|
2000
|
|
|
Izan ere or bizi dira, nola ala, 2.500.000 palestinotar. Auetatik, milloi t' erdi pertsonek,
|
mundu
guziaren laguntzari esker jaten dute zerbait. Bere artekoak dira Feddayin ak ere, indarkeriaz berea zuten lurra berriz artu nai dutenak:
|
|
|
Orduan ere, bi burrukarietako bat bestearen epaile izanen zelako; eta epailea, bere auzian izanen zelako epaile. Eta
|
mundu
guziak ba daki eta ez gaur goizetik, ori ez dala zuzen epaitzeko biderik onena".
|
|
|
Horrela bete da, gainera, lehen euskal idazleak, Bernard Etxeparek, 1545.ean profetikoki aldarrikatu zigun nahi zaharra: heuskara, habil
|
mundu
guzira.
|
|
2001
|
|
|
Ori da benetan tamalgarria. Eta or horrela gertatzearen errua,
|
mundu
guziak daki, kapitalismoak du eta ortaz baliatzen direnak burgesak dira eta oiek ere mundu guziak daki zeintzuk diren".
|
|
|
Ori da benetan tamalgarria. Eta or horrela gertatzearen errua, mundu guziak daki, kapitalismoak du eta ortaz baliatzen direnak burgesak dira eta oiek ere
|
mundu
guziak daki zeintzuk diren".
|
|
|
|
Mundu
guziak jakin. Hori usteko zuen!
|
|
|
Ta
|
mundu
guzia
|
|
|
Azkeneko honetan ez nator bat, soil soilik. Euskaltzaletasunak eragin ziola, bai, argi dago; baina ez bertsotan jardutera, hori barrenak agintzen bide baitzion, euskal neurtitzak izkributan ipintzera baizik, eta inprentaren bidez munduan barrena zabaltzera," zeren ladin publika
|
mundu
guzietara berze lengoajiak bezala hain skribatzeko hon dela". Herri poesia ugariaren jabe ginela  badakigu garai hartan, idazten ez zen poesiaren jabe, ordea, eta euskaldunon gogoak bertsoetara emanak zirela ere bai, orain adina eta are emanago.
|
|
2002
|
|
|
puzkerrak botatzea oso osasuntsua dela, baina non eta noren aurrean botatzen diren kontuan hartu beharreko gorabehera dela, txolin asko baita munduan, puzkerrak alde egin dion pertsonaren bizkar barrez hasiko dena. Horixe gertatu zitzaion Maripuzkerri festa batean, eta
|
mundu
guzia berari begira jarri zenean, lotsa lotsa eginda gelditu zen neskatoa, eta munduko ipurdira joatea desiratu zuen. Baita lortu ere!
|
|
2003
|
|
|
Nok jakin hori? Berandutxo, baina antxina urten eban" plazara"," dantzara","
|
mundu
guzira", Detxepare olerkariaren eskutik. Eta Lizardik nahi ebanez, gure" hizkera larrekoa" biziko al da luzaroan, gu mundu honetatik joan eta gero be, sendo eta dotore," noranahikoa" izateko ahalmenez eta borondatez.
|
|
|
" Bertzeak oro [beste guztiak] igan dira bere goihen gradora; orai hura [ha, euskera] iganen da [igongo da] berze ororen gainera; Heuskara, oraidano [oraindino] egon bahiz inprimitu bagerik [barik] hi engoitik [gaurtik aurrera] ebiliren [ibiliko haz]
|
mundu
guzietarik" (MEOE, 140 zk.)
|
|
|
Batzuek, eren gura gaiztoak ez garaitzeagatik eta infernuaren beldurrez, esan digue ez dala Jainkorik. Onelako zenbait izan dira gure auzoan, baita Cadizen eta Madriden ere, baña oek dira
|
mundu
guziaren desonragarriak eta aintzakotzat autan dabiltza. Beste batzuek gure auzoan Jainkotzat artu zuen arrazoia eta aintzakotzat onratu zezeen jendeak, andetan erabilli zuen kalez kale onen idoloa.
|
|
2004
|
|
|
Zergatik? Egiazkoaren konpartimenduak edo atalak
|
mundu
guzian zehar berberak diralakoan," zaku zale" en ustez" Logika" ren araberakoak eta aldakaitzak diran ezkero, denboran zehar, eta etnia eta herri batetik bestera beti bat diran ezkero, hiztegi on bat aski.
