|
2001
|
|
|
11 Carlo Marlettik azaldutako ideia eta analisiekin ados bagaude ere, oso erredukzionista dirudi haren ondorioetako batek, haren ustez honako hau baita, alegia, bi paradigmen arteko alde nagusia: terroristak dira
|
lehenean
hedabideak manipulatzen dituztenak eta hedabideak dira bigarrenean terrorismoaren gaineko albisteak manipulatzen dituztenak.
|
|
2002
|
|
|
Aginte teoriaz berba egitean, lehen begiratuan, hasierako prentsa, hasierako hedabide idatziak? dauzkagu gogoan; batez ere, monarkia europarrek euren indarrik handienari eusten zioten garaian sortu ziren
|
lehen
hedabide haiek dauzkagu gogoan.
|
|
2008
|
|
|
M. Txopitea: Internet munduan hedabide gehienak asinkronoak direnez eta gainera, esteken bidez hainbat lekutara joan ahal garenez, interesatzen zaiguna ikusten dugu eta jada ez dago
|
lehen
hedabideekiko zegoen fideltasun hura. Bestalde, gaur egun hedabide batek mota guztietako albisteak emateak ez dauka zentzurik, zeren jendea hedabide batera sartzen denean, gai jakin batzuen eta komunitate baten bila doa.
|
|
2009
|
|
|
Bestetik, adierazpen askatasuna bortizki urratzen dutelako. Ez da izan Espainiako Gobernuak ixten duen
|
lehen
hedabidea, aurretik Egin eta Egin Irratia ere itxi zituztelako, baina beste urrats berri bat izan da. Frankismoan oinarritutako erregimen zaharkitu honi, euskaraz izatetik aparte, denei irekia eta, gainera, herritarren diruaz eraikitako egunkaria izanik, onartu ezina bilakatu zitzaien.
|
|
2010
|
|
|
Iazko abenduan, bere
|
lehen
hedabidea, www.lapikue.net webgunea, sortu zuen Kultur Mahaiak eta ataria berrikuntzekin osatzen jarraitzen du.
|
|
2011
|
|
|
Historikoki aurretik SER katearen menpean zegoen Radio Vitoria irratia izanzen EITBren baitako
|
lehen
hedabidea, nahiz eta ez zen erakundearen legepeansortu. Izan ere, Radio Vitoria 1934tik dago uhinetan, eta 1981ean igaro zen EuskalGobernuaren jabetzara, EITBren sortze legea oraindik itzalpean zegoela.
|
|
2012
|
|
|
Interneteko
|
lehen
hedabidea, berriz, erakundea sortu eta hiru urtera sareratu zuten: 2003ko abenduaren 2an aurkeztu zen Goiena.net eskualdeko Interneteko ataria.
|
|
2016
|
|
|
EEPren diru laguntzak emendatuko balira, frantsesez den guzia ere euskarara itzuli litzatekeela proposatu du; gisa hortaz, bilakatuko litzateke
|
lehen
hedabidea, non bi hizkuntzak ber heinean diren, zinez elebiduna, Arte katea bezala, alemanaren ordez euskara ezarriz," jakinez badirela Kanaldude bezalako medioak ere." Itzulpengintzari buruz hausnartzen ari dira;" France 3 katean ikusten da euskarazko itzulpenak aise laburragoak direla frantsesez diotena baino, eta domaia da, ikasten ari den batentzat adibidez. Gero denbora eta inplikazio anitz eskatzen du, segur."
|
|
2017
|
|
|
Hemen ez da arbitrorik txistuarekin krisi baten amaiera iragartzen duenik. Kamerek alde egitean,
|
lehenik
hedabideek eta gero munduak erabakitzen dute krisi bat fini dela".
|
|
|
UPN alderdi unionista eskuindarraren adierazpen baten hariari tiraka, El Mundo eta Antena3 hedabideek Ahotsa.info herri hedabidearen aurkako informazioak zabaldu dituzte. Ahotsa Estrasburgoko Giza Eskubideen Epaitegian Mozal Legea salatu duen
|
lehen
hedabidea da, besteak beste. Altsasuko gertaerak izan zirenetik, bertsio ofiziala zalantzan jartzen duten informazioak argitaratu izan ditu.
|
|
2018
|
|
|
Bi aurkari serioenak indargabetuak ditu Vladimir Putinek.
|
Lehenik
hedabidetan oparoki zabaldu du Pavel Gudrinin hautagai komunistak urrea gorderik baduela Suitzan. Bestalde, Alexei Navalny, 41 urtekoa auzitegiek debekaturik gelditua da ezin aurkeztuz.
