|
2000
|
|
|
...erat baizik eraman ez zezaketenak, baldin haietarik berehalako ikasbiderik ateratzen ez bazen eta haien gainean zentzatzen, arrazoinaren idia bihotzaren gurdiaren aitzinean jarririk; eta orduan erran nion, ez keinuz baina hitzez —zeren igartzen bainuen orduko andere hura ene borondateaz jabetzen ari zela—, ezen zentzaturik nengoela eta ez nengoela, neure esperientzia gaitz haien ondotik,
|
lehen
gizonaren hitzetarat eta haren promesetarat makurtzeko disposizionean... Eta erran zidan:
|
|
|
egun batean, jaun Ricardo Menesesekin ezkondu nintzen, bizi izan nintzen harekin sei urtetan seme alabarik izan gabe, alargundu nintzen..." Eta, isilune baten ondotik, erran zidan: " Beraz, badakizu ezen emazteki ezkondua izan nintzela eta ez zarela, halatan, ene bihotzeko ateak irekiko dituen
|
lehen
gizona izanen...", eta bertze irri hura egin zidan, zeinak baitzuen esperantzatik zuhurtziatik bezainbat. Eta nik, irri hartan harrapaturik, ihardetsi nion:
|
|
|
Zeren honako honek baitio ezen hebraitarrena izan zela, horrako horrek grekoa, eta harako hark euskara. Handik harat, haatik, eta paradisuko hizkuntzatik eta Babelgo historietarik harat, anitzetan erran izan dizut ezen izen emaite hori, ene idurikotz,
|
lehen
gizonen arteko abenikoa eta egokitzapena izan zela, tokian tokikoa, zeren eta mintzaira guztiak baitira, oro har, diferent. Erran nahi baita ezen lehen izen emaite hartan eta izenen asmatze hartan sortu zituela gizonak lehen metaforak, zeren izen haiek ez baitziren paradisuko izenak eta ez baitzeuden, ondorez, izanari lotuak.
|
|
|
Izan ere, gure ofizio hau soldaduarena bezalakoa da. Zeren, nola soldaduaren egitekorik egitekotsuena
|
lehen
gizona hiltzea den, handik aitzina hiltzeari gero eta atsegin handiagoa hartzen diola, gu ere hatsarrean sentitzen gara gaizki, infernuan bageunde bezala... harik eta, apur bana, infernutik jalgi, eta purgatoriorat egiten dugun arte, baita hainbatetan zazpigarren zerurat ere, non igurikitzen dudan gaur ere akabatzea, zurekin batean..."
|
|
2002
|
|
|
Eta elebiduna behar zuen aipatu liburua, zeren, antza denez, hauxe baitzioen hartan Jesus Altunak: «Lan honetan Gipuzkoako
|
lehen
gizonen aztarnategietan, harpeetan alegia, azaldutako ugazdun abereak aztertu ditut. Gipuzkoa alde batetik gaia honetan bere inguruko lurraldeak baino gutiago aztertua zegoen, bestetik azken izoztean (Wurm izoztean) Frantziako SW tik Iber Peninsula bide zijoazen gizon eta abereen nahitaezko bidea zen.
|
|
|
Herrialde hauetan Euskalerri guzia eta Santander ta Asturias sartzen dira». Eta laugarrengoan, «Gipuzkoan aztertu ditugun
|
lehen
gizonen aztarnategiak banan banan zehazki azaltzen ditut».
|
|
2003
|
|
|
Noren edo zeren izenean? Euskal Herriko"
|
lehen
gizonarenean": Bizkaiko Santimamiñen eta Axlorren geure asaba izan genduan horren izenean?
|
|
|
Oheari estekan dolorez  plegatu zen Txoko. Matelan ireki zaurian zigarroa eho zion taldeko
|
lehen
gizonak. Oihu larrantzia askatu zuen eta trenputxartzera zihoala, zintzurrean gora negarrez hipaka lehertzeko gutizia nabaritu zuen.
|
|
2004
|
|
|
Eta gizona? Baloreen eskalan
|
lehenik
gizonak behar du, gero ingurumenak, animaliak... Gizona ez da ahaztu behar, eta inongo ekologistak ez dio lehenik gizonari begiratzen.
|
|
|
Baloreen eskalan lehenik gizonak behar du, gero ingurumenak, animaliak... Gizona ez da ahaztu behar, eta inongo ekologistak ez dio
|
lehenik
gizonari begiratzen. Niri gehiago gustatzen zait ekologista zientifikoei buruz hitz egitea ekologista politikoei buruz hitz egitea baino.
|
|
|
Montsek hasieratik beretik jokatu zuen egiazaletasun handiarekin, eta nik eskertu egin nion jarrera hura. Ez, ni ez nintzen Montsek oheratu zuen
|
lehen
gizon ospetsua, ez bigarrena, ezta hogeigarrena ere, aurretik esperientzia zabala zuenez gero... eta birjintasuna emakume txepelen txepelkeriatzat baitzuen, mojen ikastetxe batean ikasi zuen arren.
|
|
2005
|
|
|
Gertatu zait lan hori egitea Airemu herrian.
|
Lehen
gizonean berean ura beltza nuen. Egun osoa errautsean oinez ibili oina zen.