|
|
|
koloreen ikusera fenomenu bakarra eta berbera da arraza guzietan. Prismaren bidez agerraraz ditzakegun koloreak (hortzadarrean agertzen diran berberak)
|
mundu
guzian dira gauza bera eta mordo bera. Eta, kasu huni ere, pertsona guziek berdin dakuskite.
|
|
|
Fenomenu berbera gertatzen da ahaidetasun maillak istudiatzean. Kanpoko fenomenua (ahaidetasuna, alegia) berdiña da
|
mundu
guzian: aita aita da nun nahi, anaia anaia da, eta abar.
|
|
|
aita aita da nun nahi, anaia anaia da, eta abar. Eta gizonak berdin ikus ditzake, eta berez,
|
mundu
guzian zehar.
|
|
|
Meillet’ek, esate baterako, anitz izkribu egin du hizkuntzei buruz; eta bat bereziki
|
mundu
guziko hizkuntzei buruz, oso ezaguna. Hizkuntza askoren kondaira ezagutu arren, halere, eta askotan egia garbi erakutsi arren, bere chauvinismoa dala bide, ez du garbi ikusten kakoa; eta hizkuntzen galtzearen kariak" asko eta nahasiak" zaizkio.
|
|
|
Antziñako Literaturan (ikus Kardaberatz, esaterako) eta erriak darabillen euskeran (Eibar’koan, konturako) zabarkeriak ekarri dituen erderakada guziak ezin artu ditezke aintzakotzat. Elizetako sermoietan, berriz, maiz entzuten diran" miserikordiak"," eternidadeak", eta abar, mordollokeri utsak dira," urrikari" ta" betikotasun" esanaz ere
|
mundu
guziak konpreni dezakelako.
|
|
|
Atzerritarrok
|
mundu
guzian, eta suezieraren eraginez," Finland" deitzen genuen (eta deitzen dugu) hangoek" Suomi" deritzaten herria. " Finn Land" hitzak ba du, noski, germaniko kutsua, sueziarrek asmatua bait da.
|
|
|
Aneia,/ Gaur ilhun duk ene bihotzean/ Zeren,/
|
Mundu
guzia/ Entzun baitut (1966).
|
|
|
|
Mundu
guziari arrotza zaion mugaren idurizko marra
|
|
2005
|
|
|
Ez bakarrik heren munduko herrialde atzeratuetan. Teknika aldetik
|
mundu
guziaren aitzindari diren Estatu Batuetan ere bai, jadanik aipatu bezala. Hemen ere jende argituenetan badira fededunak.
|
|
|
Ez naiz batere militartzalea. Baina errespetua zor diot Bosniako egun beroenetan, NBEko soldadoen buru, bakearen alde lan handia eginik,
|
mundu
guzian ezaguna den Philippe Morillon jeneralari. Gerla hortatik etxera itzuli eta idatz zitzakeen bere oroitzapenak eta liburua harrapaka erosia izanen zen.
|
|
|
Baina salmoak aipatu jainko aizuna iduriak gara: " Begiak ba eta ez ikusten." (Sal 115,5)
|
Mundu
guzian famatuenak izan diren kantari taldeetarik bat dugu Beattles taldea. Talde horretakoa zen George Harrison.
|
|
|
Talde horretakoa zen George Harrison. Hil delarik etxe aitzinean zain zeuden
|
mundu
guziko kazetariei ageri hau eman zien haren alarguntsak: " Mundu hau utzi du, bizi izan den bezala.
|
|
|
Piarres Xarriton, Klasikoak, Bilbo, 1991 zerutik heldu zuzenean. Eta
|
mundu
guziak hemen bilatzen duen argiaren berri ez dakite. Interneten emazue Google eta sar Francisco de Vitoria.
|
|
|
Nola jujatuko gaituzte Europa eta Ipar Amerika aberats bezain" zibilizatu"," giristinoak", eta modernisatuak beraz, heren munduko paganoak miseria gorrian hiltzera uzten ditugularik? 1971an Erromako sinodorako bildu baitziren
|
mundu
guzitik lau ehun bat apezpiku, beren dokumentuetan" garapen" hitza erabiltzearen kontra agertu zen gehiengoa. Herri aberatsen hitza dela onartu behar izan zuten mendebaleko apezpikuek.
