|
2002
|
|
|
Afrikako basamortuen ertzetan bizi diren tribuen antzinako ezagutzak funtsezkoak dira ekosistema horien narriadura geldiarazteko estrategietan. Hala ulertu dute Nazio Batuen desertizazioaren aurkako
|
mundu
programa berri baten arduradunek. Programa horrek proiektu pilotuak ditu Saharaz hegoaldeko bederatzi herrialdetan (Botswana, Burkina Faso, Kenia, Mali, Namibia, Niger, Senegal, Hegoafrika eta Zimbabwe), Afrikan desertizazioa ingurumen arazo larrienetako bat baita.
|
|
2003
|
|
|
Elikagaien
|
Mundu
Programak korridore humanitario berri bat sortu du Kuwaitetik
|
|
2004
|
|
|
Herrialde industrializatuetan, egindako azterketek erakusten dute tabakismoa funtsezko arrisku faktorea dela periodontopatietan. OMEren lehentasunak OMEren Aho hortzetako Osasunaren
|
Mundu
Programaren lehentasunen artean, honako hauek azpimarratu behar dira: aho hortzetako higienearen ohiturak, azukre kontsumoa, kaltzio eta mikronutriente falta eta tabakismoa.
|
|
|
Morris, IEPko zuzendari exekutiboa. Bestalde, Elikagaien
|
Mundu
Programak emakumeen artean hiesa hedatzearen inguruko kezka adierazi zuen, hezkuntzarik ezak kutsadurarekiko zaurgarriagoak egiten dituela ziurtatuz. Hori dela eta, IEPko eskoletako jantokiek gero eta neska gehiago erakartzen dituzte eskoletara, “hezkuntza hobeak izurritetik hobeto defendatzeko aukera emango baitie”.
|
|
|
Bestalde, Giza Eskubideen Nazioarteko Federazio eta Good Friends GKEek salatu dute Ipar Koreako populazioaren laurdenak malnutrizio arazo larriak dituela. Christine Berthiaume NBEko Elikagaien
|
Munduko
Programaren (IEP) bozeramaileak ere adierazi du herrialde horretako elikadura egoera “ahula” dela, eta ohartarazi du kanpoko laguntza handitzen ez bada “okerrera egin dezakeela”.
|
|
|
Latinoamerikarako eta Kariberako Batzorde Ekonomikoak (CEPAL) eta Nazio Batuen Elikagaien
|
Mundu
Programak (PMA) txosten bat aurkeztu dute, eta bertan azaltzen da Bolivian, Kolonbian, Ekuadorren eta Perun bost urtetik beherako 800.000 haur baino gehiagok desnutrizio globala dutela, adinarekiko pisu txikia eta desnutrizio kronikoa (2,13 milioi). Azterketa hori Andeetako Eskualdeko Gosearen Foroan aurkeztu zen, eta Quiton (Ekuador) egiten ari dira.
|
|
2005
|
|
|
Bi gai tekniko horiez gain, beren herrialdeetan berriki gertatutako gaixotasunei buruzko albaitaritza zerbitzuetako buruen ohiko txostenek eskualdeko egoera zoosanitarioaren ikuspegi orokor eguneratua eskaini zieten ordezkariei. Eztabaidetan, OIEk Afrikako uretako animalientzako osasun politiken arloan ematen dituen orientazio berriak aztertu dira, baita animalien mugaz gaindiko gaixotasunak (GF TADak) pixkanaka kontrolatzeko
|
mundu
programa ere. Programa hori OIEk eta FAOk batera prestatu dute, baita Afrikako arauak eta nazioarteko merkataritza (STDF) garatzeko gailu berria eta Afrikako estock lankidetza programa ere.
|
|
2006
|
|
|
. Azienda hiltzea, laboreak galtzea, ur eskasia, elgorria zabaltzeko beldurra eta desnutrizioa faktore mehatxagarriak dira Afrikako biztanleentzat. Gobernuen, Elikagaien
|
Mundu
Programaren eta kaltetutako herrialdeetako gobernuz kanpoko erakundeen aliatuen laguntzarekin, UNICEFek elikadura programak bultzatzen ditu Somalian, Kenyan eta Etiopian. Eta hurrengo sei hilabeteetan helburu hau du:
|
|
|
Seulgo Unibertsitate Nazionalean Medikuntza titulua eta Osasun Publikoko graduondoko diploma lortu zituen Hawaiiko Unibertsitatean. OMEn 1983an hasi zen lanean, eta Txertoen
|
Munduko
Programaren zuzendaria izan zen 1994 eta 1998 bitartean. Kargu horretan, poliomielitisa desagerrarazteko kanpaina garrantzitsua egin zuen mundu osoan.
