|
2003
|
|
|
indar handiz sortzen da egun ikusmolde historizista deitutakoa (Thomas S. Kuhn,), baita Imre Lakatosen ikerkuntza programen ikusmoldea ere (Kuhn 1962; Echevema 1999: 6 kap.). Bi joera horiek Kuhnez haratago garatuko diren zientzia ikertzeko bi
|
modu
orokorrei ematen diete lekua. Alde batetik, jite epistemologikoa duten ikusmolde eta programei, askok oraindik bizirik dirautenak, alegia:
|
|
2005
|
|
|
Horri esaten zioten estoikoek etxeko egoera. Hartara, esan ohi den hori, hots, abere bakoitzak bere onura hutsa bilatzen duela, ezin onar daiteke
|
modu
orokorrean. (De iure belli ac pacis, P., 6)
|
|
|
3 Lehen ohar horri doakio ere bigarrena, hau da, zilegi zaiela orain kristauen artean boterea dutenei legeak ematea, Moisesek eman zituenen antzera; salbuespenez, ezin eman dituzte Kristoren itxaronaldiari dagozkionak edo Itun Berria aldarrikatu aurretikoak, Kristok berak aurkako ezarri ez badu,
|
modu
orokor zein bereziaz. Hiru arrazoi horietatik kanpo ezin daiteke bestelakorik erabili, lehen Moisesen legeak ezarri zuena, orain legez kanpo egon dadin.
|
|
|
Aitzitik, herri askoren artean edo herri horien agintarien artean, giza izaeratik bertatik edo lege jainkotiar, ohitura edo isilbidezko itun batetik datorren zuzenbide horri buruz, gutxi batzuk baino ez dira arduratu.
|
Modu
orokorrean edo ordena baten barruan, inork ez du hori sakon aztertu, gizateriari hala egitea komeni bazaio ere.
|
|
|
Horri esaten zioten estoikoek ohiko egoera. Hartara, esan ohi den hori, hots, abere bakoitzak bere onura hutsa bilatzen duela, ezin onar daiteke
|
modu
orokorrean.
|
|
2006
|
|
|
Sentimenduari esker mundua koloreez, balioez eta berotasunaz betetzen dugu. Horrek esan nahi al du gizakirik egon ezean (edo,
|
modu
orokorrago batean esanda, hautematen duen izakirik egon ezean) mundua kolorerik, baliorik eta berorik gabekoa litzatekeela?
|
|
2007
|
|
|
Jaiotako gizakumeak ikasi egin behar du gizaki izaten —gizakia egin egiten da—, baina gizaki bihurtze hori ezin daiteke
|
modu
orokor eta abstraktu batean planteatu, baizik eta zinez egokitutako baldintza sozialak eta kulturalak oso kontuan hartuz. Azken finean, Ferrerok dioen bezala," gizakia bere naturak berak zuzentzen (’kondenatzen’) du gizartean bizitzera:
|
|
2010
|
|
|
Nolanahi den ere, esanahi metaforikoak eta bereizketak bazterrean utzi behar dira, ez baitute balio gure egungo helburua betetzeko. Guk, orain, zuzenbidea (ius) aipatzen dugu
|
modurik
orokorrenean, bigarren esanahia, berezkoa duena, erabiliz. Esanahi horri helduta, zuzenbidea legearen sinonimoa da, lege hori ere modurik orokorrenean ulertuta, horrela aipatzen ari baikara orain.
|
|
|
Guk, orain, zuzenbidea (ius) aipatzen dugu modurik orokorrenean, bigarren esanahia, berezkoa duena, erabiliz. Esanahi horri helduta, zuzenbidea legearen sinonimoa da, lege hori ere
|
modurik
orokorrenean ulertuta, horrela aipatzen ari baikara orain.
|
|
|
Nolanahi den ere, esanahi metaforikoak eta bereizketak bazterrean utzi behar dira, ez baitute balio gure egungo helburua betetzeko. Guk, orain, zuzenbidea (ius) aipatzen dugu
|
modurik
orokorrenean, bigarren esanahia, berezkoa duena, erabiliz. Esanahi horri helduta, zuzenbidea legearen sinonimoa da, lege hori ere modurik orokorrenean ulertuta, horrela aipatzen ari baikara orain (De legibus, 1 lib., II. kap., 11).
|
|
|
Guk, orain, zuzenbidea (ius) aipatzen dugu modurik orokorrenean, bigarren esanahia, berezkoa duena, erabiliz. Esanahi horri helduta, zuzenbidea legearen sinonimoa da, lege hori ere
|
modurik
orokorrenean ulertuta, horrela aipatzen ari baikara orain (De legibus, 1 lib., II. kap., 11).
|
|
|
Orain arteko gure azterketatik, bada, zera bakarrik ondoriozta daiteke: " hizkuntza komunitatearen" gertaera
|
modu
orokorrean eta zientifikoan ikertzea —eta bertan hizkuntza komunitate bakoitzari bere tartea egitea— ezinbesteko zeregina da, baldin eta egiaz giza bizitza ulertu nahi bada. Eta zeregin horren ardura hartu behar duen zientzia, jakina, hizkuntzalaritza bakarrik izan daiteke, hain zuzen, ama hizkuntzaren eta hizkuntza komunitatearen arteko interakzioa ikertuko duena eta, horrela, bi horien bizi legeak baloratzeko beharrezko ikuspuntuak ondorioztatuko dituena.
|
|
2017
|
|
|
Baserri hori mendi kaskoan, miliziako soldaduei begira dirudiena, ziurra da etsaiak okupatu duela, baina ez da ziurra soldadu etsaiek une honetan leihoetatik zelatatzea. Gizon horrek, bere oin hotsa entzun baitut atzean, ez da ziurra berak niri begiratzea, aurpegia biratuta eduki dezake, eta begirada lurrean edo liburu batean finkatuta; eta azkenik,
|
modu
orokor batean, nigan finkatuta dauden begiak, ez da ziurra begiak izatea, izan daitezke benetako begien ‘antzera eginak’ Hitz batean esateko, begirada ez al da orduan probable bihurtzen begiratua senti naitekeenez gero, hala izan gabe. Eta Bestearen existentziaz dugun ziurtasun osoak ez al du hartzen, horrenbestez, tankera hipotetiko hutsa?
|