|
|
|
– Pintorea baino gizon hobea da Karrika,
|
mundu
guziak badaki hori hemen, baina hobe luke ahotik horrenbertze indar alferrik galtzen ez balu. Hainbertze juramentu eta erausi.
|
|
2006
|
|
|
gure herria erizten duguna. Eta
|
mundu
guzia da gurea
|
|
2007
|
|
|
Milla beatziegun urte pasata oita zazpigarren urtian, bos lagun gazte sartu giñan orduko lagun artian, berrogeitairu kuadrilla ederra ein gendun danon artian, aietatik sei bizi gerala
|
mundu
guziko partian.
|
|
|
Lana egin biar
|
mundu
guzientzat.
|
|
|
–Gaztiak kantuan tazaarrak eragusian, ori da pasatzen danabardin
|
mundu
guzian? (Euskal balada zaharra)
|
|
|
Gizonaren «Logika» beti bera baita, eta hizkuntzak ez baitu mundua ikusteko eran ikuskizunik batere(...). Egiazkoaren konpartimenduak edo atalak
|
mundu
guzian zehar berberak diralakoan (Logikaren araberakoak) 1162.
|
|
|
Horretarakotz, itsas  zabaleko eginak diren hamalau ontzi handi utziko dizkizuet eta bi paiza, manatzeko seinale gisa erabiltzen direnak. Horiek eraku  tsiz
|
mundu
guzian libro eta seguruan ibiltzen zarete. Nonahi, zuek eta zuen eskifaiek behar duten guzia eska dezakezue, dohainik, behar duzuena errezebituko duzue.
|
|
|
Luzeegi litzateke gero handik Perzepolizera arribatzeko trebesatu behar diren ziutate eta hiri guzien izendatzea eta deskribatzea. Halere, jakin ezazu
|
mundu
guzian ospetsua izan zen Perzepoliz hain zela ziutate handia non gaur zutik dirauten itzulia egiten dioten harresiak bederen hogeita bortz lekoako luzetasunekoak diren. Perzepolizetik anitz eremu eta ziutate eta hiritarik iragan behar da Persiako erregeren eremuen mugetan den Joben Lurrera heltzeko.
|
|
|
Kontseilu xume batzuk dituzu ondotik bideko: oroit zaitez denbora eta fortuna oren oroz mudatzeko erraz direla; oihanak beteak direla mila gaiztaginez zeinek hiltzen eta masakratzen eta ebasten baitute kausitzen duten guzia; ez ezazula sinets
|
mundu
guzia, ardura gezurra erraten baitu; ez ahantz, enbarkatuz aise joanen baldin bazara, aldiz barkean edo ontzian enbarkatzen denak ez duela beti denbora nahi duen bezala; hobe dela bakarrik konpainia gaiztoarekin baino; arribera geldietan ez dela eman behar eskurik, ez eririk; erratua baldin bazabiltza galdegin iezaie  zu bidea idizainei, urdainei, astozainei eta artzainei; etsitua baldin bazara...
|
|
|
Txillardegiren aurka K. Mitxelenak zientzia eta teknikaren Europa hori defendatu egingo du. J. Intxaustik Europa modernoa eta horren" adimen gidaritza"
|
mundu
guzira zabaldua dela, Asiara ere bai (Txina eta Japon), eta etorkizunari begira ez dagoela beste aterik, oharrarazi du (Europa, 1965, 133).
|
|
|
Zeren baskoak baitira abil, animos eta jentil, eta hetan izan baita, eta baita, zienzia guzietan letratu handirik, miraz nago, jauna, nola batere ezten asaiatu bere lengoaje propriaren faboretan heuskaraz zerbait obra egitera eta eskributan imeitera zeren ladin publika
|
mundu
guzietara berze lengoajiak bezala hain eskribatzeko hon dela. Eta kausa honegatik gelditzen da abataturik, ezein reputazione bage, eta berze nazione orok uste dute ezin eskriba daiteiela lengoaje hartan nola berze orok baitute eskribatzen berian.
|
|
|
Zer ba! Gure herri ttipi hunen harrotzeko aski zen ba holako hezur kausitze bat gero
|
mundu
guzian ezagutua izaiteko, eta ez zuen gehiagoko axolarik hortaz! Zer mila debru behar zuten ba, gehienek, mundu huni interesatzeko?
|
|
|
sekulan nehork ez du jakin nola, ezin pentsatutako gauza hortan, segurtatzen ahal zuen hau edo hura izanen zenik.