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herriko Txapelketa Nagusian finalista hainbatetan. Hernaniko Kronikan urte luzez kazetari ibilitakoa, bertsolaritzari buruzko
|
lehen
hedabide digitala sortu zuen, bertsoa.com, 2007an. Horretan dabil orain ere (bertsoa.eus da orain), Elkartearen baitan, Hitzetik Hortzeran ere kolaboratzen.
|
|
|
51) 1990eko hamarraldiaren bigarren erdian hasi zen euskara sareratzen. Euskaldunon Egunkaria izan zen, 1996an, edizio digitala estreinatu zuen euskarazko
|
lehen
hedabidea, eta Elhuyar ren, Kontseiluaren eta UEUren atariak ere berehala etorri ziren. 1997an, Administrazioaren webgune instituzional elebidun handiak jarri ziren martxan (euskadi.net eta gipuzkoa.net, esaterako), eta 1998an, sarean jaiotako lehen hedabideak (sustatu.com, eibar.org, aurki.com, sarean.com, euskalerria.org) aurki zitezkeen.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria izan zen, 1996an, edizio digitala estreinatu zuen euskarazko lehen hedabidea, eta Elhuyar ren, Kontseiluaren eta UEUren atariak ere berehala etorri ziren. 1997an, Administrazioaren webgune instituzional elebidun handiak jarri ziren martxan (euskadi.net eta gipuzkoa.net, esaterako), eta 1998an, sarean jaiotako
|
lehen
hedabideak (sustatu.com, eibar.org, aurki.com, sarean.com, euskalerria.org) aurki zitezkeen. 1999an, Jaurlaritzak euskal hedabideak sareratzeko dirulaguntzak jarri zituen martxan, eta tokiko nahiz tematiko gehienek hartu nahi izan zuten olatua.
|
|
2022
|
|
|
EITB taldeko euskarazko
|
lehen
hedabidea jarri zuten martxan. Hurrengo egunean, Euskararen Legea onartu zuten legebiltzarrean.
|
|
2023
|
|
|
Horrekin batera, komunitatearen herrialdeko kultura politikoa eta testuingurua ere aipatzen ditu. Azkenik, hizkuntza gutxituaren estatus sinbolikoa (esaterako, nazio hizkuntza gisa identifikatua izatea) eta nazioarteko joerak (gisa horretako
|
lehen
hedabideen sorrera, Europako Hizkuntza Gutxituen Gutunean hedabideak aipatzea...) ere kontuan hartu behar dira.
|
|
|
Esan bezala, Xahok 1848an argitaratutako Uskal Herriko Gazeta da euskara hutsezko
|
lehen
hedabidea. Eta aldizkari horretan ere egin zitzaion bertsoari tartetxo bat.
|
|
|
Izan zirelako gara. Egunero k Egunkaria tik hartu eta Berria ri emandako lekukoak bide luzea egina zuen aurretik, mende eta erdi lehenago, 1848an, Agosti Xahok euskarazko
|
lehen
hedabidea sortu zuenetik.
|
|
|
Mendearen bukaeran sortu ziren euskara hutseko
|
lehen
hedabideak Atlantikoaren alde honetan, Bilbon zehazki, Resurreccion Maria Azkuek sustatuta: hiru urte iraun zuen Euskalzale k(), eta beste bi Ibaizabal-ek().
|
|
|
Euskara hutsean argitaratutako
|
lehen
hedabidea Agosti Xahoren Uscal Herrico Gaseta da, 1848koa, baina bi zenbaki baino ez ziren argitaratu. Baionan argitaratua, propagandarako tresna izan zen gehienbat, Xahoren hauteskunde helburuei estuki lotua.
|
|
|
XIX. mendeko
|
lehen
hedabideen berri izan nahi duenak ere badu non begiratu. Le Réveil Basque eta Eskualduna Altzibarrek (2005, 2008), Arbelbidek (2007) eta Bidegainek (2013) aztertu dituzte.
|