|
2004
|
|
|
Ezagutza matematikoaren objektibotasuna oinarritzeko balioko du baina ez gorputzezko gai horien existentzia. Honela, bada, matematikaren oinarrizko elementuak balioko digute, beharbada,
|
munduaren
egitura zertan datzan argitzeko, baina zailagoa suertatuko da horretan oinarriturik erakustea gai korporalen existentzia. Honek guztiak eraman zuen Platon mundu fisikoa gutxiestera, ez existentetzat jotzera, baina esan dugu ez dela hori Descartesek buruan duena.
|
|
2005
|
|
|
44.34 Orduan hartu zuen itxura, gainera,
|
munduko
egitura bizirik handienak: koralen arrezife handiak.
|
|
2006
|
|
|
Baina, atzerabiderik ez daukan sekularizazio hori onartu beharra dago, eta halako mundu batean dakarrena ulertu; dualismo etengabean bizitzea dakarrela horrek, alegia: giza borondatearen eta
|
munduko
egituren artean; gogo etikoaren eta adaptazioa bilatzen duen efikaziaren artean. Beraz, arrazoi ilustratuak jaurti digun balantze ezkorrak borondatearen baikortasuna eragiten du:
|
|
2007
|
|
|
Aldiz Wittgenstein-ek, Kant-en eran, jarrera transzendentala hartzen du (hausnarketazkoa): filosofiaren egitekoa munduaren eta hizkuntzaren bat egiteko baldintza logikoak argitzea da, alegia, erakustea nola hizkuntzaren egituran
|
munduaren
egitura argitzen den; ez, bion arteko lotura horren bilakatzearen nondik norakoa esplikatzea1446.
|
|
|
zuria/ beltza, handia/ txikia bezala, adjektiboen mundua kontrarioen, kideen, menpekoen edo ez dakit zeren harreman sareen diagraman dena jos liteke; edo aditzak: jan/ edan, joan/ etorri, denborak (naiz/ haiz, nintzen/ hintzen), moduak, etab., edo errealiatea oro banako, espezie eta generoetan (Sokrates, gizaki, abere, bizidun), eta den oro azkenean Porfirioren Arbola orobiltzaile batean, eta azkeneko azkenean agian
|
munduaren
egitura materiala, logikoa eta metafisikoa, zergauzena eta ideiena, analogikoak izango lirateke goitik behera, unibertso guztia Platon-en «analogo eta simetrikoa» bete betean (Tim., 69 b), dena denari lotua, hori izan baita Spinoza-ren amets handia.
|
|
|
Erregresio amaiezin hura ekidite aldera garatu zuen Anaximandrok bere teoria: guztiarentzat berme bat jarri beharrean,
|
munduaren
egitura simetrikoa atzeman zuen Anaximandrok, distantzia alderik ez dagoenean ezin baita aldaketarik egon55.
|
|
|
• Oreka eta simetriaren ideia —Polikletok, S forman aurkitzen duena—311 bat etor liteke Esfero edo Esferaren irudiarekin, hain zuzen Enpedoklesek312, Parmenidesek313, Xenofanesek314, Museok315 eta orfismoak316 partekatu zutena. Anaximandrok proposatu zuen, bestalde,
|
munduak
egitura simetrikoa zeukala317.
|
|
|
173; Leon, 1999: 59 Anaximandrok proposatu zuen, hain zuzen,
|
munduak
egitura simetrikoa zeukala (Anaximandro, A 11).
|
|
2008
|
|
|
" Kierkegaardek, bere aldetik, uste du gure mundua tragikoa dela Jainkoarengandik tarte gaindiezinez banandurik dagoelakoz. Beraz, filosofo horrendako,
|
munduaren
egitura bera da tragikoa, ez pertsonaien egoera. Dena dela, beste modu batera esateko, gure Kierkegaardek tragediari buruz esaten dituenetan, badago erabateko arrazoizko gauza bat:
|
|
|
–Martha Naussbannek dio Polixenak, nahiz eta hiltzera kondenaturik egon, oraindik sinesten duela
|
munduaren
egitura ukigabe dagoela, kode moralak indarrean daudela. Aldiz, Hekubak munduan ordenarik badagoela eta kode moralak indarrean daudela ukatuz bukatzen du, ahoskatu dut dardaraz.
|
|
|
–Beno, Naussbannek dio, Euripidesen garaian, bidaiak eta gudak zirela-eta, sinesten hasi zirela ordura arteko lege moralak eta
|
munduaren
egitura ez zeudela jainkoengan (haren hitzetan," gauzen berezko izaeran") oinarriturik, eta, horren ondorioz, neurri batean zalantzan paratu zituztela. Hori ikusten da Euripidesen lanetan, batzuetan zalantzan paratzen baitu jainkoen izatea bera.