|
|
|
Egia da Europako Batasunak uraren erregulazioari buruzko esparru juridiko integrala duela 2000 urteaz geroztik (kontinentalak, trantsiziokoak edo kostaldekoak), baina oraindik ikusteko dago haren edukia, 2003an Espainiako ordenamendu juridikora ekarrita, espero zen bezain eraginkorra izan den. Oraingoz, Nazio Batuen Erakundeak aurkeztu du mundu egoeraren diagnostikoa 2006 urtean, Ura izeneko txostenaren bidez. Erantzukizun partekatua da, Baliabide Hidrikoak Ebaluatzeko
|
Mundu
Programaren esparruan. Egoera horrek gogoeta eginarazi behar die denei, datozen urteetan kontsumoa hazi egingo baita.
|
|
|
(EBAO L 327, 2000ko abenduaren 22koa). Bibliografia NBE/ WWAP (Nazio Batuak/ Baliabide Hidrikoak Ebaluatzeko
|
Munduko
Programa). 2003 Nazio Batuen 1 txostena, munduko baliabide hidrikoen garapenari buruzkoa:
|
|
|
UNESCO (Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundea) eta Berghahn Books. NBE/ WWAP (Nazio Batuak/ Baliabide Hidrikoak Ebaluatzeko
|
Munduko
Programa). 2006 Munduko Ur Baliabideen Garapenari buruzko Nazio Batuen 2 Txostena:
|
|
|
Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) nazioarteko komunitateari dohaintza ekonomiko gehiago eskatu dizkio, Tindoufeko (Aljeria) errefuxiatu sahararren kanpamenduei elikagaiak ematen jarraitzeko. “Milaka errefuxiatu kanpoko laguntza humanitarioaren mende daude bizirik irauteko.
|
|
2007
|
|
|
Handik atera dira mantak, sorgailuak, ura arazteko makinak eta janari errazioak laguntza mota hori behar duten herrialdeentzat. “Gure izateko arrazoia larrialdi batean ahalik eta azkarren esku hartzea da, bertara ordu batzuk lehenago iristeak bizitza gehiago salbatzea esan nahi baitu”, esan zuen Giuseppe Sabak, Elikagaien
|
Mundu
Programaren (IEP) oinarriaren arduradunak, laguntza agentziarik handienak, 3.000 milioi dolarreko urteko aurrekontuarekin. Hala ere, haren esku hartzea ez da nahikoa.
|
|
|
2004an, Guatemalak (3.128 milioi), El Salvadorrek (1.175 milioi) eta Hondurasek (780 milioi) jaso zuten kalte handiena adingabeen elikadura txarraren ondorioz. NBEren Elikagaien
|
Mundu
Programak (PAM) eta Latinoamerikarako Batzorde Ekonomikoak (CEPAL) egindako txostenaren arabera, “desnutrizio nagusia azken sei hamarkadetan” da. Ondoren, Dominikar Errepublika dago (671 milioi baino gehiago), eta atzetik Panama (321 milioi), Costa Rica (317,6 milioi) eta Nikaragua (264,3 milioi).
|
|
2008
|
|
|
Carlos Fernández Jáuregui koordinatzailearen albokoa izan zen 2001etik 2006ra Unescoren Ur baliabideak Ebaluatzeko
|
Munduko
Programan WWAP, World Water Assessment Programme (Argazkia: M. Urruzola)
|
|
|
Horrela gertatzen da, adibidez, Microsofteko Windows sistemetan Interneterako IISrekin, edo Unix sistema batzuetan konpiladoreekin. Linuxekin hau ez da gertatzen, oinarri oinarrizko sistemaren gain (kernel edo muina esaten zaio), behar guztietarako doako aplikazio asko ditugu eskuragarri, haien artean Interneterako behar den guztia (Apache web zerbitzaria da aipagarrienetakoa, zeregin horretan
|
munduko
programa erabiliena baita).
|
|
|
Jolasa (gaztelaniazko bertsioarekin) Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioari buruzkoa da, eta istorio bizidunak eta haurraren eskubideei buruzko informazioa ditu. Bestalde, 8 eta 13 urte bitarteko gazteentzat, Nazio Batuen Elikagaien
|
Mundu
Programak “Food Force” proposatzen du. Sheylan uhartean gertatzen da istorioa.
