|
2001
|
|
|
Garatzeko bidean dauden zenbait herrialdek beren herritarren erosteko ahalmena debekatzen dutela uste dute.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) eta Munduko Merkataritza Erakundeak (MME) adierazi dutenez, Norvegiako hiriburuan apirilaren 8tik 11ra eztabaidatuko den gaietako bat botikentzako prezio bereiziak izango dira. Norvegiako Gobernuak babesten du bilera, eta berrogeita hamarretik gora adituk, industriaren ordezkariek, gobernuek, gobernuz kanpoko erakundeek eta nazioarteko erakundeek hartuko dute parte.
|
|
|
2001ean, Nazioarteko Txertaketa Zentroetarako aurre bidaiako kontsultan jarri zen arreta, bidaiariak bere oporrek osasunarentzat izan ditzaketen arriskuen berri izan zezan. Espainian 46 Nazioarteko Txertaketa Zentro daude,
|
Munduko
Osasun Erakundeak onartuak. Urtetik urtera bisita gehiago jasotzen dituzten arren, oraindik bidaiari askok ez dakite haien osasuna ere haiekin oporretan joango dela.
|
|
2002
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak argitara eman duen txosten ugaritan agertzen denez, 40 urtetik aurrera bai sexu bateko bai besteko pertsonen energia premia jaitsi egiten da hamar urteko bakoitzean %5ean, gizakiaren metabolismo basala (hau da, atseden egoeran organismoak bizi funtzioak odola punpatzea, gorputzaren tenperatura mantentzea, etab mantentzeko kontsumitzen duen energia) motelduz doa eta....
|
|
|
Hein handi batean, dena biltzen da OCDE erakundeak garatu eta FAO (Nazio Batuen Antolakundea, Nekazaritza eta Elikadurarako) eta MOE(
|
Munduko
Osasun Erakundeak) organismoek aholkaturiko baliokidetasun substantzial delako printzipioan.
|
|
|
Herri txikietatik hirietarako exodo tradizional horrek eguneroko bizitzan berdeguneei nolabait uko egitea eragiten du,
|
Munduko
Osasun Erakundeak ezinbesteko jotzen dituen arren, gure ongizate fisiko eta emozionalari egiten dioten mesedea dela eta.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundearen Europako Bulegoak aginduta. Hiri Osasuntsuak, esparruaren barruan egin zen Ezkerraldeko Ikerketa Epidemiologikoak agerian utzi zuen eskualde honetan izaten diren minbizi, asma eta halako gaixotasunen agertzeak gainerako lurraldeetakoa baino askoz altuagoak direla, inguruaren degradazioa dela eta (ikus:
|
|
|
Ikertzaileek saguekin esperimentuak egin zituzten, eta etorkizun hurbilean animalia handiagoekin probak egitea espero dute, eta, gero, emaitzak espero zirenak badira, gizakiarengan egingo dituzte.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) txosten baten arabera, malariak urtean 300 eta 500 milioi pertsona artean kutsatzen ditu. Kasuen %90 Saharaz hegoaldeko Afrikan daude.
|
|
|
Horiek bi txosten eredutatik abiatuta biltzen dira: lehena, “Elikagaiek transmititutako gaixotasun agerraldien datu epidemiologikoei” dagokie,
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) Europako programan gomendatutako jarraibideei jarraitzen die, eta, bigarrena, “beste gaixotasun batzuen agerraldien oinarrizko datu epidemiologikoei” dagokie. 1998an atzemandako agerraldi hidriko gehienak (96 agerraldietatik 86) elikadurakoak izan ziren eta gastroenteritisean eboluzionatu zuten.
|
|
|
«txertoen merkurioaren toxikotasunari buruzko azterlanetan egindako aurkikuntzek ez dute baliozko ondorioak lortzen uzten». Hala ere,
|
munduko
osasun erakunde nagusiek, hala nola Ipar Amerikakoak (FDA), Europakoak (EMEA) eta Osasunaren Mundu Erakundeak berak (OME), farmazia laborategiak premiatu dituzte merkurioa beren txertoetatik kentzeko. Horiek zuhurtziaz alde batera uzten hasi dira, eta Espainiako Medikamentu Agentziak berak adierazi duenez, «gaur egun, Europar Batasunean baimendu gabeko txertoen eskaera berri bakar batek ere ez du tiomersalik barne hartzen Insaludek barne buletin bat eskaini die, oso osorik, merkurioak txertoetan dituen ondorioei buruz.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak laguntza psikiatrikoan dauden akatsez ohartarazi du
|
|
|
Adinaren araberakoa da; izan ere, hazkunde aldian beharrak pertsona heldu baten beharren bikoitza edo hirukoitza dira, gure hestearen eta gure giltzurrunen osasun egoeraren araberakoa, eta, horren ondorioz, handitu egin daitezke gorozkiek eta gernuek eragindako nitrogeno galerak eta egiten den kirol mota.Kontsumitzen diren proteinen balio biologikoaren araberakoa ere bada, baina, oro har, gomendio guztiak balio biologiko handiko proteinei dagozkie beti.
|
Munduko
Osasun Erakundeak pisua duen kilogramo eta egun bakoitzeko 0,8 g hartzea gomendatzen du. Gure osasunari eragin gabe har ditzakegun proteina gehienak are zailagoak dira.
|
|
|
Beraz, giza osasunari buruzko datu fidagarrienak istripu kimikoren baten ondoren lortutakoak dira, hala nola Seveso, Bhopal, Vietnamgo gerra, Yhuso edo Yu Cheng. Arazo hori ahal den neurrian saihesteko,
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) zifra batzuk ezarri ditu dioxinen, furanoen eta dl PCBen toxikotasun baliokidetasunerako, ugaztunak (gizakiak barne), arrainak edo hegaztiak diren. Hala, OMEren (WHO TEF), nazioartean onartutako balioen (ITEF) edo, oraindik ere, Europako zenbait herrialdek bereziki erabilitako balioen (Suedia, esaterako) araberako balioak dituzten taulak lortzen dira.
