|
2004
|
|
|
batzuk ageri agerian eta gizarte gorabeheren lekuko gisa aurkezten zaizkigu, beste batzuk, aldiz, ez dira beren ilunpetik deusetarako agertzen. Biluzik agertzen dira haiek jendaurrean, diren bezalaxe, dituzten aje eta guzti;
|
modu
esplizituan, nolabait esan. Hauek, berriz, ikusi ezinezko moduan mozorroturik dabiltza gizakien arteko komunikazioaren sare bihurrietan, ezkutuan eta isilean, modu inplizituan.
|
|
2006
|
|
|
Hura zinezko gonbidapena ote zen?
|
Modu
esplizituan ez behintzat, baina gizonaren jarrerak, bart gaueko solasaldiak, bere historia osoak laztan bat eskatzen zuten, bere burdinazko armaduratik askatzeko ari ziren eskatzen, bere egiazko izatea ez baizik azalekoa baitzen zurruntasun hura, armadura bortitz eta gogorra.
|
|
2010
|
|
|
Ukazio estrategia honetan maiz mobilizazio erabatekoaren helburuak ez ziren zuzenean edo
|
modu
esplizituan ematen, lerro artean baizik. Bilbo hirira arte agindu militar guztiak printzipiotan emanda zeudela zioen Richthofenek bere egunerokoan (1937/V/1); hau da, dirudienez estrategia tazito eta pribatua izan zen, ez esplizitua, ez publikoa, baina agintari guztiek jakina eta zehaztua.
|
|
2015
|
|
|
Harawayk ongi gauzatu du paperean apurketa ontologiko hori. Bere aburuz, fikziozko kondaira feministak populatzen dituzten cyborgak dira gehienbat
|
modu
esplizituan problematiko bihurtzen dituztenak ontologia tradizionala eta bere generoak, hain naturalak ustez. Kondaira hauskorrak dira, ahulak, edozein momentutan hondatu daitezke.
|
|
2017
|
|
|
berretsi zuen, eta izurri sozialtzat jo zuen, nagikeria?. Beraz, oraindik ez da aitortu izan merkantilisten teorian eta praktikan aurki ditzakegula metatze primitiboaren eskakizunen adierazpen zuzenekoenak, bai eta lan indarraren erreprodukzioa
|
modu
esplizitu batean landu zuen lehen politika kapitalista ere. Ikusi dugunez, politika horrek alderdi, intentsibo?
|
|
|
Nahitaez mundura ekarri behar zituzten haurren etekin ekonomikoa ere ezkutukoagoa zen. Alde horretatik, esklabo bihurtutako emakumearen izaera horrek adierazten du,
|
modurik
esplizituenean, zein ziren metatze kapitalistaren egia eta logika. Baina, aldeak alde, lana erreproduzitzeko eta lan indarra hedatzeko baliabide bihurtu zen emakumearen gorputza; umeak hazteko berezko makina bat balitz bezala tratatu zen, emakumeen kontrolpetik kanpoko erritmoen arabera lan eginaraziz.
|
|
|
|
Modu
esplizituan azpimarratu nahi dut politizazio hitza, horixe izango baita liburu honetan demokratizazioaren kontzeptua sakonago garatzeko erabiliko dugun funtsezko kontzeptuetako bat. Zenbait autoreri ez zaio politizazio hitza gustatzen eta nahiago du esan hautatutako gobernuen nahiak eta EBk azkenean erabakitzen dituen politikak bat datozela, zoriontsu; halaxe uste du adibidez Moravcsikek (2002), zeinak emaitzaren zilegitasunaren (output legitimacy) nagusitasun osoa defendatzen baitu, sistema bat demokratikoa izate aldera.
|
|
|
«Onartezina dena ez da emakume batek saria jasotzea gizon baten desira asetzeagatik, baizik eta emakumeak
|
modu
esplizituan eskatzea sari hori» idazten du Phetersonek.