|
Mundu
guzitik zetorzkion emazteak bakarrrik edo beren senhar edo lagunekin, baita ere ezkont gai neska gazte edo adindu zonbait, beti pagatuz bixtan dena, jakiteko zer ukanen zuten bederatzi hilabeteren buruan. Eta, nihoiz, nihon, bat ere ez zen kontrako abisuarekin gertatu, aztiaren erranak beti betetzen zirela, nahitaez batzutan, bainan nehork ez zuen erraiten ahal tronpatu izan zenik sekulan.
|
|
|
Pettan zaharra bere atrikailleria guziarekin etorri zen: jauntzi, kadera, mahai, matalaz, bizpahiru platera, pixuntzi, aitzur, jorra, ile eta kilu, arrain zare eta amuhaga, mila motako arnes xehe andana batekin, dirudi
|
mundu
guziko ofizio mota guziak ezagutzen zituen. Horiek guziak ikusi zituelarik, Maddi hasi zen oihuka besoak zerurat altxaturik:
|
|
|
Ai zer eguna! Goizeko lauak ziren doi doia etxetik eta plazarako bidean sartu ginelarik eta hotzikaran, bihotza pil pilean, gogoa aments iratzartuetan murgildua, ohe beroaren gozoa gibel utzirik, iduritzen zautan
|
mundu
guziak jakiteko egitate bateri buruz nabilala. Hamar urteak bete berriak nintuen, ordu hetan, mila bederatzi ehun eta berogoita hiruan, gerla denbora betean, ez banakien ere sobera izaera horrek zer erran nahi zuen xuxen.
|
|
|
Gaua etorri zenean, ohe estalgien zoko zokoan gorde nintzan eta ikusten nuen Xantiana bizi zegoen mila ta gau batetako palazio hura, ene arrebak Elhurxuriren itxura zuela, kirol zapetak soinean eta gona motxarekin bai, bainan, printzesa baten antzarekin,
|
mundu
guzia eramanez mago ziriaren puntan. Eta ni, ttipia nintzenez, haren zazpi ñañoetarik bat nintzen...
|
|
|
Hortan Battitta nigarrez hipaka hasten da, denak harriturik daudela," biktima bat naiz, nehork ez nau maite,
|
mundu
guzia kontra dut, ai ei ai, hilen naute" eta beste. Pettani ere dolua sartzen ari zitzaion," eta futxo badakiat bertza harek diela nunbait, jandarma zozo horiek ez badute hatzeman ere, izigarri duk ba hola ikustea... aski zatan berak itzultzia eta kitto...
|
|
2008
|
|
|
|
mundu
guzietarik (XIV, 30).
|
|
|
Tradizio horren sortzeaz eta izan zuen bilakaeraz, gauza guti derrakegu, hain zuzen Echeparek baitigu haren lehen berri segura ematen, 35 eta alde horretarik inprimatuaren munduko garai hartako haren ordezkari egin deza kegu, funtsean Oihenartek (1665) berak (gaitzerranik haatik) egin zuen beza la, Etchegaray, Logras eta Etcheberriren idazlanak aipatuz bestalde. ...gintza bat, segur aski kantuari ere lotua, izan zela onartzen dugu, eta gisa hartara interpretatzen Echeparek berak errana, hots, koplak egiteko erabili antzea ez zuela euskaldunen artera ekarri, baizik ere segitu eta garaiko gaiak erabiliz bere> ignoranciaren> araura> (hots, egilearen apaltasunaren topos hura bazterturik, bere> maneran) inprentaren bidez plaza ratu eta
|
mundu
guziari ezagutarazi.
|
|
|
|
Mundu
guzia mintzo da laborariez eta laborantzaz; frango gauza eder eta on asmatuak izan dire azken denbora hautan, bai laborarien laguntzeko, bai eta gure lur zaharreri behar den hazkurria emaiteko.
|
|
|
Bainan, orain iduri luke, sakelak bete ondoren, besteak ez deus batzuentzat hartzen dituzula. Iduri zerbait mendekioren menean nahi duzula
|
mundu
guzia ezarri. Haundikeria besterik ez da ikusten daukazun bizi moduan!
|
|
|
Badakite horren kantua eta horri doakion musika edo aireak mugarik ez duela. Berdin
|
mundu
guzian entzuna izan daitekela. Zientifiko aintzinamendua jendartekotasunak ere baliatzen baitu zenbait aldiz eta erran genioke ez aski euskararen zerbitzuko!
