|
2000
|
|
|
Biharamunean,
|
lehen
argiarekin batean, talde jendetsua abiatu ginen basorantz —etxeko medikua, aita jesuita eta hirurok, jauregiko morroi gehienekin eta etxeko ehiza txakurrekin baterat—, eta, hala, xuxenean Pagabasoko leizerako bidea hartu, eta berant gabe ediren genuen aitaren hilotza, leizearen ertzean. Eta, gure sorpresarako, ez zuen zauririk.
|
|
|
—Bai, indiar horiak bihotz onekoak dira, zin zinez, halako tailuz, non
|
lehen
argitik azkeneraino lanean aritzen baitira, kexarik eta arrangurarik gabe, zeren sinetsirik baitaude ezen, baldin gizon zuriekin zintzo eta onest bizi badira, gizon zuri bihurturik piztuko direla bertze bizitzan, eta zaldiak eta burdinazko aizkorak baliatu ahal izanen dituztela, hartaraz gero.
|
|
|
Eta kanoi hura buru buruan sartu zitzaion eta, nola aita baitzen, izaitez, aseezina, hala gogoratu zitzaion ez ote zen luzeegia kanoien tratuan sinaturikako lau urteko epe hura, zeren ehungarrenaren ondotik baitzetorren ehundabatgarrena... harik eta berant baino
|
lehen
argi bat piztu zitzaion arte, aterabidean jarri zuena: Patientia vincit omnia, baina gure aita ez zen pazientzia handiko gizona, eta, handik astebete eskasera, errege egunean, erran zuen:
|
|
|
Goizeko
|
lehen
argi printzetan nahasi zen esne beroaren kea. Mahai gainean zeuden katiluak.
|
|
|
Baita zurea ere, ama erantzuten genion guk, begiak
|
lehen
argi izpietara ohitu orduko.
|
|
|
Nik bakarrik dakit gaur bertigo handia sentitu dudala Zion Canyoneko mendi ezin pikoago batera igo garenean eta, handik, amildegiaren beherenean, ibaia ager gordeka bistatu dudanean. Baina, horrekin batera, ongitxo dakit bertigorik handiena goizean sentitu dudala, egunaren
|
lehen
argiak Rubenen dendan esnatu nauenean.
|
|
2002
|
|
|
Frantziako La Rochele n. Moldiztegiko euskara inprimatuak atzerrian ikusi zuen
|
lehen
argia.
|
|
|
Goizeko
|
lehen
argiarekin baleareetakoak eta beste ozte arinak aurretik bidali ondoren ibaia zeharkatu zuen Hanibalek eta zeharkarazi ahala egokitzen zituen beretarrak gudalerrotan. Zaldizko galiarrak eta hispaniarrak ibai ondoan, ezkerreko hegalean, zaldieria erromatarraren aurrean lerrokatu zituen; eskuineko hegala zaldizko numidiarrei eman zien, erdiko gudalerroa oinezkoek sendoturik afrikarrentzat gera zitezen bi hegalak, hauen erdian galiarrak eta hispaniarrak kokatzearren.
|
|
2003
|
|
|
Gero, ezer ez. Eta, zer egin ez zekiela, ohera itzuli zen berriro, eta halaxe egon zen, katu kuttunari inoiz baino lotuago eta besarkatuago, dar dar batean,
|
lehen
argia leihoko zirrituetatik sartu zen arte.
|
|
|
Jendea gero eta urduriago... harik eta ahots batek esan zuen arte: " Hantxe,
|
lehen
argia!". Jarraian, irrintzi luze bat entzun zen, beste bat eta beste bat.
|
|
|
Hala ere, Nekanek ez du esperantzarik galduko, ongi baitaki, harez geroztik, semearekin hitzordua izanen duela egunero, gauaren
|
lehen
argiarekin: artizarrarekin.
|
|
|
Lamiaren muturrera iritsi nintzenean eguneko
|
lehen
argiak kukurruku egin zidan. Matxitxakora begiratu nuen.
|
|
2004
|
|
|
Honetaz, gauza bat badut esan beharrekoa:
|
lehen
argi nuen eta gaur are argiago, ez nagoela erabat Euskal Herrian murgildua, ez dudalako euskara ikasi. Busturiara noanean hango lagunek gaztelaniara pasa behar dute ni tartean sartzen naizenean.
|
|
2005
|
|
|
|
Lehen
argiak ikusten dituela, ogi papurrez betetzen du, goraino, koskez pintatutako katilua. Koilara batekin nahastu eta zurrupatzen hasten da.
|
|
|
Bere inizialak kantariarenekin bat zetozela ohartu zen. Bitxikeria ergel bat gehiago baino ez zen, noski, eta ezer gutxirako balio izan zion abagune hark, goizeko
|
lehen
argiak gauza guztiei arintasuna kendu eta pisua eransten zien ordu gogaikarrian sartua baitzen eguna.
|
|
|
Ez zenuen birigarrorik itzultzen ikusi. Goizeko
|
lehen
argiarekin abiatuko ziren han inguruko sasien artetik, eguzki galdaren bero astunik gabe hegaldatzeko.
