|
2004
|
|
|
Orain askekeria asko, maitekeria asko, alperreria asko, gizonkeria asko... Seigarren mandamentua izan zela
|
lehen
erlijioa. Eta orain zer?
|
|
|
Txostenak dioenez, gizentasun eta zorpetze arazoak gehitzeak, denbora faltak eta ingurumenaren degradazioak gehiegizko kontsumoak bizi kalitatea kaltetzen duela adierazten dute. Etxeen gastua laukoiztu egin da 1960tik, eta Ipar Amerikan eta Mendebaldeko Europan bizi den munduko biztanleriaren %12k kontsumitzen du %60 Gardner-en arabera, posible eta beharrezkoa da beste kontsumo eredu bat, “kontsumismoa munduko
|
lehen
erlijio global bihurtu baita, eta Lurrak ezin baitu egoera hori jasan”. Espainiari dagokionez, 2000ko Ekonomia eta Ingurumen Sari Nazionalak, José Manuel Naredok, Espainiako ekonomiaren metabolismoari buruzko kapituluaren egileetako batek, adierazi zuen azken 50 urteetan izugarri handitu dela gure herrialdeko baliabide naturalen erabilera.
|
|
2005
|
|
|
Errealitate transzendente batean nahi badugu benetan sinetsi, mendebaldean behintzat ez gara erlijioaren ateak joka hasten; orain orakulua teknozientzia da —erlijioarena beharbada beste gauza bat da, alegia, sinetsi ‘nahi’arena— Sendagaietan sinet si egiten du jende arruntak; teknozientziaren emaitza gehienetansine tsiegiten du jende gehienak; etorkizuna teknozientziaren esku dagoela da sinesmen arruntenetarikoa gaur. Gauza transzendentalez pentsatu edo hausnartzeko genituen bultzadetariko ugari,
|
lehenak
erlijioak bideratutakoak gehienetan, orain bi modu espektakularren bidez zuzentzen dituzte supernaturaltasuna ren ildotik: bata, literatura eta arte fantastikoa; bestea, izen arraro xamarra duten teo riak eta mundua ulertzeko kontzepzioak (‘zientifikoak’, beren sortzaileen aburuz).
|
|
2006
|
|
|
Habermas en iritzian,
|
lehen
erlijioak betetzen zituen funtzio garrantzitsu batzuk orain etika diskurtsiboak betetzen ditu. Autore honen irudiko, mundu sakratuaren linguistizazioa gertatu da gizarte modernoarekin.
|
|
2016
|
|
|
Historiografia ofizialen arabera, Judeatik kanporatu zutenetik, herri judua erbestean aldagaitz mantendu da, eta ondorioz, Kanaan konkistatu zutenen ondorengo zuzenak dira judu guztiak. Hala ere, k.a. azken urteetan eta k.o.
|
lehenetan
erlijioaren zabalkundea handia gertatu zen. Judaismoaren zabalkundea Hasmonearren dinastiarekin hasi zen k.a. II.mendean, eta puntu gorena, ustez, Khazariako Erreinuan Don ibaiaren eta Itsaso Beltzaren artean aurkitzen zen erreinua lortu zuen, k.o. VIII. mendean. Judaismoak erlijio monoteista bezala berezkoa zuen erlijio politeisten jarrera irekiagoaren aldean bere egia inguruko herriei zabaltzea.
|
|
|
Edonola ere, bazterketa horrek fase ezberdinak igaro zituen.
|
Lehenik
erlijioan soilik oinarritutako bazterketa zen. Judaismoaren jarraitzaileak ziren pertsegituak, eta sinesmen hori zutelako desberdintzen zuten.
|
|
|
Alajaina, pentsamendu zientifikoaren14 (Benasayag, 2011) eragina benetako «sinesmen» bihurtzen da gaurko gizarte hiperteknifikatuaren gidaritzan.
|
Lehen
erlijioak betetako lekua gaur «zientziak» betetzen ote du. Erantzun guztiak eskura izan eta gizakiaren kontrol osoa izateko nahia al dago mito berrien sinesmenen jatorrian?