|
|
|
Partida honekin Elikagaien
|
Mundu
Programak banatzen duen oinarrizko saskia babestuko da.
|
|
|
Garapenerako Nazioarteko Lankidetzarako Espainiako Agentziak (AECID) bi milioi eurorekin lagunduko dio NBEk Aljerian duen Elikagaien
|
Mundu
Programaren (IEP) kontratu programa berriari, Saharako kanpamenduetako errefuxiatuei laguntzeko. Diru hori olioa, irina, lekaleak eta azukrea dituen IEParen oinarrizko saskia babesteko erabiliko da.
|
|
|
Björn Ljungqvist Etiopiako Unicefen ordezkariak esan zuenez, egoera arintzeko eta “janari terapeutikoa” eta ondoren elikagaien jarraipena egiteko behar den laguntza 20 milioi dolarrekoa da. Mohamed Diab herrialdeko Elikagaien
|
Mundu
Programaren (IEP) zuzendariak esan zuen elikagaien eta erregaien prezioak igotzeak zaildu egin dituela bere erakundearen lanak. IEPk etiopiarrei elikagaiak emateko konpromisoa hartu arren, elikagaiak ez daude eskuragarri herrialdean eta kanpotik ekarri behar dira", nabarmendu zuen Diab ek.
|
|
|
Horrela laburbiltzen du atzo Japonian amaitu zen G8aren bilera Garapenerako GKEen Koordinakundeak (CONGD). Erakunde horren arabera, munduko buruzagi nagusiek Elikagaien
|
Mundu
Programarako (IEP) 10.000 milioi dolar ordaintzeko borondatea izan arren, “ez da ezer hitz egin egiazko aldaketa ekarriko duten elikagai krisiaren kausen aurkako neurriak abian jartzeaz”. Ildo beretik, Intermón Oxfam en iritziz, munduko herrialde industrializatuenen taldea ez da gai izan herrialde pobreei modu irmoagoan eragiten dieten larritasun handiko arazoei aurre egiteko.
|
|
|
Fletatutako hegazkinak 4.000 kilo material garraiatu ditu, eta horien artean daude 54 higiene kit, 180 sukaldeko kit, 720 manta eta 400 aterpe olana. Gainerako karga NBEren Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) hornitutako 17.000 kilo arrain kontserbak osatzen dute. Ekintza berri hau Gustav, Hanna eta Ike urakanak Karibetik igarotzean AECID garatzen ari den ekintza humanitarioaren barruan kokatzen da.
|
|
|
2001eko iraila. CIAk armak sortzeko
|
munduko
programa nuklear «aktiboena» izatea egotzi zion Irani.
|
|
|
NBEren Elikadurarako
|
Mundu
Programak eginiko premiazko deialdiaren berri emanez amaitu genuen aurreko Glokalia. Gogoan izango duzue zelan programa hori 500 milioi dolar eskuratu guran zebilen, estatu aberatsei eskean, diru hori lortu ezik moztu egin zuelako 73 milioi laguni emaniko ezinbesteko elikadura laguntza.
|
|
|
NBEren Elikadurarako
|
Mundu
Programaren auziak beste kontu bati heltzeko aitzakia ematen du: nazioarteko lankidetzaren aferari, hain zuzen.
|
|
2009
|
|
|
Honen bidez, HABE erakundeak Euskara
|
Munduan
programaren barruan, diru-laguntza, ikasmaterialak eta aholkularitza didaktikoa eskaintzen dizkio Parisko Euskal Etxeari, euskarazko eskolak antolatu eta eskaintzeko.
|
|
|
munduan gosea pairatzen duten pertsona kopurua ikaragarri hazi da 1.020 milioi lagunetara iritsi arte. Horixe da Nazio Batuen Erakundeko (NBE) Elikagaien
|
Munduko
Programak argitaratu berri duen txostenak utzi duen ondorio nagusia.
|
|
|
Nazio Batuen Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) alarma piztu du Zimbabweko egoera dramatikoaren aurrean. Haren kalkuluen arabera, herrialdearen erdia baino gehiago diren zazpi milioi zimbabwensek elikagai laguntza behar dute bizirik irauteko.
