|
2009
|
|
|
Hitz soilak, alabaina, deusezak dira, hizkeraren katean josten eta ehotzen ez badira. Bilbadura sendoa da, hortaz, hizkuntzarena, ahozkoa zein idatzizkoa, adierazpide egokia
|
lortzeko
asmotan.
|
|
|
Hala bada ere, hona hemen, Auspoa bilduma osoan bezalaxe, abagune aproposa, egun corpusaren linguistika deitzen dena euskal eta erdal tradizio ezin hobeaz hornitzeko. Corpus bat osatzea
|
lortu
du Antonio Zavalak bere lanaren bitartez. Halako corpusak, bistan da, erabilgarriak ez ezik, onuragarriak ere badira gaurko hiztunentzat, hainbat arlotan baitira horiek erabakigarri, hala ahozko azterketan, nola idatzizko barrunbeetan.
|
|
|
Elkarte berri horren xedea Interneteko. eus domeinua
|
lortzea
da, euskararen eta euskal kulturaren identitate zeinua izan dadin. Dagoeneko lortua dute beren hizkuntza eta kulturarentzat katalanek. cat domeinua eta guk ere antzeko bidea urratu nahi genuke.
|
|
|
Gaurko aurkezpenaren helburuetako bat kide gehiago
|
lortzeko
informazioa zabaltzea da.
|
|
|
Azterketak Valladoliden egiten zituen, eta han eskuratu zuen titulua. Titulazioa
|
lortu ondoren
, lagun batek eta berak akademia bat ireki zuten Irunen. Bertan, kartzelatik irten berria zela, aurkitu zuen lana Koldo Mitxelenak.
|
|
|
Bertan, kartzelatik irten berria zela, aurkitu zuen lana Koldo Mitxelenak. Akademian ez ezik, besteak beste, Donostiako Institutuan, Gurutzearen Alaben ikastetxean edota Errenterian ere irakasle ibili zen Bidagain ondorengo urteetan, harik eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren Liburutegiko liburuzain plaza
|
lortu
zuen arte. Bertanegin zuen lan, jubilatu zen arte.
|
|
|
Haren karrera akademikoa nahikoa bitxia izan zen: aita gazterik hil zitzaiolarik, lanari ekin behar izan zion beti ikasketak ordaindu ahal izateko; hortaz, neurri handi batean autodidakta xamarra izan zen eta inoiz ez zuen
|
lortu
postu finko bat unibertsitatean. Hizkuntzalari bilakatu aurretik hizkuntza zale eta hizkuntza irakasle izan zen, lehenengo eta behin gaztelania ikasirik (Argentinan) eta gero ingelesa eta portugesa.
|
|
|
Baina hori, gure artean, oso jende gutxik daki. Testu ulergarri bat, irakurgarri bat,
|
lortu
nahi badugu, jatorriz alfabeto zirilikoan idazten diren izen horiek gure alfabetora aldatu ditugu: transkribatu egin ditugu (edo, letraz letrako aldaketa egiten badugu, transliteratu egin ditugu). Eta hori guk asmatu behar al dugu?
|
|
|
...adibidez, erregimen komunistarekin eta haren erorketaren izandako harreman bihurria; halaber, bitxia eta jakingarria da ikustea erregimenaren ideologia ofizialak izan zuen eragina unibertsitarien artean, bereziki hizkuntzalaritzaren esparruko zenbait teoria (Pragako Eskolako Funtzionalismoa) sustatzeko orduan, eta horien gainbehera komunismoa erori zenean; edo hizkuntza purismoak txekiar gizartean
|
lortu
duen arrakasta izugarria, non eta esan daitekeen ia ia bi estandar desberdin direla gizartean naturaltasun osoz erabiltzen direnak: bata informala, ahozkoa, aski zabarra; baina bestea, idaztekoa eta testuinguru formaletan erabiltzekoa, izugarri garbizalea; bien arteko aldea hain da handia ezen txekiar umeek ordu asko ematen omen duten eskolan ikasten eguneroko bizitzan esaten dituzten hainbat hitz gero ez direla idazten, haien kideko garbiak baizik (horretara goaz geu ere?).
|
|
|
Batzuek amaitu zuen bertzeek baino esperientzia gehiago izanen dugu edo duzue lan hauetan, baina argi daukagu inork ez dugula azken soluzioa edo azken hitza; hau, gehienez ere, denon esperientziak ezagutuz eta erkatuz eta denok elkarrengandik ikasiz
|
lortuko
baitugu.
|
|
|
Maialen Watzinger, Libe Galdos, Maialen Akizu, Elena Casirain, Lorea Bosco, Oihane Zugarramurdi, Iraitz Ugalde (narrazio bi eta olerki bat), Aritz Urrutia, Irati Mogollon eta Leire Arenas. Akzesita
|
lortu
zuten Mikel Muñoz eta Mailen Dagorreten lanak ere argitaratzen dira liburuan.
|
|
2010
|
|
|
Ezagunak dira testu horrek argitaratua izateko sufritu zituen abentura batzuk: 1937ko apirilaren 26an Gernikan zegoen Olabide, hots, bonbardaketa hasi zenean bere buruaz ardura gutxi harturik, sugarretan zen etxetik nola edo hala
|
lortu
zuen eskuizkribua salbatzea eta Joseba Elosegi gudari kapitainari esker, Kanalako parrokoaren etxeraino eramatea. Istorio beltz honen hurrengo kapituluak Okzitaniako Tolosaraino eramango gaitu, non bizi zen jesuita jaun hau, jesuita izan arren, erbesteraturik; 1942ko irailaren 9an, Arantzazuko Ama Birjinaren egunean hain zuzen ere, zoritxarreko istripu bat izan zuen eta egun gutxira hil zen, eskuizkribua erabat bukatuta eta azken oharrak egiten ari zela.
