|
2012
|
|
|
Teoria postkolonialek ere behin eta berriro azpimarratu dute botere harremanek itzulpenetan duten eragina kontuan hartzearen beharra. Teoria postkolonialak India, Afrika, eta beste hainbat kolonia europarren testuinguruetan jaio badira ere, ikusi dugu teoria horietan planteatzen diren arazo eta egoera asko Irlanda, Katalunia edo Europa barruko beste zenbait herrialdetan ere errepikatzen direla, eta, beraz, teoria postkolonialek itzulpengintza ulertzeko proposatzen duten
|
moduak
balio duela halaber euskal itzulpengintza aztertzeko, menperatzaileen eta menperatuen arteko botere harremanek itzulpenetan duten eragina agerian jartzea ahalbidetzen baitu.
|
|
2021
|
|
|
6.2.3d Esanahia. Atzizkiak adberbioari ematen dion esanahiari dagokionez, izen bizigabeei erantsirik bi
|
modutako
balioak har ditzake sortzen den adberbioak: batetik, oinarriak adierazten duen eginez (bultzaka, burlaka, doministikuka, eztulka, garrasika, indarka, irrika, jauzika, keinuka, tiroka, zirika, zotinka, zurrungaka); egin aditzarekin aditz lokuzioak osatzen dituzte izen horiek eta ‘jarduera’ adierazten dute askok eta askok (§ 6.2.3a).
|
|
|
Nolanahi ere, oso adibide gutxi ditugu eredu honetakoak, Iparraldekoak guztiak. Izen bizigabeei erantsirik, bi
|
modutako
balioak har ditzake sortzen den adberbioak: batetik, oinarriak adierazten duena eginez (bultzaka, eztulka, jauzika, keinuka, tiroka, zirika); bestetik, oinarriak adierazten duenaz kolpea emanez (harrika, mazoka, ostikoka, ukabilka...).
|
|
|
40.7.1a Aditz partizipioari (r) ik atzizkia gehituz osatzen da molde hau.
|
Modu
balioa duten gertaera burutuak adierazteko erabiltzen da; modu garbia edo, sarrerako atalean azaldu dugun bezala, moduzkotasun maila horretatik pixka bat aldentzen direnak adieraz daitezke molde honen bidez: barneko moduzkoak nahiz kanpoko moduzkoak era ditzake.
|
|
|
40.7.2a Aditz partizipioari jatorrian emendiozko juntagailua zen ta gehituz osatzen da molde hau.
|
Modu
balioa duten gertaera burutuak adierazteko erabiltzen, eta, aurreko atalean esan dugun bezala, turiken baliokidea da esanahiz: distribuzio dialektalak baino ez ditu bereizten.
|
|
|
Babarrunak janda etorri naiz lanera; Babarrunak janez etorri naiz lanera. Lehenengoan
|
modu
balioa duen gertaera burutu bat ematen zaigu: nola etorri den adierazten du, baina ‘nola’ hori, kasu honetan, dagoeneko burututa dagoen ekintza baten bidez adierazten da; bigarrenean, tuz moldea erabiliz, ez da gertaera burutua adierazten:
|
|
|
Orain langintza biak utzirik bere jaiotetxean, Jauregin, kondaira zaharra eta euskara aztertuaz bizi dana (Labaien). Lehenengo mendeko perpausak, turik moldea daramanak, adiera burutua du, eta egoera bat azalduz neurri batean modua ere adieraz dezake (‘langintza biak utzirik bizi da’); bigarrenak ere, tuaz moldekoak, modua adierazten du, baina ia ez da
|
modu
balioko gertaera burutu bat, edo egoera bat, baizik bizitze ekintza une horretan nola ari den gauzatzen edo gertatzen (‘kondaira zaharra eta euskara aztertuaz bizi’) 10.
|
|
|
10 Beharbada partizipioari eransten zaion morfemaren izaerak izan lezake eragina balio desberdin horretan, tuta eta tuz moldeen kasuan behintzat. ta k eta juntagailuan du jatorria, eta errazagoa zaio ondokotasuna edo horretatik erator daitezkeen erlazioak adieraztea; eta horrek eragiten du
|
modu
balioa duten gertaera burutuak bideratzea. z postposizioa, berriz, nagusiki instrumentala da, eta lotuago legoke aditzari, eta aditzak adierazten duen ekintza hori nola jazotzen den deskribatuko duen moduari edo erari (oinez ibili; eskuz margotu; zinez esan; nekez iritsi eta abar).
|