|
|
|
Korronte alternoaren eragin txikitzaile demasak frogatzeko, dozenaka animalia –katuak eta zakurrak bereziki, baina baita elefante bat ere, tartean– elektrokutatu zituen sistema honen bidez. George Westinghousek, bere aurkariaren azpijokoaren jakitun, uko egin zion hasieran aulki elektrikorako bere produktuak saltzeari eta bigarren eskukoak erosita etsi behar izan zuten, azkenean. Diotenez, Westinghouse jaunak, aulki elektrikoan hiltzera kondenatzear zen
|
lehen
gizonari abokatua ordaindu zion ezkutuan, exekuzioa bertan behera uzteko itxaropenarekin.
|
|
2006
|
|
|
Lehenik gizona hiltzera entseatu kexu hotz eta ikaragarri batean murgildu zen.
|
Lehenik
gizona hiltzera entseatu zen, baina Anak zorte bat bota zion bere senarrari eta salbatu zen. Orduan Victor joan zen, kexu.
|
|
|
Ezkontzaren berri entzutean kexu hotz eta ikaragarri batean murgildu zen.
|
Lehenik
gizona hiltzera entseatu kexu hotz eta ikaragarri batean murgildu zen. Lehenik gizona hiltzera entseatu zen, baina Anak zorte bat bota zion bere senarrari eta salbatu zen.
|
|
|
hamar bat hilabete irakasle, urtebete pasatxo preso, eta zortzi hilabete eta erdi ihes betean. Siberiatik ihes egitea lortu zuen
|
lehen
gizona izan omen zen.
|
|
2007
|
|
|
(«Haurrarengandik eta basatiarengandik nekez lortzen dira hitzak, esaldien ordez») 357 Hitza bera bakarrik ezer ez da; ez du lekurik, ez zentzurik, esaldian ez bada, hots, «erabileran»358 Esan nahi da, hitza, hots artikulatuen sistema batean, kontzeptuen sistema eta konposizio batean, hizketan, bilakatzen da, den hitza. Hitz edo berba ezin da lehenago izan hizkuntza baino, sistema foniko eta ideala; hizkuntzakoa izanez bakarrik bilaka baitatiteke hitz. Beraz, suposatuz
|
lehen
gizon bat lehen hitz bat asmatzen, gure hizkuntz analisietan hitz bakandu edo irlatuetatik abiatu ohi bagara ere, hizkuntzaren naturaren arabera eleketa da «lehenengoa eta erabakitzailea»359 «Hizkuntza hizketa elkarlotuan bakarrik datza, gramatika eta hiztegia ozta dira haren hezurdura hilotzarekin konparagarriak» (H.en azpim.) 360 Esaldiaren barruan bai, hitza indibiduoa da, nortasuna da, ha... a) hitza, hiztunarentzat objektu tinkatu bat dena; b) esaldia eta hizketa, hizkuntzaren arau propioen arabera hiztunak bere gogara moldatzen dituenak; eta, c) hizkuntza, hizketen osotasuna bezala, oraingo nahiz lehenagoko guztiena eta gerokoena.
|
|
|
Izan ere, lehen filosofoak ez ziren izan filosofoak: gaur egun filosofotzat hartzen dugun irudiak ez du definitzen haien izaera; ez ziren espezialdu filosofian, ez ziren izan profesionalak324 Filosofiarekin engaiatu baino
|
lehen
gizonak ziren, beren garaiko gizonak: gizon kultuak, teknikak ezagutzen zituztenak, eta, batez ere, poliseko gizonak, beren hirientzat lan praktikoak burutu zituztenak, eta politikan esku hartu zutenak.
|
|
2008
|
|
|
–Munduari bira eman ziòn
|
lehen
gizona izan zunan Juan Sebastian Elkano. Itsasgizon euskaldun bat zunan, orain dela hiru mende pasatxo bizi izan zena eta Espainiaren zerbitzuan lan egin zuena, itsas armadan.
|
|
|
Izagirreren ipuinak amaituta, Harkaitz Canoren Neguko zirkua irten zen poltsikoren batetik, baina laster hasi ziren kontrolak.
|
Lehen
gizon armatuak auto gainean generamatzan bost zaku hartu zituen beretzat lotsarik gabe. Eta hurrengoak okerrago.
|
|
|
Laster alde egin dugu Tizniterantz. Hiri txukuna da, alde zaharra harresi gorriek erabat inguratuta eta
|
lehen
gizon urdinak ikusi ditugu. Gezur handi bi dabiltza oihal urdinez jantzitako gizonon inguruan:
|
|
|
Hango bizimodu desordenatuko emazteak agertzen dira. Pintatu zuenean hogeita bost urte baino ez zituen margolariak, eta ikusten da mihisean ageri diren aurpegietako batzuk gainetik daudela pintatuta,
|
lehen
gizonezkoa zena emakumezko bilakatu zuela gero. Indar ikaragarria du Picassoren lanak, ikuslea harrapatu egiten du hasiera hasieratik.