|
|
2009
|
|
|
Narratzailea: (OFF) Zutabeak hutsik egongo balira,
|
munduko
egitura garaienaren pisu edo konpresio karga izugarriak zanpatu egingo lituzke. Baina 62 solairuraino hormigoizbetez gero, altzairuaren tentsiorako sendotasuna eta hormigoiaren konpresiorako irmotasuna konbinatu egiten dira.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntza galduak herri menderatuak baitira. Eta, jakina, mendekotasunetik aterako badira,
|
munduko
egitura soziolinguistikoan botere harremanak irauli egin lirateke txikiek handien aldamenean lekurik eduki dezaten.
|
|
2013
|
|
|
Gustuko tokian aldaparik ez esaera zahar hau aintzakotzat hartuta, ez litzaiguke indarrak ahultzen hasiak ditugunean, orduantxe hartzea erretiroa, hogei urtez luzatuko balitzaigu ere. Beraz, euskaldunok ote dugu
|
munduaren
egitura berrirako gakoa. Eraketa berri honek, baten batzuen pribilegoa erakarri ordez, guztion ongizatea areagotuko luke.
|
|
2014
|
|
|
Literatur idazlana ez da banakoaren sorkuntza, idazlanak adie razitako
|
munduaren
egiturak gizatalde batzuen buru egiturekiko homologo direlako. idazle handiak beren gizataldeko mundu ikuskera arte bihurtzea lortzen duten ohiz kanpoko gizabanakoak
|
|
2015
|
|
|
Kolegio eta oro har gazteei begirako lana, adinetako jendeen egiturei begirakoa, enbalditu eta zailtasunetan diren jendeei begirakoa. Ondorioz, arauak ongi betetzen dituztenei, hiru urteko hitzarmenak proposatzen dizkie orain kontseilu nagusiak ikuskizun konpainiei, arte plastiko eta ikus entzunezkoen
|
munduko
egiturei.
|
|
|
K. Bühler eta A. García Calvo hizkuntzalarien formulazioei jarraituz, azkenaren ekarpenei batez ere?, Baltzak (Mtz. Lizarduikoa et al., 2007) dio, hizkuntzari berari adituz gero, mintzamoldea eta
|
mundu
egitura lotzen dituen tirabira argitzen dela. Haren esanetan, hizkuntzak erakusten du ez dagoela mundu bakar bat, mundu bi baino; kontakizun mitikoetako munduak, alegia, elkarren arteko konponbiderik ez dutenak.
|
|
|
Eta Modernitateko egitura identitate asko ere tokiko kutsu hori hartzen ari dira. Gradu kontua da," erlatiboa" esan ohi dugu, baina anomalia eta diferentzia labelak banatzen dituen Egitura ez da engoitik nazio egitura,
|
mundu
egitura baizik (mundu egitura delakoa aski zabaldu den eremuetan, noski). Lehian dira oraingoz, baina denak ematen digu aditzera nazio estatuen identitateek kanonaren eta estandarraren monopolioa galdu dutela eta laster mendeko diferentzia eta anomalia izatera lerratuko direla kasu askotan.
|
|
|
Eta Modernitateko egitura identitate asko ere tokiko kutsu hori hartzen ari dira. Gradu kontua da," erlatiboa" esan ohi dugu, baina anomalia eta diferentzia labelak banatzen dituen Egitura ez da engoitik nazio egitura, mundu egitura baizik(
|
mundu
egitura delakoa aski zabaldu den eremuetan, noski). Lehian dira oraingoz, baina denak ematen digu aditzera nazio estatuen identitateek kanonaren eta estandarraren monopolioa galdu dutela eta laster mendeko diferentzia eta anomalia izatera lerratuko direla kasu askotan.
|
|
|
Egitura, anomaliaren baitatik igartzen da hobekien. Baina, hala ere, dispertsio garaian Egiturarekin dugun harremana hautazkoagoa omen da, eta batez ere, globalizazioak direla eta,
|
mundu
egiturarekin batera badirudi egiturak oparo ditugula aukeran.
|
|
|
|
Mundu
egituraren joko zelaian ez ditugu lehengo identitateak ikusiko. Ez jendarte tradizional batean egon zitekeen orokortasun estereotipatua, ezta naziogintza modernoaren ondorioz ezarri ziren estatu homogeneizazioak ere.
|
|
|
" eragileak mundu familiarra berehalakoan ulertzen du, zeren eta hartan erabiltzen dituen egitura kognitiboak
|
mundu
egiturak gorpuztearen ondorioak baitira, mundua ezagutzeko ibiltzen dituen egite tresna haiek munduak berak egin ditu". 51
|
|
|
Pentsatu ohi dugu ohitura lege duen erregimen hau nagusi izaten dela jendarte tradizionaletan eta orokorrean elkarte ez modernoen praktikak abiarazteko modua dela. Jendarte horiek ez dute, gure ikuspuntutik, errealitate sozialen erakuntzari buruzko jakintza gramatikalik edota metapragmatikorik, horren ordez
|
munduaren
egitura eta haren agentziak sakralizatzen dituen pentsaera erlijiosoa izan ohi dute. Dirudienez, sistema sozial horietan irauteko bermerik eraginkorrena irakatsitakoa sakralizatzea da; tradizioa ez baita, ezta hurrik eman ere, antzinako jokabideei eustea, irakatsitakoari eustea baizik.
