2000
|
|
Datu zehatzik ezean, hamar milatik berrogeita hamar mila bitarteko hiztun kopurua aipatu ohi da. Egiaz, badirudi hiztunen kopurua
|
lehen
zenbakitik hurbilago dagoela, eta hogeita hamar milaren bueltan legokeela ulertzen dutenena. Beti ere Goi Aragoiri gagozkiolarik, hau da, hizkuntzari eutsi dion lurraldeari.
|
|
Horretarako jadanik lehen proiektua martxan da. «Durangaldea Gogoan» liburuxka bildumaren
|
lehen
zenbakiak San Blas Feria jorratzen du. 20 orrialdeetan zehar lehen ale honek argazkiak, bitxikeriak eta datu historikoak biltzen ditu.
|
|
Horretarako, harpide egitea dago, edo aldizkaria erosi eta irakurtzea, besterik gabe.
|
Lehen
zenbakian, fruta arbolaz osatutako baso bat ezagut daiteke, hala nola abeltzain eta nekazarien arteko elkar laguntza, oraingo glutenaren arriskuak, baratze eder eta garbi bat nola egiten hasi eta abar.
|
|
Hain zuzen ere, aldizkariaren proiektuaren oinarri oinarrian ipini zuen ideia nagusi hori Txillardegik,
|
lehen
zenbakiaren aurkezpena honela hasi baitzuen: –Aurkezpengisa Euskal Herriaren etorkizunari dagokionez, eta ideia hau zabaltzea eta sustraitzeakostata loretu bada ere, hizkuntza da ardatza?
|
|
Horretaz jabetuta, jende gutxitxo ikusten zuen Jose Luisek gure artean, aldizkariaren
|
lehen
zenbakian salatzen zuenez: –... oso kontzientzia urria dago gureartean euskararen erabilpena ezinezko egiten duten baldintzei buruz.
|
2001
|
|
Oraintsu iragan martxotik goiti, xeheki," Prest!" doako hilabetekaria plazaratu berri dute, Deustualdearekin (berba hau erabiltzen dute 1925 arte herri independiente izan zenaren eremu osoa izendatzeko) lotuta dagoen informazioa hur hurretik batu eta bertako euskaldunei nola batuaz hala bizkaieraz irakurtzeko aukera luzatuz. Berbaizu elkarteko lehendakari Jose Moralesek aldizkariko
|
lehen
zenbakian izkiriatua gure eginez," garrantzi handikoa da Deustun euskara hutsezko komunikabide bat edukitzea eta, horregatik Berbaizu euskara elkartea sortzeaz batera, komunikazio batzordeak buru belarri ekin zion aldizkariaren egitasmoa mamitzeari". Berbaizu euskara elkarteak, besteak beste, euskal komunitatea sendotzen lagunduko duen kalitatezko eskaintza kulturala ziurtatu gura die bertako euskaldunei, eta lan ildo horrekin bat eginez" Prest!" aldizkaria txukun, kalitatezko eta berritzaile dugu.
|
|
Haatik, Deustualdeko euskaldunei (bederatzi mila inguru, euskara taldeak egin zerrendatzean) euskara txukun eta jasoko aldizkari bat eskaini nahian," Prest!" aldizkarikoek zuzentzaile bat ipini dute langintza horretan. Egindako lan sendo eta errimeak bi mila aleko
|
lehen
zenbakia gauzatu du. Orain artean, aleok euskaltegi, taberna eta dendatan banatu ez eze, mila eta bostehun etxe euskaldunetara ere bidali dituzte.
|
|
|
Lehen
zenbakiak jakinarazten digu motorraren abioaren abiadura tenperatura hotzetan (zenbat eta zifra txikiagoak, orduan eta erreakzio hobea).
|
|
Liburuak baditu bere argitalpena gomendatzen zuten aurrekariak. Argitalpen bilduma honen
|
lehen
zenbakiak, Immanuel Kant: bizitza eta filosofia (Jakin, Donostia, 1997), Kanten biografia eta lana deskribatzen zituen oro har.
|
2002
|
|
Hasierako urteetako agiriak ikusteko, jo Zehatz aldizkariaren 1978ko
|
lehen
zenbakira.
|
|
Une horretatik aurrera, eztabaida publikoak alde batera geratu zireri. Datu batematearren, Jakin aldizkariak bere
|
lehen
zenbakia unibertsitateari eskaini baldinbazion, ehun zenbaki eta hogei urte pasatu ziren, 1997an berriro gaia jorratu arte.Santamaria bera sortu berria zen Euskal Kontseilu Orokorreko Hezkuntza Kontseilari izendatu zuten, baina Unibertsitatea ez zen egon bere gain hartu zitueneskumenen artean. Izan zituen, dena den, bilera bat baino gehiago unibertsitatekoagintariekin.