|
|
|
Fco. Javier Gomez altsasuarra da
|
lehen
gizonezkoa, 38 punturekin; gertu gertutik jarraitzen dio Antton Zelaia urdiaindarrak, 36 punturekin; distantziara, Juantxo Arregi altsasuarra da hirugarrena, 25 punturekin. Nuria Ongai satrustegiarra da nesken sailkapen burua, 40 punturekin; Jone Pelaez altsasuarra du atzetik, 35 punturekin; eta Belen Mendoza arbizuarra da hirugarrena, 15 punturekin.
|
|
|
–Munduari bira eman ziòn
|
lehen
gizona izan zunan Juan Sebastian Elkano. Itsasgizon euskaldun bat zunan, orain dela hiru mende pasatxo bizi izan zena eta Espainiaren zerbitzuan lan egin zuena, itsas armadan.
|
|
2009
|
|
|
Makinen mendetasuna dagoen moduan, sexu mendetasuna ere badago eta beti egon da, ez da oraingo kontua.
|
Lehen
gizonak satiroak ziren eta emakumeak ninfomanoak. Gabezi emozionalak betetzeko erabiltzen ditugu mendetasunak:
|
|
|
Bruce Springsteen da zerrendan agertzen den
|
lehen
gizonezkoa. Laugarren postuan dago New Jerseyko musikaria, 70 milioi dolar (50 milioi euro inguru) irabazi baitzituen iaz.
|
|
|
Baizik abituaren edo eskolatuaren azpian bera den, euskaldunarena?, euskalduntasuna berak bizitzen eta sentitzen duen moduan. Bera den eta, orain, izan gura duen (garai batean desizandu nahi izan zuena)
|
lehen
gizon primitiboaren onarpena. Bere euskaragatik eta baserritargatik, txikitatik jada rustiko eta oihes bezala erdeinatua izan den euskalduna, erraz identifikatzen da mendiarekin, dolmenekin, iraganarekin, izan diren eta gehiago ez diren munduekin.
|
|
|
lurra besarkatzea, ahuspez luze eta besoak zabal?, edo lurra burutik behera isurtzea, ura eskuan hartu eta isilik kontenplatzea, etab. Baina bere bere keinu pertsonalak ziren, oso lagunen aurrean bakarrik egingo zituenak, eta sekula ez bizpahiru baino gehiagoren aurrean. Berak egin duena, bere fedeari, zinez espiritu eta modu sanfrantziskotar batean, forma berri bat ematea izan da, esanahi berriak asmatuz, edo igarriz, Naturari, Jainkoari berari, gauzkaten Natura/ denborak antzaldatuz, gauzkan Jainkoagaz, zeru judu kristauari
|
lehen
gizon euskaldunaren izadiagaz bat etorrarazten ziola (prehistoriako eta oraingoxe euskaldun primitibo horren izadi horrekin): –Jaungoiko Aita zerua,/ Jesukristo eguzkia,/ eguna Espiritua?.
|
|
|
–Espainiako probintzia txikiena gara, baina handienetakoa gure gizonen merituei dagokienez: hortxe Juan Sebastián (ez zuen abizenik aipatzen, munduari bira egin ziòn
|
lehen
gizona aspaldiko laguna balu bezala), hortxe Cosme Damián Churruca almirantea, hortxe Blas de Lezo eta hortxe beste hainbeste. Ekonomiari dagokionez, berriz, hortxe Real Compañía de Caracas?
|
|
|
...han geldi, baldin eta ongi baino hobeto bazekien askatasuna tren ihesaldi bat zela?; zer egiten zuen han geldi, baldin eta argiak begietan eztanda egin bazion, beste argi batek gorputz arimak hartu zizkion seinale, atzeraezinezko erabaki batean?; zer egiten zuen geldi, baldin eta poltsan bostehun pezetako billete bat bazuen, Juan Sebastian Elkanoren irudia erakusten zuena, munduari bira eman ziòn
|
lehen
gizonarena?; ez al zen irudi premonitorio hura dei bat, Adari oihu egiten ari zitzaiona: –Nik munduaren bira egin banuen, zuk zergatik ez???;. Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez??
|
|
|
(OFF) Bi mila eta batean, Tomasettik benetako mugarria gainditu zuen hegazkingintzaren historian. F prototipoaren pilotu gisa, bera izan zen munduko
|
lehen
gizona aireratze laburra, hegaldi supersonikoa eta lurreratze bertikala egiten, misio bakar batean.
|
|
|
Manu Hurtado beasaindarra eta Isabel Ramos oñatiarra izan dira
|
lehen
gizona eta lehen emakumea. 60 sari inguru banatu dituzte korrikalari guztien artean, gazte zein nagusi.