|
|
|
Haurren desnutrizioak, txikienen osasunari kalte larria eragiteaz gain, haien garapena inhibitzeaz eta bost urtetik beherakoen heriotza arriskua areagotzeaz gain, eragin ekonomiko handia du egoera hori pairatzen duten herrialdeentzat; esaterako, Bolivia, Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP), Latinoamerikarako Batzorde Ekonomikoak eta Karibeko Osasun Ministerioak (CEPAL) egindako txosten bat. “El coste del hambrea en Bolivia:
|
|
|
“Krisi garaian elikagaien segurtasuna lortzea” lemapean, Elikaduraren Nazioarteko Eguna ospatzen da gaur. Oroitzapena Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) eta Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) argitaratutako txosten baten datuek markatzen dute. Txosten horretan, munduan gosea pasatzen duten pertsonen kopurua %9 handituko dela salatzen da, eta 1.020 milioi izango direla, 1970az geroztik daturik okerrena.
|
|
|
Euskadiko S.E.A.D.aren Lagunen Elkarteak jakitera eman duenez, “Saharako egoerak, zoritxarrez, larria izaten jarraitzen du. NBEen Elikagaien
|
Munduko
Programak (EPM) aspaldi aditzera eman zuen saharar errefuxiatuek eguneko elikadura beharrizanen %11 baino ez dutela ziurtatua, diru ekarpen erregularrek, eta ondorioz dauden fondo eskasek ez baitute gehiagorako aukerarik ematen. Gauzak horrela, elikagaien murrizketa saharar errefuxiatuen osasunean ondorio larriak eragiten ari da, batez ere, bost urte azpiko umeen, haurdun dauden emakumeen eta bularra emateko sasoian dauden amen osasunean”.
|
|
|
Etiopiako Gobernuak jakinarazi du urtea amaitu bitartean 160.000 tona labore behar dituela gose diren 6,2 milioi lagun elikatzeko. PAM Elikagaien
|
Munduko
Programak ere datozen sei hilabeteetarako 285 milioi dolar behar dituela ohartarazi du lehorteari aurre egiteko diru emaileek egiten ari diren bilera baliatu dute, eskaera egiteko.
|
|
2010
|
|
|
Horren ildotik, Holmesek zehaztu du 250.000 pertsona artatu dituela dagoeneko Elikagaien
|
Mundu
Programak (PAM), eta hurrengo egunetan kopurua handitu egingo dela.
|
|
|
Nazio Batuen Elikagaien
|
Mundu
Programak adierazi duenez, 70 gaileta tonako kargamendua daraman hegazkin bat bidali du Txilera eta igandean beste bat bidaliko du.
|
|
|
Bestalde, Nazio Batuen Elikagaien
|
Mundu
Programak adierazi duenez, 70 gaileta tonako kargamendua daraman hegazkin bat bidali du Txilera, gutxienez 35.000 ume bost egunetan elikatu daitezen.
|
|
|
2007/ 08ko finantza etaekonomia krisiaren ondorioz, zifra hori areagotu egin da. 2009 urtearen amaierangosea pairatzen duten pertsonen kopurua 1.000 milioien gainetik kokatu da, NazioBatuen Elikagaien
|
Mundu
Programak emandako datuen arabera. Desnutrizioegoeran bizi diren pertsonen ehunekoak erakusten duen ibilbidea aztertzen bada, beherako joera txiki bat ikus daiteke 1990eko hamarkadan zehar, joera hori 2003tikaurrera irauli egiten den arren.
|
|
|
111 herrialdetako lehen eta bigarren hezkuntzako 20.000 eskolak baino gehiagok hartzen dute parte Ingurumenaren Onurarako Ikaskuntzaren eta Ohar Globalen
|
Munduko
Programan (GLOBE). Hezkuntza proiektu horrek ikasleen ikaskuntza zientifikoa garatzen laguntzen du, inguruko ingurumen faktoreak etengabe behatuz eta neurtuz.
|
|
|
Gainera, lortutako datuen bidez, zientzialariek eta ikertzaileek hobeto ulertzen dituzte gure inguruan gertatzen diren aldaketak. Elkarrekin lan egiten duten irakasle, ikasle eta zientzialarien munduko sare bakarra osatzen du Ikasle horiek guztiak Ingurumenaren Onurarako Ikaskuntzaren eta Ohar Globalen
|
Munduko
Programan (GLOBE) parte hartzen duten 20.000 eskola baino gehiagokoak dira, eta gaur egun planetako 111 herrialdetara zabaltzen dira. Proiektua 1995ean hasi zen Estatu Batuetako National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) delakoan, eta mundu osoko irakasle, ikasle eta zientzialarien sare bakarra osatzen du, gure inguruan gertatzen diren ingurumen aldaketak hobeto ulertzeko.