|
|
|
Gro Harlem Brundlandt
|
Munduko
Osasun Erakundeko zuzendariak (OME) atzo esan zuen, Johannesburg eko Lurraren Goi bileran hitz egin zuenean, haurrak izan zirela 2000 urtean ingurumenaren degradazioak eragindako gaixotasunekiko zaurgarrienak; izan ere, kutsadurarekin lotutako arazoengatik hildako 4,7 milioi pertsonetatik %40k baino gehiagok bost urte baino gutxiago zituzten. “Ingurumen faktoreen ondorioz, 45 minutuan behin umez betetako hegazkin bat izorratuko balitz bezala da”, esan zuen Harlemek, 2000 urtean ingurumenaren narriadurarekin lotutako gaixotasunak beherakoa izan zirela, 1,3 milioi pertsona hil baitzituen, gaixotasun infekziosoak, milioi bat biktima, arnas disfuntzioak (2 milioi hildako) eta hainbat gertaera (4.000 hildako) eragin zituztenak.
|
|
|
Arazo soziala Iaz,
|
Munduko
Osasun Erakundeko (OME) ordezkariek, Suedian bildurik, alkoholaren eraginari buruzko azterlana aurkeztu zuten. 55.000 gazte hil dira Europan, substantzia horren kontsumoarekin lotutako arrazoiengatik 1999tik.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) eta Munduko Bankuak egindako azterlan baten arabera, tabako kontsumoak eragindako gaixotasunek eragindako heriotzak saihesteko neurririk eraginkorrena tiraderen prezioa igotzea da, batez ere gazteei eragiten baitie. Txosten horren arabera, %10eko gehikuntzak 5 milioi heriotza saihestuko lituzke mundu osoan.
|
|
|
Aho hortzetako bi patologia nagusiak txantxarra eta eritasun periodontala dira.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) ezarritako metodoetatik abiatuta, inkestan hiru adin tarte nagusi ezarri ziren: haurrak (12 urteko haurrak), heldu gazteak (35 urte) eta heldu helduak (65 urte).
|
|
|
Aniztasun handia Definizio horretatik abiatuta, esparrua oso zabala da.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) zenbatetsi du 5.000 gaixotasun eta sindrome baino gehiago daudela; batzuek 6.000 baino gehiago aipatzen dituzte, eta genetista batzuek 8.000 gaixotasuneraino igotzen dituzte. Oso gutxi ezagutzen den eta aniztasun izugarria duen eremu bati buruzko hurbilketak dira.
|
|
2003
|
|
|
Azpiko instituzionalizazio ekologiko honen aurrean, Johannesburgoko Goi bileran, batzuek Nazioarteko Ingurumen Erakundea eraikitzea proposatzen dute, Nazioarteko Lan Erakundea edo
|
Mundu
Osasun Erakundearen parekoa, BrettonWoods eko (Munduko Bankua, Nazioarteko Diru Funtsa eta Mundu Merkataritzaren Erakun dea) instituzioen boterea neutraliza dezan, eta, bide batez, EnergiaBerriztagarrien Nazioarteko Agentzia eta Nazioarteko Ingurumen Korte Iraunkorrasortzea ere bai, 500 nazioarteko ingurumen akordioak errespeta daitezen (TheJo, burg Memo, 2002: 65)....
|
|
|
Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Agentziak (FAO),
|
Munduko
Osasun Erakundearekin batera (OME), urteak daramatza kutsatzaileen eta gehigarrien irensketak ezagutzeko azterketak egiten, baimendutako gehieneko mugen azpitik mantentzeko, bai eta gomendioetara egokitzeko mantenugaiak ere. Azterketa horien arabera, Estatu Batuetako Elikagai eta Sendagaien Administrazioak (FDA) eta Britainia Handiko Elikadura Agentziak (FSA) berriki gomendatu diete haurdun daudenei latako atun kontsumoa mugatzea, hautemandako merkurio maila handiengatik eta metal horrek fetuan agente neurotoxiko gisa izan dezakeen harremanagatik.
|
|
|
Hala ere, gizonezkoen kontrazepzioa zailagoa da emakumezkoena baino; izan ere, a priori errazagoa da hilean dozenaka milioi espermatozoide baino.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) 1986an eta 1992an hasitako bi ikerketek frogatu zuten bideragarria zela gizonezkoen pilula bat sortzea. Azterketa horien arabera, ez da beharrezkoa espermatozoideak zero izatea kontrazepzio eraginkorra lortzeko.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeko (OME) adituek beste ebaluazio bat eskatu dute, Asiako herrialdeetako pisuarekin lotutako osasun arriskuak nola neurtzen diren aztertzeko. Horrek 1.700 milioi pertsona lodi edo gehiegizko pisua izan ditzake mundu osoan.
|
|
|
Asiako hego ekialdean sortutako pneumonia atipikoaren agerraldi bitxiaren ondorioz
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) hilaren 12an dekretatutako alertaren ondoren, medikuek, oraingoz, ez dakite fenomeno horretaz azken egunotan albisteak entzun dituen edonork baino. Hori dio, behintzat, Carlos Sánchez Lafuente doktoreak, Victoria Ama Birjina Ospitaleko pneumologoak.
|
|
|
Ondoren, Bruselak arrisku horren berri eman die gobernu nazionalei, egokitzat jotzen dituzten neurriak har ditzaten. Gainera, Europako Batzordea
|
Munduko
Osasun Erakundearekin (OME) harremanetan dago etengabe. David Byrne Europako Osasun eta Kontsumitzailearen Babeseko komisarioak atzo adierazi zuenez, “oso ondo erakusten du gaixotasun kutsakorren aurrean Erkidegoan esku hartze handia behar dela”.
|
|
|
Minbiziak %50 egin dezake gora 2020ra arte, biztanleriak bizi ohitura osasungarriak hartzen ez baditu. Hori da
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) egindako “Minbiziari buruzko Munduko Txostenaren” ondorioetako bat. Txosten hori atzo aurkeztu zuten munduko hainbat hiriburutan.
|
|
|
Aurkikuntzaren egileek, Zientzia Genetikoetako Michel Smith zentroko ikertzaileek, mundu osoko adituek informazio hori erabiltzeko duten informazio guztia jarri dute interesdunen eskura, Interneteko orritik (www.bcgsc.bc.c).