|
|
|
Baina jakingarria balitzateke ere gertakari horien bidezidorrei hobeki erreparatzea, han hemenka geratutako gutuneria arakatuz, geuk aurrera segituko dugu bidean. Gauzak ondo ondo egite aldera, hitzaurrea monsinore Paulo Gurpide Bilboko apezpikuari eskatzen zaio, baita
|
lortu
ere. Horrela, 1958ko abuztuaren 8an Patxi Etxeberriak bukatutzat jotzen du lana, azken orrian bi bertso eder paratuz; ez da ausartzen, dena den, bere izena oso osorik aitortzera, ez dakigu zuzen zergatik, baina erraz susma daiteke arrazoia, honela bukatzen baitu laster Txinara itzuliko zen jesuitak bere lehen bertsoa:
|
|
|
Bide luze eta bihurria, zinez! Eta den dena, Aita Santuaren bedeinkazioa
|
lortzeko
! Izan ote zuen keinu horrek garrantzirik euskararen historia sozialean?
|
|
|
Nafarroako Diputazioaren Príncipe de Viana erakundeko Fomento del Vascuence sailean parte zuzena izan zuen, euskararen sustatze lanetan eta erakundearen izena zeraman aldizkariaren euskarazko gehigarrian batik bat. Amadeo Marco, Miguel Javier Urmeneta eta abarren laguntza
|
lortu
zuen Euskararen Sail horretatik euskara sustatzen eta zabaltzen joateko Nafarroan, eskola munduan bereziki.
|
|
|
elkarretaratzen ditu Estatua (hiru ministeritzaren bitartez), Akitaniako eskualde kontseilua, eta Pirinio Atlantikoetako kontseilu nagusia. Erakunde honek ondorio eredugarriak
|
lortzen
ditu eta oraingo lege markoan. Ez da oztoporik egitura hau gure herriko beste eskualde hikuntzetara zabaltzeko.
|
|
|
Ezkontzetan badakigu izaki diferenteak batzen direla eta behin baino gehiagotan
|
lortutako
batasuna ederra gertatzen dela. Porriñoko granito arrosa ikusgarria da benetan eta atsegina da bera bakarrik dagoenean eta konposizio askotan ere bai.
|
|
|
Artean eta hirigintzan trebeak ziren Chillida eta Peña Gantxegi. Artista handien obra batzuk berehala
|
lortzen
dute arrakasta. Horra hor Haize Orraziarena Donostian.
|
|
|
Ematearen ekitaldian gure artisten familiakoak izan ziren eta Patxi Lazkoz Baigorri alkatearen eskutik hartu zuten urre dominak. Errekonozimendua eskertu zuten eta arrakasta osoa
|
lortzea
opa zioten haien aiten obra handiari. Hor geunden guztiek nahi berbera sentitu genuen.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, Mondragon Unibertsitateak eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzorde bat sortuko dute, sei kide izango dituena, hiru unibertsitateak izendatuak eta beste hirurak Euskaltzaindiak izendatuak. Hitzarmenak 3 urte iraungo du eta hiru urtetik bost urtera luzatu ahal izango da.
|
|
2011
|
|
|
Euskararen batasuna
|
lortzeko
bidea eta emandako pausoak ere hurbiletik jakin nahi izan zituzten, haiek ere esperientzia horretaz baliatzeko, guztiek, nola edo hala, beren hizkuntzetan antzeko arazoak dituzte eta. Argitzeko, euskaldunok ere lehenago, beren antzera, galdezka eta informazio bila ibili ginela esan genien, Finlandia, Israel eta Georgiako kasuak eta aztertzeko.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, euskaltegiak eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzorde bat sortuko dute, erakunde bakoitzeko bina kide izango dituelarik. Hitzarmenak bi urteko iraupena izango du.
|
|
|
Gaur egun euskarazko hedabideek Araban duten egoeraz eta osasunaz hausnarketa txiki bat egin ondoren, etorkizunera begira dauden erronkez eta proposamen berriez hitz egingo da hitzaldi honetan; batetik
|
lortu
dena azpimarratzeko; eta bestetik, erronka ditugun ekimenez hitz egiteko. Izan ere, komunikazioari dagokionez, herri ekimenetik datozen bi proposamen aurkeztu dira:
|
|
|
Kanpaina 2009an jasotako datuetatik abiatu zen, hortxe identifikatu baitzen horren beharra; izan ere, euskararen eskaera ia %23koa zen hirian, eskaintza berriz %11, 4koa. Merkatariekin eta arloko eragileekin zuzenean lan eginez, eskaintza eta eskariaren arteko oreka
|
lortzen
saiatu dira.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera sustatzeari buruzko jarrerek zeresan handia dute hizkuntzaren normalizazioa
|
lortzeko
egiten diren urratsen onarpenarekin. Hortaz, arabarrek euskarari buruz erakutsi duten jarrera azaldu du.
|
|
2012
|
|
|
. EUS domeinua
|
lortzeko
ekimena abian da 2007tik, eta bide horretan, urrats handiak egin diren arren, handiena eta azkena falta da: eskaria aurkeztea.
|
|
|
. CAT en adibidea ikusi besterik ez dago. . CAT ek aurrez katalanez ez zeuden webguneek katalanezko bertsioa izatea
|
lortu
du. Eta aurrez sortuak ez zeuden edukiak sortu dira katalanez.
|
|
|
Laster dugu. eus gure artean. Baina. eus tresna gisa
|
lortzea
ez da helburua, tresna hori erabiliz proiektuaren azken helburua lortzea baizik: Interneten euskara eta euskal kultura sustatzea.
|
|
|
Laster dugu. eus gure artean. Baina. eus tresna gisa lortzea ez da helburua, tresna hori erabiliz proiektuaren azken helburua
|
lortzea
baizik: Interneten euskara eta euskal kultura sustatzea.
|
|
|
Zuzenbidea, Historia eta Filologia Klasikoa ikasi zituen. Latin Katedra
|
lortu
zuen Salamancako Unibertsitatean. Unibertsitate horretako errektore izan zen, 1951tik 1956ra bitartean, eta Larramendi Katedra sortu zuen, euskal ikaskuntzei eskainia.
