|
2002
|
|
|
Azken hamar urteotan, 1.200 langile baino gehiago hil dira Euskal Herrian. Urte honetako
|
lehen
bost hilabeteetan 53 langile hil dira lan istripuen ondorioz, horietako bi Iparraldean. Joan den urtean, 2001ean, 121 langilek galdu zuten bizia lantokian edo laneko joan etorrietan.
|
|
|
Espainiako kontzesionarioek maiatzean 128.911 auto saldu zituzten, 2001eko hilabete berean baino 8.500 auto gutxiago. Urteko
|
lehen
bost hilabeteetan matrikulazioak% 7,2 jaitsi dira, iaz baino ia 45.000 auto gutxiago matrikulatu baitziren. Automobilgintzako kontzesionarioen elkarteen federaziorako (Facodauto), beherakada hori atzeratu egin da kontsumitzailearen konfiantza atzeratzeagatik, «fenomeno horrek kontsumo iraunkorreko ondasunen sektore guztiei eragiten baitie».
|
|
2004
|
|
|
Lecciones de Ortografía del Euskera Biz kaino liburuan ere badator bertan agertzen diren beste 73 hitz berriz osatutako beste zerrenda bat ere (79). Oraindik askoz luzeagoa da Lenengo Egutegi Bis katarra n aurkitzen dugun neologismoen zerrenda,
|
lehen
bost hilabeteri buruz ko azalpenetan datorrena, batezbeste, 30etik gorakoa baita.
|
|
|
Zehazki, OCUCek 1.120 erreklamazio jaso ditu telefoniaren arloan. 2004ko
|
lehen
bost hilabeteetan, kexak %32 inguru igo dira, baina elkarteak oraindik gehiago haztea espero du. Bezeroarentzako arreta zerbitzuaren aurka izaten dira erreklamazio ohikoenak, erantzun gabeko zerbitzu bajako eskaerengatik, gehiegizko fakturazioagatik eta erabiltzaileen baimenik gabe Interneteko sarbideetan egindako aldaketengatik (800 eta 900 telefonoen bidez, garestiagoak baitira).
|
|
2008
|
|
|
Guztien artean, Ibanesto nabarmendu behar da, haren Kontu Urdinak% 6,10eko interesa ematen baitu inbertsioa egin eta
|
lehen
bost hilabeteetan.
|
|
|
ING Direct en Kontu Laranja ospetsuak, berriz,% 6ko interesa ematen du
|
lehen
bost hilabeteetan.
|
|
|
Gehien eskaintzen dutenek% 6 agintzen dute
|
lehen
bost hilabeteetan.
|
|
|
Egun, zenbait kontuk% 6ko interesa eskaintzen dute, baina
|
lehen
bost hilabeteetarako soilik.
|
|
|
Erregimen errepublikanoak indarrean jarraitu bazuen ere, borboitarren itzulera denbora kontua besterik ez zen. Horrez gain, 1874ko
|
lehen
bost hilabeteetan buruturiko bileren aktarik jaso ez izanaren arrazoia ekainaren 11koak argitzen digu, Leon Basterra, behin behineko idazkaria, sarritan udaleko bileretara ez zela agertzen azalduz.
|
|
|
Iaz, esaterako, 1.330 lagun hil ziren Rio de Janeiroko kanpoaldeko auzoetan tiroketetan. Hala ere, iazko
|
lehen
bost hilabeteetan aurten baino %10, 8 heriotza gutxiago izan ziren.
|
|
2009
|
|
|
Gizarte Segurantzako kontuek 10.771,01 milioi euroko saldo positiboa eman zuten urteko
|
lehen
bost hilabeteetan; horrek esan nahi du %26, 6ko beherakada izan dela iazko aldi berarekin alderatuz gero, orduan superabita 14.685,86 milioikoa baitzen. Aurrekontua egozteko dauden aurreikusitako gastuak 1.152 milioi eurokoak izango lirateke.