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) dioenez, “koroa” hotzeri arruntaren eragilea da, eta Arnas Sindrome Akutu Larriarekin (SRAS) erlazionatzeko aukera gehien dituen birusa da. Hala ere, alderdi hori berresten bada, oraindik argitu gabe daude zenbait ezezagun.
|
|
|
Txinako Osasun Ministerioak gaur goizean jakinarazi du pneumonia asiarrak kutsatutako 176 kasu berri eta hamaika heriotza gertatu direla. Datu berri horiekin, Arnas Sindrome Akutu Larriak (SRAS) Txinan kutsatutakoak 3.823 dira eta hildakoak 181
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME), berriz, honako hau nabarmendu zuen: apirilaren 20an Gobernuak 24 orduan behin kasu berriak iragarri zituenetik, “kutsatuen eta hildakoen kopurua oso antzekoa da egunero, eta, beraz, ez zaigu sinesgarritasun handirik merezi”.
|
|
|
Hala ere, tronbo gehienak desagertu egiten dira pertsona zutik jarri eta ibiltzen hasten denean.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) 2002 urtean azterlan bat hasi zuen, zainetako tronbosi sakonaren eta iraupen luzeko hegazkineko hegaldien arteko erlazioa zehazteko. Informazio osatuagoa eta zehatzagoa izan arte ikerketak 2006ra arte luzatuko dira, Zainetako Gaixotasunak Aztertu eta Prebenitzeko Fundazioko (FESPREVeko) espainiar espezialistek dokumentu bat egin dute, oinarrizko gomendio batzuk biltzen dituena.
|
|
|
“GlowCards” deritzenek, beren estiloko lehenengoek, sukarra sei segundutan detektatzen dute, eta 20 segundo behar izaten dituzte termometro normal batek. Txartelen eraginkortasuna dela eta,
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) aztertu du horrelako gailuak nola hartu behar diren tenperatura modu masiboan hartzeko, pneumonia atipikoaren eta antzeko epidemien kasuetan. Singapur, pneumoniak eragiten dien lehen nazioetako bat, pandemia kontrolatzeko mekanismoak garatzera abiatu zen bete betean.
|
|
|
“Proiektua aurrerapauso handia da, ospitale guztiak etorkizuneko Osasun Campusarekin birtualki integratzea eskatzen baitu”, jarraitzen du.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) aurkeztutako Minbiziari buruzko Munduko Txostenaren arabera, gaixo onkologikoen kopurua urtean 10 milioi diagnostikatuta %50 handitu daiteke 2020an. Igoera hori osasun arloko gomendioak ez betetzearen argitan baino ez da ulertzen, espezialisten arabera.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) onartutako mailen barruan ere, kadmioaren eraginpean egoteak eragina izan dezake bularreko minbiziak emakumeengan eta haien ondorengoengan, metal astun hori haurdunaldian ukitzen bada, Georgetowneko Unibertsitateko (AEB) lan batek ondorioztatu duenez. ).
|
|
|
SRAS jasan zuten herrialdeetarako joan etorrien kopurua %35 berreskuratu da uztailean, eta datorren udazkenerako azken urteotako mailak berdintzea espero da, Espainiako Bidaia Agentzien Elkarteen Kupularen (CAAVE) datuen arabera.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) alarma piztu zuenean, Taiwan, Singapur edo Hong Kong bezalako destinoek Espainiako bidaiari kopuruaren %50 galdu zuten beste urte batzuen aldean. Zenbait kasutan, herrialde horien aukeraketa %80raino jaitsi zen, eta Kanadak gaixotasunaren ondorioz kaltetuen gertatu zen Asiatik kanpoko herrialdea %16 bisita gutxiago izan zituen.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME), atzo, arrisku handiko taldeei gripearen aurkako txertoa jartzeko gomendatu zien herrialdeei, Arnas Sindrome Akutu Larria (SRAS) edo pneumonia atipikoaren diagnostikoa kontrolatzeko premiazko neurri gisa. Koronabirusaren transmisio katea eten egin zen arren, aditu askok iragartzen dute SRAS urtaroko gaixotasuna izan daitekeela eta hilabete gutxi barru, Txinan lehen aldiz agertu eta ia urtebete geroago, itzuli egin daitekeela.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) eta Nazio Batuen Elikadura eta Nekazaritzarako Erakundeak (FAO) nazioarteko kanpaina bat jarriko dute abian fruta eta barazkien kontsumoa sustatzeko. Iragarki hau atzo egin zen, Rio de Janeiron (Brasil), komunikatu ezin diren gaixotasunak prebenitu eta kontrolatzeko urteroko topaketan.
|
|
2004
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (MOE) trafiko istripuak endemiatzat jo ditu (lurralde jakin bateko gaitz kronikoa), horietan oinezkoak txikienak, batik bat ere biktima direlarik.
|
|
|
SARS geldiarazteko kanpainan arratoiak, labezomorroak, euliak eta eltxoak ere sartzen dira, hots, pneumonia atipikoaren birusa transmititu dezaketen lau arriskuak. Aldi berean,
|
Munduko
Osasun Erakundeko (OME) aditu taldea, Cantonera joandakoa, ospitaleratutako zerbitzari bat (SARS zantzuak) lanean ari zen jatetxea ikertzen ari zen, eta, agian, bigarren kasua, infekzioa berragertzetik. OMEko taldea, Robert Breiman epidemiologoak zuzendutako sei adituk osatua, ohartu zen jatetxeak zibeta platerak zerbitzatzen zituela, nahiz eta animalia horren argazkiak menutik desagertu diren.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) lau aste barru “oilasko gripearen” aurkako txerto eraginkor bat garatzea espero du. Txertoak dagoeneko bost pertsona hil ditu Vietnamen, Hanoiko ospitale pediatrikoan hil zen azken zortzi urteko neskatoa.