|
|
|
Euskarak eskola irabazi behar zuen. Helburu hori
|
lortzeko
, ordea, ez ziren abiatu orduan indarrean zegoen eskola eredutik, ezerezetik berri bat jarri zuten abian.
|
|
|
Ordutik hona, bestelako eskaintza baten aurrean gaude, dakartzan erraztasun teknikoengatik eta nornahirentzako lanabes izan daitekeelako. Euskarak denboran zehar bizi izan dituen jarraiko egoera sozial historiko eta gaurkoez jabetuta egoteak bere balio estrategikoa du eta Euskaltzaindiak aintzakotzat hartu nahi du hori, horrela Irakaskuntzaren bidez
|
lortzen
ari garen hizkuntzaren ezagutza hobeak haren erabilera ohiturak maila jasoagoetara eraman ditzan?.
|
|
|
Ezagutza pasiboa neurtzeko erantzun proposatuak bildu ziren. Erantzuna
|
lortu ostean
, kontra galdeketa deitu izan dena egiten zuten EHHAko inkestagileek. Horretarako berri emailearen zuzeneko erantzunak bildu ondoren, inkestagileek beste erantzun batzuk ere proposatzen zizkion batzuetan, ikusteko hauek ezagutzen ote zituen eta nondik.
|
|
2013
|
|
|
EAEn, hilero, 60 bat geldialdi berpizten dira. Hauetatik% 18,7 itzultzen da bere onera,% 5,25ak
|
lortzen
du ospitaleko alta eta% 3 dago bizirik, geldialditik urtebetera. Geldialdia izan duen gaixoaren biziraupenarekin gehien erlazionatu diren aldagaiak honakoak dira:
|
|
|
Eta, leku izenez gainera, hizkuntza izenak (punjabera, kirgizera?) eta herritarren izenak (kabuldar, estatubatuar?) ere arautu dira. Emaitza oparo hori
|
lortuta
, Euskaltzaindiak uste du oinarrizko corpus exotoponimiko arautu horrekin burututzat jo daitekeela munduko leku izenen araugintzaren lan nagusia. Aurrerantzean, uste izatekoa da eguneratzeak baino ez direla.
|
|
|
batetik, analisi formala egin du, eta bestetik komunikatiboa. . Lehendabizikoari dagokionez, elkarrengandik hain gertu dauden parentetiko, intziso eta intzidental adigaien arteko mugak argitu ondoren, enuntziatu parentetikoen azterketa sintaktiko testuala egin dugu eta analisi formal honetan Mitxelenak darabiltzan parentetikoak tipoetan sailkatzea
|
lortu
dugu batetik (laugarren kapitulua), oinarrizko enuntziatuan hartzen duen kakagunea edo distribuzioa aztertzea bestetik (bosgarren kapitulua,) eta azkenik, puntuazio marken azterketa egoki bat egitea erdietsi nahi izan dugu (seigarren kapitulua)?.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, UZEIk eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzordea sortuko dute, erakunde bakoitzeko bina kide izango dituena.
|
|
|
Inguruabar horretan, ikerkuntzarako interesgarri gerta daitezkeen lan batzuk, aurretik horiek argitaratzea pentsatu ez arren, adibidez tesiak edo bestelako obrak? beste aldearen esku utziko dira, beti ere egileen eskubideak errespetatuz, behin berorien baimena
|
lortu
eta gero.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, Eusko Ikaskuntzak eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzordea sortuko dute, erakunde bakoitzeko hiruna kide izango dituena. Hitzarmenak bi urteko iraupena izango du.
|
|
|
Horrexetarako, euskal kultur erakundeak eta Euskaltzaindiak argitalpen trukea eginen dute, bakoitzak plazaratzen dituen dokumentuen ale bana batak besteari helaraziz. Lan batzuk, nahiz ez diren argitaratu, ikerketarako edo zabalkunderako interesgarriak badira, lan horiek elkarren eskura jarriko dira, betiere egileen eskubidea errespetatuz eta egileen baimena
|
lorturik
. Funts hauek zabaltzeko bideak ere aztertuko dituzte, besteak beste, euskara edota euskal kultura oinarritzat duten argitalpenak elkarrekin argitaratuz.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, Euskal Kultur Erakundeak eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzordea sortuko dute, erakunde bakoitzeko hiruna kide izango dituena. Hitzarmenak hiru urteko iraupena izango du.
|
|
|
Domeinua sustatu duen Elkarteko kideek azaldu dutenez, PuntuEus Fundazioko kideetatik harago, instituzio publiko, elkarte, enpresa eta proiektua lagundu eta babestu duten herritarrengana irekitzea izan da gaurko ekitaldiaren helburua. . eus gaineratu dute, pozik denon artean
|
lortu
dugu eta denok batera ospatu behar dugu.
|
|
|
Izar Foroni, Iñaki Arizmendi, Uxue Imaz, Garazi Mugarza, Markel Txasko, Maialen Akizu, Eider Perez eta Maialen Elortza. Accesita
|
lortu
zuten Nerea Urrestillaren, Ana Zubiaurreren, Olatz Erkorekaren eta Jon Foruriaren lanak ere argitaratu dira liburuan.
|
|
|
Bertan, Europako hizkuntza familia guztiak egon dira ordezkaturik, baita Asiako zenbait ere. Euskararen presentzia, baina, ez zegoen aurreikusita, eta EIZIEren eta Euskaltzaindiaren bitartekaritzaren bidez
|
lortu
da.
|
|
|
Ezagutza pasiboa neurtzeko erantzun proposatuak bildu ziren. Erantzuna
|
lortu ostean
, kontra galdeketa deitu izan dena egiten zuten EHHAko inkestagileek. Horretarako berri emailearen zuzeneko erantzunak bildu ondoren, inkestagileek beste erantzun batzuk ere proposatzen zizkion batzuetan, ikusteko hauek ezagutzen ote zituen eta nondik.