|
|
|
...han geldi, baldin eta ongi baino hobeto bazekien askatasuna tren ihesaldi bat zela?; zer egiten zuen han geldi, baldin eta argiak begietan eztanda egin bazion, beste argi batek gorputz arimak hartu zizkion seinale, atzeraezinezko erabaki batean?; zer egiten zuen geldi, baldin eta poltsan bostehun pezetako billete bat bazuen, Juan Sebastian Elkanoren irudia erakusten zuena, munduari bira eman ziòn
|
lehen
gizonarena?; ez al zen irudi premonitorio hura dei bat, Adari oihu egiten ari zitzaiona: " Nik munduaren bira egin banuen, zuk zergatik ez...?";" Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez..." esan zion Txarok noizbait, baina bera bakarrik joango zen, zer demontre!, Domingo etxetik bakarrik joan zen bezala; Adak halako zerbait behar zuen buruan, hain zituen bihotzaren begiak lurrari itsatsita, baita zeruari ere, aldi berean, estasiak hartuak iduri; zirt edo zart egiteko ordua zen, bai, eta zirt eta zart egingo zuen:
|
|
|
" Espainiako probintzia txikiena gara, baina handienetakoa gure gizonen merituei dagokienez: hortxe Juan Sebastián (ez zuen abizenik aipatzen, munduari bira egin ziòn
|
lehen
gizona aspaldiko laguna balu bezala), hortxe Cosme Damián Churruca almirantea, hortxe Blas de Lezo eta hortxe beste hainbeste. Ekonomiari dagokionez, berriz, hortxe Real Compañía de Caracas...".
|
|
|
Jakinik ere arrats hartan mutil harentzat ez nintzela plazer piska bat hartzeko manera bertzerik, nahiagoa izango nuen ez haren abotik hori aditzea. Ez bazuen deus erran, atxikitzen nuen bederen apantzi obesioko bat nere
|
lehen
gizonetik. Ez zian nere ameretsa inuxenta zikinduko.
|
|
2010
|
|
|
baina hemen ere badugu beste bat, eta hori euskara da, munduko hizkuntzarik zaharrena, guztiok zaindu genukeena?; eta orduan zuk, Damaso, honela erantzun zenidan gutxi gorabehera, harro: . Zer esan nahi diguzu, euskara fosil bat dela,
|
lehen
gizon emakumeak leize zuloetan bizi zirèn garaikoa. Bada, hala badiozu, arrazoi duzu.
|
|
|
Hortaz, bihar Ergoienan aritzen direnek aipatu Koparako puntuatuko dute.Sari potolo eta gozoakSari ederrak banatuko dira bihar Unanun. Irabazleek,
|
lehen
gizonak eta emakumeak, 100 euro eta trofeoa eskuratuko dituzte; bigarren postuan amaitzen dutenek 80 euro eta trofeoa eta hirugarrenek 60 euro eta trofeoa. Lehen sakandarrek gizonak eta emakumeak 60 euro jasoko dituzte.
|
|
|
Piramideak Egipton, Partenoia Grezian... baina hemen ere badugu beste bat, eta hori euskara da, munduko hizkuntzarik zaharrena, guztiok zaindu genukeena"; eta orduan zuk, Damaso, honela erantzun zenidan gutxi gorabehera, harro: " Zer esan nahi diguzu, euskara fosil bat dela,
|
lehen
gizon emakumeak leize zuloetan bizi zirèn garaikoa. Bada, hala badiozu, arrazoi duzu.
|
|
|
Bazitekeen, baita ere, besterik gabe herabetasuna izatea bere jarreraren zioa. Antso nire lan zenbait ordurako irakurria zela badakit, orain, eta ez litzateke nire ospe intelektualaren aurrean apaltzen ikusten dudan
|
lehen
gizon gaztea. Bata zein bestea izan arrazoia, jarrera iheskor horrek nire interesa bikoiztu baino ez zuen egin.
|
|
2011
|
|
|
Utrecht-en (Holanda) 10 kilometrotako errekorra hautsi zuen 26 minutu eta 44 segundoko denborarekin (Ikusi probaren bideoa Youtuben). Hamar kilometroko proba 27 minutuz azpitik egitea lortu duen
|
lehen
gizona da kenyar gaztea. 15 kilometroko marka ere hobetu du (41: 13) Komonek, hau ere Herbereetan, Nijmegen hirian, hain zuzen ere.
|
|
|
Lehenengo gizonak eta emakumeak 200 euro eta txapela jasoko dituzte, bigarrenek 150 euro eta garaikurra eta hirugarrenek 100 euro eta garaikurra. Horretaz gain, 23 urtez azpiko, junior mailako eta beterano mailako
|
lehen
gizon eta emakumeek 100 euro eta garaikurra jasoko dituzte. Talde onenak 100 euro eta garaikurra emanen du etxera. Horretaz gain parte hartzaile guztiek kamiseta, Arbizuko gazta eta bertako txistorra jasoko dute oroigarri.
|
|
|
Egin zen biltzar hori eta joan nintzen, aski kuriosa bainintzen. Mintzatu zen
|
lehenik
gizon gazte bat, abokatua, Guy Petit, gero Miarritzeko alkatea izandakoa, eta diputatu, eta ministro... Gero aldatu zen, baina orduan eskuin muturrekoa zen.
|
|
|
Biharamunean Maider abaila bizian abiatu da Arrecifera. Etxetik irten baino
|
lehen
gizon batek deitu dio telefonoz. Atzoko polizia dela argitu du.
|
|
2012
|
|
|
Hiltzaileak logela batean ezkutatuta itxaron zuen, biktima eta horren bikotekidea iritsi arte. Etxean sartu zirenean,
|
lehenik
gizonari egin zion eraso katana batez, baina lurrera erori zitzaion eta orduan 32 zentimetroko sukaldeko labana bat atera zuen eta lepoan sartu zion. Gizonak ihes egitea lortu zuen eta laguntza eskatu zuen.