|
|
|
— Jauna, pazientziarekin beha zaitez otoi, ez dut oraino bururatua. Altxor horretan badira ere perla, txirla, harribitxi, esmeralda, safir, errubisa, topaza, berila, mila eta mila mota guziko harri bizi miresgarrienak,
|
mundu
guzitik datorrenak.
|
|
|
— Eraman nazazu harat, Gorrail,
|
mundu
guzian zuretzat ikustate zintzoena daukan aberea izanen natzaizu.
|
|
2009
|
|
|
Konturatu naiz leku guzietan beti badela segidaren kezka. Inauterietan ere ageri da hori, Zuberoan eta
|
mundu
guzietan, pentsatzen dut: naturaren berpizte bat bada, animatzen du jendea.
|
|
|
Eta hain zuzen ere Belen izango da bidaia hau hobekien definituko duen tokia. Palestinarrek nahi dute, Aita Santuak, Israeldarrek altxatutako harresiaren ondoan kokatutako eskenatokian hitz egin dezala,
|
mundu
guziak ondo ikusi dezan 9 metroko altuera duen harresia. Israeldarrak eskenatokiaren eraikuntza geldiarazi dute, eta Aita Santuaren hitzaldia ikastetxe batean izatea exijitu dute, eta antza, Vatikanoak onartu egin du.
|
|
|
Polizien artean bizi nahi zuen. Ez zuen hori lortu, baina
|
mundu
guzian, Hego Amerikan batez ere, poliziak haren bila dabiltza, gogo handirik gabe, beharbada. FBIko langile batek garbi esan du berrikitan:
|
|
|
Ari naiz baita nire bigarren gaztelaniazko liburua idazten ere herri sinesteaz. Euskadiko mitologiatik hasi, eta hedatzen naiz
|
mundu
guzira. Aztertzen ari naiz nola ikusten den mundua mitologia guzietan.
|
|
|
/ Euskara/ ialgi hadi kanpora. // Orai dano egon bahiz/ inprimitu bagerik/ hi engoitik ebiliren/
|
mundu
guzietarik. / Euskara, Euskara/ habil mundu guzira.
|
|
|
// Orai dano egon bahiz/ inprimitu bagerik/ hi engoitik ebiliren/ mundu guzietarik. / Euskara, Euskara/ habil
|
mundu
guzira.
|
|
|
Liberalismo berriak nagusitasuna eskuetan zuen behin betiko, arlo ekonomiko, politiko, kultural eta sozialean. Ordu arte komunismoaren kontrako kapitalismoak eramandako borrokak demokrazia eta giza eskubideak aldarrikatzen bazituen ere, estalpe horren azpian ezkutuan zetorren merkatu neoliberala
|
mundu
guzira zabaltzea, ezartzea, eta horrekin batera, aurrerantzean, ikus entzunezkoen bidez, gizakien kontzientzietan, erlijio berria, zentzua, sen ona, hau da, mundu ikuskera neoliberalismoa izatea. Horren aurrean zentzugabekeria zen marxismoak esandakoa.
|
|
|
Hori nere begi emaitea da. Eta begi emaite hortan, badire haur denborako beldur eta plazer guziak, nere biziko oroitzapen gehienak, ez dakit zenbat oren triste edo alegerak, zenbat pentsaki, sentimendu, buru hauste, baino beti halako asegurantzi bat hemen naizela nere tokian,
|
mundu
guzian ez dela neretzat inguru oberenik.
|
|
|
Gaizki bizi nintzen nere buruan, jakin gabe zer nahi nuen, nere
|
mundu
guzia beteriez beldurrez eta desfioz.
|
|
2010
|
|
|
Nire gaia, noski, irratia zen; historia, teknika, hizkuntza, barne egitura, irratsaioak, hedabideen munduaren berezitasunak. Ikasleak
|
mundu
guzitik zetozen, nazioarteko Unibertsitatea baita.
|
|
|
Eta Maria Klara Zulaika sonatua nolatsukoa izandu den
|
mundu
guziak badakiela. Bestetan beste, oraindik gazte zela eta estando soltera, y en su casa de posada Don Juachin de Tribiño, que vino de Yndias mui rico, tubo una hija de éste.