|
|
2018
|
|
|
Bere alea jar dezake ordena zibil partizipatibo bat sortzeko, non herritar gizonezkoak lotuta egongo baitira beren buruari ezarririko legeen bitartez soilik. Dena den, Emilek ez du heziketaldia bukatuko eta ez da bene benetan bere buruaren ugazaba bihurtuko harik eta tutoreak lehen aldiz
|
modu
esplizituan agindu bat ematen dion arte: jartzeko betebeharrak desiraren gainetik, uzteko bere emaztegai Sophie, eta joateko bidaian.
|
|
|
–Emakumezkoak etxeko zerbitzari soldatagabe gisa balia zitezkeen, eta halaxe baliatzen ziren?. Nahiz eta etxeko zerbitzariek urtean urtean egin zezaketen kontratua ugazabarekin, senide emakumezkoak eta etxeko zerbitzariak oso antzekotzat jotzen ziren; hainbesteraino, ezen janaren eta aterpearen edo babesaren hedapen gisa ikusten baitzen zerbitzarien soldata, eta, kontratuan legez
|
modu
esplizituan zehaztu behar baitzen soldata bat ordainduko zela; izan ere, bestela pentsatzen zen borondatez emana zela zerbitzua?. Hala, XIX. mendearen erdialderako, etxeko zerbitzua emakumeen lana zen ia erabat.
|
|
|
Betidanik, oso argi egon da zer alde dagoen ezkontza kontratuaren eta beste kontratuen artean. Gaur egungo feministek ez diote arreta oso handirik jarri obedientzia botoari (beharbada, orain ez delako beti agertzen ezkonzeremoniako mintzaldietan), eta, jatorrizko kontratuaren istorioaren erdia ezabatua dagoenez, kontratuaren teoriaren bestelako kritiketan ere, askotan, erreparatu ere ez zaio egiten obeditzeko konpromisoari,
|
modu
esplizituan agertuagatik. Enplegu kontratuak langilearen eta haren lanaren gainean agintzeko eskubidea ematen dio enplegatzaileari, eta langileek enplegatzaileen aginduak bete behar dituzte, baina, gizonen baitako jabetzaren gaineko kontratuetan, obedientzia ez da aipatu ere egiten.
|
|
|
Emazteak jada ez dira eskaintzen enkante publikoetan (Australian, Estatu Batuetan eta Britainia Handian, hori bai, aukera dago Filipinetatik emazte bat erosteko postaz), baina gizonek aukera dute emakumeen gorputzak sexurako eskuratzeko merkatu kapitalistan. Eskubide patriarkala
|
modu
esplizituan mamitzen da kontratu askatasunean.
|
|
|
Halaz guztiz, Freuden esplikazioari kasu eginez gero, ez da zaila gauzak oker ulertzea; kontratu sexuala, izan ere, senidetasunaren jatorriaren historia gisa aurkezten du, kontratu soziala zibilizazioaren jatorriaren historia gisa aurkezten duen bezalaxe. Nolanahi ere, Freudek
|
modu
esplizituan azaldu zuenez (kontratuaren teorialari klasikoek ez bezala), aitek semeak ez ezik emakumeak ere menderatzen dituztelako matxinatzen zaizkio semeak aitari, eta horrexegatik erailtzen dute. Freuden istorioan, parrizidioa benetakoa da, ez metaforikoa, eta semeek halako gauza izugarri bat egiteko motiboa orobat da emakumeak sexurako eskura izateko askatasun politikoa lortu nahia.
|
|
|
Haren iritzian, emakumeek egunen batean hezkuntzarako aukera berbera izan eta, beraz, dirua irabazteko boterea eskuratzen badute ere, eta egunen batean ezkontza erreformatzen bada ere senarrak ez daitezen gehiago izan legearen baimena duten esklabo ugazabak, emakumeek, emazte bihurtzean, etxean geratzea hautatuko dute, senarrak babestuta.