|
|
|
Ikusi nuen
|
lehen
gizona itxura argalekoa zen, eskuak eta aurpegia kedarra bezain beltzak zituen, ilea eta bizarra luzeak, zarpailtsu eta zenbait aldetan sugarastatua zegoen. Haren jantziak, txabusina eta larruazala, denak kolore berekoak ziren.
|
|
|
Atzoko lasterketan esku hartu zuten bergararren artetik helmugaratu ziren
|
lehen
gizon emakumeak izan ziren, 01:08:00 eta 01:29:30 denborak eginez, hurrenez hurren.
|
|
|
Nola irudikatua da Jainkoa? Adam
|
lehen
gizona. Sortzearen jestua?
|
|
2013
|
|
|
|
Lehen
gizonek tabakoa eta purua erreten eben. Askok tabakorriak txikertu eta papelagaz egiten ebezan zigarroak.
|
|
|
Ziur ezagutu duen benetan sentibera den
|
lehen
gizona dela.
|
|
2014
|
|
|
Zenbatgarrena.
|
Lehen
gizonezkoa Wilfrid Jumererekin. «Mendiko eskiko lasterketa mitikoenetakoa da».
|
|
|
Erromes ginen antzinako lurraren gainean, planeta ezezagun baten tankerako lurraren gainean. Irudi zuen
|
lehen
gizonak ginela oinordetza madarikatu batez jabetzen, zeina menderatu beharra baitago nahigabe larriaren eta lan neketsuaren ordainetan. Hala ere, supituki, bihurgune bat nekez biratzen genuenean, istant batez, ihizko paretak begiztatzen genituen, belarrezko teilatu zorrotzak, intzirizko eztanda bat, beso zango beltzezko zurrunbilo bat, nahas mahasean eskuak txaloka, oinak zanpaka, soinak zanbuluka, begiak jiraka, hostaila astun eta geldiaren abaroan.
|
|
|
Berari artea etamargolaritza asko gustatzen zaizkio eta Kandisnkyri buruz irakurtzen zegoela «zurebizitzako gizona topatzeko tradizioa» ezagutzen du: gabon zaharrean gauerdiankalera irten eta topatzen duzun
|
lehen
gizonari bere izena galdetu. Horrela jakingoduzu zein izango den patuak aukeratu dizun gizonaren izena.
|
|
|
Aitaren eskuari heldu zion. Segituan sumatu zituen besteak galdezka;
|
lehenik
gizon handikote bibotedun bat, ea semea ote zen. Baietz aitak.
|
|
|
Ama Santua? Marte zapalduko zuen
|
lehen
gizonaren birramama?
|
|
2015
|
|
|
Eba oraindik saihets hezurretik sortu ez eta Adan bakarrik zegoenean, Edengo paradisuan amets erotiko bat izan omen zuen
|
lehen
gizon hark eta lurrera isuri zuen bere hazia.
|
|
|
Ez zuen gay mugimenduak gehiegi harritu Angele. San Francisco ordurako homosexualekiko hiririk irekiena zen AEBetan; Castro auzunean, sarri ikusten ziren gay ak kaletik, eta 70etan Harvey Milk bilakatuko zen homosexualitatea ezkutatu barik udal kargu baterako aukeratutako
|
lehen
gizona AEBetan. –Gizagaixoa bera?, oroitzen du Angelek Milk en asasinatzea 1978an,, zen bezalakoa izaiteagatik soilik?.
|
|
|
gizon bihurtzeko, hil behar du gizonak gizona, eten behar du gizonak gizonaren ametsa. Halere, gau batez gizon bihurtzeko agindu ziklikoa jaso duen gizonarentzat, lehen agindua izan da eman zaiona, bera suertatu da gizon bihurtzeko gizona hil behar duen
|
lehen
gizona.
|
|
|
Hiri eta herri batzuetan ere, txakurren eta katuen borrokan, aurrealdea hartzen ari dira. Hori da, hain zuzen ere, Vallieros del Valle herri valladolidetarraren kasua, bere harburu eta felidoak deklaratu berri dituena, «gizakiak ez diren hiritar» gisa,
|
lehen
gizon eta emakumeei eskubideak emanez, eta nazioarteko arreta bereganatu duen animalien defentsaren sinbolo bihurtuz. Orduan, zer egin dezakegu guk?
|
|
|
Bati ez dakit emakume deitu edo amona deitu. Ni baino gazteagoa da seguruenik, bular iharretik haur bat edoskitzen ari da, bere historia kontatzen hasi zaidanean
|
lehen
gizonarekin nerabezaroan ezkontzera nola behartu zuten kontatu dit, eta orduko haurrak guraso eginak omen ditu dagoeneko. Huntaz eta hartaz mintzo, ‘mohanoak’ aipatu ditu.
|
|
|
Ondotik kreatu zuela perla handi miresgarri bat, xuri xuria, dena argia, berrogoi mila urteren buruan hautsi zuena, hartarik jalgi baitziren zeru lurrak beren izaite guziekin. Azkenik,
|
lehen
gizona, Adam deitzen dutena, guk bezala. Beren sinestea berme," iezidixtek" ez dute soberakinik maite urdin kolorea.