|
|
|
Elikagaien
|
Mundu
Programak bertan behera utzi ditu Somaliako hegoaldeko eragiketak, segurtasun falta dela eta.
|
|
|
Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) eten egin du Somaliako hegoaldeko laguntza banaketa, eraso gehiago izan direlako, langileen aurkako mehatxuak izan direlako eta “talde armatuek onartu ezin dituzten eskaerak” izan direlako, NBEko agentziaren arabera. IEPren bulegoak, Wajid, Buale, Garbahare, Afmadow, Jilib eta Belet Weyne, Somaliako hegoaldean, itxita daude aldi baterako, eta elikagaien eta ekipoen hornidurak, langileekin batera, eremu seguruagoetara eraman dira, “elikagai laguntza ahalik eta pertsona zaurgarri gehienengana irits dadin bermatzeko”.
|
|
|
Unicef ek, Elikagaien
|
Mundu
Programarekin (PAM) lankidetzan, Nigerreko Gobernuak eta gobernuz kanpoko 13 erakundek elikadura globaleko kanpaina bat jarri dute abian. Kanpaina horren bidez, 6 eta 23 hilabete bitarteko 500.000 haur ingururi elikadura osagarria emango zaie Afrikan.
|
|
|
NBEko Elikagaien
|
Mundu
Programak (PAM) kanpaina bati ekin dio Nigerren, lehortea bortitza eta etengabea izan den herrialde horretako elikadura segurtasunik ezaren egoera larriari aurre egiteko. Ebakuntzaren helburu nagusia haurren malnutrizioari aurre egitea da, bost urtetik beherako haurren %16, 7ko tasara iristen baita.
|
|
|
Lan horren arabera, espezie inbaditzaileek urtean 1.400 milioi dolar baino gehiago eragiten dituzte, hau da, munduko ekonomiaren %5 Munduko klima aldaketak eragindako galera ekonomikoak urteko BPGaren %5 inguru direla kalkulatzen da. Espezie Inbaditzaileei buruzko
|
Mundu
Programak (GISP) egin du azterketa, bere kideen laguntzarekin eta Munduko Bankuaren finantziazioarekin, eta herrialdeei eskatu die “bikote hilgarri horren aurkako neurriak berehala hartzeko”. “Espezie inbaditzaileak, klima aldaketa eta ekosistemetan oinarritutako egokitzapena:
|
|
2011
|
|
|
Askotan, baina, ez dituzte izaten hiriak eskain ditzakeen aukera guztiak eskura; populazioaren zati batentzat bakarrik izaten dira, salatu du Latasak. Garapenerako Nazio Batuen Programak hirietako elikagai segurtasunaren gaia jorratzeko UNICEFekin eta Elikagaien
|
Munduko
Programarekin egindako bilera baten txostenean jaso zutenez, langabezia eta norberari legokiokeen lan mailatik behera lan egitea izan ohi dira hirietako ezaugarriak, eta hirietan gehien hazten den populazioa lan merkatu egituratuan sartzeko aukerarik ez duen hori bera da.
|
|
|
“Laguntza honekin 10.000 errefuxiatu inguru artatu ahal izango dira”, dio Espainiako Lankidetza Agentziak. Gainera, Espainiak NBEren Elikagaien
|
Mundu
Programaren esku jarri du Las Palmasko portua, Libiako krisiak Bengasiko portua, orain bezala, Txaderako eta Nigerrerako korridore humanitario gisa erabiltzeko aukerarik ez izateko. Bruselak, berriz, hiru milioi euro ematea erabaki du errefuxiatu libiarren oinarrizko beharrei erantzuteko.
|
|
|
Elikagaien
|
Mundu
Programak Libiako balizko elikadura krisi baten berri eman du
|
|
|
Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) ohartarazi du Libian elikagai krisi handi bat izan daitekeela hurrengo 45 eta 60 egunetan, “erregai eta jaki hornidura berrezartzen ez bada”. Daly Belgamy Afrikako Ekialde Ertainerako eta Iparralderako IEPren eskualdeko zuzendariak Genevan adierazi zuen berehalako ardura dela uraren, elektrizitatearen, garraioaren eta oinarrizko elikagaien hornidura berrezartzea.