|
|
2014
|
|
|
Csaba Sándor Tabajdi Europako Parlamentuko Sozialisten eta Progresisten Aliantzaren Taldeko eurodiputatuaren esanetan, egoerari buelta eman dakioke. Euskararen kasua aipatu du,, bizirik irautea ez ezik, aurreratzea ere
|
lortu
baita.Nafarroako egoera ere kontuan hartu du, eta hauxe azpimarratu: 40.000 nafarren hizkuntza eskubideak Foru Gobernuaren esku daude.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, Herria astekariak eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzordea sortuko dute, erakunde bakoitzeko bina kide izango dituena. Hitzarmenak bi urteko iraupena izango du.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, Laneki elkarteak eta Euskaltzaindiak Jarraipen Batzordea sortuko dute, erakunde bakoitzeko bina kide izango dituena. Hitzarmenak bost urteko iraupena izango du.
|
|
|
Horien artean ohorezko berriak kokatu ditu. . Azkenean esan du pertsona horien ahaleginari esker
|
lortu
du gure Herriak hogeita batgarren mendearen hasieran, oraindik burua harrotasunez euskaldun eta tente eramatea?.
|
|
|
Erakusketa honetan ideia horren hiru formulatzaile garrantzitsuren idazlanak bildu eta erakusten ditugu. Hirurak apaizak, hiruak euskaltzainak, hirurak XX. mendean entzute handia
|
lortu
zuten euskal intelektualak. Bat idazle hutsa, beste bat ikertzailea, hirugarrena idazle eta dibulgatzailea.
|
|
|
Helburu hauek
|
lortzeko
, Mendebalde Kultura Alkarteak eta Euskaltzaindiak batzorde teknikoa osatuko dute, erakunde bakoitzeko bina kide izango dituena. Hitzarmenak hiru urteko iraupena izango du.
|
|
|
Hizkuntza hori landu eta poesia eta prosa lan ederrak utzi zizkigun, ordurarte euskaraz ukitu gabeko gaiak landuz, kale girokoak batik bat. Eta azkenik, zatibanaturik zegoen hizkuntza larreko hura batu eta hirira ekarri zigun, eskolarako gai, noranahiko gertu, Lizardik nahi bezala, ezinezko ziruditen gauzak bere ekinari esker azkenean
|
lorturik
–.
|
|
2015
|
|
|
Era berean, nazio estatu berrietan, Frantzian eta Espainian, euskal hiztunak baztertuak izan ziren. Ideologia berriak baliozko eta baliogabeko hizkuntzen sailkapena ezarri zuen indarrean eta beraz, gizarte berrian ongizatea
|
lortzeko
halabeharrez baliozko hizkuntzak soilik agiri ziren baliagarri?. Egoera horren aurrean, euskaldunek, portaera eta joera desberdinak, azaldu zituzten.
|
|
|
Paisaia linguistikoa, hau da, inguratzen gaituzten kartelen hizkuntza ia bakarrak gaztelania eta frantsesa diren bitartean, euskaldunok gurea ez den herrian bezala biziko gara, eta bigarren mailako hiritarrak izango gara?.. Salbatzeko esan du Xabier Kintanak euskarak kaleko erabileraren borroka irabazi beharra dauka?. Bere hitzetan,. Euskal Herriko hizkuntza ofizial biak berdintasunean erabiltzea
|
lortzen
ez den bitartean, euskaraz bizi nahi duten hiritarrek bereizkeriaz diskriminaturik segituko dute beren herrian bertan?. Erramun Osa: Euskarak denon beharra duAmaitzeko, Erramun Osa Euskaltzaindiko idazkariordeak hartu du hitza.
|
|
|
Izan ere, indarrean dagoen arautegiaren arabera, masterretan kolabora dezakete unibertsitateko irakasleak ez diren profesional edo ikertzaileek, betiere masterreko Batzorde Akademikoak gainbegiratzen badu eta ikertzailearen erakundearen baimena
|
lortuta
. Horrek esan nahi du, sinatu den hitzarmenaren ondorioz, Euskaltzaindiko kideek parte hartu ahal izango dutela ikasle edo doktoregaien prestakuntza jardueretan.
|
|
|
Azkaratek adierazi duenaren arabera, Corpus plangintzaz arduratu direnek bi aldi bereizten dituzte: kodea, araua sortzea (hau da guk batasuna deitu dioguna
|
lortzea
) eta ondoren kode hori etengabe eguneratzea. Gure artean, Mitxelenak Arantzazuko Biltzarrean aurkeztu zuen txostena izan zen gidari lehen aldi horretarako (eta ezagunak dira beste hizkuntza batzuek eginiko bideak ere), eta batasunerako gaiak, beste hizkuntza askotan bezalaxe, ortografia, morfologia, lexikoa?
|
|
|
–Gizon zentrala izanik da Mitxelena, goren mailako linguistaz gainera, Euskal herriaren 1950 eta 1987 arteko panorama soziokulturalean; hizkuntza soziologiaren esparruan gure artean inork gutxik bezalako formazio akademikoa izanik du: ...ezaz gainera euskara erdaren historia sozialari buruzko ezagutza sakona, inork baino sakonagoa, zuen errenteriar maisuak; euskara erdarek XX. mendeko gizarte bizitzan ageri zituzten moldaera berezi, desorekatu eta egonezinekoen jakitun zen oso, kontu horretan bidelagun askotxo zuelarik bertako euskaltzale zintzo eta eragileenen artean; kanpotik eskuratutako jakituria teorikoa eta bertako jardunean
|
lortutako
ezagutza praktikoa oso era pertsonal eta berezian uztartu zituen Mitxelenak?
|
|
2016
|
|
|
Orduan Resurreccion Maria Azkue zuen izena eta bi hizkuntzatan euskaraz eta gaztelaniaz irakasteko legeztatu zen lehen ikastola izan zen. Euskaltzaindiaren babesarekin
|
lortu
zuen.