|
|
2016
|
|
|
Aire untzitik denak atera zirenean, denak libre uztea erabaki zuten, lur berrian laket zitezen eta zaindari lanetan denborarik nehork gal ez zezan. eginbeharrak nahiko fite egin zituzten, eta Manu eta Maddi, lurra zapaldu zuten
|
lehen
gizon emazteak izateagatik, aski pozik zeuden, baina ere bidaia ezin hobekiago iragan zelako, plater hegalaritik arazorik gabe atera zirelako eta ezin lasterrago bizimodu berrian laketu zirelako.
|
|
|
...en beraz, baina, bitxi bada bitxi eta denboraren nozioa galdu izan arren, eztanda hura ezagutzen zuten nozio horren barnean zegoen, haien hor izatearen pareko, biak benetan bizirik izateagatik, eta egiazko eztanda apokaliptikoa, aldiz, denen ezagutzaren arabera, neurritik kanpo zegoen, askoz ere zaharragoa, eta hortxe zegoen arteko inork ez zuen gogoratzen ahal, ez Adanek, ezta Ebak ere, nahiz eta
|
lehen
gizon emazteak izan zitezkeela baieztatuz, orduan bizirik ziurki ez zeudelako, ez haiek ez inor ere.
|
|
|
Ebak ezer esan baino lehen eta aurrea harturik, gizon haren boza berriz indarrez hasi zitzaigun. Lehen aldiz, eta erdiikaratuta, arreta osoz haren hitzak aditu nituen, Ebak, iduriz, jadanik ezagutzen zituenak, eta Adan nintzela kontuan hartu nuen, munduko
|
lehen
gizona eta ondoan neukan laguna, Eba, ene emazte ohia. Hain arrotz egiten zitzaidan egongune hori aspalditik ezaguna neukala ohartu nintzen, baita ere zein zen bizitzen ari ginen unea.
|
|
|
Laburmetraia bat erakutsi behar zuten lehenik, hogoi minutukoa edo, eta bertan, modu moderno batez, munduaren kreatzailea erakutsi, aingeruak hegaldaka bere inguruan, nola munduko
|
lehen
gizon emazteak, Adan eta Eba, sortu zituen herrikoiki zabalduz. Ikusle guzien interesa piztu zuen, biziki ongi egina zegoelako, eta Jahve edo Jainkoaren ekintzak modu desberdinez aurkezten zituen, publikoaren txaloak irabaziz.
|
|
|
Halere, Eba ez zen Adanen pareko uste osokoa eta biziki eszeptiko zarraien. Sap eta Richarden aurpegietan
|
lehen
gizon ipuinduaren aldeko mespretxua garbi ageri zen, nahiz eta aurkako froga guziak agerian egon, tema bat buruan bazuelako, eta gehienetan halako kasuetan bezala, betiko tematzen zenak sekulan ihesbiderik ez zuen aurkitzen. Hala zen eta kitto!
|
|
|
Ez ote ziren beraz benetako
|
lehen
gizon emazteak. Gero eta duda gehiago zutela nabari zitzaien.
|
|
|
Darwinek emandako eboluzioak lekuz kanpo uzten zituen arren, Ebak jarraitu zuen: . Ados, baina Jainkoak gu ez bagintu egin eta
|
lehen
gizon emazteak ez bagina, nork sortu ote zuen lurra eta mundua, Jaunak, edo berez egina ote zen??
|
|
|
Sinesmen behar berri horrek bere bidea eginda, eneganaino iritsi izan da, esan nahi baitut, gizarte berrietan izan diren gizakienganaino. Denek
|
lehen
gizon emazteentzat hartu izan zaituztete, munduko kreazioko arokoak, zientziaren frogak agertu arte. Horiek egin dugun bidaia baieztatzen dute eta alderantzizko bidaian laster ezagutuko duzuen benetako hasi hasiera.
|
|
|
Adan eta Eba Zibuloiren adiskideak egin ziren, beti zerbait berri ikasteko prest zeudelako. Jadanik, oraintxe konfirmaturik gelditu zen egia, hau da,
|
lehen
gizon emazteak ez zirela izan, zehazki jakin zuten, gero haien aurretik Sap, Habil eta Erek bizi izan zirela ere, azkenik denak ziminotik heltzen omen zirela. Gauza asko bat batean irensteko, baina debaldetasunean etsitzeko sobera jakin gose ziren eta halaxe erakusten zuten.
|
|
|
Orain bai ohartzen zen, goiko parteko arkitekturak leize goiko zola baten forma zeukan, borobil xamarra, estalaktita negartiak osatzeko gertu bezala, areto barnean zeuden guziek prekondairarekin bakea egin behar balute bezala. Txantxetakoa ez baitzen bikotea izan zitezkeen
|
lehen
gizon emazteak munduaren hasieran kokaturik ez egotea, Bibliak kontatzen zituen guziak hebrear arokoak baitziren, orduko gizarte modernoan ezarriak, eta hori asmatuta baizik ez zegoela zerakutsan. Areto honen formek eta izenek Erek, eta Habil eta ziminoekin bat egiten zuten, testu sakratuetan kontatutakoa baino lehenagorik bizia bazegoela nolazpait aitorturik.