|
|
|
Aurrekontua egozteko dauden aurreikusitako gastuak 1.152 milioi eurokoak izango lirateke. Lan eta Immigrazio Ministerioak azaldu duenez, 10.771 milioi horiek 50.855,37 milioi euroko (hau da, %1, 27 gutxiago) eskubide aitortu batzuen eta 40.084,36 milioiko (2008ko
|
lehen
bost hilabeteetan %8, 86 gehiago) artean dagoen aldea da. Bestalde, gizarte kotizazioak 43.951,35 milioi izan ziren, hau da, aurreko urteko aldi berarekin alderatuta, 2,30 puntu portzentual gutxiago.
|
|
|
Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako bozeramaileak azaldu du
|
lehen
bost hilabetetan udal askok jada gastatu dutela gizarte larrialdietarako laguntzetara bideratzea espero zuten dirua. Hori dela eta, onartutako diru sailaren garrantzia nabarmendu du.
|
|
|
Iaz 98.000 saldu zituen eta aurten gauzak are okerrago doaz. ACEAk atzo emandako datuen arabera, Saabek 14.000 kotxe saldu ditu urteko
|
lehen
bost hilabeteotan Europan, iaz baino %56 gutxiago. Saaben merkatu kuota %0, 5etik %0, 2ra jaitsi da.
|
|
2010
|
|
|
Negozioan ezberdintasunak daude herrialdearen arabera. Espainian, esaterako, urteko
|
lehen
bost hilabeteak oso onak izan ziren, Gisasolaren ustez. Haatik, kontsumoak behera egin du ekainaren ondoren.
|
|
|
Urteko
|
lehen
bost hilabeteetan,% 53 jaitsi da espedienteek eragindako langileen kopurua; iaz 35.453 langile ziren kaltetuak eta aurten 16.525.
|
|
|
71.160 auto saldu ziren, fabrikatzaileen patronalek (Anfac) eta saltzaileek (Ganvam) emandako datu aurreratuen arabera. Urteko metatuan, urteko
|
lehen
bost hilabeteetan 482.677 auto saldu ziren, aurreko ekitaldiko epe berarekin alderatuta% 43,5 gehiago. Ugazabek zifra on horiek 2000E Planari egozten dizkiote, nahiz eta adierazi duten “hilabete honetan dagoeneko nabaritu da bezero gutxiago izan direla emakidadunen artean, eta horrek %20 baino gehiago murriztu ditu eskaerak aurreko hilabetearekin alderatuta”.
|
|
|
Kontratazioa handitu egin da Maiatzean 1.182.100 kontratu erregistratu ziren, hau da, 72.086 gehiago(+% 6,5), 2009ko mugarekin alderatuta. Urteko metatuan, 2010eko
|
lehen
bost hilabeteetako kontratazioa 5.528.391 eurokoa izan zen, hau da, iazko epe berean baino 183.394 kontratu gehiago(+% 3,4). Urtarriletik maiatzera, 2009ko epe berean baino 183.394 kontratu gehiago sinatu ziren.
|
|
|
Urtarriletik maiatzera bitartean, bidaiari kopurua 69,13 milioikoa izan zen, %0, 4 gehiago, 2009ko epe berarekin alderatuta. Bestalde, 2010eko
|
lehen
bost hilabeteetan 819.778 eragiketa egin ziren(% 4,7). Aenaren aerodromoetatik maiatzean igaro ziren bidaiari guztietatik, 16,72 hegaldi komertzialei zegozkien, eta horietatik 10,33 milioi nazioarteko hegaldietakoak izan ziren(+ %3, 9) eta 6,39 milioi estatukoak(+ %1, 6).
|
|
|
Enplegu zentro berezien bidezko kontratuak %31 baino gehiago hazi ziren urteko
|
lehen
bost hilabeteetan
|
|
|
Hala ondorioztatzen da Osasun eta Gizarte Politikako ministro Trinidad Jimenezek aurkeztutako “Enpleguaren gaineko Ezgaitasunaren Behatokiaren” datuetan. Datu horiek nabarmendu zituzten kontratu finkoen kopurua% 15 hazi zela, eta enplegu zentro berezien bidezko kontratazioan aurrera egin dela,% 31 baino gehiago igo baita urteko
|
lehen
bost hilabeteetan. Osasun eta Gizarte Politika Ministerioak gogorarazi zuen 2009ko martxoan Gobernu zentralak Ezgaitasuna duten Pertsonentzako Enplegu Estrategia Orokorra jarri zuela abian, 3.700 milioi euroko zuzkidurarekin.