|
|
EuskalUnibertsitatearen aldarrikapena luzeagoa bada ere, euskararekin duen lotura1975/ 76an azaldu zen. Jakin aldizkariak bere
|
lehen
zenbakia eskaini zion gai horri1977ko urtarrilean eta ehungarrena, 1997an. Badakigu aukeraketa horrek urtebeteberanduago Deustuko Unibertsitateak onartutako Euskararen NormalizaziorakoPlana eta 1999an indarrean sartu zen Euskal Herriko Unibertsitatearen BigarrenPlana kanpoan uzten dituela.
|
|
Bost dira, azken urte hauetan, Berrezarkuntzari buruzkoak izanik, arretaberezia merezi duten lan historiografikoak. Lehena, 1996an argitaratutako Itsasmemoria aldizkariaren
|
lehen
zenbakia da: Euskal Herriaren itsas historiari buruzkoikerketen gaur egungo egoera aztertzen zuen, ikuspegi zabal batetik, ikerketarenbide berrien arazoak planteatuz18 Bigarrena, urtebete geroago, Felix Luengo kargitaratu zuen, azken urteetako liburu garrantzitsuenen aipamena eginez19 Bereinteres nagusia lehen orrialdean dago.
|
|
|
Lehen
zenbaki hartatik 25 urte igaro dira, eta orduan eskakizun zena orain ere eskakizun eta eginkizun da, euskal unibertsitatea, alegia.
|
|
|
Lehen
zenbakien batuketazko deskonposaketara buruz
|
|
34[[/ tik [Q] ra: Kanikarren kutxa gogoan irudikatu
|
lehen
zenbakia S baino gutiago den baturen kalkulatzeko. Adibidez orrialdeko jarduera bera.
|
|
|
Lehen
zenbakien ordena beherakorra
|
|
Xori kopuruaren asmatzeko, denak konta genitzake edo ainara kopurutik abia gaitezke W!, 21, 22, 23,...). Zenbakien balioa (20 eta 5) eta zenbaki handia lehenik finkatua izaiteak egin molde honi ohartzea errazten dute. C n, egin molde bera balia daiteke
|
lehen
zenbakia 20 ez izanik ere.
|
2003
|
|
Orain, Telefónicak bi informazio zenbaki ditu, 11818 eta 11822, lehenengoa baino hiru aldiz merkeagoa.
|
Lehen
zenbaki horrek berezitasun bat du, deia doakoa baita kabinatik egiten bada; finko batetik deitzen bada, berriz, kobratu egiten da. Hilabete horretara arte, Telefónicak ez zuen jakinarazi 11818 zegoela, 1003 berritzat jotzen zena, baina kontsumitzaile elkarteen eskaeren aurrean, konpainiak kopuru horri buruzko informazioa ematea erabaki du.
|
|
Bigarren berria, As teontelebistari buruzko aldizkaria kaleratu izana. Egoitza estreinatu duen Durangoko Azokaarrakastatsuan jaso dugu
|
lehen
zenbakia. Topa gunearenitzalean kaleratua, ehun mila ale dohainik banatzea helburu dutela esan dute proiektuaren arduradunek.
|
2004
|
|
Zerrenda berean ere, Aranaren bi garaikide ospetsuak, Azkue honi Orixek Arana kuku esango dio, Aranaren aurkakotasuna islatzeko (6) eta Agirre, iritzi desberdinekoak eta osterantzeko euskalgintzaren zuzendariak. Hiruon elkargune, Euskaltzaindiako etxe hau berau, eta etxe honen Euskera agerkariaren
|
lehen
zenbakiak, aurrerago esan legez, artez ikertuz gero.
|
|
Aldizkari honen
|
lehen
zenbakia 1929ko urtarrilaren 15ean kaleratzen da, Bilbaon, euskaraz eta gaztelaniaz, azalean «Pizkundea» ikurra dakarrela. Esan beharrik ez dago lehen aipatutako Euzko Deya duela aurrekari.
|
|
Sarreran, Eus kal Pizkundearen eragile eta gidari teorikotzat Astarloa eta Aranaren izenak ai patzen dira (201). Eta
|
lehen
zenbakiko 10 orrialdean azken honen argazkia dator, oinean honako hau dioena:
|
|
Gerraurrean, Aitzolen gizaldiko hainbatek, Lizardi eta Lauaxetak tarteko, men handia zioten Arana Goiriri. Gerraostean, Euzko Go goa aldizkariko zuzendariak, «Etxetxo» ezizenez izenpetzen duen Jokin Zai tegik,
|
lehen
zenbakian Sabino Aranaren izena ezartzen du Euskal Pizkunde aren ardatz gisa Guatemalan: «Arana Goiri k beraren idatziz, esanez ta eriotzez abertzaletasuna ereiñik zun Euzkadi osoan.
|
2005
|
|
1976ko Zeruko ARGIAko
|
lehen
zenbakiak aldizkari formatua zuen. Eta koloretako azala!
|
|
Ez da harritzekoa urte haietan mugimendu ekologistak zabaldu ziren bezala zabaltzea. Hain zuzen, Zeruko ARGIAk, koloretako bere
|
lehen
zenbakian 1976ko lehen egunetan, zentral nuklearren gaiari eskaini zion azala, Lemoizen eraikitzen ari ziren zentralaren argazki eta guzti.