|
|
|
Ez al da kasualitate handia? Jainkoa eta bere balizko semearen arteko lotura modu horretan gure aitzinean egitea, guri, Jainkoak asmaturiko
|
lehen
gizon emazteei. Lehengoan aipaturiko argiaren erdia gogorat heldu zait, mundu erdia gauean dagoela gu hemen argitan gauden bitartean, horrek gizon horren egoera gogorazten baitit, itzaletik argira eta argitik itzalera doana, gure munduaren pareko.
|
|
|
Adan eta Ebaren irudi patua egiazkoa zen, ukaezina, denek ezagutzen baitzuten, behin edo beste entzuteagatik behintzat,
|
lehen
gizon emazteak zirela. Katiximan ikasitako pertsonai garrantzitsuak izateagatik, gehiengo batek ezagutzen zituen, nahiz eta inor guti ez ohartu irudi bat baizik ez zirela.
|
|
|
Gertatu zenaren testigurik ez ote zuen bizirik ikusi nahi edo bere hitza bukaeraraino bete behar zuen, modu horretan bere fideltasuna azkenetaraino erakutsiz? Agian, baina mendi kasko hura bistatik galduta zeukan, eta lekuko nagusi bihurtu ziren sorturiko
|
lehen
gizon emaztea bere aurkari nagusiak bilakatuko zirela ez zuen kontutan hartu.
|
|
|
Hori guzia bisitatuko zutela erran zieten eta bidaian hasteko prest bazeuden galdegin zieten. Adan eta Eba harriturik zeuden,
|
lehen
gizon emazteak ez zitezkeela ohartuz, Edenean gertatu zitzaiena amets bat baizik izan zitekeela konturatuz edo ipuin dibino baten pertsonaiak baizik izan ez zitezkeela ikusiz ere.
|
|
|
Badakit hori harrigarria zaizuela, baina ipuin batetik ateratako pertsonaiak zaretela nahi nizueke erakutsi.
|
Lehen
gizon eta emazte zehatzik ez baitago, bizia emeki emeki agertu zelako munduan, eta nahiz eta ziminoen gizakiratzeko bidea arras luzea izan, hemen daude gaur Erek eta Habil lekuko. Laster, gure bidean, Sapiens eta Kromagnon izeneko gizaki modernoak aurkituko ditugu, bidean nahiko galduta, gu bezalako garunak jadanik bazituztenak eta, nahiz eta muin murritz bezain pobreak izan oraino, pentsamena martxan zeukatela baieztatuko duzue.
|
|
|
Bidaia izugarri luze baten ondoren, Scott kapitaina espaziontzitik jaitsi eta ilargia zapaldu zuen. Halako balentria lortzen zuen
|
lehen
gizona zen! Ez zen bere baitan kabitzen zorionez eta emozioz.
|
|
|
Susan B. Anthonyk beti zerabiltzan goresmen hitzak Frederick Douglassi buruz hitz egiteko, eta behin eta berriz ekartzen zuen gogora hura izan zela emakumeen boto eskubidearen alde publikoki lan egin zuen
|
lehen
gizona. Anthonyrentzat, bere sufragio antolakundeko ohorezko bazkide zen Douglass, bizialdi osorakoa.
|
|
|
Darwinentzat egungo gizarte zibilizatuetan ematen du moralak autonomiaren bat baduela. Baina
|
lehen
gizona, abereak legez, etengabeko bizi borrokan ikusten du, eta haren dena konstituzio fisikoa bezala intelektuala eta moralaborroka horri lotuta esplikatzen da.96 Sozialtasuna, elkarlaguntza, kooperazioa, aipatu maiz aipatzen dira, baina beti bizi borrokari subordinatuta. Bizia hautespen naturalaren legepean dago; morala hautespen naturalaren erreminta da, hots, ‘gerraren’ zerbitzuan dago eta kasu! ez da besterik (aintzat hartzen). 97 Moralak tribuaren bizi borrokari zerbitzatzen dio (ez, esaterako, tribuaren barruan jendearen helburu espiritualen bati).
|
|
|
Gizaberearen habia sutondoa izan da, horren inguruan eman da eboluzioa homo habilis deritzogun gizaurrekotik gizatasunera. Erabakigarria, Wilsonen ustean,
|
lehen
gizona haragijale bihurtzea izan da, haragijatearen inguruko kultura guztiarekin. Ehiztaria saldotan elkarretaratua jarduten da.
|
|
|
YURI GAGARIN
|
LEHEN
GIZONA ESPAZIOAN kapsula 6: 07etan jaurti du eta 7: 55etan sartu da berriz
|
|
|
Goiza mintzaldiekin iragan da. Pablo Marticorena arkeologoak aipatu du neolitikoa, erakutsiz nola
|
lehen
gizonak Mediterraneotik etorri ziren hunara, Ebro eta Aragoian gaindi, aztarnak utziz ere Iratin. Ondotik, Sagrario Anaut, Nafarroako unibertsitatean sozial arloko erakasle ikerlaria mintzatu da lurralde huntan izan migrazioaz, bai Europara, bai Ameriketara, euskal zentro ainitz sortuz.