|
|
2011
|
|
|
Bigarren eskuko motor eta ziklomotorren salmentak %9, 2 igo ziren urteko
|
lehen
bost hilabeteetan, eta 113.448 unitate merkaturatu ziren. Kopuru horrek motor berrien operazioen bikoizketa egin zuen, “antzinatasun eta prezio handiagoko ibilgailuen transferentzien igoera ikusgarriak bultzatuta”, Ibilgailu Motordunen Saltzaileen Elkarte Nazionalak (Ganvam) azaldu zuenez.
|
|
|
Hamarkada batetik gorako ziklomotorren segmentuak ere bikoiztu egin zituen salmentak aldi horretan(+% 88). Eremu geografikoei dagokienez, autonomia erkidego guztietan igo ziren motorren eta ziklomotorren salmentak urteko
|
lehen
bost hilabeteetan, Nafarroan izan ezik (urte batetik bestera %2 jaitsi zen), baita Ceuta eta Melillako hiri autonomoetan ere, operazioak %11, 3 jaitsi baitziren.
|
|
|
Zifrek adierazten dute pertsona bizien arteko giltzurrun dohaintzak pixkanaka handitzen ari direla urtetik urtera. 2010ean, mota horretako 240 transplante egin ziren Espainian, esku hartze guztien %11 Matesanzek azaldu duenez, urteko
|
lehen
bost hilabeteetan 95 egin dira, eta iragarpenen arabera, urtea 300 batekin itxiko da, giltzurrun transplante guztien %13 eta %15 artean.
|
|
2012
|
|
|
Kontratazioak behera egin du Maiatzean 1.204.079 kontratu erregistratu ziren, hau da, 84.835(% 6,58), 2011ko hilabete berarekin alderatuta. 2012ko
|
lehen
bost hilabeteetan pilatutako kontratazioa 5.231.935 izan da, hau da, aurreko urteko epe berean baino 406.365 kontratu gutxiago(% 7,21). Maiatzean formalizatutako kontratuetatik, 95.977 mugagabeak ziren, kopuru osoaren %7, 97 eta ia %7 txikiagoa 2011koa.
|
|
|
Real Automóvil Club de España-k (RACE), Laguntza Mekanikoaren sailaren bidez, ikusi du 2012ko
|
lehen
bost hilabeteetan matxurak areagotu egin direla, ibilgailuak ez direlako mantentzen. RACEk egungo krisi ekonomikoari egozten dio egoera hori, eta horrek geldiarazi egiten du gidariek tailerretara joatea, ibilgailu orok behar dituen mantentze lanak egiteko, bai funtzionamendu egokirako, bai bidaiarien segurtasunerako.
|
|
|
RACEk egungo krisi ekonomikoari egozten dio egoera hori, eta horrek geldiarazi egiten du gidariek tailerretara joatea, ibilgailu orok behar dituen mantentze lanak egiteko, bai funtzionamendu egokirako, bai bidaiarien segurtasunerako. Mantentze falta horren ondorioz, 2012ko
|
lehen
bost hilabeteetan ia %8 igo da asistentzien kopurua aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Urtarriletik maiatzera bitartean izandako asistentzien artean, hauek nabarmendu ziren:
|
|
|
Zifra %1, 5 jaitsi zen urteko
|
lehen
bost hilabeteetan
|
|
|
Urteko lehen bost hilabeteetan, gurutzaontzien kopurua %1, 5 jaitsi zen aurreko urteko epe berarekin alderatuta, eta 2,5 milioi bidaiari inguru. Urteko
|
lehen
bost hilabeteetan portu nazionaletan lehorreratu ziren gurutzaontzien kopurua %1, 4 hazi zen: 1.341 ontzi zeuden iaz garai berean, eta 1.322, berriz, maiatzean bakarrik iritsi ziren 402 ontzi.