|
|
|
Gainera, kalkuluen arabera, 300.000 lagun inguru Txaden bizi dira errefuxiatu esparruetan. Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) 3.600.000 pertsona zeudela onartu zuen 2010 urtearen hasieran (biztanleria osoaren %48). AECID eta Caritasen artean adostutako esku hartzeak izaera orokorra badu ere, erakunde humanitarioak honako jarduera hauek izango ditu ardatz:
|
|
|
Haren arabera, zazpi herrialdek malaria kendu dute duela gutxi, 10ek gaixotasun hori desagerrarazteko ikuskatzen dute, eta beste bederatzik “malaria herrialde osoan desagerrarazteko prestatzen ari dira”. OMEren Malariari buruzko
|
Mundu
Programako zuzendari Robert Newmanek gaitz horren inguruan egin den “aurrerapen nabarmena” nabarmendu du. “Diagnostiko proba hobeak egin dira, eta zaintza handitu da, eta hobeto ikusi da non gauden”, azaldu du Newmanek.
|
|
|
Haien aldekoek gehiago behar dela diote, baina aurkakoek ingurumen arazoak eta alternatiba ekologikoagoak gogorarazten dituzte. Halaber, Espainiak martxan du itsasoko ura gezatzeko
|
munduko
programa garrantzitsuena, alderantzizko osmosi bidez. Gezatzeko makinei esker, hiriko hornidura bermatu da, baita lehortearen eraginpean dauden eremuetan ere, Jorge Olcina Alacanteko Unibertsitateko klimatologoak gogorarazten duenez. Hala ere, aditu batzuek adierazi dute beren desabantailekin ez dela uraren arazoetarako panazea, eta horiek gehiegi ez erabiltzea gomendatzen dute.
|
|
2012
|
|
|
“Indarkeria orokorraren eta herri eta hirietako kaosaren ondorioz ihes egiten dutela esaten digute”, esan du Flemingek. Bestalde, Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) bertan behera utzi du janari banaketa herrialdearen iparraldeko leku batzuetan, hango biltegiek eta bulegoek jasandako eraso eta lapurretagatik. Gainera, Mendebaldeko Afrikako Estatuen Komunitate Ekonomikoak (ECOWAS) iragarri du zigor diplomatiko, komertzial eta finantzario handiak ezarriko dituela Maliren boterearen buruan dagoen batzorde militarraren aurka, demokraziara itzultzeko.
|
|
|
Haurrentzako Nazio Batuen Fondoak (Unicef), Elikagaien
|
Mundu
Programak (PAM), Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) haurren desnutrizioaren aurkako REACH ekimena ontzat hartu dute, eta “garapen jasangarriaren oinarri” direla esan dute. Nazio Batuen Erakundeak azaldu duenez, NBEko lau agentziek konpromisoa hartu dute, ekainaren 20tik aurrera Brasilen egingo den Rio+ 20 goi bileraren lehen egunean, haurren gosearen eta desnutrizioaren aurkako ahaleginak areagotzeko, desnutrizioaren aurkako erakunde eta gobernuen ekintza planak koordinatzea helburu duen ekimen honen barruan, “ahaleginak bikoiztea saihesteko eta programa horiei esleitutako baliabideak hobeto aprobetxatzeko”.
|
|
2013
|
|
|
gosea. Elikagaien
|
Munduko
Programak areagotu egin du bere presentzia herrialdean. Errefuxiatu gehienek beren etxeak eta lurrak utzi dituzte, edo, bestela esanda, haien mantenu – eta elikadura iturria.
|
|
|
Zelaietan jarraitzen dutenen artean, Farmamundik malnutrizio akutuaren aurkako osasun laguntza ematen du. Larrialdi esku hartze hori urte amaieran amaituko da, Elikagaien
|
Munduko
Programari laguntzeko, eta bost urtetik beherakoei arreta berezia eskainiko die. Hegoaldeko Sudana:
|
|
|
Anateusk Gizarte Berrikuntza Zentroko zuzendari Eneko Kortabarria elgoibartarraren esanetan, Anateusk eta Elgoibar" erreferente" bihurtzen ari dira eta horregatik antolatu dute nazioarteko topaketa hau Elgoibarren. " Gure alorrean
|
munduko
programa berritzaileenetarikoa dena garatzen ari gara Olaizaga kiroldegian: AFAINE programa, hain justu ere”.
|
|
2014
|
|
|
Irakurle horien lana errazte aldera, institutuak hainbat ekimen ipini ditu abian. Esaterako, Etxepareko arduradunek diotenez, Euskara
|
Munduan
programarekin elkarlanean aritzen dira irakurleak. Programa honen helburu garrantzitsuena da Euskal Etxeak hornitzea euskarazko eskolak emateko behar dituzten irakasleez?.
