|
2006
|
|
|
Esan gabe doa, halaber, auzialdiaren absoluzioa ohitura gaiztoa dela; ohitura horren eretzean, estatuak ezin zuenean lortu herritarrak bere burua errudun aitortzea, orduan herritar hori bizi guztirako liberto
|
moduko
bat bihurtzen zen, kuriaren benetako mendeko; desohorearen estigmarekin markatuta geratzen zen. Hori guztia dela medio, kode berrian beren beregi baztertu eta debekatzen da ohitura hori, aurretiaz zientziaktez, lege berriaren xedapenak eraginga berak, 1872ko Legeak eta indarreko bildumak kondenatu zuten bezala.
|
|
2007
|
|
|
Auzitegiak Europan jurisprudentzia garrantzitsua sortu du oinarrizko eskubideen arloan, eta auzitegiaren jurisdikzioa onartzen duten hitzarmeneko estatu guztietarako ondare juridiko erkidea da. Hori dela eta, autore askok oinarrizko eskubideen arloan Europako konstituzio zuzenbide
|
moduko
bati buruz hitz egiten dute, auzitegiaren jurisprudentziaren bidez sortuz joan dena. Hitzarmenaren 11 protokoloa, 1994ko maiatzaren 11koa, Espainiak 1996an berretsi zuen, eta 1998ko azaroaren 1ean sartu zen indarrean.
|
|
|
«oinarrizko legegintza» izenekoa estatuaren eta autonomia erkidegoen artean arlo batzuei dagokienez (EKren 149.1 art.ra bildutakoak) izandako eskumen banaketa dela bide sortu zen: arlo horietan, estatuak oinarriak, oinarrizko arauak edo oinarrizko legegintza gordetzen ditu (kontzeptua bat bera da, terminologia aldatu arren), hau da, estatuak arauketa uniformea ezarri du herrialde osorako, eta «izendatzaile komunetako txikien»
|
moduko
bat bermatu du autonomia erkidego guztientzat; gero, arlo horien gaineko eskumenak bere gain hartu dituen autonomia erkidegoak «oinarri» horiek «garatu» ditzake eta egokien deritzon arauketa ezarri, betiere, «oinarri» horiei lotuta.
|
|
|
une jakin batean boterean zeudenek ezarritako konstituzio testu baten ostean beste bat ezartzen zen, boterean zeudenek ezarria oraingoan ere, baina aurrekoaren aurkakoa. Horren eraginez, testu bat ere ez zen errotzen benetan eta, beraz, autore batzuek «penduluaren lege»
|
moduko
bati buruz hitz egin dute: Konstituzio «aurrerakoi» baten ondoren «moderatua» ezartzen zen, eta alderantziz.
|
|
|
Nekazaritza arazoa ere garai hartako gairik delikatuenetakoa izan zen. Egin nahi izan zen nekazaritza eraldaketa ez zen egin aurrekonturik ez zegoelako, formalistegia izan zen, ez zen inoren gustukoa izan eta ez zuen saihestu nekazarien mugimendu batzuek finkak okupatzea; horren eraginez, batetik, beldur
|
moduko
bat sortu zen «iraultza» egon zitekeelako; horrez gain, nekazaritzan eraldaketak egiteari aurre egiten zitzaionez, gaia oso polemikoa izan zen, eta arazo asko eragin zituen ordurako oso tirabiratsua zen gizarte egoeran.
|
|
|
Horrez gain, aurrerago «Oinarrizko Lege» izendatu zituzten arau batzuek (gogoan izan, adibidez, Laneko Forua) geroko legeetara igortzen zuten horiek betetzeari dagokionez, eta epaileak ezin zituen zuzenean aplikatu. Estatuko 1967ko Lege Organikoaren bidez sortutako kontraforu errekutso entzutetsuari dagokionez (aurrerago aztertuko dut), erregimen demokratikoetako konstituzio aurkakotasun errekurtsoen imitazio
|
moduko
bat izan nahi zuen, baina, egiatan, ez zuen inolako aplikazio praktikorik izan.
|