|
|
Gaztelania da nagusi argitalpenean, tresnen euskal izenen glosarioa baino ez dator euskaraz.
|
Lehen
zenbakia nekazaritza eta artisautza azoketan banatzen ari dira eta hurrengo zenbakitik aurrera aldizkaria liburu dendatan salgai jarri nahi dute.
|
|
Badu eduki beste oinarri sendoa, sakona eta gizarte arlokoa. Adibidez Bilbon, Irurac bat izeneko agerkariaren
|
lehen
zenbakiak, 1856ko ekainaren 26an agertu zenean, gaztelaniaz eta euskaraz argitaratu zuen manifestu egitasmoan, hara zer idatzi zuen: " Honelan izango gara sendoak, honelan gaitu inok goitu, ez bada, gehiago aitatu Bizkaian ez baltzik ez zuririk ez besterik.
|
|
Gasteizko aldia 1878ko uztailean hasi zen, aldizkariaren
|
lehen
zenbakia irtetean. Hamabostero argitaratu zen, San Francisco 11 kalean kokaturiko Viuda de Egaña é Hijo moldiztegian.
|
|
1880 urtean Fermin Herranen aldizkaria Madrilera lekualdatu zen. Egokitze lanak zirela medio Madrilgo
|
lehen
zenbakia ez zen ekainera arte agertu. Aldi berri horretan Revista de las Provincias Euskaras ek Gasteizko Ateneoaren prentsa organo izateari utzi zion, kultur aldizkari independente bihurtzeko.
|
2006
|
|
Kontseiluak kaleratu berri du Kontseilutik izeneko aldizkariaren
|
lehen
zenbakia. Euskararen erabileraren inguruko azterketak plazaratuko ditu argitalpen horrek.
|
|
Euskararen erabileraren inguruko azterketak plazaratuko ditu argitalpen horrek.
|
Lehen
zenbakirako produktuen etiketatzearen gaiari heldu dio eta produktu bakarra hautatu dute ikusteko ea euskarak nolako presentzia duen. Jogurtak ekoizten dituzten bederatzi enpresa euskaldunak zein atzerritarrak aztertu dituzte.
|
|
Azkenik, sexu kutsadurako birus infekzio batzuk edo injektagarrien bidez kutsatutakoak ere minbizi mota batzuen agerpenean daude, batez ere gutxien garatutako herrialdeetan. Tabakoa,
|
lehen
zenbakia Tabakoak eragiten du minbiziak eragindako heriotzen %21 munduan, eta fruta eta barazki gutxi kontsumitzeak, berriz, %5 Tabakoa da, alde handiarekin, minbizia gehien eragiten duen faktorea. The Lancetek argitaratu duen ikerketaren arabera, minbiziak eragindako heriotzen %21 da haren kontsumoa.
|
|
Adituek, Gary Samuels buru dutela, onddo endofito bat eman dute, Trichoderma ovalisporum, zuhaitzak kolonizatzeko eta, aldi berean, beste onddo batzuen erasotik babesteko gai dena; baina, esperimentu honetan benetan ikusgarria dena da onddo endofitoarekin tratatutako zuhaitzek landu gabeko zuhaitz osasuntsuek baino kakao gehiago sortzen dutela. Onddo hori bera edo antzeko onddoak kafetik zuhaixka babesteko gai ote litzatekeen ikertzen ari dira zientzialariak.' New Scientist aldizkariak, bestalde, ekaineko
|
lehen
zenbakian artikulu bat argitaratu du, txokolatea kakaoarekin egitean sortzen diren hondakinek energia aplikazio bat izan dezaten erregai gisa.
|
|
Jakin, Lizardiren deiari jarraiki, euskara" kultur yoera ta kultur ats guzi guzietan murgil" arazteko xedearekin sortu zen. Horretarako, jada
|
lehen
zenbakian gogoa aldarrikatu du, euskal kulturgintzan lan egin ahal eta gogo zuten gazteak oro elkartzekoa (orduan Seminarioetako apaiz eta fraide gaiak). Bi puntuotan:
|
|
Horixe ikusi zuen Orixek berak, seguruenik gehiegizko laudorioa eginez Arantzazuri. Aldizkariaren
|
lehen
zenbakiarekin batera, gutuna bidali zioten nonbait Orixeri, hainbat galdera ipiniz, seguruenik aldizkariak berak zerabilen euskarari buruz. Berehalakoan erantzuterik ez nonbait, eta handik urtebetera erantzun zien gutun luze batez; honela zioen, hasteko:
|
|
Bertako kide zen Paulo Agirrebaltzategik artikulu asko idatzi zuen aldizkaritan; hitzaldi ugari eman zuen gai berari buruz; eta mahai inguru hainbatetan hartu zuen parte. Jakin Taldearen historiari begiratuz eta urte horietako eztabaidaren testuinguruan, guztiz adierazgarria —eta logikoa— da fase berriko Jakin aldizkariaren
|
lehen
zenbakiaren gai monografikoa" Euskal Unibertsitatea" izatea (1977ko urtarrila martxoa). " Euskal Unibertsitatearen izarra" izeneko editorialak ireki zuen zenbakia, Euskal Unibertsitatearen aukera historikoa galtzen ez uzteko aldarrikatuz, eta iritziak bateratzeko eskatuz, nolako Euskal Unibertsitatea nahi dugun erabakitzeko.