|
Modu
esplizituan berdindu zituen emakumeek ezkontza hautatzea eta gizonek lan ibilbidea hautatzea. Haren ustez, emakume batek, ezkontzen denean eta etxe bat eta familia bat zaindu beharra duenean, uko egingo die zaintza horren, eskakizunekin bateragarri ez diren?
|
|
|
Langileak (esklaboak) enplegatzailearen aginduak bete ezean, esklabotza zibilak ezin du iraun; hortaz, obedientzia da kontratuaren osagaietako bat. Bada, Thompsonek nabarmendu bezala, ezkontza kontratuan ere emazteak
|
modu
esplizituan onartzen du senarrari obeditzea. Hain zuzen, ezkontza kontratuaren bereizgarrietako bat da hori:
|
|
|
eta, mendekoa?.
|
Modu
esplizituan kontrakoa zehaztu ezean, emakumeen jarduna domestikotzat jotzen zen sailkapenean, eta etxeko langileak mendekoen kategorian sartzen zituzten.
|
|
|
Bestetik, amatasuna kaos libidinalaren aurkako babes nahitaezkoa bihurtzen du. Kristevak ez du ez bata ez bestea
|
modu
esplizituan esaten, baina biak ondorioztatzen dira legeaz, hizkuntzaz eta irrikez dituen iritzietatik. Kontuan hartu Kristevarentzat hizkera poetikoak intzestuaren tabua hausten duela, eta, hortaz, psikosiaren mugetan dagoela beti.
|
|
|
Eta beste erlijio horrek zer? Bada, Koranak ere
|
modu
esplizituan galarazten du umeen hilketa 17:31 txatalean. Ez akabatu zuen umeak miseriari beldur diozuelako.
|
|
|
Planteatu genuen programa bat jaietan berdintasunean parte hartzeko, eta horren barruan agertzen zen alardearen gaia:
|
modu
esplizituan?. Bi lan ildo proposatu zituzten jai horren inguruan.
|
|
|
–Lehen aldia zen horrelako manifestazio bat egiten zena, ez oso
|
modu
esplizituan, ez izen abizenekin, baina jomuga argia biolentziaren estrategia zuen manifestazio hark. Hain berria zen hura, astindu bat izan zen abertzale askorentzat; hartaraino, batzuek baja eman zuten EAJn.
|
|
2019
|
|
|
Ez zen lehen aldia halako eraso bat gertatzen zena; ez sanferminetan, ez Euskal Herrian, ezta beste edonon ere. Festagune bati begiratzen dion edonork daki sexu erasoak gaueko paisaiaren ohiko osagaia direla,
|
modu
esplizitu edo inplizituagoan. Hala ere, 2016ko uztailaren 7ko goiz hartan askok nabaritu zuten bost atxiloketa haiekin hasitako auzia esanguratsua bihurtuko zela:
|
|
|
Feminismoaren barruan egindako jauzi kualitatibo horrekin batera, ordea, erreakzio atzerakoi oso matxista bat ere zabaldu da eztabaida publikoan. 2017tik Hego Euskal Herrian eta batez ere Espainian indartzen ari den Vox alderdi ultraeskuindarrak, esate baterako,
|
modu
esplizituan eta konplexurik gabe defendatu du genero indarkeriaren ordez ostera ere, etxeko indarkeriaz, hitz egin behar dela.
|
|
2022
|
|
|
Espero zuten zu izatea Gizonen Lider eta zentzugabekeria hori guztia. Nahiko
|
modu
esplizituan esaten ziguten hori. Batzarretarako erabiltzen zen Areto Handia kolonia eta estatu zaharkitu eta odoltsuen banderekin apainduta zegoen.
|
|
|
Nik dakidala, planteamendu hori ez zaio sekula
|
modu
esplizituan aplikatu Lehenengo Sexuari, maskulinitatearen teoria gisa. Aukera horren potentziala, ordea, argi geratzen da R.
|