|
|
2006
|
|
|
Apirilaren 19an kaleraturiko ohar ofizialaren arabera, 27 atxilotuk jarraitzen zuten komisaldegian eta ohiko dilijentziak buruturik, 13 igaro ziren kartzelara. Dena den Iruñerriko balantze errepresiboari, Aberri Egunaren
|
lehen
argitan Imanol Garmendia Korta ETAkidearen heriotza gehitu beharra dago. Beratik muga zeharkatzen ari zenean, Guardia Zibilek tirokatu eta hil zuten Legorretako ekintzailea.
|
|
|
|
lehen
argiaren adeitasuna bilatuz,
|
|
|
Egutegia Arau honen zirriborroa oso aurreratuta dago. Gobernuaren egutegia da Ministroen Kontseilura eramatea ekaina baino lehen, Parlamentuan irailean sartu eta urtea amaitu baino
|
lehen
argitara eman dezan. Datozen egunetan, Lan Ministerioko arduradunak berriro bilduko dira patronaletako kideekin (CEOE eta CEPYME) eta sindikatu nagusiekin (CCOO). eta UGT), alde batetik, eta autonomoen erakunde adierazgarrienekin, bestetik.
|
|
|
Halloween sinboloak Pertsonaia asko elkartzen dira Halloween festarekin; mamuak, sorginak, katu beltzak eta deabruak, eta zenbait literatura figura Dracula eta Frankensteinen munstroa bezala. Gaueko kolore beltza eta eguneko
|
lehen
argietako laranjak kolore hauek izango ditu: Halloweeneko jaia janzten dute.
|
|
|
Hurrena esnatu nintzenean, egunsentia zen: goizeko
|
lehen
argi maxkal eta grisa sartzen zen kristalean gaindi. Leihorantz begiratu eta aldameneko ohean ikusi nuen Julian.
|
|
|
Gau osoa eman nuen biwa jo eta heike gerlari desagertuei buruzko abesti eta poemak errezitatzen. Egunsentiaren
|
lehen
argiak baino lehentxeago, izaki estrainio haien guztien nagusiak hitz egin zuen: " Ni naiz Mimi Nashi, heike gerlarien nagusia, eta nire bihotza asko pozten da zure abesti eta olerkiak entzunda.
|
|
|
Begiak goititu nituen. Egun berriaren
|
lehen
argi printzak sartzen ari ziren kaperako ate irekitik. Begiak sobera behartu gabe ikusi nuen ikusi nahiago ez nuena.
|
|
|
Aspalditik zebiltzan zurrumurruak aerodromo bat eraiki zutela hiritik berrogei bat kilometrora. Inork ez zekien garbi non, baina egun hartatik sarri samar agertzen ziren hegazkinak, albaren
|
lehen
argiekin beti. Goizero egoten nintzen hegazkinak noiz sentituko, haien burrundarak suspertu egiten baininduen.
|
|
2007
|
|
|
Patriciak nahiago du goizean lan egitea,
|
lehen
argi laruarekin. Zazpietan jaiki, laranja pareari zukua atera, edalontzian vodka apur bat gehitu, eta horrela hasten da bere eguna.
|
|
|
Kurioso xamarra daikustea orain arte erabat arbuiatzen zena, soziobiologia kasu, orain azken modagisara aitortzen dela ikustea.
|
Lehen
argi eta garbi baztertzen zena, geneengana jotzea, orain itxuraz zientifitate handienaren eskutik datorrelako, biologia molekularraren emaitza gisa, batere kuestionatu gabe onartzen da. Eta, nolabait, lehengoapelazio generikoek baino larritasun handiagoa dauka gaur egungo planteamenduak.
|
|
|
Nasciturus honi buruz aurreratu dezakeguna, nazioen imajinarioak sormenaren emaitza izan ohi direla, erkideek sorturiko asmazioak. Aurki atera behar lukeen horrekin, Leonek jarraipena emanen dio orain baino
|
lehen
argitara emana duen Los Fueros de Navarra como lugar de la memoria bere lanari. Navarrismoaren doktrinaren ahuleziak eta faltseamenduak xehatu zituen orduan.
|
|
2008
|
|
|
Horrek esan nahi du gailu bakoitzaren zerbitzuak independenteki sortzen direla, beste gailuen zerbitzuekiko dependentziarik gabe. Horrela, hasiera batean erlaziorik ez duten zerbitzuak banan banan batzen joan daitezke goi mailako zerbitzuak sortzeko, eta, etxe adimendunaren kasuan, zerbitzu sinpleak (argia piztu, pertsianak jaitsi, telebista piztu, atea itxi) elkartu egin daitezke, zerbitzu konplexuago eta osoagoak sortzeko (erabiltzailea etxera sartzen denean
|
lehenik
argia piztu, ondoren pertsianak jaitsi, sarrerako atea itxi eta ondoren egongelara sartzen denean telebista piztu). Gaur egun, Zerbitzuetara Bideraturiko Arkitektura erabiltzen duten sistema gehienek web zerbitzuak erabiltzen dituzte inplementazio gisa.
|
|
|
Markesa anderea eta morroi neskameak biharamunean irten ziren, abuztuko egun zoragarri batean, goizean goiz,
|
lehen
argiarekin batera.