|
|
1962ko 4 zenbakian, Joseba Intxaustiren eta Joxe Azurmendiren bi idazlan ageri dira, gaiagatik eta normalean Jakin en argitaratzekoak zirenak seguruenik. Harrigarria da Jakin Taldeko zenbat lagunen sinadura dagoen Egan en 1963ko
|
lehen
zenbakian (1): bost idazlan behintzat Arantzazuko Teologiako ikasleenak dira.
|
|
5 Jakin sorta saileko
|
lehen
zenbakia izango zenari ez zioten zenbakirik eman, agian hurrengo urtean berriro aldizkari formatura itzultzea izango zuten itxaropenez; izatez, 1970eko urtarrilean aldizkariaren inskripziorako eta Jakin sorta ko lehen libururako gestioak irekita zeuden aldi berean, hil hartako 22an Jose Agustin Elustondok Joan Mari Torrealdairi idatzitako gutunaren arabera. Dena dela, aldizkariaren 16 zenbakiko" Eskutitzak eta iritziak" ataleko idazlanak inprimategiko galeradatan geratu ziren, zuzenduta, baina argitaratu ezinik.
|
|
" Elkartasuna S.A." ipuina(), Buztanikara aldizkariaren
|
lehen
zenbakian (1999ko ekaina).
|
2007
|
|
Oroit Euzko Gogoa aldizkari izenburua. Jakin aldizkariaren
|
lehen
zenbakian (1956): –Odol bat dugu.
|
|
Branka aldizkari berriaren
|
lehen
zenbakian (1966) Txillardegik «Hizkuntza eta pentsakera» izenburuarekin artikulu bat publikatu zuen, laster M. Ereñoren kritika gogorra jasoko zuena Euskadiko komunisten Arragoan («El solipsismo lingüístico en el ensayo, izkuntza ta pentsakera? [sic] de Txillardegi», 1967).
|
|
Hala, Pello Irujoren eskutik etorri zen Argentinan izan zen aldaketa garrantzitsua, Euzko Lurra Tierra Vasca aldizkariaren kaleratzea bultzatu zuelako. Hedabide horren
|
lehen
zenbakia 1956ko uztailaren 1ean kaleratu zen; berrikuntza nabaria zekarren, Hego Amerikako euskaldunei zuzenduta egon ordez, Euskal Herrian zeuden abertzaleei zuzenduta zegoen eta. Alderdi Komunistaren salbuespenarekin, euskaldun guztiei irekita egon zen.
|
|
Beharbada gehiegizkoa da berak dioena, Jakin ez zelako inolako legerik urratuz atera, baina bai orduko Espainiako legetik kanpo. Nolabaiteko klandestinitatean argitaratu zuten
|
lehen
zenbakia, baina ez zuzenean lege zibilak urratuz —orduko arau politikoak agian bai—; Elizaren eta Frantziskotar Ordenaren arauei zegokienez," epikeia" modukoren bat egin zuten2.
|
|
1956ko udazkenean agertu zen Yakin aldizkariaren
|
lehen
zenbakia, Arantzazuko Teologiako ikasleek editatua, eta multikopiaz kopiatua. Inolako identifikazio markarik gabe ageri da:
|
|
Gainera harpidedunak ugarituak ziren. Tipografiaz ateratako
|
lehen
zenbakiaren 614 ale bota zituzten (14.a), fakturaren arabera. Uste izatekoa da, 500 bat harpidedun behintzat izango zituela garai hartan aldizkariak.
|
|
Baimenaz baliatzeko lehen baldintza zen, hura jakinarazi eta ondorengo hiru hilabeteren barruan
|
lehen
zenbakia argitaratuta egotea. Gainera argitaratu aurretik" consulta previa" pasatu behar zuten argitaratuko ziren idatziek, Gipuzkoako Delegazioan; horretarako inprimategiko proben bi ale bidali behar zituzten7.
|
|
Martxoaren 31n esleitu zioten aldizkariari Gipuzkoako Delegazioan beharrezkoa zuen Lege gordailuaren zenbakia: 323 Maiatzaren 22rako kalean izan behar zuen
|
lehen
zenbakiak. Bi zenbaki argitaratu ahal izan zituzten 1964 urtean —hiru hilabetetik gora etenda edukiz gero argitalpena, eta horren berri Prentsako Zuzendaritza Orokorrean ez ematera, galdu egingo zuten aldizkaria argitaratzeko baimena—.
