|
2001
|
|
|
Honesto-k Tolosa-ra bidali zuen, gaur egungo FrantziakoTolosara?. Han apezpiku izendatua izan eta gero, Iruñera itzuli zen eta bertakoelizbarrutiaren
|
lehen
apezpikua izan zen. Baina gure Ferminek ez zuen Iruñeanasko iraun, laster lur berriak ezagutzeko irrika izan baitzuen.
|
|
2004
|
|
|
Giroa ere hala gogortu zen. Gipuzkoako
|
lehen
apezpikuak, Font i Andreuk, ikusi behar izan zuen nola detenituen senideak eta lagunak Artzain Onaren katedralean entzerratzen ziren.
|
|
2005
|
|
|
Gazteizeko Paskual (†1339), frantziskotarra Txinan izan den lehen apeza eta hango lehen martirioa. Juan de Zumarraga (†1548) Mexikoko
|
lehen
apezpikua, indioen gerizatzalea; Amerikak zor dio lehen inprimategia, indiozko lehen liburua eta indioentzat sortu lehen kolejioa. Jose Antxieta jesuitak (†1597) Sao Paolo hiria sortu zuen 44 urte pasatzen zituela Brasilen, tupi guarani mintzairaren lehen gramatika egin zuen.
|
|
2010
|
|
|
1663 garren urtean, Francois Laval hiriko
|
lehen
apezpikuak erabaki zuen apaizgaitegia eraikitzea.
|
|
2014
|
|
|
1539an baizik ez zen hori onartua izan Erromako baimenarekin. Ideki bidea bururadino eraman zuen,
|
lehen
apezpiku Indioak ere egiten zituela.
|
|
|
Jesusek sortu zituen apostoluak,
|
lehen
apezpikuak. Jondoni Paulok lehen apezak.
|
|
|
Aspaldiko kondaira batzuen arabera, Palestinatik etorri omen zen lehen mendean berean. Beste paper zahar askok diotenaz, hirugarren edo laugarren mendekoa ditake izaitekotz eta Arleseko
|
lehen
apezpikua izana. Eliza bera dena xaharberritua hamabigarren mendean.
|
|
|
Bi lehen horiek erromanikoak, beste biak gotikoak. Hor biltzen ziren
|
lehen
apezpikuaren inguruko kalonjeak. Eta baziren ainitz, denbora batez segurik.
|
|
2015
|
|
|
Gain hartatik Pirinioko merinia abantzu osorik bistaratzen da, Amadeorena. Leiretik ongi hurbil, eta Usuneko beste alderdian, Done Petri, Opilanok kontsakraturik,
|
lehen
apezpiku eta lehen eliza ezagunak Nafarroan, bultzada musulmanaren ondotik.
|
|
|
Badu jadanik 20 urte emazteak apez ordenatuak direla eliza anglikanoan, eta munduan barna barreiatuak diren 70 milioi anglikanoen artean badira jadanik emazte apezpikuak. Baina Libby Lane
|
lehen
apezpiku emaztea da Ingalaterran berean. Lurralde horretan apezen herena jadanik emazteak dira, eta azken bost urtetan ordenatu direnen erdiak emazteak dira.
|
|
2017
|
|
|
Espainolak iritsi aurretik, gai izan ziren inkei aurre egin eta menpe ez erortzeko. Haien izaeraren adibide argia izan liteke geroago uharte horretan atxilotu eta herio zigorra eman ziotela Vicente de Valverde, Cuscoko
|
lehen
apezpikuari (1541).
|
|
|
Mezkita karrika Abiltasen; hilobiak lerrokatuak Bilbo eta Iruñako bi elizetan; bi gakorekin hesten ziren herriko kutxak Azkonbegiko eta Lukuko elizetan; zurezko eliza bat, 19 mendean hartu argazkitan Bizkaian; elizak gerla gotorleku ziren lekukoak Lekorne, Domintxine, Uharte hiri eta beste eliza batzutan; mendez mende zenbat aldaketa izan duten gure elizek, Donamartirikoa lekuko; Baionako lehen kolegioa Santandresko elizari datxikola; Euskaldun famatu zenbait: Azpilkueta Karrantza kardinala, Gasteizeko Frantses, Zumarraga Mekzikako
|
lehen
apezpikua; Lavigerie, Elakuria Salbador erail apeza, Angolako" mère Teresa" eta beste. Oren bat eterdi iraunen du nonbait han mintzaldiak.
|
|
2018
|
|
|
Hantxe, Rekaredo katolizismora bihurtu zen Toledoko III. Kontzilioan, topo egiten dugu Iruñeko
|
lehen
apezpiku ezagunarekin: Liliolo.
|
|
|
" discipulo de San Juan Bautista, luego del Salvador y despues del apostol San Pedro, a los veinte y dos años de la muerte de Cristo predico en Pamplona". Egile berberak dio San Saturninok Lizarran ere predikatu zuela eta, Iruñeko patroiak, halaber, San Fermin bataiatu eta Iruñeko
|
lehen
apezpiku izendatu zuela. bere Cronica liburuan idatzi zuenez, hiria Wamba eta Alona errege erreginek sortu zuten, eta horregatik, Bambalona izena eman zioten.