|
|
|
—Mistika... hiztegiaren arabera" Teologiaren atala, Jainkoaren eta gizakiaren bat egiteaz eta bat egite horren intuiziozko ezagutzaz diharduena". Nik badut neure teologia munduko
|
lehen
erlijioaren sorreraz, zunkuismoaz.
|
|
2017
|
|
|
eta deabruzko bezala erretratu zituzten, eta era guztietako izugarrikeriak praktikatzen zituztela adierazi zuten. Aldi berean,
|
lehen
erlijio heziketarik ez izateari egotzitako okerkeria berberak, sodomia, kanibalismoa, intzestua, trabestismoa?, orain, indiarrak, deabruaren menpe izatearen adierazletzat hartu zituzten, eta haiei lurrak nahiz bizitzak kentzeko zuribidetzat baliatu (Williams 1986:
|
|
2018
|
|
|
Schmidt en eta Vienako eskola antropologikoaren eragina begi bistakoa da beste apaiz batengan, Joxemiel Barandiaran() gipuzkoarrarengan, hain zuzen ere, eta, beraz, garaikideak ez baziren ere, ez da gehiegikeria Xaho eta Barandiaran ikaskidetzat eta gogaidetzat jotzea. Egile horien guztien arabera, gizateriaren
|
lehen
erlijioa monoteismoa izana zen eta politeismoa jatorrizko monoteismo horren endekatzearen ondorioa izan liteke.
|
|
2019
|
|
|
Hau da, iruditeria kolektiboan utopia bat da, bikotea aukeratzeko askatasuna eta aldi berean bikotea izateak dakarren egonkortasuna.
|
Lehen
erlijioan bezala, orain maitasunaren eremuan gordetzen dugu sakratua denaren bizipena. Bizipen horrek hainbat ekintza erromantiko eskatzen ditu, hainbat erritual bidaia erromantikoak, jatetxe bereziak, abenturak, munduaren beste puntara bidaiatu, normaletik kanpoko gauzak egin gogorik izan gabe ere..., eta erritu horien bitartez sentimendu amorosoa errelatuaindartu egiten da.
|
|
2020
|
|
|
Emilio Lopez Adan Beltza-k laudorio bat egin zion Argia n Iñako Trula bere adiskide hil berriari, eta hor munduko sufrimendua apaltzea ageri da zentzu gisa, eriak sendatzea, esplotazioa ezabatzea, orobat biolentzia eta tortura. Dena den, gure tradizioan, garamatzan tranbian, Gandiagarenean, oroz
|
lehen
erlijioak eman izan dio zentzua bizitzari, Jainkoak. Europan milioika lagun egon da Egiazko Jainkoaren alde bizia eskaintzeko prest.
|
|
2021
|
|
|
Eskoletan landu litzateke, ze gaur egungo umeek ez baitaukate guk geneukan konplexua.
|
Lehen
erlijio traumak genituen bezala hau eta beste bekatuak zirela, gaurko umeek ez daukate horrelakorik. Nire ustez, sekretua irakaskuntzan dago.
|
|
|
Onartzen dut
|
lehen
erlijioak errazagoa egiten zuela heriotza azaltzea, argitzea eta esplikatzea, baina fedea utzi ondorengo belaunaldi gureak, fedea galtzearekin batera heriotza ezkutatzera jo dugunok, ikasi beharrean gaude esaten hiltzea ez dela bizitzearen porrota, haren zati saihestu ezina baizik. ederra da; gehienetan, bizitzak merezi du.
|
|
|
Oharra: Jainko bakarra erreklamatzen duen
|
lehen
erlijioa (monoteista, alegia), Egipton (Alexandrian) Akhenaton (Amenhotep IV)+ Nefertiti bikotearen erreinuan (Kristo aurreko 1340 urtean) sortzen da. Jainko bakar hori Aton deituko dute.
|
|
2023
|
|
|
Sendagailua da egiaren izpiritua gu baitan jautsaraztea; eta
|
lehenik
erlijioan eta zientzian; baina horrek biak adostu egin daitezen eskatzen du.
|