|
2003
|
|
|
Finlandiako konexioa Laura Jalkanen, Turkuko Unibertsitatekoa (Finlandia), oso ondo daki, benecolaren moduko landare estraktu bat merkatuko janari funtzional ezagunena bihurtu delako. «1980ko hamarkadan, Finlandiako Karelia del Norte eskualdea izan zen
|
munduan
heriotza tasa kardiobaskularrik handiena duen eremua», azaldu du Finlandiako ikertzaileak. Bere herrialdeko gobernuak oso serio hartu zuen gaia, eta diru asko bideratu zuen hipertentsioaren edo arteriosklerosiaren tasak murrizteko populazio neurriak ikertzera.
|
|
2005
|
|
|
Pneumokoaren ondorioz heriotza ugari izaten da, pneumoniaren, bakteriemiaren, meningitisaren, otitisaren edo sinusitisaren bidez. Infekzio horiek bereziki eragiten diete haurrei, adinekoei eta immunoeskasia arazoak dituzten taldeei. Pneumonia da
|
munduan
heriotza tasa handiena duen gaixotasun infekziosoa, urtean 3,5 milioi heriotza inguru eragiten dituena. Lana zuzendu duen CSICeko ikertzaileak jakinarazi duenez, egindako analisiak bide eman du pneumokoaren kanpo bilgarria fosforil kolina molekuletatik kentzeko eta, hala, giza sistema immunearen proteinen erasotik ihes egiteko mekanismoa ezartzeko.
|
|
2006
|
|
|
Gaur egun, Pneumologiako eta Kirurgia Torazikoko Espainiako Elkartearen (SEPAR) arabera,
|
munduan
heriotza tasa handitzen ari den gaixotasun tratagarri bakarra dute 2,5 milioi espainiarrek. Espainian urtero 1.200 pertsona inguru hiltzen direla kalkulatzen da, eta asmatikoen herenak urtean behin, gutxienez, ospitale laguntza behar duela.
|
|
2008
|
|
|
Dieta eta ariketa fisikoa dira esku hartzeko arrisku handiena duten eta hobekien onartzen diren faktoreak, eta, ondoren, gehiegizko pisuari eta tabako ohiturari lotutako programak. Erabat saihets daitezkeen gaixotasunak Gaixotasun kronikoak, hala nola sistema kardiobaskularrarekin edo garun baskularrarekin lotutakoak eta herrialde garatuen bizitzarekin estuki lotuta daudenak, OMEk berriki egindako txosten baten arabera,
|
munduko
heriotza tasaren lehen arrazoia dira. Gainera, biztanleriaren zahartze progresiboak eta bizi itxaropena handitzeak, batez ere diru sarrera ertain eta txikiak dituzten herrialdeetan, gaixotasun ez kutsakorren ondoriozko hilkortasuna nabarmen handituko du.
|
|
2011
|
|
|
Mundu osoko osasun publikoko programek, oro har, 5 urtetik beherakoen osasuna dute ardatz. Adin talde hori da zaurgarriena, eta
|
munduko
heriotza tasarik altuena da. Hala ere, ikertzaileek adierazten dutenez, nerabezaroa eta gaztaroa aldi erabakigarriak dira, horietan ezartzen baitira helduaroan zenbait gaixotasun eta osasun arazo izateko arrisku faktoreak, hala nola substantzien abusua, nahi gabeko haurdunaldiak eta sexu transmisiozko infekzioak.
|
|
2012
|
|
|
Gogoan izan ariketarik eza dela
|
munduko
heriotza tasari dagokionez laugarren arrisku faktorea.
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundeak (OME), gaixotasun ez kutsakorren nagusitasun handiaz kezkaturik, gobernuei proposatzen die jarduera fisikoa ezartzen eta sustatzen parte har dezatela nazio mailan. Gogoan izan jarduera fisikorik eza dela
|
munduko
heriotza tasari dagokionez laugarren arrisku faktorea. Antolatzaileek kezka agertu dute hipertentsioaren, kardiopatiaren, garun hodietako istripuen, diabetesaren eta transmititu ezin diren beste gaixotasun batzuen prebalentzia handiagatik, jarduera fisiko erregularrarekin murriztu egin baitaitezke.
|
|
2020
|
|
|
2 Egin ariketa fisikoa egunero. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera (OME), jarduera fisikorik eza da
|
munduko
heriotza tasaren laugarren arrisku faktorea (heriotzen% 6). Horregatik, ariketa fisikoa egitea funtsezkoa da bizitzan zehar, hainbat gaixotasunei aurrea hartzeko gaitasuna duelako, minbizia, besteak beste.
|
|
2021
|
|
|
Txinan atzeman zioten SARS CoV, aurreneko aldiz, pertsona bati, baina, pandemia ezarri eta urtebete geroago,
|
munduko
heriotza tasa txikienetakoa dauka herrialde horrek: 100.000 biztanleko 0,3 hil dira COVID eraginez —proportzioan, Euskal Herrian baino 500 aldiz gutxiago; datu ofizialen arabera, 5.000 gaixo baino gutxiago hil dira Txina osoan, Euskal Herrian adina—.
|
|
|
Pandemiak arrasto sakonena utzi duen kontinenteetako bat da, 100.000 biztanleko 113 hil baitira bertan COVID eraginez. Ameriketan baino tasa txikiagoa izan arren,
|
munduko
heriotza tasa okerrenak dituzten herrialdeak Europan daude: Txekia (209 hildako 100.000 biztanleko), Belgika (193), Eslovenia (188), Erresuma Batua (184), Montenegro (175), Hungaria (169), Italia (167), Bosnia eta Herzegovina (164), Portugal (163), Euskal Herria (160).
|
|
2023
|
|
|
Kirola onuragarria da edozein gizakirentzat. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera (OME), jarduera fisikorik eza da
|
munduko
heriotza tasaren laugarren arrisku faktorea. Eta ohartarazten du planeta osoko populazio helduaren% 27,5 ez aktiboa dela (Espainian,% 26,8).
|
|
|
Jarduera fisikorik eza da
|
munduko
heriotza tasaren laugarren arrisku faktorea, eta emakumeak dira gehien sufritzen dutenak. Espainian, nesken eta nerabeen% 83k ez du kirola maiz egiten
|