|
|
|
Biharamun goizean, finean, goizaren
|
lehen
argiarekin batera, izeba Eugenik eskutik helduta eraman zuen iloba Iturri Plazara. Handik, gurpilak zituèn gurdi metaliko baten itxurako makina arraro bat ikusi zuten, aterik gabekoa, plaza nagusira jotzen zuèn jauregiaren aurreko aldean.
|
|
|
–Gaur goizean, zortziak aldera etxetik atera naizenean, Bustintza baserria
|
lehen
argi printzek nola jotzen zuten ikusi dut, Goikoak bidalitako argi berriaren, egun berriaren eta bizi berriaren eredu. Geroxeago, ordea, Bustintza baserriaren sorbaldan oihu latz bat entzun dut, eta laino beltzak estali ditu hasierako argi printzak?.
|
|
|
Markesa anderea eta morroi neskameak biharamunean irten ziren, abuztuko egun zoragarri batean, goizean goiz,
|
lehen
argiarekin batera.
|
|
|
Biharamun goizean, finean, goizaren
|
lehen
argiarekin batera, izeba Eugenik eskutik helduta eraman zuen iloba Iturri Plazara. Handik, gurpilak zituèn gurdi metaliko baten itxurako makina arraro bat ikusi zuten, aterik gabekoa, plaza nagusira jotzen zuèn jauregiaren aurreko aldean.
|
|
|
Siraren barrearekin hipnotizatuta bezala, berarengandik metro eskas batera dago Hermann; Siraren norabidean pauso bat emateko, ezpainak musu emateko prestatuta. Gauez euria gogotik egin badu ere, egunaren
|
lehen
argia ageri da zeruan; Berlineko zeruak goizaldean izaten duen argi leuna.
|
|
2009
|
|
|
Nekazariek jada argi dute erosi behar dutela traktore xinple bat, zaldi minimoekin... Eta
|
lehen
argi zutena zen euren auzokoarena baino handiagoa izan behar zuela". Imazek:
|
|
|
Egunez ikusia zuten harkaitz bat haren azpian gordetzeko bezain handia eta bitan pentsatu gabe hara jo zuten. Erlaitz txiki txiki bat egin eta goizeko 02:00ak geroztik hantxe eman dute gaua, ipar aurpegiaren amildegiari so, egunsentia iritsi den arte.Eguneko
|
lehen
argiekin hasi dira bidea rapelatzen, kontu handiz, eta 8 orduren buruan, 13:00etan, hormaren azpira iritsi dira, lehertuta. Artean beste hiru ordu eta erdi geratzen ziren KNraino, hondarreko indarrekin.
|
|
|
Hantxe zegoen, bada, Nazario Orbe, Leongo katedraleko banku batean eserita, ekintzaile nekaezina eta lo gutxikoa zenez, goizeko zazpietan irten zen hoteletik, beste askotan bezala, emaztearekin ongi konplitu ondoren, jakina, Nazario gizon ezkonberria baitzen, azken batean?, ia lebitatzeko tenorean?
|
lehen
argiak leiho beira bat zeharkatu, eta, hari begira, eskuak eta besoak jaso zituen une batez?, noiz eta txilinots batzuek iragarri baitzioten ezen alboko aldare batean meza ematen ari zèn apaiza sagarapenera heldu eta ostia altxatzen ari zela; eta Nazario debozio osoz belaunikatu, ostiari begiratu eta haren begi argiak are argitsuagoak egin ziren bat batean, umetan zein nerabetan argitsuagoak egi...
|
|
|
Azkenean, biharamun goizeko
|
lehen
argiarekin batera eraman zuten Benjamin Maria bere gelatik, seme alabak lotan zeudela, lotan edo, etxeko neskameen ardurapean, izeba Ernestinak haurra saski batean egokitu eta izara zuri batean bildu ondoren, etxeko arrosa zuriz egindako koroa bat ere ipini zion izebak haurrari, inozentzian bizi izan zenak, baita zoritxarreko zoritxarrean ere sarri, zorionaren erregetasuna lortuko zuelakoan, garb... egingo zuena?
|
|
|
...n batean?, baina bai kontzientziarekin lasai, agidanean, edo lasai samar gutxienez, nahiz eta nekez aitortuko zuen inork gauzak beste modu batean ere egin zitezkeela, baita beste mila modutan ere, hemen xehetasun bat aldatuz eta han beste bat; ez zeuden, ez, pozik, eta, hala eta guztiz ere, aita kalonjea pozik zegoela esan zitekeen, poz pozik ere bai, beharbada, gazteagoa ere ematen zuen, zimurrak
|
lehen
argiaren argitan ezabaturik?, jakin ez bere betebeharra ongi bete izanaren sentipena orduantxe bereganatu zuelako, isipua primeran dantzatzen zuen behinik behin, gotzain baten solemnitatearekin?, edo oroimenean, artean ere, dir dir egiten sumatu zuelako haurra agurtu aurreko esaldia, dikzio onaren perla eta goi oratoriaren altxorra?, bere burua inkontzienteki gorestera eraman zezakeena.... Amak ere. Reginak?