|
|
|
Ikastolaren webgunean azaltzen denez, Tere Rotaetxek, mugimendu honen beste zutoinak, bere Elkano kaleko etxe bat alokatu zien eta bertan kokatu zen Resurrección Mª de Azkue Ikastola 1966 urtean. Hurrengo pausoa, instituzioen babesa
|
lortzea
zen eskola legeztatzeko.
|
|
|
Gero, Irigoienek Bizkaiko Foru Aldundiari ikastolaren aldeko agiria eskatu zion. Hori
|
lortuta
, maiatzaren 25ean idatzi zion Madrileko Hezkuntza Ministerioko Lehen Hezkuntza Zuzendari Nagusiari ikastola legeztatzeko arauzko eskabidea: ''... en el cual se enseñará, además del idioma oficial, en lengua vasca...''.
|
|
|
Behin behineko baimena
|
lortu ondoren
, ikastola lanean hasi zen. Legezko baimena, berriz, ez zen heltzen.
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak, Andoni Sagarna Akademiako Hiztegigintza arloko arduradunak, Iñaki Irazabalbeitia Zientzia eta Teknika hiztegia biltzeko egitasmoko idazkariak eta Antton Gurrutxaga egitasmoko kideak azaldu dutenez, hogeita hamar urte baino gehiago iragan dira euskara arlo teknikoetan erabiltzen hasi zenetik eta ordutik hona begi bistakoa da hizkuntzak izan duen garapena. Arlo teknikoetan ere, euskarak komunikazio tresna estandar gisa funtzionatzeko gaitasuna
|
lortu
du.
|
|
|
Independentzia
|
lortu
ondoren legeztatu zen arren, Hebreeraren Akademia lehenago sortua zen, 1890 urtean, Eliezer Ben Yehuda-ren eraginez. Hizkuntzalari horrek, hain zuzen, proposatu eta prestatu zuen hebreera modernoaren birpiztea, bi oinarri hauetan finkaturik; alde batetik Bibliako eta azken bi mila urteotako hebreera idatziaren tradizioa, eta bestetik aramera eta beste hizkuntza semitikoetan oinarrituz, batez ere arabiera kontuan izanda.
|
|
|
Beraz, gorago esandakoaren eta adibideen arabera, ez dirudi bidezkoa denik, ez eta beharrezkoa ere, erdarazko kulturen, moden eta komunikabideen presioari men eginez, euskaldunok, mimetismozko sokatiran, orain maila apalagoko beste sinonimo batzuk bultzatzen jardutea, euskaraz azken mendean behintzat hedatzea
|
lortu
dugun gizarte hitz jada aski ezagun eta finkatua baztertu eta ordezkatzeko. Hori, azken finean, gaurko euskara moderno estandarraren batasunari kalte egitea litzateke, Peneloperen gogoko egin desegiteko jolas arriskutsuan murgiltzearren.
|
|
|
Koldo Mitxelena zenak inork baino hobeto landu eta garatu zuen ekarpen bikoitz hau. Alde batetik, bere lan bikainei esker, euskarari buruzko jakintza zabaltzen eta sendotzen lagundu zuen, bai Euskal Herrian zein nazioarte mailan; bestetik, euskal hizkuntzak berak ez zuen
|
lortuko
gaur egun daukan garapena eta hedapena arlo akademiko eta zientifikoetan Mitxelenak egindako funtsezko lanak kontuan hartu gabe. Besteak beste, Euskal Herriko Unibertsitateko bere katedratik eta Euskaltzaindiaren baitan egin zuen ekarpen ugari.
|
|
|
Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) bideratutako Nola erran hiztegi sailean zuzentzaile lanak egin zituen, eta, horrez gain, Gure Irratia ren lehen urteetan fikzio emankizun andana kudeatu zuen, nola Asimov-en obratik hartu testuekin eta batez ere Wagner-en obratik egokitu opera aipatu batzuk antzeztuz. . Grekozko agregazioa
|
lortu
zuen eta luzaz irakasle egona da Biarritzeko Lizeoan. Ikastaroak ere eman zituen Baionako euskal unibertsitatearen klaseetan.
|
|
|
EAJko Euzko Gaztedin izena eman eta handik lasterrera Gipuzko Batzarreko lehendakari izendatu zuten. Mitinlari modura ere nabarmendu zen, lan politikoarekin batera kultur sustatzaile ere aritu zela 1936ko Gerra aurreko urteetan.Gipuzkoako Abesbatza sortu zuen eta Jesus Guridiren Amaya opera Bartzelonan ematea
|
lortu
zuen. Joseba Zubimendirekin batera, euskarazko lehen irratsaioa egin zuen eta buru belarri sartuta ibili zen Euskaltzaleak, Eusko Pizkunde edo Eusko Nekazarien Bazkuna erakundeen sorreran ere.
|
|
|
Hori bai, laborantza eskoletan aritu zen irakasle, urte luzez.Gazte, Gogoa, Gure Herria eta Herria aldizkarietan idatzi izan zuen, eta Herria aldizkariko zuzendaria izan zen, 33 urtez (Piarres Lafitteri segida hartuz). Garai hartan, euskara gutxi entzuten zen Ipar Euskal Herriko apaizen artean, baina, hein batean, apaiz gazteen belaunaldi berriak joera hori aldatzea
|
lortu
zen. Zeregin horretan tematu ziren, besteak beste, Xarriton, Fagoaga anaiak, Bidegain, Iratzeder, Hiriart Urruti eta Larre bera.
|
|
|
J. Corominasen sintaxiaren egokitzapen bat; Josep Condó ren hiztegia; eta Hiztegi Oinarrizko edo orokor bat. Eta, jakina, dirua
|
lortu
nahi dugu gure proiektuak bideratzeko. Hasi baino ez gara egin, baina gogotsu gaude, agertu zuen presidenteak.
|
|
|
Hizketaldi bat da, finean. Dokumentutxo bat da, eta agian
|
lortuko
dut beste bat...