|
|
2015
|
|
|
Urtero, goseak jende gehiago hiltzen du HIESAk, malariak eta tuberkulosiak elkarrekin baino, datu horixe eman berri du Elikagaien
|
Mundu
Programak (WFP siglak ditu ingelesez).
|
|
|
Horretarako, azterketa dokumental bat egin du zenbait iturri erabilita: Nazio Batuen Erakundea (NBE), Osasunaren Mundu Erakundea (OME), Elikagaien
|
Mundu
Programa (WFP siglak ditu ingelesez), eta Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundea (FAO).
|
|
|
FAOk, FIDAk eta Elikagaien
|
Mundu
Programak egindako txostenaren arabera, aurrerapauso txiki hori egin ahal izan da elikagaien garestitze globalak oso eragin txikia izan duelako herrialde horretako prezioetan, eta elikagaiak banatzeko programa zabal bat jarri dutelako abian.
|
|
|
Azkenik, zifra zirraragarri horien laburpena osatzeko, Elikagaien
|
Mundu
Programak emandako beste datu bat ekarriko dugu: herrialde aurreratuetan, Lehen Hezkuntzan ari diren haurretatik, 66 milioi gosez joaten dira eskolara.
|
|
|
Irudia: FMSC 800 milioi pertsonak ez dute behar adina elikagai Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO), Nekazaritza Garatzeko Nazioarteko Funtsak() eta Elikagaien
|
Mundu
Programak (IEP) kalkulatu dute zenbat balio duen gose kronikoa desagerraraztea: 267.000 milioi dolar behar dira 2030 arte, hau da, «160 dolar urtean, 15 urtean muturreko pobrezian bizi den pertsona bakoitzeko». Munduko BPGaren %0, 3 behar da gosete kronikoari aurre egiteko.
|
|
|
Mexiko, Estatu Batuak eta Kanadako ikasle/ irakasleak bildu dira, Vancouver, Denver, San Frantzisko, Montreal, New York, Los Angeles, Mexiko Hiria eta Boisetik helduak. Euskal Herritik, HABEko Kinku Zinkunegi, Euskara
|
Munduan
programako koordinatzailea. Programak, bi parte ukan ditu.
|
|
2016
|
|
|
Urte sabatikoaren ondoren, gibelera joan nintzen Argentinara, Buenos Aires hirian kokatu nintzen, Psikologia ikasketan UBAn (Buenos Airesko Unibertsitatean) egiteko eta berehala bertako Euskaltzaleak elkartean hasi nintzen euskara eskolak ematen, baita Juningo Euskal Etxean ere. Euskara
|
Munduan
programarekin harremandu eta aldi berean segitu nuen euskara ikasten, batetik ikasle, bestetik irakasle. 11 urtez izan nintzen irakasle Euskaltzaleaken, 2002an senarra eta orduan neuzkan bi semeak hartu eta epe baterako Euskal Herrira bizitzera etortzea erabaki genuen arte, Angelura...
|
|
2017
|
|
|
Momentu hartan Lekeitioko mutil bat zegoen Euskal Etxean, euskara klaseak antolatzen zituena; bera izan zen nire lehenengo irakaslea. Hurrengo urtean, Euskara
|
Munduan
programan parte hartzen hasi nintzen. (HABEk eta EABAk antolatua).
|
|
|
ACNUR Gosea Afrikan Irudia: ACNUR Uzta txarrak eta finantzaziorik ezak Nazio Batuen Goi komisarioa Errefuxiatuentzako (ACNUR) eta Nazio Batuen Elikagaien
|
Munduko
Programara (IEP) behartu dute Afrikako 10 herrialdetan janari errazioak murrizteko. Erabaki horren eragina, laguntza humanitarioa duten familietan, dramatikoa da.
|
|
2021
|
|
|
Mugarik Gabeko Medikuak elkarteak (Medecin sans frontieres) osasun sistema erortze prozesuan dagoela ohartarazi du. Populazioaren erdia baino gehiago, 22,8 milioi pertsona, gosete handian da, Elikadura eta Laborantzako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) eta Elikaduraren
|
Munduko
Programak (PAM) egin txosten baten arabera, apirilaz geroztik gosetea %37z emendatu da.