|
|
|
Ana Pastor Osasun ministroak, Jong Wook Lee
|
Munduko
Osasun Erakundeko (OME) zuzendari nagusiarekin batera (Espainian bisita ofiziala egiten ari da), gaur zentro bat inauguratu du. Zentroak Estatuak osasun publikoko eta kontsumoko larrialdiei aurre egiteko dituen baliabide guztiak koordinatuko ditu eguneko 24 orduetan eta urteko 365 egunetan.
|
|
|
Konstituzioaren arabera, komeni da kontuan hartzea zaratak oinarrizko eskubide mugatuen osotasun erreal eta eraginkorrean izan dezakeen eragina. Hiru magistraturen arteko desadostasunak KAren iritziz, “gaur egungo gizartean, zarata faktore psikopatogenoa eta herritarren bizi kalitatearen asaldura etengabea izan daiteke, eta hala egiaztatzen dute, bereziki,
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) ingurumen zaratari buruz ezarritako jarraibideek”. Gaineratu duenez, “horietan agerian geratzen dira zarata handiarekin luzaroan egoteak pertsonen osasunean dituen ondorioak, hala nola, entzumen urritasunak, ahozkoa ulertzeko zailtasunak agertzea, loaren asaldura, neurosia, hipertentsioa eta iskemia, bai eta haien gizarte portaeran ere, bereziki elkartasun portaerak murriztea eta joera oldarkorrak areagotzea”.
|
|
|
Kaletik iristen den soinu normala 80 dezibeliokoa izan daiteke, eta garbigailu bat 70eraino iristen da.
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera, ingurumen zaratak “kontrako ondorioak” ditu pertsonen osasunean. Kutsadura akustikoa zenbait disfuntzio fisiologikoren, loaren nahasteen edo errendimenduaren murrizketaren jatorrian dago, besteak beste.
|
|
|
Analisi klinikoen laborategiak
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) datuak jaso dituzte Sevillako Echevarnek. Datu horien arabera, Espainiako eraikinen% 30ek eraikin gaixoaren sindromea dute, barruan airearen kalitatea txarra delako.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) atzo ohartarazi zuen Giza Immunoeskasiaren Birusaren (GIB) kontrol faltak izan ditzakeen ondorio “katastrofiko” sozial eta ekonomikoak; izan ere, GIB birusak hiesa eragiten du, eta adierazi zuen kasu gehienetan “babesik gabeko harreman heterosexualetan” kutsatzen dela. Atzo emandako “Munduko osasunari buruzko 2004ko txostena” lanean, OMEk adierazi du gaur egun munduan 34 eta 46 milioi pertsona daudela GIBaren eramaile, eta horietatik bi Afrikan bizi direla.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) Oinarrizko Sendagaien Programaren koordinatzaileak, Germán Velasquezek, sendagaiak eskuratzeko herrialde garatuetara iritsiko dela adierazi du. Adituaren arabera, funtsezko sendagaiak lortzeko, kontuan hartu behar dira hornidura eta finantziazio sistemak, botikak zentzuz erabiltzea eta horien prezioak.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) gomendio berriak aurkeztu ditu edateko uraren osasungarritasuna bermatzeko. Nazioarteko osasun antolaketaren arabera, uraren kutsadura osasun publikoko krisi bat agertu ondoren antzematen da askotan, pertsonei eragin dienean.
|
|
2005
|
|
|
Ingurumenari kalte egiteaz gain, emisio horiek herritarren osasunean kalteak eragiten dituzte.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) kalkulu baten arabera, “35 urtetik gorako 80 mila heldu hiltzen dira urtero Europako hirietan autoek eragindako kutsaduraren ondorioz”. Bereziki, autoak erabilera pribaturako erabiltzeak garraioak eragindako co2 emisioen %83 hartzen du, eta proportzio hori handitu egiten da hiriguneetan, Ingurumen Ministerioaren datuen arabera.
|
|
|
Gripe pandemia Bestalde, ministroak esan zuen Espainia eta Europako Batasuneko (EB) gainerako herrialdeak “prest” daudela gripe pandemia gertatuz gero berehala jarduteko. Izan ere,
|
Munduko
Osasun Erakundeko (OME) adituek ohartarazi dute hegaztien gripearen birusak gizakiak errazago mutatu, infektatu eta pandemia eragin dezakeela. Salgadok esan zuen gure herrialdea prestatzen ari dela “autonomia erkidego guztietan lehenengo egunetarako antiralen zenbatekoa izateko behar diren dosiak” izateko.
|
|
|
Europan lehenengo aldiz jarri da abian haurrei zuzendutako elikagaien publizitatea autorregulatzeko neurria, eta neurri hori Publizitatearen Autokontrolak gainbegiratuko du. Izan ere, kontuan hartzen diren datuek ez dute zalantzarako edo zalantzarako biderik ematen
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) izurritea eragin dion arazo bati aurre egiteko erabaki sendo eta eraginkorrak hartzeko orduan. Horren arabera, mila milioi pertsona helduk baino gehiagok gehiegizko pisua dute, eta horietatik 300 milioi, gutxienez, gizenak dira.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak proiektu bat jarri du abian minbizia sortzen duen radon gasaren aurka borrokatzeko
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) radonaren aurkako mundu proiektu bat jarri du abian. Radon gas bat da, eta dozenaka mila pertsona hiltzen ditu urtero biriketako minbiziagatik.
|
|
|
Ekainaren 24an, Europako Batzordeak MON arto transgenikoa, zizare jakin bati aurre egiteko manipulatua, baimentzearen aurka bozkatu zuen.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME), berriz, txosten bat aurkeztu du, genetikoki eraldatutako elikagaiek onurak ekar ditzaketela onartzen duena, nahiz eta ebaluazioak egiten jarraitu behar den.