|
|
|
Iruñeko elizako
|
lehen
apezpiku ezaguna Liliolo izan zen, Toledoko 589 urteko kontziliora joan zena. Honela jasoa dago agiri batean:
|
|
|
Iruñekoa da elizbarruti zaharrena, VI. mendetik landa dokumentatua. Itxura guztien arabera,
|
lehen
apezpikua lehen edo hirugarren mendekoa zen.176 Gipuzkoa erdialdea Iruñeko elizbarrutian zegoen.
|
|
|
Gela txipi batean sarrarazi ninduten, zeinaren atea itxi baitzuen mugazainak. Murruak Jaun Done Satordi Nafarroako lehen apostoluaren eta San Fermin Iruñeko
|
lehen
apezpikuaren irudiek tapizatzen zituzten. Mahaian bidaiarien izenak idatzi behar ziren liburua zen zabalik.
|
|
|
Errobi bazterreko ibilaldia segitu nuen, bakarrik. Erreka honek eginbide handia du San Leonen, baionesek ohoratzen duten
|
lehen
apezpikuaren, kondairan. Lapurdum, X. mendearen hasieran, normandiarren eskuetan zen eta, orduko kronikak sinetsi behar baldin badira, euskaldunek barbaroak gogorki ehizatzen zituzten.
|
|
|
Elizbarrutiek aski ongi erakusten dute zein ziren gure probintzien lehengo eremuak eta Erdi Aroan zituzten muga politikoak. 980an, Arsius Lapurdiko
|
lehen
apezpikuaren agiri batek bere elizbarrutian ezartzen ditu Baztango ibarra Belateko leporaino, Malerreka, Gipuzkoako Hernani eta Donostialdea, Santa Maria Aroztengoraino. Horrek frogatzen du Frantzia eta Espainiaren arteko mugak anitz mugitu direla eta finkaturik izan diren printzipioa nagusikeriazkoa dela." Pirinioak Ebron hasten eta Aturrin bukatzen dira", erraten zieten lehengo euskaldunek erromatarrei.
|
|
|
Jaun Done Satordik, Tolosa Okzitanian martirizaturik, Honesto apaiz bizkaitarra ukan zuen ordezko hiri honetako apezpikutzan. San Fermin, nafarrek
|
lehen
apezpikutzat gurtzen dutena, honen dizipulua izan zen. Mendiko senatari baten semea zen.
|
|
2019
|
|
|
Orduantxe heldu zion Guilhermek izena eman zion ezpatari, eta keinu honek ondoriorik latzenak eduki ahal izan zituzkeen, bere kideak tartean jarri izan ez balira, eta gorputzen mugimenduak baino gehiago kide horietako batek esan zituen hitzak jarri ziren tartean, Gilbertok esan zituenak, hain zuzen, bera baitzen saldo horretan guztian, interpretariek berek baino areago oraindik, latinez aise hitz egin zezakeen bakarra, eklesiastiko nagusia zenez, eta goi mailako ikasketak zituenez, eta hauxe izan zen esan zuena, Jauna, egia da Guilherme Vitulok esan berri dizuena, gurutzatuak ez direla hemen geldituko, baina ez ditu aipatu uko hori ematera eraman dituzten arrazoi materialak, tira, hor konpon, hala ere gutariko batzuek erabaki dugu hemen gelditzea, eta horiek hemen ikusten dituzunak dira, horretarako etorri gara, ordezkari, Gil de Rolim, Ligel, Lichertes, La Corni anaiak, Jordan, Alardo, Henrique eta ni neu, denetan ezdeusen eta apalena, zure zerbitzari. Hain pozik gelditu zen On Afonso Henriques ezen bat batean ezabatu baitzitzaion amorrua, eta, hantxe bertan aurreiritzi hierarkikoen gainetik pasatuz, Gilbertorengana joan eta besarkatu egin zuen, bide batez Guilhão nazkagarriari bere destaina erakutsiz, horrek bai gaitzizena merezia, eta ozenki esan zuen, Erabaki hori hartu duzunez, zeu izango zara Lisboako
|
lehen
apezpikua hiria kristaua izango denean, eta zuek, nirekin gelditzea erabaki duzuen jaun horiek, seguru egon zaitezte ez duzuela nire eskuzabaltasunari buruzko kexarik izango, eta hau esanik bizkarra eman eta dendan sartu zen. Horrela bereizi ziren urak, hau da, Guilhão anparorik gabe gelditu zen, baita bere fraideak ere, hiru urrats zuhur jarri baitzituen elkarren artean, begiratzen zuelarik, mesfidati, ahuntzaren hankaren edo akerraren adarraren seinalerik ote zegoen astapotro ausarti eta, orain, garaitu harengan.
|
|
2022
|
|
|
Oloroneko elizbarrutia ere hein bat goiztiarra dugu.
|
Lehen
apezpiku ezaguna, San Grat, sortzez Lixozekoa, Zuberoako mugan, 506ean agertzen da Agdeko kontzilioan. Zuberoa Elizaz Oloroneri loturik egonen zaio Frantziako Iraultzaraino, salbu XI. mendeko zati batean, hor bulta batez Akizeri lotuko baita, Bearnoko bizkondetik askatu nahiz.
|