|
|
|
" Larrialdiko egoera ikusiz, eskatzen dauzuegu 5,5 miliar dolarreko diru laguntza gehigarria, guk ditugu goseak hilik uzten". Mobilizazio hunen bidez, Elikagaien
|
Munduko
Programa (PMA) eta Nazio Batuen Elikadura eta Laborantza Erakundeak (FAO) egin deiari sustengua ekarri nahi diote.
|
|
|
Urtearen azkeneko egun hauetan, munduko euskal etxeetako euskara eskolen zenbakiak plazaratu ditu Etxepare Euskal Institutuak. Euskara
|
Munduan
programa 1990ean hasi zen eta ‘Argentinan Euskaraz’ ukan zuen bere lehenengo izena. Oraikoan, hondarreko bi urteak hartu ditu gogoan, pandemia urteak alegia, hunako emaitzekin:
|
|
|
Etxepare Institutuak garatzen duen Euskara
|
Munduan
programak lotzen ditu Lazkaoko Maizpide euskaltegian izan ziren hamaika ikasleak. Andrea Bellak esan zigun:
|
|
|
Dudarik gabe, duela zazpi urte baino askoz trebeago ari zaigu euskaraz. 2008an hasi zen ikasten, HABEren Euskara
|
Munduan
programan eta programari halaxe baitagokio, ikasten hasi orduko ari zen irakasle. Oraingo egunean Montevideoko hainbat euskal etxetan eta internet bidez ari da irakasten.
|
|
|
" Aspaldi hasi nintzen euskaraz ikasten. Lehenengo, ohiko klaseak jaso nituen hainbat urtez eta, gero, Euskara
|
Munduan
programaren barruan. Euskara ondo ikastea da nire asmoa, euskara maite maite dut, benetan".
|
|
|
Irakasle izatea baita Euskara
|
Munduan
programaren helburua, Bellak adierazi digunez: " Programa honetan, ikasten hasten garenetik ematen ditugu klaseak.
|
|
|
Alfredo Laborde Tres Arroyos, Buenos Aires, 1961 Zortzi urte daramatza euskara ikasten, Euskara
|
Munduan
programaren bitartez. Donostiarra zuen birraitona eta horrexek jarri zuen euskara ikastera.
|
|
|
Antonio Guterres NBEko idazkari nagusiak adierazi zuen «denbora amaitzen» ari dela, eta espero duela bilera «inflexio puntua» izatea, 2050erako zero isurketen helburua lortzeko, eta 2030erako %45eko jaitsiera erdiesteko. NBEren Ingurumen Programak (NBIP), Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), Klima Aldaketarako Gobernuarteko Aditu Taldeak (IPCC), Global Carbon Projectek, Klimari buruzko Ikerketarako
|
Munduko
Programak (PMIC) eta Erresuma Batuko Meteorologia Bulegoak parte hartu dute. Hauek dira puntu nagusiak:
|
|
2022
|
|
|
Diasporakoa zira eta euskal dantza eskolak online hartu nahi dituzu, adituen eskutik eta kitorik? Aukera hori ematen ari da bigarrenez Eusko Jaurlaritza munduko euskalduneri, Dantza
|
Munduan
programaren bigarren edizioarekin. Dantza Munduan ekimenaren edizio berrian parte hartu nahi baduzu, fite behar duzu ibili, eta zure euskal etxearen bitartez eskabide orria aurkeztu, EE bakotxak bere eskabideak bildu eta urtarrilaren 8a aitzin igorri behar baititu euskaletxeak@euskadi.eus helbidera.
|
|
|
NBEk historikoki FAO Elikadura eta Nekazaritzaren Erakundea eduki du arazo honen aurrerabideak lantzeko tresnatzat, baina AEBak beti mesfidatu dira FAOz eta lortu dute Elikagaien
|
Mundu
Programa WFP ingelesezko sigletan bilakatzea munduko gosearen erreferentziazko tresna.
|
|
|
NB Nazio Batuen PMA Elikagaien
|
Munduko
Programak emandako datuen arabera, %89koa da Tigrayko elikagaien segurtasunik eza.
|
|
2023
|
|
|
Madrilgo prentsak toki gutxi eskaini zion ekitaldiari, eta harriduraren eta ironia burlatiaren artean mugitu zen, ohikoa duten nagusitasunez. Jarrera horrek harrotzen zuen Pepa Jauregi, lotuta zeukalako Aleksievitxen presentzia; are, Estatuan egingo zuen jirako lehen geralekua Leiho bat zabalik
|
mundura
programan egingo zuen, Madrilera, Bartzelonara edo beste edonora joan baino lehen.
|