|
|
|
Izan ere, FAOk bere azterlanean azaltzen duen bezala, herrialde askotan elikagaien kontrola oztopatu egiten da legeria eta jurisdikzioak zatitzen direlako eta zaintza, jarraipen eta betetzean akatsak daudelako. Horregatik, FAOk eta
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) interes handia izan dute elikagaiak kontrolatzeko sistema nazionalak sustatzeko, betiere printzipio eta jarraibide zientifikoetan oinarrituta badaude eta elikadura kateko sektore guztiak hartzen badituzte. Arazo hori bereziki garrantzitsua da garapen bidean dauden herrialdeentzat, elikagaien kaltegabetasuna eta kalitatea eta nutrizioa hobetzen saiatzen baitira, baina konpromiso politiko eta arauemaile sendoa eskatuko zaie.
|
|
|
Perretxiko bat, funtsean, ura da (%90), eta balio elikagarria, proteina, gluzido eta lipidikoari dagokionez, ertaina da.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) datuen arabera, perretxikoen ekoizpena hamabi aldiz handitu da azken hamarkadetan, eta 5 milioi tona baino gehiago ekoitzi dira. Erresuma Batuko Society for Mushrool Science erakundeak dio landutako perretxikoen kontsumoa basa perretxikoena baino handiagoa dela.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) ez du aldatu gizakietan gerta daitekeen gripe pandemia baten aurreko alerta maila, 3 fasean jarraitzen baitu. Horrek esan nahi du gizakia kutsatzen duen birus berri bat dagoela, baina ez dela erraz transmititzen pertsona batetik bestera.
|
|
|
alde batetik, birusak, definizioz, aurreikustezinak direlako.
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera, litekeena da giza birusen eta hegaztien konbinaziotik sortutako aldaera bat agertzea. Hori gertatuko balitz, kutsatzeko mekanismoak eta gaixotasunaren larritasuna zehaztu lirateke.
|
|
|
Zein da uneko alerta maila?
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) ez du aldatu gizakietan gerta daitekeen gripe pandemia baten aurreko alerta maila, 3 fasean jarraitzen baitu. Horrek esan nahi du gizakia kutsatzen duen birus berri bat dagoela, baina ez dela pertsona batetik bestera transmititzen.
|
|
|
Gainera, ia 1.100 iragarki jarriko dira RENFEko metroan eta geltokietan, eta 5.000 kartel eta 100.000 liburuxka banatuko dira.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) kalkuluen arabera, mila milioi pertsona helduk baino gehiagok gehiegizko pisua dute mundu osoan, eta horietatik 300 milioi gizenak dira gutxienez. Hori dela eta, OMEk “XXI. mendeko epidemia” gisa kalifikatu du obesitatea.
|
|
|
Sodioa ere beharrezkoa da transmisiorako eta nerbio bulkada sortzea eta kitzikapen normalerako muskuluetakoak. Gomendatutako kopuruak
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) gomendatzen du ez kontsumitzea sei g gatz baino gehiago. Gatzak osagai hauek ditu:
|
|
|
18 segundoan behin, munduko tokiren batean, emakume bati tratu txarrak ematen zaizkio. Datu beldurgarri hori munduko hamar herrialdetako genero indarkeriari buruzko
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) lehen txostenean agertzen diren askoetako bat da. Espainian bakarrik 56 emakume hil dituzte bikotekideek edo bikotekide ohiek urte honetan.
|
|
|
Autoreek diote igoera horren arrazoia aspartamoaren azpiproduktuetako batekin lotuta egon daitekeela, metanolarekin, zeina, era berean, formaldehido gisa metabolizatzen baita.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME), 2004 urtean, formaldehidoa kantzerigeno gisa sailkatu zuen, 26 adituk uste izan ondoren konposatu horrek minbiziak (nasofaringeoak) gizakiengan duen inplikazioaren ebidentzia nahikoa zegoela, sudur minbiziak eta paranasalak eragindako ebidentzia mugatuak, eta leuzemien kasuan, ebidentzia «indartsua baina ez nahikoa» zela. Ebaluazio hartan, lanerako eta ingurumenerako formaldehidoarekiko esposizioa aipatzen zen.
|
|
2006
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundea (OME) ekintza plan berri bat prestatzen ari da, gizakien artean hegazti gripearen izurriteari aurre egiteko. Osasun agentziaren arabera, proiektu honek estrategia bat ezarri nahi du, nazioko eta nazioarteko planak eta baliabideak estuago koordinatuko dituena epidemiaren inguruko agerraldiak detektatzeko eta, ahal bada, geldiarazteko.
|
|
|
Proiektu globalean, Roig de Corella desnitrifikazio planta bat eraikitzea aurreikusten da, San Antonio eta Llombart putzuetako ura edangarri bihurtzeko, antzeko ezaugarriekin –16.000 m3– Horrela, urte amaieran instalazio hori inauguratzen denean, edateko uraren ekoizpen osoa egunean 32.000 m3 koa izango da, udalerri osoa hornitzeko adinakoa, bai neguan, 70.000 bizilagun inguru daudenean, bai udan, non 250.000 pertsona egoten baitira. Proiektuaren helburua da nitrato indizea
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) baimendutakoak baino askoz txikiagoa izatea. Egoera hori konpontzeko, Valentziako Aguas Taldeak abangoardiako zenbait teknologia aztertu zituen, eta azkenean elektrodialisi itzulgarria aukeratu zuen, teknikaren eta ekonomiaren aldetik eraginkorrena baitzen.
|
|
|
Elikagai gehigarriei eta kutsatzaileei buruzko Codex Alimentarius batzordea apirilaren 24tik 28ra bildu da La Hayan (Herbehereak), substantzia horien nazioarteko ereduei buruzko akordioa lortzeko asmoz. Bilera horretan, aipatutako erakundeak eta
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) elikagaien segurtasunerako nazioarteko ereduak sortzeko egiten duten programaren barruan, Elikagaien Gehigarrietarako Codex aren Arau Orokorra (NGAA) aztertu da, eta Elikagaien Gehigarriak Zenbakitzeko Nazioarteko Sistemari zuzenketak egiteko proposamena aurkeztu da, besteak beste.
|
|
|
Epidemien arriskua murrizteko osasun neurrien artean, espazio ireki asko fumigatu dira, eta horietan lekualdatuen eremuak jarri dira. Bestalde,
|
Munduko
Osasun Erakundeak elgorriaren aurkako txertaketa masiboak antolatuko ditu laster.