|
|
|
ziur zegoen, exekutibo on bat bezala, hartutako erabakiez; horregatik, egiteko haiek bukatu zituenean, halako lasaitu bat hartu zuen, begitartean ere argi eta garbi igarri zitzaiona; nork zekien, gainera, haurra aingeru bihurtu ez ote zen, ororen buruan, aingeruak hitzezkoa behar bazuen ere, ezinbestean?, horregatik esan baitzuen Nazariok, aita kalonjeak bere egitekoa egin ondoren: ?
|
Lehen
argia piztu da, bai, eta lehen argiak eraman dezala?. Nazario, baina, negozio gizona ere bazen, eta, azkenean, barruan lotan zuèn ekonomialaria piztu zitzaion ziurrenik:
|
|
|
ziur zegoen, exekutibo on bat bezala, hartutako erabakiez; horregatik, egiteko haiek bukatu zituenean, halako lasaitu bat hartu zuen, begitartean ere argi eta garbi igarri zitzaiona; nork zekien, gainera, haurra aingeru bihurtu ez ote zen, ororen buruan, aingeruak hitzezkoa behar bazuen ere, ezinbestean?, horregatik esan baitzuen Nazariok, aita kalonjeak bere egitekoa egin ondoren: . Lehen argia piztu da, bai, eta
|
lehen
argiak eraman dezala?. Nazario, baina, negozio gizona ere bazen, eta, azkenean, barruan lotan zuèn ekonomialaria piztu zitzaion ziurrenik:
|
|
|
–Ez al zaizu iruditzen haurrak, urte erdiko gaua bizi ondoren, bere egunsentia merezi duela? Asmo horrekin ehortziko baitugu
|
lehen
argiarekin batera?
|
|
|
ateismo maltzurraren aurka baldintzarik gabeko militantzia erakutsiz. Izan ere, ohiko hiletak intimitatean ospatu ondoren, urte erdiko gaua igaro ondoren
|
lehen
argiarekin batera agurtu eta ehortzi zuten haurra, era sinbolikorik gogoangarrienean?, beste ospakizun bat izan dute etxeko beroan, lurreko miseriak utzi dituen aingerutxoaren omenez: afaritxo bat, bizinahiaren eta bizipozaren erakusgarri, musika eta guzti, Haendelen Aleluia. Goratzekoa da, zinez, orbetarrek erakutsi diguten fedea, probintziako eta Espainia osoko familien eredugarri?.
|
|
|
...riak beti oroituko zuen ganbaran sartu zituzteneko une latz hura, ganbaran lastaira bakarra zegoen, aitak berarentzat hartu zuena, Teofilo Maria zurezko zolan etzaten zen bitartean, bahitzaileek bakoitzari tapaki bat eman ondoren?, baita ondorengoak ere, zeinetan apenas egin ahal izan zuen lorik, baina hura baino buruan sartuago geratu zitzaion, beharbada, beste une hura, ganbaran zegoèn txikitik
|
lehen
argia sartu zenekoa, ganbarak biribil hura zuen argi iturri?, etzalekutik begiesten ari zen ikuskariak, izpi sorta urrekara hura, argiari forma eman nahian edo kono enbor batean bilduta zetorrena, ganbararen espazio iluna itxuraldatzeko, bide batez, umetako estanpa hartara eramango balu bezala, zeinean hodeien arteko zirrikituetatik antzeko izpi sorta bat azaltzen baitzen, zerutik lurrerainokoa, lurrean landatuta zegoèn ezpata bat, erramu bonetak koroatua?
|
|
|
Domingok, baina, berandu gabe jakin zuen ezen askatasun sentimendu hura egiaren alde bat zela, alde erromantikoa?, errealitate hark bai baitzuen, halaber, alde arromantiko bat: esan nahi baita
|
lehen
argitik eguzkia ezkutatzen zen arte bazegoela ontzian zereginik, batean sukaldean laguntzen, bestean ontziaren bizkar sabelak garbitzen edo motorrak ikatzez kargatzen?, izerdi eta neke, neke eta izerdi, halako moldez, non egunak leher eginda bukatzen baitzituen; zirkunstantzia hura, baina, bere buruarekin egindako apustu bat bezala bizi zuen Domingok, hutsetik hastea ernagarri eta kitzikagarri eg... esan nahi baita Domingoren erabakiak jarrera erromantiko bat zuela oinarri, errealitate arromantikoari bere berniza ematen ziona; Domingo, izan ere, aberaskume bat zen, bizitzan erosotasun eta erraztasun guztiak izan zituena:
|
|
|
agindua, gainera, ezin zorrotzagoa zen, orduantxe bete beharrekoa, egunsentian, eta hala, handik gutxira, hogeita lau gizonez osatutako pelotoiak itsasertzeko pasealekuan barrena ekin zion, aurretik hamabi preso, guztiak gizonezkoak? zeramatzatela;
|
lehen
argiaren isiltasunean, ibiltarien oinotsak ez ezik, presoen tartekako hasperenak ere entzun zitezkeen, baita ahapeka ari zirèn bizpahiruren xuxurlak ere, otoitzean, ziurki?, pelotoiko anarkisten aldikako hainbat oihu eta iruzkinekin batera, harik eta pelotoi buruak gelditzeko agindua eman zuen arte.
