, bere hiztegiak izan beharreko formato eta tipografia zein zen zehazteko, eredu gisa Frantziako Akademiaren hiztegia aipatu zien, ez kasualitatez45 Eta hiztegia egiazki normatiboa izan zedin euskara-erdara sarreraz gain erdara-euskara sarrera ere eman
|
nahi zion
Azkuek. Hola, bi tomotako euskara-gaztelania-frantsesa sarrerara mugatu barik, Azkueren helburua hiztegiari jarraipena ematea zen:
|
|
|
Hezkuntza erlijioso eraginkor bat bermatzearen eta Amerikarako emigrazioaren kontu piadosoen argudiopean, hein bateko euskararen presentzia segurtatu
|
nahi zuen
Azkuek. Arrazonamendua, ostera ere, erabat posibilista zen, Azkuek azpimarratu zuen «que así se atrae al pueblo a los gobernantes» espresioan ikusten denez.
|
|
2011
|
|
|
Halaber, Mikel Zalbideri eskertu nahi dio Beharrizanen Lantaldeari buruz emandako informazioa. Era berean, ez nuke aipatu gabe utzi
|
nahi
Azkue Biblioteka. Ikerketa-gune interesgarri eta atseginagorik nekez aurki daiteke Euskal Herrian.
|