|
|
|
Erromantiko eta misoginoa, gozatzaile eta giristino. Hots, Parisen zelarik Suzy Delpre opera kantarisaren ohetik eta Italiako Verdi mugimendutik (Victor Emanuel Rei de Italia, beraz liberala) ekarri zituen zortziko oparoenak, orain
|
mundu
guziak euskal musika garbienean kokatzen baititu. Gogoarazten dit Galtxetaburu garaztarra, kabalkada jo egileetan erreferentzia, bere aita zenak bezala mutxikoak sentitzen baititu...
|
|
|
Zer egiten dute C n? Asteburua produkzio amerikarrez betetzen, gure haurrak hazten dira
|
mundu
guzian saltzen diren zaborren aitzinean, Taxi 4 edo beste, eta kontzientziaren xuritzeko 7/ 8 kultu biltzen dira filma mexikar batekin ostegunetan tirantea betea dutelarik. Alderdi trukatze pollitena, passepasse ukaldi bikaina, gertatzen da ELBren publikoaren biltzeko gaualdi tematikoekin.
|
|
|
Zenbat eta gorago gizarte hierarkian are Guillermo Ichuago beharbada. Baina, batzuk gehiago eta beste batzuk gutxiago,
|
mundu
guzia da Guillermo Ichu.
|
|
|
Gara, VII Baztanga beltzagatik bista galdu eta, orain mende bete Urberuagako balnearioan maletazain ibiltzen omen zen abizen galduko markinarra.
|
Mundu
guziak pentsatzen omen zuen Urberuaga aldean Guillermo Ichuk ikusi egiten zuela, zerbait behintzat. Ezikusiarena eginez ibiltzen zela, komenientziaren arabera.
|
|
|
Pax erromatarraren antzekoa da gaur egunotako Peace amerikanoa, gerlaren ondorioa eta bortxaz sostengatua. Inperio militar eta ekonomikoa, inperio kultural eta politikoa
|
mundu
guzira zabaldu da. Betiko gerlak dira, Rudyard Kiplingen aspaldiko savage wars of peace ezagunak, 1204 bakea ekartzeko gerla basatiak.
|
|
|
" unibertsoaren harrapariak dira eta, jadanik
|
mundu
guzia hondatu dutenean, lurrik gehiago ez dutenean, itsasoari begira geratzen dira. Etsaia aberatsa bada diruzaleak dira, etsaia pobrea bada handiusteak, eta ez dira aseko ez Sortaldearekin, ez Sartaldearekin, aberastasuna nahi dutelako eta pobrezia irrikatzen dutelako aldi berean.
|
|
|
Euskaldunek eta berbereek
|
mundu
guziaren historia dute errekuperatzeko, ez Nabarrako erresumaren edo almorabideen handikerien partea. Historiagile historizistak. irabazlearekiko enpatiarekin mugitzen dira, historia progresoranzko kronologia gisa antolatzen dutenean.
|
|
|
Globalizazioa uniformazioa da, XIX. mendeko nazio estatuetan aurrera eraman zen haren itzala. Coca Cola edan eta MacDonald’s janez, jantzi eta portatu ere telebista eredu batzuen arabera egiten da dagoeneko
|
mundu
guzia. Igoalitarismoa ez dator ohiturak berdintzetik.
|
|
|
Ekonomiako eta politikako esku ikusezinak globalizaturik daudela, eta mundu osoan ahalegindu beharra dagoela egitura sozio-ekonomikoekin batera politika eta kultura hobetzen. Eta da
|
mundu
guziko jendearen kide garela, eta arazo guziak elkarrenak direla.1333
|
|
|
Sasoi batzuetan ez da politika zer den galdera egin beharrik izan. Bazekien
|
mundu
guziak zer zen. Boterea alde batetik eta menperatuak bestetik.
|
|
|
Eta haren finantzek irarritako dirua da erregearen burua karan eta erresumaren armarria bueltangero eta libreago dabilen arma. Baina XVIII. menderako
|
mundu
guziak jakingo du, burgesiak bezala, dirua ezinbestekoa dela bizitzan. Dirua dela ematen duena, nazio zibilizatuetan, propietatea eta askatasuna.