|
|
|
Bartzelonako portua beti erreferentzia da gurutzaontziei dagokienez, eta% 12,6ko beherakada izan zuen gurutzaontzietako bidaiari kopuruan: 628.891 bidaiari baino ez zituen izan 2012ko
|
lehen
bost hilabeteetan, ontzi kopurua% 14,2 murriztu baitzen epe horretan. Era berean, gurutzaontzietako bidaiarien kopurua %34, 3 jaitsi zen Balearretan; urte hasieran, 237.000 gurutzaontzi baino ez ziren izan; 2011ko denboraldi berean, berriz, 350.000 bidaiari baino gehiago izan ziren, eta ontzien kopurua %18, 2 jaitsi zen.
|
|
|
Gurutzaontzietako bidaiarien trafikoa %9, 8 jaitsi zen maiatzean, 709.212 gurutzaontzi erregistratu baitziren; 2011 urtean, berriz, 786.000 bidaiari baino gehiago iritsi ziren Espainiara, eta, beraz, bi hilabete jarraian jaitsi dira, apirilean %6 jaitsi ondoren, Estatuko Portuen erakundearen datuen arabera. Urteko
|
lehen
bost hilabeteetan, gurutzaontzien kopurua %1, 5 jaitsi zen aurreko urteko epe berarekin alderatuta, eta 2,5 milioi bidaiari inguru. Urteko lehen bost hilabeteetan portu nazionaletan lehorreratu ziren gurutzaontzien kopurua %1, 4 hazi zen:
|
|
|
Era berean, gurutzaontzietako bidaiarien kopurua %34, 3 jaitsi zen Balearretan; urte hasieran, 237.000 gurutzaontzi baino ez ziren izan; 2011ko denboraldi berean, berriz, 350.000 bidaiari baino gehiago izan ziren, eta ontzien kopurua %18, 2 jaitsi zen. Valentziako Portuak %68, 7ko igoera izan zuen, 2011ko
|
lehen
bost hilabeteetan 75.000 gurutzaontzi baino gehixeago izatetik, urteko garai berean 127.000 bidaiari baino gehiago izatera igaro baitzen, iaz baino zazpi ontzi gehiago jaso baitziren. Bidaiari kopuru osoari dagokionez, Espainiako portuek 8,7 milioi bidaiari jaso zituzten maiatzera arte, hau da, aurreko urteko aldi berean baino %0, 99 gehiago.
|
|
2013
|
|
|
«Bisita egin genuenean, 2011n, Auzitegi Nazionaleko sei epailetatik hiruk sistematikoki aplikatzen zituzten neurri horiek. Hala ere, ikusi genuen 2011ko
|
lehen
bost hilabetetan izandako atxiloketa inkomunikatu guztiak prebentzio neurri horiek aplikatzen ez dituen epaile batek aginduak izan zirela, eta hori harrigarria da benetan». Espainiar agintarien erantzuna izan da, 2006ko abenduan Garzon epaileak neurri horiek aplikatu zituen lehen alditik gaur egun arte, «gutxi gorabehera inkomunikazioa ezarri zaien atxilotuen %32, 5ari aplikatu zaizkiela».
|
|
|
Berriro ere, gezur galanta. CPTren arabera, 2011ko
|
lehen
bost hilabetetan gertaturiko 16 kasu aztertu zituzten, eta haietatik bat berari ez zizkioten aplikatu neurriak. 2010ean, berriz, izan ziren 78 atxiloketa inkomunikatuetatik, soilik 9ri aplikatu zizkieten, %11, 5 Ez ditut datu guzti guztiak, baina begi bistakoa da agintariek emandako zifra hori, %32, 5, zeharo puztua dagoela.
|
|
|
Hilabete batzuk geroago, Blaise Adémak Verduneko guduaz idatzi zuen, gudua ez zenean gehiago alemanen alde bihurtua. Beranta horrekin aitortu zuen alemanen
|
lehen
bost hilabeteetako oldarra, eta frantsesen geriza handienak hartu zituztela. Baina hilabete batzuk geroago, frantsesak denetan azkar zirela segurtatu zuen, etsaiak ahulduak zirela ondorioztatuz.
|
|
2014
|
|
|
Alemaniaren aurkako obsesioa alde batera utzita, Hastingsen liburua gerraren
|
lehen
bost hilabetetako kontakizun bikaina da. Gainera protagonismoa harago zabaltzen du.