|
|
|
Nik egiten badut sari hau, epaimahaia erabaki ostean, denak zin egin dute oso zorrotz, eta egin dute diputatu izateko baino zin zorrotzagoa. Epaimahaiak izan behar du inpekablea, eta
|
lortu
behar da dirua epaile horiei ondo ordaintzeko. Ez dut inorekin haserretu nahi, baina hemengo sari batzuk..., buf.
|
|
|
Kultura europarra ezaugarritzen duen hizkuntza aniztasuna mantentzea, hizkuntza hegemonikoekin elkarbizitzan eta immigrazioak dakarren hizkuntza aberastasuna txertatzen den bitartean, Europak aurrean daukan erronka handienetako bat da. Helburu hau betetzeko beharrezkoak dira aberastasun hori garatzea ahalbidetuko duten baldintzak sortzeko formulak abian jartzea, hizkuntza aniztasunaren iraunkortasuna
|
lortze aldera
, gaineratu zuten prentsaurrekoan.Honela, euskara biziberritzeko sustapena ezaugarri duen lurralde honetan, Hiriburutzak hizkuntza gutxituen inguruan lan egiten duten eragileen sare batekin egin nahi izan du lan. Horretan guztian oinarrituz, DSS2016EUk Hiriburutza urteari amaiera emango dio hizkuntza aniztasuna lortzeko formula berriak legatu gisa utziko dituzten tresna batzuen aurkezpenarekin.Tresna horietako bat Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloa izango da; beste bat Europako Hizkuntza aniztasunaren Foroa (UNESCO Etxearekin elkarlanean antolatutakoa); hirugarren bat Gutun zuria izango da (Anjel Lertxundi idazleak Donostian bilduko ditu hainbat idazle eta itzultzaile honako gaiaren inguruan hausnartzeko:
|
|
|
Helburu hau betetzeko beharrezkoak dira aberastasun hori garatzea ahalbidetuko duten baldintzak sortzeko formulak abian jartzea, hizkuntza aniztasunaren iraunkortasuna lortze aldera, gaineratu zuten prentsaurrekoan.Honela, euskara biziberritzeko sustapena ezaugarri duen lurralde honetan, Hiriburutzak hizkuntza gutxituen inguruan lan egiten duten eragileen sare batekin egin nahi izan du lan. Horretan guztian oinarrituz, DSS2016EUk Hiriburutza urteari amaiera emango dio hizkuntza aniztasuna
|
lortzeko
formula berriak legatu gisa utziko dituzten tresna batzuen aurkezpenarekin.Tresna horietako bat Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloa izango da; beste bat Europako Hizkuntza aniztasunaren Foroa (UNESCO Etxearekin elkarlanean antolatutakoa); hirugarren bat Gutun zuria izango da (Anjel Lertxundi idazleak Donostian bilduko ditu hainbat idazle eta itzultzaile honako gaiaren inguruan hausnartzeko... hizkuntza gutxitu eta ez hegemonikoetako literatura eta beronen etorkizuna, globalizazio kulturalaren eraginpean); eta, azkenik, Euskaltzaindiaren mintegiak zarratuko du txanda.Honela, abenduaren 20an, azken 250 urteetan Donostiak izan duen bilakaera soziolinguistikoaren inguruko ikerketa lanaren emaitzak azalduko ditu Akademiak, bere Gipuzkoako ordezkaritzan.
|
|
|
Xabi Paya (Donostia 2016ko kultur programaren zuzendaria): . Honelako jardunaldietan ospatu hitza erabiltzea ez zait gustatzen, baina ospatzeko modukoa da aurten Euskaltzaindiko ikertzaileek
|
lortu
dutena: Euskararen Historia Soziala (EHS) proiektuak sortutako oinarri teoriko metodologiko berritzaileak iraganera begira jarri gaitu, etorkizuna hobeto irudika dezagun?.
|
|
|
Ondoren, Xabier Paya Donostia 2016ko kultur programaren zuzendariak hartu du hitza eta ikerlana Udalaren aurtengo perspektiba berezian kokatu du, hots, Donostia 2016 proiektuaren barne. Pozik agertu da Paya
|
lortutako
emaitzarekin: –Ospatu hitza ez zait gustatzen, baina ospatzeko modukoa da aurten Euskaltzaindiko ikertzaileek lortu dutena:
|
|
|
Pozik agertu da Paya lortutako emaitzarekin: . Ospatu hitza ez zait gustatzen, baina ospatzeko modukoa da aurten Euskaltzaindiko ikertzaileek
|
lortu
dutena: Euskararen Historia Soziala proiektuak sortutako oinarri teoriko metodologiko berritzaileak iraganera begira jarri gaitu, etorkizuna hobeto irudika dezagun?.
|
|
2017
|
|
|
pluraltasuna, euskararen herrialde eta pentsaera diferentetakoak? Guztiak daude hor eta, gero, gehiengo demokratikoak erabakiko du, behar den moduan.Krisialdiak krisialdi, kudeaketaren egonkortzea ere
|
lortu
dugu
|
|
|
Urratsez urrats eta ezarian ezarian, Akademiak aurrera egin du bere ohiko zereginetan, alegia, Iker eta Jagon sailetan, euskarari bide berriak ireki nahian eta egungo gizarteak eskatzen dituen behar horiei erantzuna eman nahian.Gauza konkretu batzuk aipatu behar badira, besteak beste, Hiztegiaren argitaratzea eta digitalizazioa eta, horrekin batera, Euskararen Historia Soziala (EHS) egitasmoa eta berak ekarri duen metodologia berria. Krisialdiak krisialdi, kudeaketaren egonkortzea ere
|
lortu
dugu, eta, horrez gain, iaz Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan euskara eta euskal kulturaren aitzinamendurako egindako ahaleginak nabarmenduko nituzke, hau da, Baionako Herriko Etxearekin lortutako akordio historikoa eta Nafarroako Gobernu eta Parlamentuarekin izandako hartu emana, hots, harreman instituzionalak sendotzea.