|
|
Abenduaren 30ean beste eskabide bat zuzendu zioten Zuzendaritzari, aldizkariaren inskripzioa bideratuta zegoenez, behin behineko baimena eman zezan, aspalditik harpidedunei eta gizarteari aginduta zegoen aldizkariaren
|
lehen
zenbakia atera ahal izateko. Hilabetearen izenik gabe, baina itxuraz 1977ko urtarrilaren 11n iritsi zen baimen hori.
|
|
1977ko urtarrilean bertan kaleratu zen Jakin aldizkariaren fase berriko
|
lehen
zenbakia. Hil horren 31ko gutunean J. M. Torrealdaik ale bana bidali zien J. L. Fernandez Zuzendari Orokorrari eta Bilboko Delegatu L. Mz.
|
|
Maiatz aldizkariak 25 urte bete ditu
|
lehen
zenbakia kaleratu zuela. Aldizkariaren 45 zenbaki eta hirurogei liburu argitaratu ditu bitarte honetan.
|
|
105 Pitagorismoaren zenbakien mistikak zazpi
|
lehen
zenbakien biderketa proposatzen zuen kalkulu hori egiteko: 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 Egizu, eta:
|
2008
|
|
Azkueren legenda fantastikoetarako joerak beraz, zaletasun literario hutsetik harago doan kezka erlijiosoa islatzen zuen seguru asko. Eta deabruarekiko ardura, apaiz batek bere etsai nagusia ezagutzeko zuen interesagatik ez ezik, Azkuek Andre Mariaganako zuen joerari ere lotuta bide zegoen, debozio mariano handikoa baitzen420 Beinda betiko argitaratu eta urte gutxira, 1897an, Euskalzale ren
|
lehen
zenbakian, Azkuek Eskandinaviako legenda bat euskaratu zuen, honetan ere deabrua azaltzen zela421 Gerora ere, 1935ean Euskalerriren yakintza bilduma folklorikoa argitaratzean hainbat istorio fantastiko jaso zituen, horietako zenbait zerutar eta infernutar gertaerak islatzen dituztenak. Izan ere deabruak eta hari lotutako gauzak nahikoa interesatu zitzaizkion Azkueri.
|
|
Lehenik, baina, Azkuek Euskalzalen agertu zituen azalpenak aipatuko dira. Aldizkariaren
|
lehen
zenbakian bertan, 1897ko urtarrilaren 3koan, gai honi tarte bat eskaini zion. Hola, «Aste onetako barriak» atalean, Euskal Herriko albiste laburren artean luzeena honakoa zen:
|
|
Urte batzuen buruan, 1893an, Orri egazegikorra izenburudun paper inprimatu bat atera zuen Arana Goirik,, hilabete batzuen buruan hilabetekari bihurtu eta Bizkaitarra izena hartuko zuena441
|
Lehen
zenbaki hori euskarazko artikulu batekin hasten zen, baina eduki gehiena gaztelaniaz zuen. Hurrengo hiru zenbakiak osotara ziren gaztelaniaz.
|
|
Bere asmoa, euskaltzale soila izatea zen.
|
Lehen
zenbakian zioenez, euskerea zabaldutea izango da gure asmorik berarizkoena ta arduratsuena. Baita arimako egi egokiak bere aleginez erakutsiko doguz.
|
|
Erosleak, hein bateko ikasketak eta gaitasun ekonomiko minimo bat zuten euskaldunak zirela pentsa daiteke (beraz nekazariak eta arrantzaleak baino gehiago erlijiosoak, herrietako eskulangileak, dendariak, eta are burgesak) 452 Badago aldizkariaren
|
lehen
zenbakietan, 1897 urtean, harpidetza ordaindu zutenen zerrenda bat. Beronen lehen azterketa bat Toledok egin zuen, 322 harpidedun kontatuz453 Egile berak agerian jarri izan ditu harpidetza kobratzeko arazoak zeudela maiz454 Edonola ere, zerrenda gehiago ustiatuz harpidedunen jatorria ere zehaztu daiteke:
|
|
464 Ibaizabalen
|
lehen
zenbakiko editorialean, aldizkariaren alde azpimarragarrien artean, hainbat olerkari ospetsuk kolaboratuko zutela iragartzen zen. Beraz, haien presentzia Azkuek eta Bustintzak bilatu zuten neurri handiz.
|
|
EuzkoDeyak, eten ugarirekin eta moldapen batzuekin izan arren, 1923 arte iraun zuen.
|
Lehen
zenbakian, aldizkariaren egileek beren maisu gisa Arana Goiri, Eleizalde, Imanol Arriandiaga eta Bustintza aitortzen zituzten. Hau irakurrita pentsa liteke lau autore horien itzala maila berean zegoela, eta beraz gorago azaldutako hipotesia, hots, Bustintza izan zela sabindar gazteen egiazko bide erakuslea, gehiegizkoa dela.