|
|
|
" Espainiak beharrezkoa du kabila arrifiekiko tratu adiskidetsua, gogatzeko ahalmenarekin, geure auzokoak direlako, eta hori lortzeko ez dago medio hoberik Aita Sarrionandiari zor diogun gramatika arrifi hau baino. Liburu hau, espiritu zibilizatzaile horrekin, eta orain arte ezinezkoak izan diren harreman mota bat ezartzeko bidea delako,
|
mundu
guziak laudatuko du". 312
|
|
|
Europarren zabalkundea eta beste kulturen zimenduen higadura areagotu baizik ez zen egin harrezkero. XIX. mendearen erdialdean, inperialismoa deitzen den mugimendu geopolitiko handi eta konplexu hori
|
mundu
guzira hedatu zen, Antarktikara salbu. Hainbat arrazoi historiko eman da jokabide inperialistak esplikatzeko:
|
|
|
Ez Frantziak, ez Britainia Handiak, ezta Espainia derrotatuak ere, ezin zuten onartu arrifien eskubide deklarazio elemental hori. Magreb osoarentzako eta
|
mundu
guziarentzako etsenplua izan zitekeen bestela. Demokrazia baieztapen sinple eta anbiguitaterik gabeko horrek kondenatu zuen Arrifeko Errepublika berria.
|
|
|
Hiritik alde egin eta, beste guziak atzean utzirik, bakardade perfektua lortzeko ametsa da autoen jabeei eta turistei saltzen zaien utopia. Ez
|
mundu
guziaren alde otoitz egiteko eta denen neba arreba izateko, Charles de Foucauldek bezala, baizik alderantziz, jendea eta zibilizazioa gainetik kentzeko.
|
|
|
Atera gara behingoz hortik. Gertatuko omen da,
|
mundu
guzia zain dagoelako. Rikardo Arregi Diaz de Herediak" itxarongelaz" hitz egin du, itxarongela aspertua ematen du XXI. mende hasierako Euskal Herriak:
|
|
|
Goethek berak ere hiru zentzutan behintzat erabili zuen: 1) Munduko herri bakoitzak bere literatura egiten du, balio handikoak dira denak denontzat, eta guzion arteko hartu emanak zabaldu behar dira; 2) Gaiz eta asmoz obra unibertsalistak idazten dira, berarenak barru, eta obra horiek
|
mundu
guzira zabaldu behar dira; 3) Beste batzuetan ez da literaturaz ari zentzu hertsian, baizik ekonomia, politika eta enparauak mundu osora zabaltzen ari direla berresten.
|
|
|
Inperialismoaren praktika
|
mundu
guzira zabaldu zen. 1885eko Berlingo Konferentzian, Europako nazio estatuek munduko beste altzuetan ere nahieran jarduteko eskubidea eman zioten euren buruari.
|
|
|
Kolonia gehienetan ezarri zuten identitate kolektiboa, gainera, ez zen hango identitate kolektibo maioritarioa, metropolikoa baino. Nazionalismo inperialista hori zabaldu zuten
|
mundu
guzira, ezinezkoa egin zen kolonietako herrien bizitza komunitarioa.
|
|
|
1252. Erromaren enpresa inperiala Alexandro Handiaren kosmopolitismoaren haritik joan zen. Botere bat, kultura bat eta hizkuntza bat ezartzea
|
mundu
guzian.
|
|
|
Boterea ametitzen ez zuenari eskubide berdintasuna ukatuko zitzaion, humanitatea ere bai akaso, eta ehizagai bihurtuko zen agian. Berdintasunaren ideia, jendetasunari eusteko ezik, batzuek besteak zanpatzeko erabili zuten luzaroan, menpean berdintzen ez zituztenak" lurrarekin berdinduz". 864 Armada Mundu Occidentalecoek gisa horretan ezartzen dizkiote eredu ekonomiko, soziopolitiko eta kulturalak
|
mundu
guziari. Itzelezko paradoxa da bi ahoko ezpataren mintzoa:
|
|
|
Kristauak komunitate apokaliptikoak ziren hasieran, Egun Handiaren zain bizi ziren. Egun hori Mezua
|
mundu
guzira zabaltzean gertatuko zela uste zuen
|
|
|
ASKATUA EZ DEN
|
MUNDU
GUZIA DEIKA ARI ZAIN. ZERU LURREN ELEDUNA HAIZ.
|
|
|
Hannarentzat kezkatua naiz, une biziki txar batetik pasatu baita.
|
Mundu
guzian den zorigaitza sentitzen du.
|
|
|
Bere dohain artistikoei eta hizkuntzen ezagutzari esker, Hungariako Dantza taldea ofizialarentzat lan eginen du.