|
|
|
“Marino, hik dituk potrok”. Bada gorputzaren beste atalen bat bilatzen hasi beharrean gara,
|
lehen
argi ez zuenarentzako orain garbi geratu baita potroek ez dutela zerikusirik ausardiarekin.
|
|
|
Baina hor ere kritikoak ez ziren ados. Alderdiko batzar nazionala hasi baino
|
lehen
argi utzi zuten ez ziotela botorik emanen, haren ustez, ez delako Gipuzkoako EAko isla.
|
|
|
Batzuek aldi baterako banaketa egin baino
|
lehen
argi izaten dute zein izango den prozesuaren amaiera; bikotekide horiek formula hori proposatzen dute euren bikotekideei harremanaren amaiera samurtzeko, etorriko dena egokitzen joateko: behin betiko banaketa.
|
|
|
Baita taldeburuak hitza bete ere, Domingok biharamun goizeko lehen orduan jakin baitzuen, bere taldekideekin batera, jakin beharrekoa: agindua, gainera, ezin zorrotzagoa zen, orduantxe bete beharrekoa, egunsentian, eta hala, handik gutxira, hogeita lau gizonez osatutako pelotoiak itsasertzeko pasealekuan barrena ekin zion, aurretik hamabi preso –guztiak gizonezkoak– zeramatzatela;
|
lehen
argiaren isiltasunean, ibiltarien oinotsak ez ezik, presoen tartekako hasperenak ere entzun zitezkeen, baita ahapeka ari zirèn bizpahiruren xuxurlak ere –otoitzean, ziurki–, pelotoiko anarkisten aldikako hainbat oihu eta iruzkinekin batera, harik eta pelotoi buruak gelditzeko agindua eman zuen arte.
|
|
|
...oroituko zuen ganbaran sartu zituzteneko une latz hura –ganbaran lastaira bakarra zegoen, aitak berarentzat hartu zuena, Teofilo Maria zurezko zolan etzaten zen bitartean, bahitzaileek bakoitzari tapaki bat eman ondoren–, baita ondorengoak ere, zeinetan apenas egin ahal izan zuen lorik, baina hura baino buruan sartuago geratu zitzaion, beharbada, beste une hura, ganbaran zegoèn txikitik
|
lehen
argia sartu zenekoa –ganbarak biribil hura zuen argi iturri–, etzalekutik begiesten ari zen ikuskariak –izpi sorta urrekara hura, argiari forma eman nahian edo kono enbor batean bilduta zetorrena, ganbararen espazio iluna itxuraldatzeko, bide batez– umetako estanpa hartara eramango balu bezala, zeinean hodeien arteko zirrikituetatik antzeko izpi sorta bat azaltzen baitzen, zer... Credo in unum Deum; esan ere, halaxe esan baitzuen Teofilo Mariak esaldi hura, bere artean ahoskatua –mutua eta ahotsik gabekoa, beraz–, ezpainen mugimenduari ederki antzeman zekiokeen arren; estanpak argi eta garbi bilatzen zuen, bere elementuen bidez, Jainkoaren esentzia, esanahiz betea, bere ezaugarririk muinekoenak –guztiz sinbolikoak– euskarri:
|
|
|
Domingok, baina, berandu gabe jakin zuen ezen askatasun sentimendu hura egiaren alde bat zela –alde erromantikoa–, errealitate hark bai baitzuen, halaber, alde arromantiko bat: esan nahi baita
|
lehen
argitik eguzkia ezkutatzen zen arte bazegoela ontzian zereginik –batean sukaldean laguntzen, bestean ontziaren bizkar sabelak garbitzen edo motorrak ikatzez kargatzen–, izerdi eta neke, neke eta izerdi, halako moldez, non egunak leher eginda bukatzen baitzituen; zirkunstantzia hura, baina, bere buruarekin egindako apustu bat bezala bizi zuen Domingok, hutsetik hastea ernagarri eta kitzi... esan nahi baita Domingoren erabakiak jarrera erromantiko bat zuela oinarri, errealitate arromantikoari bere berniza ematen ziona; Domingo, izan ere, aberaskume bat zen, bizitzan erosotasun eta erraztasun guztiak izan zituena:
|
|
|
Gaurkoan, hala ere, berri on batekin gatozkizue, hain da ezohikoa orbetarrek eman diguten etsenplua une latz honetan, lehen ere, une gozoagoetan, ohituta gintuzten bezala, beren jarrerarekin eta beren eguneroko praxiarekin –Nazario Orbe jauna Artzain Onaren kofradiako ohorezko presidente izendatu zuten orain dela urte batzuk– ateismo maltzurraren aurka baldintzarik gabeko militantzia erakutsiz. Izan ere, ohiko hiletak intimitatean ospatu ondoren –urte erdiko gaua igaro ondoren
|
lehen
argiarekin batera agurtu eta ehortzi zuten haurra, era sinbolikorik gogoangarrienean–, beste ospakizun bat izan dute etxeko beroan, lurreko miseriak utzi dituen aingerutxoaren omenez: afaritxo bat, bizinahiaren eta bizipozaren erakusgarri, musika eta guzti, Haendelen Aleluia.