|
|
|
Maiatzaren 31 da
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) Tabakorik gabeko Nazioarteko Eguna ospatzeko ezarritako eguna. Tabakoak herritar guztiei (erretzaileei eta ez erretzaileei) eragiten dizkien kalteak gogorarazteko ekimena da.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) arabera, burdinarik ezak mundu osoko 2.100 milioi pertsonari baino gehiagori eragiten die. Urritasun hori handiagoa da hazkunde azkarreko biztanle taldeetan (haur eta emakume nerabeak) eta ugaltzeko adinean dauden emakumeetan.
|
|
|
Nerabea tratamendua jasotzen ari da Sulianto Saroso ospitalean. Orain, odol laginak
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) Atlantan (AEB) onartutako laborategi batera bidaliko dira. ).
|
|
|
Egunero, batez beste, bost urtetik beherako 4.500 haur hiltzen dira mundu osoan, edateko urik eta oinarrizko saneamendurik ez izateagatik. Hori dela eta,
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) eta Unicefek oso zaila ikusten dute gai horretan ezarritako Milurtekoko Helburuak betetzea. “Bost urte baino gutxiagoko 1,6 milioi haur inguru hil ziren 2005ean, edateko urik edo higienerako gutxieneko baldintzarik ez zutelako, eta horrek beherako edo gaixotasun infekziosoak eragiten ditu, eta horiek beren bizitza amaitzen dute”, adierazi du Susanne Weber Mosdorf Garapen Iraunkorreko eta Ingurumen Osasuneko gaietarako OMEko zuzendari nagusiaren aholkulariak.
|
|
|
Arnas eta bihotzeko arazoak okertzen ditu, eta bronkitisa, asma, biriketako enfisema edo bronkio biriketako minbizia areagotzen ditu, eta bereziki haurrei eta adinekoei eragiten die.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) arabera, hiri poluzioak 80.000 pertsona inguru hiltzen ditu urtean. Smog a kontrolatzeko, hainbat neurri har daitezke:
|
|
|
OME Egunero landare produktuak behar adina eta elikadura orekatuan kontsumitzeak gaixotasun larriak saihesten laguntzen du, hala nola kardiopatiak, bihotz hodietako istripuak, diabetea eta minbizia, baita mikronutriente eta bitamina garrantzitsuen urritasunak ere.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) seigarren jarri du giza hilkortasunak eragiten dituen 20 arrisku faktoreen artean, hain zuzen ere, tabakoa eta kolesterola bezalako beste faktore ezagunago batzuen atzetik. Pertsona bakoitzak egunean 400 g fruta eta barazki baino gutxiago kontsumitzen du munduan.
|
|
|
Alergiaren bat duten pertsonen kopurua nabarmen handitu da azken hamarkadetan, batez ere haurren artean.
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera (OME), Europako hiru haurretik batek eta bi helduetatik batek alergia izan dezakete hurrengo hamar urteetan. Orain arte, faktore genetikoen eta ingurumenekoen konbinazioak eragin du alergiarik handiena, baina, adituen arabera, gaixotasun horrek izan duen bilakaera azkarrak adierazten du badirela beste faktore batzuk ere, hala nola dieta.
|
|
2007
|
|
|
Bukatzeko, aipatu dezagun DDT intsektizida ospetsuaren joan etorriko historia. Joan den mendean erabat debekatu zen antiekologikoa zelakoan eta 2006ko irailean
|
Munduko
Osasun Erakundeak, besteak beste urtero milioika pertsonaren heriotzaren erantzule diren malaria edo dengea transmititzen dituzten eltxoak akabatzeko dagoen biderik eraginkorrenetako gisa hartu zuen.
|
|
|
Agerraldia 2006ko irailean detektatu zuten, eta berehala ohartarazi zituzten
|
Munduko
Osasun Erakundea eta Nigeriako osasun arduradunak, baina ez zuten zabaldu, beldur baitziren txertoaren aurkako iritzia sendotuko zela. Orain, ordea, ikusita poliomelitis kasuak ugaritzen ari direla, publiko egin dute eta kanpainarekin jarraitzeak duen garrantzia nabarmendu dute.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak egunean 40 mg-an jartzen du muga; hori baino berun gehiago hartzeak intoxikazio kronikoaren arriskua dakar. Beraz, Nriaguren kalkuluak zuzenak badira, argi dago aberatsek pozoitzeko aukera handia zutela.
|
|
|
Dena den, oro har, ez da kezkatzeko modukoa jakiekin irensten den kadmio kantitatea. Egun, 10 g kadmio hartzen ditugu egunean, batez beste, eta 60 g/ egun onar ditzakegu
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera.
|
|
|
Helburua: erauztea
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) helburu hau ezarri zuen Europa osorako: elgorria desagertuta egotea 2010ean.
|
|
|
Europan, bilioi bakoitzeko 5 zati daude, AEBn eta Kanadan, bilioi bakoitzeko 6 zati, eta Japonian, bilioi bakoitzeko 2 zati.
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera (OME), bilioi bakoitzeko 20 parte hartzen dira maila segurutzat. Litekeena da kontsumitzaileek antimonio maila handiegia duen botilako ura edatea.
|
|
|
Egoera hori arriskutsua izan daiteke. Izan ere,
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) argitaratutako 2002ko Munduko Osasunari buruzko Txostenaren datuen arabera, eta Legearen Aurreproiektuak jasotzen duenez, alkohola da herrialde garatuetako herritarren osasunerako hirugarren arrisku faktorea, tabakotik eta arteria hipertentsiotik distantzia laburrera. Alde horretatik, aparkatutako arauak bereziki larritzat jotzen zuen nerabeek alkohola kontsumitzea, asaldura endokrinoak eta aldaketak eragin baititzake hezur metabolismoan.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera (OME), obesitateak epidemia datuak hartzen ditu, eta milioika pertsona hiltzen dira mundu osoan janaririk ez dagoelako. Gehiegizko pisuaren eta gizentasunaren prebalentzia handitzen ari da, batez ere, haurren artean, horrek erregistratzen baititu orain arte ezagutzen diren indize handienak.