|
|
2017
|
|
|
Oheratzea zuen helburu nagusitzat, baina nik uste botilan ere pixka bat geratzen zitzaiola. Espero nuen nire lagunak iritsi baino
|
lehen
gizona tapaki artean egotea.
|
|
|
Eta hortxe hasten da apaizaren barne borroka eta antzaldapenen historia. Emakumearena baino
|
lehen
gizona bere buruarena bilakatu da etsaia, horregatik da beste hartaratu gero.
|
|
|
Horren ziren gazte, horren berde. Bera izan zuen
|
lehen
gizona, lehendik Bego egon zen.
|
|
2018
|
|
|
Emaztiak eztut entzun
|
lehen
gizona jaukirik,
|
|
|
Txakurrekin esperimentuekin bukatu eta gero, sobietarrek Yuri Gagarin bidali zuten kanpo espaziora, 1961ean. " Oraindik ez dakit espaziora doan
|
lehen
gizona edo azken txakurra naizen", esan zuen. Gagarin espaziora bidali eta zazpi urtera hil zen, hegazkin militar bat pilotatzen.
|
|
|
Aritz Egea.
|
Lehen
gizon euskalduna
|
|
|
Atenasko inguruak jainkoen bizileku pribilegiatuak ziren eta hango familia aristokratak jainkoen askazia. Atikan zutitu da bi oinen gainean ibiltzen asmatu duen
|
lehen
gizona. Atikan erne da zibilizazioa.
|
|
|
Jendetzaren artean desagertzen doan gizonari begiratu dio tarte batez. Bidaia horretatik itzulitakoan, zerbaiti erreparatu dio
|
lehen
gizonaren ipurdia egondako tokian. Paper bildu bat da.
|
|
|
Lasterka ihes egiten du
|
lehen
gizonak, lasterka doa  honen atzetik bigarrena. Bigarrena komediantea dela ematen du, hegal zabaleko kapela baitu buruan âetxeko teilatuaâ eta karpeta darama besapean, goma bat apurtuta duen karpeta,  barruan eskuizkribua.
|
|
|
33 Harritu euskal hitzak" harri bihurtu" erran nahi zentzu fisikoan eta" ikaratu" zentzu moralean. eta kulturik gabe. Alabaina, ohidura nagusiak irakasten digu erlijio naturala, erran nahi baita, mentalismo hutsa, Hitzaren iradokizunaren bitartez harmoniaz adierazirik,
|
lehen
gizonen gizartearen oinarri morala izan zela, bai eta haien batasun politikoarena ere, errepublika federatu zenbaitetan, leinuak ugaldu ahala.
|
|
2019
|
|
|
" Azkenean, zorionez, Tunbuktun sartu gara" izan ziren bere lehen hitzak; Frantziara itzuli zen eta gobernuak saritu zuen. 1826 urtean Gordon Laing eskoziarra izan zen Tunbuktun sartu zen Europako
|
lehen
gizona, baina hiriko agintariek handik igorri zuten, eta, ihes zihoala, bi morroirekin batera hil egin zuten.
|
|
|
Duela ehun urte baino gehiago egindako etxea da, etorkin alemaniar batek eraikia, gizon hura kartografoa zen (mapak egiten dituena), eta artista ere bai?. Haren semea, Henry1, txalupa bati eta bizikleta bati motorra jarri zien
|
lehen
gizona izan zen, bai eta, diotenez,, karreretako autoen historiako sortzailerik handiena, ere.
|
|
|
Zazpi urterekin, ene
|
lehen
gizona fabrikatu nuen, ez dakit zer saihets erabiliz. Garaia zen, lerdena, gazte gaztea, satin beltzezko janzki bat soinean, lurrerainoko mahuka luze luzeak zituena.
|
|
|
Harrituta geratu dira hiru neskak, sorgina dela asmatu ez ezik, horrek ikararik sortzen ez dion
|
lehen
gizona delako, Bele aztia alde batera utzita.
|
|
|
" Trikuarri sallak eta artzai sarobeak toki berberetan egoteak nahikoa adierazten digu garai haietako euskaldun asko artzai ibiltzen zirala (Barandiaran, Euskalerriko
|
Lehen
Gizona, 66)" (EGLU VIIan irakurrita).
|
|
|
Mesedez, txalo bero bat gure igeriketa sinkronizatuko
|
lehen
gizon taldearentzat!
|
|
2020
|
|
|
|
Lehen
gizonari bete egin zitzaizkion hiru gurariak erantzun zuen. Ez dakit zeintzuk ziren lehenengo biak, baina hirugarrena hiltzea izan zen.
|
|
|
Fede tinko batek eraginik, zalantzarik eta beldurrik gabe, ikusten zuen guztiaz pozten zen. Bazekien munduaren hasieratik Gatokako zokoa zapaldu zuen
|
lehen
gizon zuria zela.
|
|
|
Ipar mendebaldeko igarobideko azken bidetik nabigatzen zuen
|
lehen
gizona Norvegiako esploratzaile gazte etorkizun handiko Roald Amundsen.
|