|
|
|
Azkenean, biharamun goizeko
|
lehen
argiarekin batera eraman zuten Benjamin Maria bere gelatik, seme alabak lotan zeudela, lotan edo, etxeko neskameen ardurapean, izeba Ernestinak haurra saski batean egokitu eta izara zuri batean bildu ondoren –etxeko arrosa zuriz egindako koroa bat ere ipini zion izebak haurrari, inozentzian bizi izan zenak, baita zoritxarreko zoritxarrean ere sarri, zorionaren erregetasuna lortuko zuelakoan,...
|
|
|
...2013, baina bai kontzientziarekin lasai, agidanean, edo lasai samar gutxienez, nahiz eta nekez aitortuko zuen inork gauzak beste modu batean ere egin zitezkeela, baita beste mila modutan ere, hemen xehetasun bat aldatuz eta han beste bat; ez zeuden, ez, pozik, eta, hala eta guztiz ere, aita kalonjea pozik zegoela esan zitekeen, poz pozik ere bai, beharbada –gazteagoa ere ematen zuen, zimurrak
|
lehen
argiaren argitan ezabaturik–, jakin ez bere betebeharra ongi bete izanaren sentipena orduantxe bereganatu zuelako –isipua primeran dantzatzen zuen behinik behin, gotzain baten solemnitatearekin–, edo oroimenean, artean ere, dir dir egiten sumatu zuelako haurra agurtu aurreko esaldia –dikzio onaren perla eta goi oratoriaren altxorra–, bere burua inkontzienteki gorestera er... Amak ere –Reginak– egiteko haiek guztiak muga bat bezala hartu zituen –berak bakarrik zekien zenbat sufritu zuen afera harekin! –, bere bizitza birkonpontzeko eta bere egunerokotasunari aire berri bat emateko garaiz baitzebilen, ausaz, senarrak inoiz esan eta Reginari buruan iltzatuta geratu zitzaiòn esaldiaren gainetik:
|
|
|
Aita –Nazario– ziur zegoen, exekutibo on bat bezala, hartutako erabakiez; horregatik, egiteko haiek bukatu zituenean, halako lasaitu bat hartu zuen, begitartean ere argi eta garbi igarri zitzaiona; nork zekien, gainera, haurra aingeru bihurtu ez ote zen, ororen buruan, aingeruak hitzezkoa behar bazuen ere, ezinbestean?, horregatik esan baitzuen Nazariok, aita kalonjeak bere egitekoa egin ondoren: "
|
Lehen
argia piztu da, bai, eta lehen argiak eraman dezala". Nazario, baina, negozio gizona ere bazen, eta, azkenean, barruan lotan zuèn ekonomialaria piztu zitzaion ziurrenik:
|
|
|
Aita –Nazario– ziur zegoen, exekutibo on bat bezala, hartutako erabakiez; horregatik, egiteko haiek bukatu zituenean, halako lasaitu bat hartu zuen, begitartean ere argi eta garbi igarri zitzaiona; nork zekien, gainera, haurra aingeru bihurtu ez ote zen, ororen buruan, aingeruak hitzezkoa behar bazuen ere, ezinbestean?, horregatik esan baitzuen Nazariok, aita kalonjeak bere egitekoa egin ondoren: " Lehen argia piztu da, bai, eta
|
lehen
argiak eraman dezala". Nazario, baina, negozio gizona ere bazen, eta, azkenean, barruan lotan zuèn ekonomialaria piztu zitzaion ziurrenik:
|
|
|
–Ez al zaizu iruditzen haurrak, urte erdiko gaua bizi ondoren, bere egunsentia merezi duela? Asmo horrekin ehortziko baitugu
|
lehen
argiarekin batera...
|
|
|
Imbolc deitzen zioten sasoiko festari. Otsail
|
lehenak
argi festa zuen berekin. Eguna luzatzearekin jabetzeko, bart ilunabarretik etxeko leiho guztietan kandela bana piztu ohi zuten antzinatean.
|
|
2010
|
|
|
Animalia fosforeszenteak agertu ziren.
|
Lehen
argi izpiak. Gero eta argiago.
|
|
|
Izan ere, aita eta Heinrich sukar batek menderatuta bezala ibili ziren handik aurrera, buruan soldadu automata hura besterik ez balute bezala. Lana beltz egiten zuten, zinez, igande eta jaiegunetan batez ere,
|
lehen
argitik azken argiraino. Eta Schultz agurgarriak jainkozko debekua oroitarazten zienean?. Jainkoak atseden hartu zuen zazpigarren egunean, eta zuek ere berdin egin zenukete??, aita semeak ez ziren hitzik gabe geratzen:
|
|
|
|
Lehen
argi izpiek zure azalaren ostertza moretzen dute.