|
|
|
Adibidez, zerrendako substantzietako bat, DDT, intsektizida gisa erabiltzen da hainbat herrialdetan. Ildo horretan,
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) prentsa ohar batek duela hilabete batzuk sortutako polemika ere ixten zuen bilerak. Ohar hori substantzia toxiko horren defendatzaileek aldeko jarreratzat jo zuten.
|
|
|
Txerto hirukoitz birikoa eta ondorengo errepikapen dosia txertatzeak «infekzio horien eragina oro har gutxitzea lortu du. Hori dela eta, arrazoizkoa da
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) Europako Eskualde Bulegoak 2010erako proposatutako helburua betetzea: elgorriaren transmisioa etetea, baita sortzetiko errubeolaren sindromearen eragina ere, hura pairatzen duten emakume haurdunen fetuari eragiten diona, jaiotako 100.000 haurretik kasu bat baino gutxiagora», azaldu dute autoreek.
|
|
|
Espainian, oraingoz, prozesua geldirik dago, eta Lurraldearteko Osasun Kontseiluak onartu behar du.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) datuen arabera, urtero sexu bidez transmititzen diren 250 milioi gaixotasun berri sortzen dira. Adituek ohartarazten dute VPH handitu egingo dela, populazioaren erdia baino gehiago papilomaren birusarekin kontaktuan egongo baita hura jakin gabe, transmisore gisa.
|
|
|
Farmazialariak 1,59 dolar kobratzen zuen unitateko. Indian “efavirenz” generikoak egiten dituzten laborategiek,
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) baimendutakoek, 0,45 zentaboko produktu bera eskaini zioten Brasili unitateko.
|
|
|
Africa Centre-k hiesaren prebalentzia daturik onenak ditu, bere langileek etxetik atera eta etxeko kide guztientzako probak egiten baitituzte. Africa Centren ere egin dira hiesaren birusak kutsatutako amei amagandiko edoskitzeari buruzko
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) jarraibideak aldarazi dituzten azterketak. IIDMMn, nazioarteko proiektuen barruan, Hego Afrikako azpimota nagusiaren aurkako txertoak garatzen ari dira, lehen C dela frogatu dutenak.
|
|
|
Hegazti gripearen birusa ez da oraindik aldatu. Eta hori frogatzeko, Indonesiako Gobernuak H5N1 birusaren azken kutsatze kasuaren lagin bat bidali dio
|
Munduko
Osasun Erakundeari (OME). “Joan den ostegunean lagin bat bidali genuen OMEk Atlantan duen Gaixotasunak Kontrolatzeko eta Prebenitzeko Zentrora”, adierazi zuen Antara Lily Sulistyowatik, Indonesiako Osasun Ministerioaren bozeramaileak.
|
|
|
Trafikoak eragindako zaratak bakarrik eragiten du bihotzekoak edo apoplejikoak eragindako heriotzen %3 Europan, “New Scientist” aldizkariak argitaratutako
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) txostenaren arabera. Txosten horretan esaten denez, urtean zazpi milioi pertsona inguru hiltzen dira bihotzeko eritasunen ondorioz mundu osoan, eta 210.000 pertsona inguru hiltzen dira zarataren ondorioz.
|
|
|
«prebentzioa, ekintza, komunikazioa». Gaur egun aplikatzen diren prozedurak hobetzea da helburua, hala nola elikagai iruzurrei buruzko datu basea sortzea eta goiz detektatzeko sistemak finkatzea, Europako eta
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) legeekin bat etorriz. Krisi baten ikasgaiak Nahiz eta Erresuma Batuak areagotu egin duen elikagaien zaintza Sudan I.aren krisiaren ondoren, oraindik kontrol neurri berriak behar dira Koloratzaileak eragin handia izan zuen elikagaien fabrikazioan, banaketan, merkaturatzean eta herrialdeko agintarietan, FSA barne.
|
|
|
Bakoitzak bere azpitaldeak edo anduiak ditu, eta urtero gripearen eragilea pixka bat aldatzen da.
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) Ipar hemisferioko herrialdeetan erabiltzeko gomendatutako txerto tribalenteak hiru andui ditu (A/ Salomon Islands/ 2/ 2006 (H1N1) edo antzekoa, A/ Wisconsin/ 67/ 205 (H3N2) edo antzekoa eta 2506/ B. Txertoa eman ondoren, injekzioa jarri den lekuan erresumina sortzen da.
|
|
|
Etxetik kanpo jateko beharrak ez du zertan elikadura ohitura txarrik izan Hala ere, eguerdiko janaria osasungarria eta atsegina izan dadin, ez dira kontuan hartu behar arazo dietetikoak bakarrik.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) gomendioen arabera, gutxienez 40 minutu eman behar dira eguerdian bazkaltzeko, astiro jan eta mokadu bakoitza ondo murtxikatu. Hala ere, biztanleen %33k hamabost minutu baino ez ditu ematen hain garrantzitsua den une horretan, Oinarrizko Nutrizioaren eta Nutrizio Aplikatuaren Espainiako Elkarteak (SENBA) emandako datuen arabera.
|
|
|
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) zuzendutako Sanimetria Sareak dei egin die herrialdeei jaiotza eta heriotza guztiak erregistro zibilaren bidez kontabiliza ditzaten. Erregistro zibila da herrialdeek jaiotzen, heriotzen eta biztanleen egoera zibilaren jarraipena egiteko erabiltzen duten bidea.
|
|
|
Gaueko ordutegietan lan egiten duten pertsonek minbizia garatzeko aukera handiagoa dute, Minbiziari buruzko Ikerketarako Nazioarteko Agentziak (IARC)
|
Munduko
Osasun Erakundearentzat (OME) egindako azterlan baten arabera. Azterlan horrek bularreko minbiziak erizainen eta azafaten artean duen eragina aztertu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Suitzako Genevan
|
Munduko
Osasun Erakundeak (MOE) duen egoitzara hurbiltzen bazara, atarian protestari talde bat topatuko duzu. MOEren independentzia aldarrikatzen dute eta Txernobilgo zentral nuklearraren leherketak gizakietan gaur ere eragiten dituen kalteak aztertzeko batzordea osatzea.Txernobilgo dosier lurperatuak, horrela bataiatu du Le Monde Diplomatiquek Alison Katz-en artikulua martxo honetako zenbakian.
|
|
|
Mezua: mundutarron osagarria zaindu behar duen
|
Munduko
Osasun Erakundeak (MOE) zentsuraturik eta ezkutuan dauzkala gorderik Txernobilgo leherketaren inguruko dokumentu garrantzizkoak, zergatik eta Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziak (EANA) horretara behartu duelako.
|
|
|
Bruzelosia gaixotasun kutsakorra da, eta pertsonei zein animaliei eragiten die.