|
|
|
aniztasun bereizgarri hura herri eta jende elkarteetatik banakoen aldera igarotzea. Orain, nazio egituren arrastotik,
|
mundu
egitura datorkigu. Guregan da dagoeneko.
|
|
|
Bestenaz, askoz emakume gehiagok etxetik kanpoko lanari heldu izanak lan
|
munduaren
egituran dakarren aldaketa aztertzen du txostenak: EAEn dagoenekoz langileen %31, 70 emakumezkoa da.
|
|
2016
|
|
|
Arlo honetan suma daitekeen lehen ezaugarria konplexutasuna da, zalantzarik gabe. Gure
|
munduko
egitura politikoak izugarri handi eta konplexuak dira. Izan ere, indoeuropar eskema ideologikoak bikainak dira gizarte handi eta konplexuak kudeatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Unibertsoa, isurtzea eta hustubide zuloa, guztia errekuperatu egiten da ostera ere, berriz atzeman eta objektu gisa finkatzen da: hori guztia hor dago niretzat
|
munduaren
egitura partzial gisa, nahiz eta unibertsoaren desintegratzea berez osoa den. Sarritan, gainera, desintegratze horiek muga estuagoetan eduki ditzaket:
|
|
|
Situazio horrek nire faktikotasuna eta nire askatasuna islatzen dizkit batera: inguratzen nauen
|
munduko
egitura objektibo jakin baten haritik, situazioak nire askatasuna igortzen dit libreki betetzeko jarduerak bezala. Hor ez dago inongo eragozpenik, nire askatasunak nire posibleak hortzikatzen baititu eta, ildo beretik, munduko potentzialtasunak eurak bakarrik agertzen eta proposatzen baitira.
|
|
|
Hirugarrenik, Bestearen kontzientzia eta askatasuna ezin daitezke izan nire irudikapenen batasunerako balio duten kategoriak. Jakina, Husserlek erakutsi duenez, ‘nire’
|
munduaren
egitura ontologikoak eskatzen du mundu hori Bestearentzako mundu ere izatea. Baina Besteak nire munduko objektuei objektibotasun mota jakin bat aitortzen dien heinean, horrek adierazten du bera jada mundu horretan dagoela objektu gisa.
|
|
2019
|
|
|
Txikitatik imajinarazi dizuten bizitza biziko duzula jakitea, arauaren barruan dagoen bizitza, egunero telebistan, liburuetan eta aldizkarietan ikusten duzuna. Ezagutzen duzun inork lehen begiratuan epaitu eta onargarria ez zarela erabakitzearen beldurrik gabe bizitzea,
|
munduko
egitura osoa zu bezalako jendearentzat eraikia izatea.
|
|
2021
|
|
|
|
Munduak
egitura bat zeukan, eta hartan Ana nire ardatza zen.
|
|
|
Aristotelesen beraren bilduma. Aristotelesek —ezizenez" Irakurlea" —, berrehun tratatu baino gehiagotan,
|
munduaren
egitura bilatu eta sailkatu zuen (fisika, biologia, astronomia, logika, etika, estetika, erretorika, politika, metafisika). Demetriosek han, bere maisuaren apalategien artean eta haren sailkapenen soseguan, ulertu bide zuen liburuak edukitzea kinka txarreko oreka ariketa bat dela.
|
|
|
Azter ditzagun ezaugarri horietako batzuk: ...krisia, bizitza pribatuen isolamendua, nagusien bakardadea, haurren autonomiaren galera, auzoetako saltoki txikien eta espazio txikien gainbehera, egoitzaeta lurralde desberdintasuna, eta subjektu ahulak ahaztea eta abandonatzea –etxerik gabeko pertsonak, prostituzioan diharduten emakumeak, paperik gabeko etorkinak, ijitoak, erabat pobreak direnak, etab.– Dimentsio anitzeko krisiak gure
|
munduaren
egituraren erradiografia gisa jardun du. Egitura guztiak bezala, ahulguneetan apurtu egiten dira.
|
|
2023
|
|
|
Berrio ere indarra (edo indarkeria?) ageri zaigu giza eta gizarte harremanak arautzeko oinarrizko neurri moduan. Gerrarik ez dagoenean ere, gerraren legatuak ezaugarritzen ditu egungo
|
munduaren
egitura juridiko politikoa zilegitzen duten kategoriak: hala nola legea, giza eskubideak, balioak, morala...
|