|
2005
|
|
|
Bigarrenik, erregimen bereziak ex legem ezarrita, ez du ia atzera bueltarik: beste delituen kasuetan zaintza epaileak 78 artikuluaren sistema zorrotza alboratzeko erabakia har dezakeen arren, salbuespenez bada ere?, terrorismo kasuetan ez da salbuespena egiteko ia
|
modurik
. Eta, ia?
|
|
|
Betekizun berezi honek, lehenik eta behin, delitugileei helburu eta bide terrorista bertan behera uzteko eskatzen die hirugarren gradua edota baldintzapeko askatasuna lortu nahi izanez gero. Baina, bigarrenik, horrezaz gain, agintariekin elkarlanean
|
modu
aktiboan jarduteko ere galdatzen du legeak. Alegia:
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean
|
modu
aktiboan aritu behar da, talde terroristaren beste delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Ikusten den bezala, autoritateekin egin beharreko elkarlana
|
modu
zehatzegian deskribatzen da, hainbat eta hainbat irizpide pilatzearen bitartez, logika juridiko, eta ez juridiko, ezberdinetako edukietan oinarriturik:
|
|
|
hau da, nola eta noiz joko da betetatzat elkarlaneko betekizuna? Legearen arabera, egiaztatzeko
|
moduak
hauek izan daitezke: jarduera deliktiboei uko egiten zaiela eta indarkeria bertan behera uzten dela beren beregi aldarrikatzea; biktimei barkamena beren beregi eskatzea; eta, txosten teknikoek?
|
|
|
1 Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak izan duen lege aldaketen interpretazio bilakaerak, batetik, eta, bestetik, Jurisprudentziak (Zaintza epaileen erabakiak kontrolatzeko Probintzia Auzitegienak alegia), berme arazo batzuk izan dituzte legeon ezarpenaren eztabaida juridikoaren erdi erdigunean. Legeak aplikatu nahi ziren
|
moduek
askatasunen edozein Estaturen printzipio nagusiak urratzen zituztenez gero, Epaileek zuzenketak sartu eta behartu dituzte eta gainera arrakastaz Espetxeetako Administrazio berak honez gero aipatu norabide berriak onartu dituen neurrian. Ikus ditzagun, hiru puntu nagusi, besterik ez.
|
|
|
Izan ere, hitzez hitz, diru erantzukizunak ordainduta egon beharra, objektiboki, galdatzen baitu lege testuak. Espetxeetako LO Orokorraren 72.5 artikulu luzeak, ordea, interpretazio objektibo hutsa egiteko lehenengo oinarria eman ondoren, bestelako irizpideak aipatzen ditu hura neurtzeko, barneratuaren ordaintzeko borondate eta jarrera subjektiboa
|
modu
argian kontuan hartzen dituztenak.
|
|
|
Delitua eta delitugilea ikusteko
|
modu
berriak baditu, nola ez, bere ondorioak espetxealdia betearazteko fasean ere. Lehenik eta behin aldaketa antropologikoa gauzatu da, delitugilea birgaitzeko aukeratan gehiago fio ez delako.
|
|
|
Delitugilea ez da familia, gizarte arazo edota arazo patologikoen ondorioz delitua egiten duen pertsona, baizik eta guztion kaltetan jarduera deliktiboa aukeratu duen gizabanako arrunta, berekoia, onura jakin bat atera nahian. Delitugileak gu guztioi aldea
|
modu
ez zilegian atera nahi digu. Delitugile arrisku iturri bilakatzen da, gu mehatzatzen gaituena, eta ñabardurarik gabe (zero tolerantzia) kontrolpean jarri beharra dago:
|
|
|
Estatuta ez da mugatu beharrekoa, botere gero eta handiago behar duen erakundea baizik, izugarri bilakatu zaizkigun beldur berriei aurre egin ahal izateko. Delitugile izugarrien irudiak (delitugile basati, bihotz gabekoa, piztia...) gazte oldarkorrak... gure gizartearen imaginarioan nonnahi ditugu, baita adingabeen delituetan ere(); beraz ez gaitezen harritu, hori guztia erabili bada,
|
modu
naturalean, irtenbide errepresiboak indartzeko. Hemendik ulertzen da, beldur berri eta handiagoen aurrean, espetxea gogortu, luzatu eta zabaldu behar omen dela.
|
|
|
Eta hori hobeto ikustarazteko azpimarra ditzagun lege aldaketen bi ezaugarri nagusi: bata, espetxealdia betetzeko
|
modua
–graduetan aurrera egitea, sailkapena..., denbora pasatzearen menpe argi eta garbi egotea; eta bestea, arriskutsutasun ideologiko berri baten protagonismoa.
|
|
|
Hori inon baino argiago islatu da terrorismo delituetan. Gogora dezagun, esaterako, segurtasun epea, terrorismo delituetan, atzera bueltarik ez duela; edo baldintzapeko askatasuna
|
modu
ez ohikoan aurreratzeko aukerak terrorismo delituetan ex legem erabiltzerik ez dagoela; edo delitu pilaketen kasurik gogorrenetan 40 urte benetan, eraentza itxian, betetzeko erregimen berezia ezarri dela.
|
|
|
Kasu hauetan, guztietan, denborak, ez presoaren gaineko azterketa bakoiztua ezta horren iragarpen kriminalak? ezartzen du espetxealdia betetzeko
|
modua
.
|
|
|
4 Eredu aldaketa (birgizarteratzetik inokuizazioarentzako ziaboga) gauzatu dela argi dago eta delitu guztietan ez ezik, terrorismo delituetan ere
|
modu
nabarmenagoan ad hoc lege arauketa zorratzago bati esker. Aipatu ziaboga gauzatzeko ildo nagusiak (denbora pasatzearen irizpidearen nagusitasuna eta arriskutsutasun ideologiko berria) ere agerian gertatu dira.
|
|
|
Ez gara horretan makalenak juristok. Egungo bizimoduak aurrera eramaten gaituen
|
modu
berean, aldarrikatze zabalak egiten ditugu, batera zein bestera, euskararena ere babestu nahian. Euskara berri berria dugu, omen, lege kontuetan.
|
|
|
Euskaltzale amorratua, hil arte izan zen Euskaltzaindiaren idazkaria, batik bat, gerra osteko urte ilunetan, orduan aritu baitzen Azkuerekin batera, Euskaltzaindiaren lanak eta kezkak aurrera eramaten. Idazle
|
moduan
, aipatzekoa da Zurtasun gogoa (1923) liburua, Gregorio Mugika zenak eginiko testu baten euskarazko itzulpena. Bestelako lanak ere egin zituen, hala nola, itzulpenak eta hitzaldiak, irakurleak egiazta dezakeenez aldizkari honen bigarren zenbakian, Nazario de Oleaga(), Bilboko Gotzaitegiaren itzaltzaile juridikoa, izeneko artikuluan.
|
|
|
1936 urtean eratu zen Eusko Jaurlaritzan bera dugu bultzatzaile eta arduradun nagusia, justizia eta kultura sailburu
|
moduan
, Aldizkari Ofizialaren elebitasuna (gaztelaniaz eta euskaraz) sustatzeko eta babesteko. Hartara, euskarak izan zuen, foru galeraren garaitik lehendabizikoz, zuzeneko presentzia eta izatea legearen esparru ofizialean.
|