|
2002
|
|
|
Bere lehen eleberriak, Leturiaren egunkari ezkutuak (1957), markatu zuen filosofia existentzialistak eragindako ibilbide literarioaren hasiera; eragin hori nabarmenagoa izan zen
|
lehen
hiru eleberrietan, zeinetan, J. Juaristiren arabera (1987b), hautsi egin baitzen ideologiaren eta literaturaren arteko oreka, eduki ideologikoa nagusiaraziz literarioaren kaltetan. Leturiaren egunkari ezkutuan Leturiaren eta Mirenen arteko maitasun harremanaren historia kontatzen da, eta harreman hori, eleberrian agertzen diren harreman pertsonal guztiak bezalaxe, porrot egitera kondenatuta dago hasiera hasieratik.
|
|
2012
|
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi zenak omenaldi berri bat jaso zuen joan den igandean, otsailaren 19an, Donostiako Victoria Eugenia Club aretoan. Bakarrik nago Zerubiden goiburuko ekitaldi horretan, hainbat idazlek Txillardegiren
|
lehen
hiru eleberrietako Leturiaren egunkari ezkutua, Peru Leartzako eta Elsa Scheelen pasarte hautautak irakurri zituzten. Besteren artean, hauek izan ziren:
|
|
2013
|
|
|
Ezpeldoik, bestalde, nomadismo horretan ibilbide bat eraikitzen du bazterretik erdigunera, horrela, eleberriz eleberri leku bakoitzari tokiko euskara egokitu dio, azkenik, Bilbon estandarrari lekua emateko.
|
Lehen
hiru eleberriak herrietan garatu dira, herri txikietan; lehena, Zuberoan (Bakean ützi arte) eta zubereraz mintzatu da Ezpeldoi; bigarrena, (Bizi nizano munduan) Nafarroa Beherean kokaturik dago, eta behe nafarrera erabili du Ezpeldoik; hirugarrena, Nafarroan garatzen da (Amorezko pena baño) eta nafarrerara hurbiltzen da Ezpeldoi, Jalgi hadi plazara eleberria Bilbon eta Gasteizen kokatu du, eta ... Eta bukatzeko, Boga boga eleberrian, Baionaren hautua egiten du, bi Euskal Herriak ezkondu dituen gatazka gunea gaitzat eta espaziotzat harturik.
|
|
2014
|
|
|
Lehenik eta behin, esan behar da
|
lehen
hiru eleberrietan narrazio denboraberdin kudeatuta dagoela, denbora tartekatua erabili ohi da eta. Gertatutako gauzakkontatzen zaizkigu, iraganeko denboraren hautua eginez.
|
|
2019
|
|
|
Esan bezala, Jon Kortazarrek aipatu zuen, lehen aldiz, egile donostiarraren idazlanaren bi aroen arteko bereizkuntza, lehena artekoa eta bigarrena 1995tik aurrerakoa (2003c: 10), eta bost urte beranduago, Mikel Hernandez Abaituak berretsi zuen (2008: 61). Lehen garaia 1969 eta 1976 artean garatu zen eta
|
lehen
hiru eleberriak biltzen ditu. Bigarren aldia, berriz, 1995ean hasi zen eta egun irekita dirau.
|
|
|
Saizarbitoriaren eleberrigintzaren ezaugarri fikzionalez ziharduten azterlanek eman zioten hasiera euskal kritika garaikideari. Haren lehen bi liburuen hitzaurreen idazle izaniko Ibon Sarasolaren Txillardegi eta Saizarbitoriaren nobelagintza (1975) saiolana dugu abiapuntu, bere
|
lehen
hiru eleberrien ezaugarri modernoak baliotan ezartzeko bidean. Ondotik etorri ziren euskal kritika garaikidearen esparruan kanon akademikoaren eratzaile boteretsu izandako Jesus Mari Lasagabasterren ikerlanak, donostiarrari aitortzen ziolarik euskal eleberrigintzaren berrikuntza tematiko eta formalaren buruzagitza (1981, 1989, 1991), eta narratologiaren metodologia kritikoaren bitartez, Egunero hasten delako (1969a) 100 metro (1974) eta Ene Jesus (1976) eleberrien azterketen bidez frogatzen zuelarik.
|
|
|
Hiriaren eta literaturaren arteko harremana ezinbestekoa da gaur egungo literatura garaikideaulertzeko. Ikerketa honek euskal eleberrigintzako hirien lehen irudikapenak eta horien testuinguruaaztertzea du helburu, horretarako Saizarbitoriaren
|
lehen
hiru eleberriak baliatuta. XX. mendean zehareuskal literaturak eta hiriak izan duten harremanari behatuko zaio, baita literatura kanoniko nagusienezaugarri urbanoak jarraitzen dituzten hiriari buruzko zenbait teoria literario berrikusi ere.
|
|
|
Lehen esan bezala, ikerketa honek euskal eleberrigintzako hirien lehen irudikapenak eta horientestuingurua aztertzea du helburu, horretarako Saizarbitoriaren
|
lehen
hiru eleberriak baliatuta.Muinari heltzeko, ikerlana hiru urratsetan bereizten da. Lehenbizikoan, XX. mendean zehareuskal literaturan hiriarekiko egon diren jarrerak aztertzen dira, eta hiriari buruzko literaturateoria nagusiak Euskal Herriko testuingurura egokitzeko saiakera egiten da.
|