|
|
Hau irakurrita pentsa liteke lau autore horien itzala maila berean zegoela, eta beraz gorago azaldutako hipotesia, hots, Bustintza izan zela sabindar gazteen egiazko bide erakuslea, gehiegizkoa dela. Bada hipotesi hau berresten duen aipu bat azaltzen da esandako
|
lehen
zenbakiko testu berean: bertan, Bustintzari buruz ari direla, adierazten denez «Euzkeltzale Bazkuna, ko gaste gustijak, jayotzez e, deldunak ixanik, beragaz ikasi dogu euzkeraz itz egi, en»491 Hortaz, ez da dudarik, gainerako maisu sabindarrekiko zuten errespetu teorikoa handia bazen ere, EuzkoDeyaren sorrera ahalbidetu zuen maisua, praxian, Bustintza izan zela.
|
|
Urtebeteko hutsunearen ondoren, 1921eko ekainean, EuzkoDeya berriro hasi zen agertzen, baina formatua aldatuz, eta numerazioa ere
|
lehen
zenbaki batekin berrabiatuz. Bigarren aldiko EuzkoDeya hau lehen aldikoa baino neurri txikiagokoa zen, zutabe eta marrazki gabe, eta maiztasuna ere hilabetekari mailara jaitsi zuen.
|
|
1902ko urtarrilaren hasieran Azkue Ibaizabal aldizkaria ateratzen hasi eta
|
lehen
zenbakian hala zioen: «Orain, beinbeiñean, Hendayako Batzarrak berari jagokazan frutuak emon arte, gaztelarren ortografiaz urtengo dau»123 Beraz Azkuek argi adierazten zuen, probisionalki erdal kutsuko ortografia erabili arren, izatez Kongresuko emaitzei begira zegoela.
|
|
«Que este pequeño trabajo,[...] sirva para estrechar las relaciones de los hermanos euskaldunes cifradas en aquella gráfica frase, ha tiempo cantada por los dulces poetas labortanos: zazpirak bat»98 Hurrengo urtean, Euskalzale argitaratzen hasi zenean, aldizkari horren
|
lehen
zenbaki bertatik «Aste onetako barriak» saileko
|
|
117). Bestalde, Hegoafrikako gerren oihartzunak, zein txekiar eta poloniarrei buruzko albisteak Azkueren Ibaizabal aldizkarian bertan agertu ziren,
|
lehen
zenbaki beretik.
|
|
291 Euzko Deyaren
|
lehen
zenbakian, Arana Goiri, Arriandiaga eta Eleizalderen alboan, eredu eta maisu gisa aitortzen zuten Bustintza: «EuzkeltzaleBazkuna, ko gaste gustijak, jayotzaz errdeldunak ixanik, beragaz [Bustintzarekin] ikasi dogu euzkeraz itzegiten» (in «Gure irakasliak», Euzko Deya, 1916.02.15, 1 zb.).
|
|
Nukleoaren bertsioak puntuz banatutako hiru zenbakirekin ezagutzen dira.
|
Lehen
zenbakiak bertsio nagusia adierazten du eta gutxitan aldatzen da. Gaur egun 2 bertsioan dago.
|
|
Hala egiten bada named.conf.local fitxategian alderantzizko zona berriak definitu dira. Zona horien izena IParen
|
lehen
zenbakiekin, baina alderantzizko ordenan, hasiko da eta ondoren?. in addr.arpa, katea lotuko zaio.
|
|
lau zenbakietako lehena da sareko helbidea eta gainerako zenbakiak sare barneko konputagailua identifikatzeko erabiltzen dira.
|
Lehen
zenbakia 127 edo txikiagoa izango da mota honetako sareetan.
|
|
lehen bi zenbakiak sarerako eta beste biak konputagailurako.
|
Lehen
zenbakia 128 eta 191 bitartean dago sare hauetan.
|
|
lehen hiru zenbakiak sarerako eta gainerakoa konputagailurako. 192 eta 223 bitarteko balioa dute
|
lehen
zenbakian sare hauek. Mota honetako sareetan, gehienez 254 konputagailu egon daitezke sarean, zeren, esan bezala, 0 eta 255 zenbakiak erreserbatuta baitaude.
|
|
talde difusiorako gordea.
|
Lehen
zenbakian 224 eta 239 arteko balioa dutenak.
|
|
Eskualduna astekariaren iraileko
|
lehen
zenbakian ere presentzia nabaria eduki zuten Donibane Lohizuneko, eskualdun bestek? 37 Izatez, kronikaren muina Albert Goienetxek irakurritako hitzaldi biren testuak dira. Lehenengoak, frantsesez eta luze xamarra, Anton Abadiaren omenez ospatu zen bazkarian esandakoa biltzen du, besteak beste Abadiak sorturiko euskal jaien berrogeigarren ekitaldia zela gogoraraziz.
|
|
Sistema automatikoa da; beraz, batzuetan, bideoa ez da artistaren elofiziala, baizik eta zuzeneko emanaldi baten jarraitzaile edo lagrabazio baten etxeko bertsioa. Artikulu hau idazteko unean, Madonnak eta Justin Timberlakek
|
lehen
zenbakia betetzen zuten, “4 minuterekin”. Artista ezagunenak Gainera, Sound Indexek artisten ospea neurtzen duen beste zerrenda bat eskaintzen du, 1.000 nagusion artean dituzten abestietatik abiatuta.