|
|
|
Urratsez urrats eta ezarian ezarian, Akademiak aurrera egin du bere ohiko zereginetan, alegia, Iker eta Jagon sailetan, euskarari bide berriak ireki nahian eta egungo gizarteak eskatzen dituen behar horiei erantzuna eman nahian.Gauza konkretu batzuk aipatu behar badira, besteak beste, Hiztegiaren argitaratzea eta digitalizazioa eta, horrekin batera, Euskararen Historia Soziala (EHS) egitasmoa eta berak ekarri duen metodologia berria. Krisialdiak krisialdi, kudeaketaren egonkortzea ere lortu dugu, eta, horrez gain, iaz Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan euskara eta euskal kulturaren aitzinamendurako egindako ahaleginak nabarmenduko nituzke, hau da, Baionako Herriko Etxearekin
|
lortutako
akordio historikoa eta Nafarroako Gobernu eta Parlamentuarekin izandako hartu emana, hots, harreman instituzionalak sendotzea.
|
|
|
Hartara, gizartearen aldeko borondatezko zeregina da euskaltzain osoena eta hori azpimarratu behar da, garai hauetan ez baita ohikoa. Eurak dira batzorde eta egitasmoetan ari diren Euskaltzaindiaren profesionalak zuzentzen eta artezten dituztenak, azken emaitzak
|
lortu
eta gizarteratu arte. Beraz, Euskaltzaindiaren lana, erakundearen lana, lantalde lana da, ez pertsona bakar batena, ezpada guztiona.
|
|
|
Are nabarmenago, prozesu horretan euskalduntze/ alfabetatze bidean ari direnen eskarmentua, beroriek baitira ingururik erdaldunenetan euskara aho mihietan erabiltzen dutenak.Hainbatez, batua berriz asmatu baino, egokitu eta aitzina eraman behar da, premia berri horiek batuaren bidez adierazi ahal izateko. Batuaren erabilgarritasuna frogatzeko, horra hor literaturan eta itzulpenean euskarazko testugintzak
|
lortu
duen maila esanguratsua, testuak sortzen edota molde eta jatorri askotako testu unibertsalak euskaratzen direnean.
|
|
|
Gainera, eta domeinuak izan duen hazkundeari esker, prezioa jaistea
|
lortu
da: 50 eurotik 30era.
|
|
|
2016a ere garrantzitsua izan da: domeinua egonkortu eta bideragarri egitea
|
lortuta
, 2020 urtera bitarteko erronken lanketa egin eta lan ildoak definitu dira.
|
|
|
Itun hori derrigorrezkoa da, lehenbailehen
|
lortu
beharreko zerbait. Bai, baina ituna planteatzen dugunean ez dugu bakarrik diru gehiago eskatzen, ez. Nahi duguna da begiratu kontsumoak nolakoak diren, jendeak zer eskatzen duen eta abar, igual egiten gabiltzan proiektuak ez direlako jendeak nahi dituenak.
|
|
|
558 artikulu egile, 621 artikulu, 171 ebaluatzaile, 104 liburu aipamen, 12 itzulpen... Erraz botatzen diren zenbakiak, 1990 urtetik metatu diren zifrak, hori dena eta gehiago
|
lortu
baitu Udako Euskal Unibertsitatearen Uztaro aldizkariak. Bihar, 100 zenbakia aurkeztuko dute, Bilboko kafe Antzokian.
|
|
|
Horretarako, bidean indexatutako aldizkari izateko zeuden aukerak aztertuz jokabide bat egituratu genuen. Baita
|
lortu
ere, Latindex katalogoan sartuz 2011n.
|
|
|
Gaur geroz, beste berri bat ere badugu: Unibasq ek, euskal irakasle, ikerle funtzionarioen ebaluatzaileak, ardura subiranoa
|
lor
dezan nahi dugu, hori lortzeak euskaraz egindako ikerketaren emantzipazio zientifikoaren errekonozimendua adieraziko bailuke. Uztaro ren helburu nagusia beti bera da, baina agerian dago ibilbidearen aldizkako helburuak beti aldatzen doazela.
|
|
|
1965az geroztik zen euskaltzain urgazle.Mujika literatur zalea zen, baina hiztegigintza eta toponimia ere landu zituen, Euskal Herriko toki izenei buruz 18 liburu plazaratu zituela 80ko hamarkadan (Euskal toponimiazko materialeak). Beranduago, Iparraldeko toponimia argitaratu zuen (Hiria, 2005). Hainbat literatur sari
|
lortu
zituen Mujikak bere garaian; tartean, Kritikaren saria (Hitzak ebakitzean; Lizardi olerki saria (Aire neurtuak); Txomin Agirre eleberri saria (bi aldiz: Loitzu herrian uda partean eta Hiru egun Larburun); Irun Hiria poesia saria (Nire soneto beroak); eta Irun Hiria eleberri saria (Bidean ihes). Filologia eta azterketa literarioko liburuei dagokienez, 1982an Latina eta erromanikoaren eragina euskaran (Sendoa) publikatu zuen; 1983an, Lizardiren lirika bideak (Haranburu); 1984an, Miranderen poesigintza; eta 1985ean, ostera, Euskal lirika tradizionala.
|
|
|
Arrakasta ere
|
lortu
zuen, neurri batean. Baionako antzokia bete zuen bere lan batek... Nik uste arrakasta handiena dela gaur egun oraindik ematen ahal direla bere lanak, eta asko ulergarriak direla oso, garaikideak, modernoak.
|
|
|
Baionako antzokia bete zuen bere lan batek... Nik uste arrakasta handiena dela gaur egun oraindik ematen ahal direla bere lanak, eta asko ulergarriak direla oso, garaikideak, modernoak. Baina noski antzerkia idatzi eta berehala arrakasta handia
|
lortzen
zuen eta antzerkia bera Lapurdi eta Behe Nafarroaren itzulia egiten zuen, antzokiak betez. Beraz, arrakasta itzelak lortzen zituzten antzerki horiek; tartean, Baionako antzokia bete zuen, Matalasekin.