|
|
|
janscanon Auzokoei katuak molestatzeagatik salaketak Etxeko animaliak edukitzeari eta babesteari buruzko lege autonomikoek maskota baten jabea arduradun nagusia dela adierazten dute, horrek hirugarren pertsonei eragiten dizkien eragozpen, kalte edo kalte guztien aurrean. Bartzelona bezalako hirietan, 2014ko
|
lehen
bost hilabeteetan bakarrik, auzoko 43 salaketa jarri ziren, hiri horretan maskotekin sortutako eragozpenengatik, eta 150 eurorainoko zigor ekonomikoak eragin ditzakete, Kataluniako udalaren iturrien arabera. Katuak izan ditzakeen molestien salaketak saihestu egin daitezke segurtasun hesiekin eta animalia esterilizatzearekin Etxeko animaliak edukitzeagatik sortutako eragozpenengatik auzokideen artean ohikoenak diren salaketak txakurrenak dira.
|
|
2015
|
|
|
alde batetik, Mayor Orejak entzungor egiten zien presoen hurbilketa galdatzen zuten jendarteko nahiz erakundeetako ahotsei, eta Auzitegi Gorenak HBren Mahai Nazionaleko kideak espetxera sartzeko agintzen zuen; bestetik, ETAk, Ortega Lara bahituta izaten segitzeaz gainera, 470 beste bahiketa bat burutu zuen, Cosme Delclaux, Neguriko familia bateko semearena; hildakoak eragin zituzten atentatuak ere gehitu ziren urte berriarekin: 1997ko
|
lehen
bost hilabeteetan bederatzi lagun erail zituen ETAk, tartean Eugenio Olaziregi eta Frantzisko Jabier Gomez Elosegi ELAko kideak.
|
|
|
Publikoa zuzenean hunkitzen dute, eta DGB sindikatuari aiher diren langile multzo berriek eramaiten dituzte. Aurtengo
|
lehen
bost hilabetetan kontatu da Alemanian jazko urte osoan baino bi aldiz greba gehiago. Tren mugimenduak aldi bat baino gehiagotan trabatuak izan dira, zuzendaritzak bi langile sindikaturekin negoziatu ditu ehuneko bosteko soldata emendioak; Lufthansa aire garraio sozietatean ere grebak gertatu dira, bai eta ere haurtzaindegietan.
|
|
2016
|
|
|
Iaz portaera ona erakutsi arren, IAG ez dago unerik onenean: urteko
|
lehen
bost hilabeteetan %20ko balio galera izan du. Aurreko igoeren zuzenketak izan dira tononetako bat bilakaera txar horren ondorioz merkatuetan, baina petrolioaren prezioaren gorakada izan da garrantzitsuena.
|
|
|
Urte hau ere positiboa izanen dela aurreikusten du Erkidek, eta, bertzeak bertze, 1.500 lanpostu berri sortzeko esperantza dute.
|
Lehen
bost hilabete hauetan, jadanik, 956 enplegu sortu dira. Bertzalde, 50 kooperatiba berri sortu eta federazioko kide izatea igurikatzen dute.
|
|
2017
|
|
|
Ondorioz Turkiak du iturri ostetsuena kontrolpean hartzen, eta oraino, Greziara pasatu direnak gibelerat hartzen ditu, hauek ez dutenean aterbe politikorik ukaiten Europan. Ondorio matematikoa, aurtengo
|
lehen
bost hilabetetan (bakarrik) 8.000 migratzaile aterbetuak izan dira Grezian, 50 bat egun bakoitzeko hala ere, baina aise Italiako ostea baino gutxiago.
|
|
|
Euro buruzagi politikoek erran dute bilan hori mehexkoa zela, ikusirik egun oroz 50 ontzi baino gehiago iragaiten direla Mediteraneoan. Epe berean Italiak kausitu du 6.000 migratzaile Libiara itzularaztea, etorrien %2, 69 Mediterraneo itsasoan hilik altxatu gorputzak 8.500 izan dira, eta aurtengo
|
lehen
bost hilabetetan jada 1.530etara heltzen gara.