|
|
|
Nire
|
lehen
argi diseinua, Argiaren Lorategia izeneko lanpara
|
|
|
Goizeko
|
lehen
argia
|
|
|
Izan ere, aita eta Heinrich sukar batek menderatuta bezala ibili ziren handik aurrera, buruan soldadu automata hura besterik ez balute bezala. Lana beltz egiten zuten, zinez, igande eta jaiegunetan batez ere,
|
lehen
argitik azken argiraino. Eta Schultz agurgarriak jainkozko debekua oroitarazten zienean —‘Jainkoak atseden hartu zuen zazpigarren egunean, eta zuek ere berdin egin zenukete’—, aita semeak ez ziren hitzik gabe geratzen:
|
|
|
Hori eta jan edana, noski. Gurea bezalako filantropiak ez daude ondo ikusiak, ez gaituzte merezi dugun neurrian estimatzen, zer esanik ez demokraziaren izenean agintari dauzkagunok, baina Bedaiopen hasi da etorkizun hobe baten
|
lehen
argi izpia izan daitekeena pizten. Herri honetako udalak, azkenean, merezi duen errekonozimendura iristeko lehenengo urratsa egin du eta aurten urteroko diru laguntzaren kopurua ehunetik berrogeita hamarrean igo du.
|
|
|
Roberto, ez dramatizatu.
|
Lehen
argi esan didazu biharko bileran ezer gutxi egin ahal izango dugula, ez bada abokatuen txostena onartu eta kitto. Gainera ez al daukazu gogorik Irantzu eta supergizonari gertatutakoaz jakiteko?
|
|
|
|
Lehen
argirik gabeko satelite itzalia nintzen, orain gorputz zelestea bilakatu naiz.
|
|
|
Egun batean, nekazari horietako bat
|
lehen
argi xirrintarekin abiatu da bere alorretara, eta urrezko pieza bat bilatu du bidean. Iluntzean, umore ederrean, bere fortuna onaren berri eman dio Nasreddini.
|
|
2011
|
|
|
Masokismoan heziak izan gara.
|
Lehen
argi zegoen, erligio katolikoak sufrimenduaren eta sakrifizioaren apologia egiten zuen, baina gizarte modernoan dena plazera dela saltzen digute, dena dela libertatea, aisia, eta" orain eta hemen" a. Eta gezurra da.
|
|
|
Behin batean,
|
lehen
argiak gau epel eta ederraren iluna urratu, eta tenplu gorde batean sartu zen uso bat, hegan eta hegan. Pareta guztiek ispilu batzuk zituzten apaingarri, eta bakoitzean arrosa bana ikusten zen, aldarearen erdian opari gisa kokatuta zegoenaren isla.
|
|
|
Egunsentiak arrosa hatzez eman dio neguko eguzkiari irteera, Santikurutzeko muino elurreztatuen gainera.
|
Lehen
argiarekin jagi da Fool, eta erreka barrenean dabil, kanabera eta asunen artean, elur eta izotz guneak zapaldu eta landareetako antzigarra astinduz. Bera ez da morroia, ez da jan, lan eta lo bakarrik egitera mugatzen.
|
|
|
05:00 Atzo 23:00ak aldera ilundu zuen eta gaur jada 04:00etan
|
lehen
argi printzak azaldu dira. Zenbat eta iparralderago, udan gaua motzagoa eta eguna luzeagoa.
|
|
|
Eta egunaren
|
lehen
argi izpiekin, goizeroko pauso hotsak entzun orduko, zegoen tokitik jaiki eta kaleko atea zabaldu zuen.
|
|
|
Esku argia itzali, eta harlangaitzezko paretako huntzak bisitatzen duen leihatilak oparitzen dion eguerdi hurbil eta gozoaren
|
lehen
argiaz baliatzen hasi da Jose Santos ganbaran. Gogorapen eta agiriak josten dabil; aramua ematen du, hariarekin zetazko mihisea moldatzen.
|
|
|
Haien buru gainean izarrak kukutzen hasiak dira. Ekialdera,
|
lehen
argi errainuak sarri zaurituko du zerua. Gibelaldean, suge argitsua herrestan ari da mendiaren hegian.
|
|
|
Oheratu baino
|
lehen
argi elektriko handia izanez gero, 90 minutu inguru murrizten da melatonina jarioa, argi leun batekin alderatuta. Harvardeko Unibertsitatearen ikerketa baten arabera (Boston, AEB).
|
|
|
Denera, 5.000 musikari bildu ziren. Auroroak
|
lehen
argi izpiekin batera atera ziren kalera. Goizeko 7:00etan herriko alkatearen agurra jaso zuten, eta hasiera eman zioten ospakizunari.
|
|
|
Lidice herritik atera da
|
lehen
argiekin. Irteterakoan, gerran hildakoen omenez eraikitako monumentutik gertu pasatu da.
|
|
|
Gaua aurrera zihoan eta egunsentiaren
|
lehen
argi gorrixkak pizten ari ziren ekialdetik. Basoak tokia utzi zion zelaiari, eta elurrak belarrari.
|
|
|
Biharamunean, gazteak goiz jaiki ziren, azkar gosaldu eta egunaren
|
lehen
argi printzekin utzi zuten Losako etxea. Neskame batek, ordea, estudiantearen gelan gertatutakoa kontatu zion etxeko jaunari eta honek bere semeak bilduta honela esan zien:
|
|
|
Haietarik duenean xoriez esker guti du. Haien ondotik dabil xokoz xoko, landaz landa, sasiz sasi, bai arratsetan iluna osoki belztu artean, bai goizaldera
|
lehen
argi xirrixtak agertu diren bezain laster. Bana bertze, ilargirik gabeko gauetan hontza ari da ehizan oren bat eta erdi gauaren lehen burutik, orobat bertzetik.