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera, tuberkulosiarekin, amorruarekin eta antraxarekin batera, pobreziarekin erlazionatutako ahaztutako gaixotasunen artean dago. Intzidentzia altua du Afrikan, Asian, Ekialde Ertainean eta Latinoamerikan, eta haren kontrolik ezak herrialde horietako askoren garapen ekonomikoa mugatzen du.
|
|
|
Abidjan eremuko lurpeko uren azterketetan, esaterako, ikusi dute goi lautadan, Adjamén eta mendebaldeko eremuan nitratoen (NO 3), amonioaren (NH 4+) eta aluminioaren (Al 3+) kontzentrazioa handiegia dela,
|
Munduko
Osasun Erakundearen (MOE) ur edangarrirako estandarren arabera. Poluzio kimiko hori lursailetan pestizidak eta ongarriak erabiltzen direlako sortzen da arrantzaleak ere urmaelak poluitzen ari dira pestizidekin, nahiz eta beste urmael batzuk urre meatzaritza dela eta poluitu diren, Ghanako (ondoan dago) Afema urmaela eta Aby urmaela barne.
|
|
|
Espainian, helduen obesitatearen eta gehiegizko pisuaren prebalentzia %14, 5 eta %38, 5 da, hurrenez hurren, eta haurren eta gazteen %13, 9 eta %26, 3 (azterketa, Kid, 2001). Nazioarte, nazio eta autonomia mailako ahaleginak Transmititu ezin diren gaixotasunen osasun karga aitortzeko,
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) Batzarrak ‘Elikadurari, jarduera fisikoari eta osasunari buruzko estrategia orokorra’ onartu zuen 2004an. Estrategiaren helburua osasuna sustatu eta babestea da, elikadura osasungarria eta jarduera fisikoa sustatzen dituzten politika eta plan integralak ezarriz, gizarte zibilaren, sektore pribatuaren eta hedabideen laguntzarekin.
|
|
|
Zehazki, amentzat eta, bereziki, herrialde pobreenetan bizi diren emakumeentzat bizi baldintza duinak lortzean oinarrituko da ekimena. Amen heriotza tasa, “gai hau emakumeei soilik dagokiela pentsatzeagatik”
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) kalkulatzen du urtero milioi erdi emakume hiltzen direla amatasunarekin zerikusia duten arrazoiengatik. “Hori, alde batetik, emakumeei soilik dagokiela uste delako gertatzen da; bestetik, leku askotan haurrek jasaten duten arretarik ezagatik”, dio Manos Batuen Erakundeak.
|
|
|
Britta Kuhnen Dieta Mediterraneoa Fundazioak berriki egindako azterlan baten arabera, 8 eta 11 urte bitarteko Espainiako ikasleen herenak ez du espinaken zaporea ezagutzen, %23k ez du tomatearen gustua ezagutzen eta %15ek ez du inoiz laranjarik jan.
|
Munduko
Osasun Erakundearen arabera (OME), burdin urritasunak anemia eragiten die espainiarren% 5, eta haurrak dira arrisku talde nagusietako bat. Bestalde, iodo falta da munduko adimen atzerapenaren arrazoi nagusietako bat, eta Espainian ikasleen %10, 4k ez du mineral hori behar adina hartzen.
|
|
|
Ontzi mota, elikagaiak prestatzeko praktikak (adibidez, elikagaiak ebakitzeko makinak erabiltzea), tenperatura eta Arriskuak Aztertzeko Sistemaren eta Kontrol Puntu Kritikoen Sistemaren (AKPKA) aplikazioa eta elikagaien manipulatzaileen prestakuntza funtsezko faktoreak dira elikagaien industrian, bakterioa ugal ez dadin. Izan ere,
|
Munduko
Osasun Erakundearen ‘Listeria monocytogenes en arriskuen ebaluazioa kontsumorako prest dauden elikagaietan’ txostenaren arabera, patogenoa elikagaiak prestatzeko ingurune askotan dago. Elaborazio instalazioetan, etxeetan eta jatetxe arloko establezimenduetan, bakterioak denbora luzez iraun dezake elikagaietan, bereziki hozte edo izozte tenperaturetan.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) arabera, minbizien %40 saihestu egin litezke, tabakorik ez kontsumitzeko, ariketa fisikoa aldizka egiteko eta dieta osasungarria izateko arrazoi hutsagatik. “Tabakismoa da munduan minbizia izateko arrazoi nagusia”, gogoratzen du.
|
|
|
Pisu datuek erakusten dute espainiar gehienak ohiko neurrietan daudela.
|
Munduko
Osasun Erakundearen (OME) azterketan eta sailkapenean parte hartu dutenen GMIren arabera, emakumeen %56, 2k pisu normala du; %24, 9k gehiegizko pisua; %12, 4k obesitatea, eta %5ek argaltasun arina. Argaltasun ertain edo larriak guztizkoaren %1, 4ari eragiten dio, eta bereziki gazteenen artean gertatzen da.
|
|
|
Guiyu ibaia hain dago kutsatuta, hango biztanleek zisterna kamioi handiek Chengdiandik (30 bat kilometrora dagoen beste herri bat) ekartzen duten ura edan behar baitute. Izan ere, Lianjiang ibaiaren zati horretako berun maila
|
Munduko
Osasun Erakundeak (OME) ezarritako mugak baino 400 aldiz handiagoa da.
|