|
|
|
Baina noski antzerkia idatzi eta berehala arrakasta handia lortzen zuen eta antzerkia bera Lapurdi eta Behe Nafarroaren itzulia egiten zuen, antzokiak betez. Beraz, arrakasta itzelak
|
lortzen
zituzten antzerki horiek; tartean, Baionako antzokia bete zuen, Matalasekin.
|
|
|
Samurragoa. Espero genuen esperientzia polita bezain gogorra izango zela. Zalantzarik ez dago alderdi bakarreko gobernuan errazagoa dela dena, erabakiak azkarrago hartzen direla, eta oro har, norabide berean eta helburu partekatuak
|
lortzeko
lan egiten dela. Lau alderditako koalizio batean, aldiz, erabaki guztiak adostu behar dira, interes ezberdinak daude askotan, eta jatorri eta ibilbide ezberdinetako jendearen artean adostasuna bilatzea ez da lan erraza.
|
|
|
Andres Iñigo (euskaltzaina eta HABEko Patronatoan Euskaltzaindiaren ordezkaria): Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua lortu zutenei merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako; Euskaltzaindiaren kasuan B titulua
|
lortu
zuten 240 pertsonei.
|
|
|
Andres Iñigo (euskaltzaina eta HABEko Patronatoan Euskaltzaindiaren ordezkaria): Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua
|
lortu
zutenei merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako; Euskaltzaindiaren kasuan B titulua lortu zuten 240 pertsonei.
|
|
|
Hurrengo hamarkadan, bai Eusko Jaurlaritzak, bai Nafarroako Gobernuak tituluen gaia bere esku hartu zutenean, D titulu hura EGArekin baliokidetu zen, eta Europako Erreferentzia Markoa abian jarri zenetik, C1 izeneko ziurtagiriarekin. Kontua da urte haietan jende franko izan zela, interes eta ilusio handiarekin D titulua lortzeaz gain, maila altuagokoa zen B titulua ere
|
lortu
zuena. Baina azken hau baliokidetu gabe gelditu zen, segur aski urte haietan ez zelako aurreikusi EGA mailatik goragoko titulurik, gogoratzen du euskaltzain nafarrak.Euskaltzaindiak 1972an sortu zituen D, B eta A tituluei Euskal irakasle titulua izena jarri zien:
|
|
|
Hori bai, A titulua ematea erabaki bazen ere, ez zen inoiz gauzatu.Baina, ordutik, B titulu hori Ikaskuntza, Irakaskuntza eta Ebaluaziorako Europako Erreferentzia Markoaren zein mailarekin parekidetu daitekeen zehaztea falta izan da, eta hori bera eskatu zion Akademiak, aspaldi eta bere Jagon sailetik, Eusko Jaurlaritzari: hots, bere garaian B
|
lortu
zutenei baliokidetu ahal izatea egun indarrean dagoen C2 izenekoarekin.Eta hori da, hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak aitortu duena onartu berri duen Baliokidetze Dekretuarekin. Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua lortu zutenei, haietako anitzentzat beranduxko bada ere, merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako, Euskaltzaindiaren kasuan B titulua lortu zuten 240 pertsonei, zehaztu du Andres Iñigok.
|
|
|
hots, bere garaian B lortu zutenei baliokidetu ahal izatea egun indarrean dagoen C2 izenekoarekin.Eta hori da, hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak aitortu duena onartu berri duen Baliokidetze Dekretuarekin. Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua
|
lortu
zutenei, haietako anitzentzat beranduxko bada ere, merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako, Euskaltzaindiaren kasuan B titulua lortu zuten 240 pertsonei, zehaztu du Andres Iñigok. Esan gabe doa, EGA eta haren pareko tituluei aitortutako maila baino jasoagoa izan behar zuela ezinbestean, besteak beste, D titulua eskura izatea behar beharrezkoa baitzen B titulura aurkeztu ahal izateko.
|
|
|
hots, bere garaian B lortu zutenei baliokidetu ahal izatea egun indarrean dagoen C2 izenekoarekin.Eta hori da, hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak aitortu duena onartu berri duen Baliokidetze Dekretuarekin. Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua lortu zutenei, haietako anitzentzat beranduxko bada ere, merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako, Euskaltzaindiaren kasuan B titulua
|
lortu
zuten 240 pertsonei, zehaztu du Andres Iñigok. Esan gabe doa, EGA eta haren pareko tituluei aitortutako maila baino jasoagoa izan behar zuela ezinbestean, besteak beste, D titulua eskura izatea behar beharrezkoa baitzen B titulura aurkeztu ahal izateko.
|
|
|
Beñat Arrabit Euskararen Erakunde Publikoko lehendakariak adierazi du aurrerapauso berri bat suposatzen duela Akademiarekin
|
lortutako
hitzarmenak, bere hitzetan,. Ipar Euskal Herrian euskararen presentzia indartzeko baliagarria izanen delako?.
|
|
|
Euskararen profesionalen hizkuntza gaitasuna goratzeari buruzko lankidetzan ere jardungo dute bi erakundeek, eta, era berean, Euskaltzaindiaren beraren lana gizarteratzeko ahalegin berezia egingo dute.Pozik agertu dira bi erakundeetako arduradun nagusiak, dokumentu berria sinatu ostean. Beñat Arrabit Euskararen Erakunde Publikoko lehendakariak adierazi du aurrerapauso berri bat suposatzen duela Akademiarekin
|
lortutako
hitzarmenak, bere hitzetan,. Ipar Euskal Herrian euskararen presentzia indartzeko baliagarri izanen delako?. Andres Urrutiak egungo eta etorkizuneko erronkak aipatu ditu, elkarlanarekin gaindituko direla azpimarratuz: –Euskararen Erakunde Publikoa, Euskaltzaindia eta hizkuntzaren kalitatea, horra hirukotea eta horra, baita, erronka.
|