|
|
|
eta aratza da ekaineko
|
lehen
argi bizia
|
|
2012
|
|
|
Egunsentia, bat bateko argi eder batez lehertua. Sargori egiten zuen
|
lehen
argi txintekin. Errogatiben abiapuntura heldu naizenean, San Martin baselizaren inguruan bildutako jendea niri begira gelditu da.
|
|
|
Egunsentiaren
|
lehen
argi txintarekin batera atera zen bere paillotetik nakarrezko kutxatilarekin, zintzurra gora eta behera unearen garrantziagatik. Baina segituan hartu zuen lasaitua.
|
|
|
Ez ditut begiratu gura, tristezia ematen dit beraien itxurak, eta ilundu egiten beraien
|
lehen
argiaren oroitzeak.
|
|
|
Atzera ere lo hartzen saiatu da, baina, lehengo mamuek erasotzen diote, behin eta berriz, eldarniotan. Hortaz, arnasa sakon hartu, lasaitzen saiatu, eta begiak zabalik geratu da, ate leihoen zirrikituetatik sartuko diren
|
lehen
argi izpien zain, oraindik ere izuikaratan daukan lokamutsa oroitzen duen bitartean.
|
|
|
Egunaren
|
lehen
argi printzak ez die ikuspegia handitu. Lainoa nagusi da beti bazterretan.
|
|
|
jaiotze liturgikoa.
|
Lehen
argi okaztagarriz. Sufrimendu osoaz zulaturik.
|
|
2013
|
|
|
«Tunel batean gaude baina ez dezagun etsi. Hasi gara irteerako
|
lehen
argi printzak ikusten». Askotan entzun diegu ponpoxo esaten.
|
|
|
Ilargi betea goratu zen, goizeko
|
lehen
argiekin, baso gainera.
|
|
|
Beraz, bi begiraleen eraisteak gaua zuen, harresietakoak ohar ez zitezen, baina bolboraren garraioak, berriz, egun argia, bertzeak bertze harresietakoak mesfida ez zitezen. Bi egitekoak ezkondu ahal izateko, genuen lana argi hastea baino lehentxeago abiatu eta egunaren
|
lehen
argiekin batera bururatu.
|
|
|
Egunaren
|
lehen
argiekin, oreinak Altubeko basora sartzen dira, hausnar egiteko eta berotik babesteko.
|
|
|
Aitzitik, lan honetan bildutako datuen arabera, Espainiako GLOa erdira murriztu da 2008 eta 2012 bitartean. Egunean dolar bat baino gutxiagorekin bizi diren pertsonen kopurua murriztea Milurtekoko Garapen Helburuetan
|
lehena
argia da: Muturreko pobrezia eta gosea errotik kentzea. Alboan adierazi du egunean dolar batekin baino gutxiagorekin bizi diren pertsonen kopurua murriztea lortu dela, eta «azkenean herri osoek edateko ura dute».
|
|
|
Urriaren 20an,
|
lehen
argi txintarekin, rancheria bat bisitatzera abiatu zen. Soldaduak ikusi orduko ihesari eman zioten rancheriako biztanleek, baina Arrillagak bake keinuak egin eta hurbiltzen joan ziren pixkanaka.
|
|
2014
|
|
|
Denek txapelketaren trabesa eta betegintzarrea onartzen dute. Horren abertzaletasuna da
|
lehen
argia.
|
|
|
Lehen bazterrek gure intimitatea eraikitzen dute, barne barnetik beztitzen gaituzte, eta, bizi guzirako gure baitan daramatzagu eta garenaren parte sakona dira. Egunaren ondotik dator gaua eta gauaren ondotik eguna, mitologiak argia eta iluna, ikus ditaizkeenak eta ezin direnak ikusi, izaki berezi eta mitoz bete ditu biziaren
|
lehen
argi izpitik gaur den egun arte! Euskal mitologia lurrak du kontzentratzen eta iduzki eta ilargia lurraren alabak dira, eta ez alderantziz, lurrak denak biltzen ditu, lur gaina biztanleez betea bada lurpea eta leze sakonak, gaina bezain aberats agertzen zaizkigu.
|
|
2015
|
|
|
Mende askotako eztabaida zen. Greziar filosofoen garaian, Enpedokles izan zen
|
lehena
argiak abiadura finitua zuela proposatzen. Baian Aristotelesen ikuspegia izan zen gehien zabaldu zena:
|
|
|
Kanalaren ahora iritsi naizenean, panelaren ondoan geratu naiz, zubi aldera begira. Herriko etxeetan
|
lehen
argiak pizten hasita zeuden, eta plaza aldeko farolena ere nabaritzen zen kale nagusiko hormetan. Baina pasierari amaiera eman, plazako taberna atariko mahaietako batean eserita zerbait hartzeari uko egin, eta pagadiko bidea hartu dut.
|
|
|
Gerard: Dena dela, lasai,
|
lehen
argiarekin alde egin behar dut, eta ez dira pare bat ordu baino askoz gehiago faltako. Sofan egin dezakezu lo.
|