|
|
2019
|
|
|
Adituek argi daukate kanpaina errepidetan zalutasuna 80 kilometrotara jaisteak ekarri duela apalketa horren parterik handiena. Kontutan hartzekoa dela ere ba dirudi joan den urteko
|
lehen
bost hilabeteak biziki euritsuagoak izan direla, jakina denez, jendeak ez du hainbeste gogorik etxetik ateratzeko kanpoan zirimiria edo aro tapatua delarik.
|
|
2021
|
|
|
Urteko
|
lehen
bost hilabeteetako jardunaren errepasoa egin dute, zenbakitan. 2019an egin ziren bertso saioak baino %60 gutxiago egin dira aurtengo lehen hilabeteetan, eta 2020an baino %25 gutxiago; iaz, martxoaren erdira arte ohiko martxan aritu ziren.
|
|
|
Sabino Arana Goirik Abinagan egin zituen
|
lehen
bost hilabeteetan femme de chambre –gizonak polito jakin behar zuen frantsesez, Baionan ikasi baitzuen– harekin maitemindurik, omen! –Monikaren beraren ondorengoen araberako ahozko iturritik betiere–, hura berriz handik ez luzera beste batekin ezkondurik eta azkenean ume baten ama eginik, ez zuten ezkontzara gonbidatu.
|
|
2022
|
|
|
Halaber, esparru hori astelehenetik ostiralera mugatuko da aurrerantzean. Azkenik, gaixotasun baja hartuz gero, langileek soldata osoa jasoko dute
|
lehen
bost hilabeteetan, eta 23 eguneko gutxieneko oporraldia adostu dute.
|
|
|
Hazkunde ekonomikoari esker handitzen ari da zerga bilketa, eta ez gutxi. Gaur zabaldutako datuen arabera, urteko
|
lehen
bost hilabeteetan 5.887 milioi euro bildu dituzte foru ogasunek, iaz tarte horretan baino 390 milioi gehiago(+ %7, 1). Bilketa %11, 9 handitu da Araban, eta %11, 3 Gipuzkoan; gutxiago Bizkaian(+ %4, 2), baina kontuan hartu behar da iaz lurralde horrek aparteko diru sarrera bat izan zuela, Espainiako Ogasunarekin zuen desadostasun bat bere alde konpondu zelako.
|
|
|
Izan ere, ekitaldiko
|
lehen
bost hilabeteetan fakturazioa %10 handitu du taldeak, batez ere industria adarraren bultzadari esker. «Martxa onean ari dira, ziurgabetasun geopolitikoa, lehengaien kostuaren igoera eta inflazioaren gorakada gorabehera», Iñigo Uzin Mondragoneko presidenteak agiri baten bidez azaldu duenez.
|
|
|
Zerbitzuen sektorean apalagoa izan da bilakaera: %19, 4ko hazkundea
|
lehen
bost hilabeteetan.
|
|
2023
|
|
|
Urteko
|
lehen
bost hilabeteetan, portuko trafikoa 13,4 milioi tonakoa izan da. Salgai orokorren trafikoa izan ezik, gainerako produktuak ere gehiago saldu dira:
|
|
|
Urteko
|
lehen
bost hilabeteetan, portuko trafikoa 13,4 milioi tonakoa izan da. Salgai orokorren trafikoa izan ezik, gainerako produktuak ere gehiago saldu dira:
|
|
|
Iazko soldata eguneraketak, batez beste, %4, 08koak izan ziren, indarrean zeuden hitzarmenetan; aurtengorako, aldiz, %4, 01ekoa izatea espero dute. Alegia, iaz ituna indarrean zuten langileek %1, 3ko erosahalmen galera pairatu zuten, baina aurtengoak
|
lehen
bost hilabeteetako joera mantentzen badu, kopuru hori berreskuratuko litzateke.
|
|
|
Hipoteka motan ez ezik, etxebizitzaren merkatuan ere nabari dira interes tasen igoeraren eraginak. Behera egin dute salmentek urteko
|
lehen
bost hilabeteetan, eta behera egin dute bizitegi horiek erosteko hipotekek ere. INE Espainiako estatistika institutuaren azkenengo datuen arabera —ostiral honetan berrituko ditu—, Hego Euskal Herrian etxebizitzen salerosketa %8 apaldu da maiatzera arte, eta hipoteken kasuan %20koa izan da jaitsiera.
|