|
2008
|
|
|
Santa Kruz apaizaren itzultzeko asmoa bolo bolo zebilen1135, eta izan ere, 1873ko abenduan muga zeharkatu eta Berrobin aurkeztu zen. Bertan ostatzen zen
|
lehen
batailoia bere alde jarri zen, apaiza ikusiaz batera. Bata bestearen atzetik 18 konpainia jarri ziren bere esanetara 1136, eta Asteasurantz jo zuten, Lizarraga jeneralak Tolosaren aurkako setioa gidatzeko aukeratutako herrira.
|
|
|
Milizia Egonkorra eratzeko egindako gastuez gain, Gipuzkoako udalerriek Gorostidik sortutako bi batailoiak finantzatu behar zituzten.
|
Lehen
batailoiko soldaduak borondatez apuntatu ziren, eta Donostiako setioan parte hartzen ari ziren abuztuan; bigarren batailoiko soldaduak, ordea, behartuta erroldatu zituzten, eta Gipuzkoatik kanpo, Fuenlabrada aldera eraman zituzten. Jokabide hori foruaren aurka zihoan, eta Ordiziako Batzar Nagusietan udalerrietako ordezkarien kexak entzun ziren.
|
|
|
Batza Nagusiek bi batailoiak bakar batean biltzea erabaki zuten, bertan parte hartzen zutenei soldata bat ezarriz. Baina orduan,
|
lehen
batailoiko soldaduek desertatzeko mehatxua egin zuten berehala kobratzen hasten ez baziren588 Diputazioak Gorostidiren eskakizuna onartu zuen, baina horrek udalerri batzuen protesta eragin zuen, bigarren batailoiko soldaduak baztertzen zituelako,«, careciendo de todo auxilio por la distancia en que están, siendo todos Guipuzcoanos e hijos de una misma madre»589.
|
|
|
Donostia irailaren 27an errenditu zen, eta urriaren 17an, hurrengo igandean Te Deuma abesteko agindua jaso zen,«? por la alagüeña noticia de haber desembacado (sic) en el Puerto de Santa María a las doce menos quarto del dia primero de este mes el Rey nuestro señor»590 Egun berean,
|
lehen
batailoia Bergaran, Elgoibarren eta Eibarren kokatu zen. Eibarren hiru konpainiak hartu zuten ostatua, José María Kruzeta eibartarren agindupean.
|
|
|
Gorostidik
|
lehen
batailoiko soldaduei buruz zioenez,«, se hallan disgustados, en términos que temo que dentro de pocos dias se haga general la desercion que aun hasta el dia ha sido demasiado grande y quede el Batallon reducido a solos los oficiales y sin ningun soldado, particularmente desde que lleguen a saber que el suplus que se consignó en las Ultimas Juntas Generales celebradas en la N. y L. Villa de Villafranca para los sargentos, cabos y soldados no fue dispuesto para ellos, sino para el nuebo Batallón de las 800 plazas que se resolbió crear con reduccion de los dos actuales» EiUA, A, 1,1, 10, Akta Liburuak(),.
|
|
2009
|
|
|
149 eta 151.batailoiak aritu ziren lanean Altsasun 1938 eta 1940 bitartean, eta beste bat, BDST (P) 95 delakoa, Altsasu eta Agurain artean 1942 eta 1943an. Kasu honetan, gainera, aipatu behar da
|
lehen
batailoietako prisionero batzuk Orubeko harrobianere aritu zirela lanean, trenbiderako harria ateratzen eta txikitzen. Gerra ostekobatailoiari dagokionez, Isaac Arenal prisioneroaren memoria liburuak (Arenal, 1999) ederki jasotzen digu prisionero eta herritarren arteko harremanetarako saioa, eta Altsasuko herritarrek gatibuei eskainitako harrera ona.
|