|
Mundu
guzian ibiliko da. Familiak ez duelarik gehiago diru laguntzarik, eta ilobak handituak izanen dituelarik, dantza taldearekin Europan zehar itzulaldi bat eginen du.
|
|
2011
|
|
|
–Non gelditu ziren euskarari
|
mundu
guzira zabaltzea opa zionaren amesak. Nolako arrera izan ote zuen euskaldunen artean?
|
|
|
Jakintsu errebista.
|
Mundu
guziko Unibersidadetan izkuntz jakintsuak egarri biziz aztertuko duten errebista.
|
|
|
Zabal bedi Fontes Linguae Vasconum
|
mundu
guziko Unibersidadetan, bañan zabaldu dedilla baita ere gure arteko ikastunetan ere (Artetxe, 1969).
|
|
|
Kultura ez dago teknologiak determinatua; alderantzizkoari errazago eutsi ahal izango genioke. XX. mendeko hasierara berriro joz, esan da fonografoa eta irratia erabakigarri izan zirela, baina musika herrikoiaren barruan gertatutakoan, askoz eragin handiagoa izan zuten aurreko mendeetako afrikar beltzen behartutako emigrazioak eta, oro har,
|
mundu
guziko populazioaren mugimendu eta aldaketek.
|
|
2012
|
|
|
Hautetsiek argi ikusten dute elkarrizketa bidez arrañatuko dela afera eta ez ostrukarena eginez.
|
Mundu
guziak badaki hori, baina batzuek urratsa egitea eskas. Ikusteko dago Frédérique Espagnac senatari euskal biarnesak, Frantziako alderdi sozialistako bozeramale izendatu berriak zer jarrera hartuko duen:
|
|
|
Ikatza erortzen da Paperezko orrialdea da Ikatzaren gainera:
|
Mundu
guzia! Iluntzea!
|
|
|
– Condorcet, Comte, Spencer eta horrelakoen progresismua malda behera omen dabil
|
mundu
guzian; zeharo lur jota dagoela diotenik ere badira. Ez, horratik, mundu guztian.
|
|
|
...ean etxea hustu ez dadin pertsulariek aipatu lur hontako erregea mutil morroi apala bankuko nagusiekin hasarrea pizten da 4x4en motur azantzekin gure bide hertsietan bisitariak ibilaraziz euskal nortasun azkarra goretsiz libertatearen seme garenak omen laudatuz denak zerbitzari nahi gaituztelarik denborak doatzi eta ez onerat begiak gure zaintzen denetan larru barnean laster lauki zaindari ttipiak
|
mundu
guzia ukareko elektronikoarekin buru muinaren formatatzaileak bestalde laster pentsakera amankomuna edo bestela zu zara terrorista non dira biziaren ametsak haur garaietako sahets bideak xoxoak kantari udaberrian pikaren buztan xuri beltxa bere arbola gorenetako ohantzetan eta lagun joanak lagun galduak aita eta amaren bizi kezkatiak oroitzapen galduak eta ortzadarraren koloreak argi biziak goize...
|
|
|
Gero ikusi ditudan hainbat liburuek hauen orhoitzapena ez didate kendu: liburu bat, beti misterio batekin da,
|
mundu
guziko haurrek jakin behar lukete hori. Hortik ateratzen ahal baitira biziarentzat hain baliagarriak diren ametsak. nigarra bazarion begitartera gazte aberats bat mintzatu zuen Jesusek mende berriko ildoak bakezko alhorrak biharko egunak askatasuna maitasuna argia egia zuk!
|
|
|
Luixa urte ainitzez ez dut ikusi bainan egona zen ene baitan ene haur denborako
|
mundu
guziarekin. Luixaren etxen hainbeste gauza ikasi dut eta ez dut sinetsi nahi orai joana dela eta ez dutala sekulan ikusiko gehiago emazte muxkil pollita bere ezpain gorri eta irri goxoarekin.
|
|
|
Kartzelek
|
mundu
guziko ikara hotsa
|
|
|
|
Mundu
guziko zanpatuen bolbora Salatuz denetan diruaren usteldura
|
|
|
Gutti omen da, Kolombia Britanikoan gisa hortako arnesa baten jabe.
|
Mundu
guzitik hartzen ditu ordu bereko albisteak. Badaki Frantzia hortan ere zer zalapartak dabiltzaten, urtean bizpalau aldiz gobernu buruak erortzen zizkiote!
|