|
|
1988 Abenduaren 2an Arrasate Press aldizkariaren
|
lehen
zenbakia atera zen kalera AEDren ekimenez. Euskara elkarteek sorturiko lehen herri aldizkaria izan zen, bide urratzailea atzetik etorri ziren beste argitalpen askorentzat.
|
|
Hilabetekariaren
|
lehen
zenbakian zer aurkituko du irakurleak?
|
|
Saxofoia jotzen zuen eta herriko musika bandako kide izan zen urtetan. Herriko musika doinuen oihartzunak bildu ziren Lumane aldizkariko
|
lehen
zenbakian bere oroitzapenak azaldu zituen, eta besteak beste, Luis Oharretxena Villabonako musikari handia izan zuen hizpide. “Oso gizon azkarra zen Oharretxena.
|
2009
|
|
Aita Buenabentura setosoa zen, nonbait, eta aita Damaso ere ez zen oso bestelakoa izango, horren ametsik luzaroan egin gabe," aldizkingia" gauzatu egin baitzuten: 1919ko urtarrilaren lehenean, Zeruko Argiaren
|
lehen
zenbakia argitaratu zuten Iruñeko kaputxinoek, Damaso Intzaren zuzendaritzapean. Hilabetekari erlijiosoa zen, formatu txikikoa.
|
|
Astekaria gerra aurreko bi aldizkarien oinordeko zen: Zeruko Argia zuen izena eta aita kaputxinoen esku zegoen; itxura eta maiztasuna, aldiz, Argia zaharrarenak zituen, eta mamian, eduki erlijiosoak gero eta bakanagoak ziren, 1963ko
|
lehen
zenbakiko azalean aita santuaren argazkia eduki arren.
|
|
|
Lehen
zenbakitik (1919) gaur arte inprimatu dira bertso jarriak Argian, etenak eten. Ehunka izenak erreparatuz gero, tartean sorpresa batzuk hartuko dituzu.
|
|
Aldizkariaren
|
lehen
zenbakian luze eta zabal aipatzen dituzte osteoporosiaren kalteak, densitometriak egitearen garrantzia eta beste. Gai horien inguruan aditu independienteen artean eztabaida handiak direla esan litzateke, baina aipatze hutsean utziko dugu.
|
|
Nik BAT Soziolinguistika Aldizkaria nahi dut orain aipatu, esan bezala, Tillardegirekin lotura zuzena duelako. Adierazgarriak dira
|
lehen
zenbakietako testuak, bertan azaltzen direlako aldizkaria sortzearen arrazoiak, ibilbidearen nondik norakoak, atalak eta erabili beharreko formak, askotan, Txillardegi beraren hitzetan. Bereziki gogoratu nahi nuke lehen zenbakian egindako aurkezpena3, oraindik baliagarriak diren helburu nagusiak biltzen dituelako:
|
|
Adierazgarriak dira lehen zenbakietako testuak, bertan azaltzen direlako aldizkaria sortzearen arrazoiak, ibilbidearen nondik norakoak, atalak eta erabili beharreko formak, askotan, Txillardegi beraren hitzetan. Bereziki gogoratu nahi nuke
|
lehen
zenbakian egindako aurkezpena3, oraindik baliagarriak diren helburu nagusiak biltzen dituelako:
|
|
9 Txillardegik jakintza eremu honetan duen konpromisoa eta interesa ulertzeko ezinbestekoa da BAT aldizkariaren
|
lehen
zenbakian" Aurkezpen gisa" sinatzen duen artikulua irakurtzea.
|
|
Honela azaltzen du kronistak Euskera agerkariaren
|
lehen
zenbakian:
|
|
Jakin aldizkari sortu berri berriak bilera horren berri ematen du,
|
lehen
zenbakian, Iñaki Bereziartua sortzaileetako baten luman. Badirudi belaunaldi berrientzat ere garrantzi berezia izan zuela:
|
|
Gogoangarriak dira batasuna zela-eta aranistek eman zioten egurra. Euskera aldizkari ofizialaren
|
lehen
zenbakietako batean atal bat agertu zen izenburu esanguratsu honekin: –Euskaltzaindiari agurka eta aurka?.
|
|
Idatzi gabeko legea gehiago ematen du. A.G. Urkixok egin zuen planteamenduari jarraitu zion Euskaltzaindiak, Lhandek Euskera ren
|
lehen
zenbakian adierazten duenez. Honela dio:
|
|
Euskera agerkaria Euskaltzaindia sortu zenetik argitaratzen da. 1920an kaleratu zen
|
lehen
zenbakia, urteetako berriekin. Agerkariaren izen osoa beti bera izan da:
|
|
Euskaltzaindiaren lan eta agiriak. Gazteleraz eta frantsesez ere ematen du azpititulua azalean,
|
lehen
zenbakitik gaurdaino: Trabajos y actas de la Academia de Lengua Vasca.
|
|
bina zenbaki kaleratu zituzten 1920an eta 1921ean, eta handik aurrera, hiruhilabetekari bihurtu zutenez, urtean lau zenbaki ateratzea zen helburua, nahiz eta urte batzuetan zenbaki bakarrean bildu zituzten urteko aktak eta lanak, eta noizbait bi urteko zenbakia ere atera zuten(). Pierre Lhande izan zen
|
lehen
zenbakien arduraduna, eta ondoren Nazario Oleagak eta Sebero Altubek hartu zuten ardura, lehen aro honetan, gerrak etenaldia ek zuen arte.
|
|
1920 urtean argitaratu zuen Euskaltzaindiak Euskera agerkariaren
|
lehen
zenbakia eta, 1936ko gerraren ondorengo eten luzearen ondoren, 1956an hasi zen berriro urtero plazaratzen.
|
|
Iker bilduma Euskalarien Nazioarteko Jardunaldietako agiriak plazaratu zituzten, 1981ean, Iker bildumaren
|
lehen
zenbakian.
|
|
1982ko Bertsolari Txapelketako bertsoak jaso zituzten Jagon bildumako
|
lehen
zenbakian, 1983an.
|
|
Idazle ezagunagoekin batera, hain ezagunak ez diren autore zaharren idazlanak berreskuratu eta plazaratzen dira aspaldiko bilduma honetan: 1979an argitaratu zen
|
lehen
zenbakia, Joakin Lizarraga Elkanokoaren lanekin, eta Aita Agustin Kardaberazen Eusqueraren berri onac (2004) izan da orain arteko azkena, bildumako hogeita hirugarrena. Arduraduna:
|
|
2006ko apiriletik, Euskaltzaindiari buruzko berriak plazaratzen ditu Plazaberri agerkari digitalak. Hara Plazaberri agerkariaren izateko arrazoia, Andres Urrutia euskaltzainburuak
|
lehen
zenbakiko agurrean idatzi zuenez: –Sarritan esan ohi da Euskaltzaindiaren zereginetan eginkizun dagoela bere lana egoki plazaratzea eta zabaltzea.
|
|
|
Lehen
zenbaki honetan parte hartzen dutenen zerrenda oparoa da: Kolesti Agirresarobe, Kepa Altonaga, Pablo Antoñana, Jon Arano, Aurelia Arkotxa, Joxean Artze, Mikel Asurmendi, Jon Aurre, Marisol Bastida, Frank Bergon, Harkaitz Cano, William Douglass, Irati Elorrieta, Miel A. Elustondo, Estibalitz Ezkerra, Aritz Galarraga, Asun Garikano, Jacinto Iturbe, Joxemari Iturralde, Koldo Izagirre, Xabier Kintana, Mariasun Landa, Monique Laxalt, Bruce Laxalt, Anjel Lertxundi, Xabier Lete, Karlos Linazasoro, Ania Miner, Víctor Moreno, Toño Muro, Mari Jose Olaziregi, Lourdes Otaegi, Gloria Totoricagüena, Kirmen Uribe, Andres Urrutia, Gabriel Urza Laxalt, Justin Webster eta Iban Zaldua.
|
|
Erlea aldizkariaren
|
lehen
zenbakiaren aurkibidea 105,53 Kb
|
|
Guk, ordea, Zeruko Argiaren lehen aldiari egingo diogu so, hau da, 1936 urtera arte eginiko ibilbideari. Damaso Intzaren zuzendaritzapean, formatu eta tamaina txikiko aldizkaria zen hastapenetan eta bere helburu nagusia erlijiosoa zen, 1919ko urtarrilean Zeruko Argiaren beraren
|
lehen
zenbakian argi adierazi zuten moduan:
|
|
Espainiako Gerraren aurreko urteetako euskal kazetaritzak Hego Euskal Herrian eman zuen aldizkaririk iraunkorren eta eraginkorrenetakoa izan zen Argia; donostiar astekariaren ekarpen nagusietako bat da Hegoaldeko ordura arteko beste euskarazko kazetek baino askoz zabalkunde handiagoa erdietsi izana (eta, beraz, jendea euskaraz irakurtzera ohitu izana: egin kontu 1921eko apirilean
|
lehen
zenbakia kaleratu zuenetik 15 urte geroago 1936ko Gerra piztu eta aldizkaria desagertu zen arte ia 800 zenbaki atera zituela eta garairik onenetan 7.000 bezero zeuzkala). Esan bezala, sei bultzatzaile nagusi izan zituen Argiak, sei euskaltzale sutsu:
|
|
Euskara hutsez ailegatu zen Aldaketa16 astekaria ere. Cambio16 aldizkariaren parekide, 2003ko urriaren 7an plazaratu zuten
|
lehen
zenbakia. Gorka Landaburu kazetari zarauztarraren zuzendaritzapean, asteartero kioskorako bidea egiteari egin zion Aldaketa16k.
|