|
2002
|
|
|
Eta alderantziz, desberdintasun soziala areagotu dezaketen baldintza berriak agertzen dira: langabezia masiboa,
|
lan
prekarietatea, etab.
|
|
|
Egoera hori ahalbidetzen duten aldagaien artean daude, besteak beste, heziketa maila, lagunen eta familiaren elkartasun sareak edukitzea edo ez, eta
|
lan
prekarietatea ezagutu aurretik pertsona horrek zituen bizi baldintza materialen eta, habitat, aren aberastasun edo txirotasuna (Martínez eta Simón, 1997: 67).
|
|
|
Lan faktoreek gutxiago pisatzen dute kontsumitzeko, baina, horien artean, hauek dira pisu handiena dutenak: lanaren arriskua, gaueko lana, errutina, gaizki ordaindua sentitzea, nagusiekiko pozik ez egotea eta
|
lan
prekarietatea. Azterketaren beste ondorio bat da langileek egindako prestakuntza eta informazio eskariaren eta enpresek jasotzen dutenaren arteko desberdintasun handia, askotan nulua izan baita.
|
|
2003
|
|
|
Hainbat arrazoirengatik eskatzen dituzte abalak erakundeek, baina, funtsean, bi kasu hauetan eskatzen dute:
|
lan
prekarietatea, zabor kontratuak edo eskatutako maileguaren zenbatekoa etxebizitzaren tasazio balioaren% 80 baino handiagoa izatea. Abal emaileen egoera:
|
|
2004
|
|
|
“Merkataritza justiziarekin” kanpainaren barruan Intermónek antolatu duen “Moda eta lana” jardunaldiak ehungintzako enpresen erantzukizunean parte hartzen duten alderdi guztiak bildu nahi ditu, beren hornitzaileek garapen bidean dauden herrialdeetan dituzten langileekin. Intermon en arabera, gaur egungo globalizazio ekonomikoaren testuinguruan, jantzigintzaren sektoreko lehiakortasuna handitzeak “milioika langile”
|
lan
prekarietatea eragiten du ekoizpen katearen amaieran, ‘azkarragoa, merkeagoa eta malguagoa’ printzipioetan oinarritutako ereduan harrapatuta. GKEak azken asteetan ehungintzari buruz argitaratutako hainbat txostenetan adierazi duenez, sektoreko konpainia nagusiek “aurrerapen handiak” lor ditzakete ekoizpen eredu hori aldatzeko eta erantzukizun sozial korporatiboan eta etikan oinarritutako kudeaketa ezartzeko.
|
|
2005
|
|
|
Arloko sailburuak, Ana Agirrek, adierazpen gogorrak egin zituen sektoreko langileriaren aurka, inolako lotsa izpirik sentitu gabe," pribilegiatu" hutsak direla esanez. " Pribilegiatu" horiek soldata eskasak dituzte,
|
lan
prekarietatean bizi dira eta aurrerantzean igande eta jaiegunetan lan egin dute, horrela sektoreko langile orok gizarte eta familia bizitzarako duen eskubidea urratuz. Agirre sailburuak sei zifrako soldata, auto ofiziala eta zereginik gabeko asteburuak dauzka... prest egongo ote litzateke egungo lana utzi, dendari kargua hartu eta igande eta jaiegun batzuetan lan egiteko?
|
|
2007
|
|
|
" Hirigintza eta espekulazio fenomenoaren aurrean ardura eta esperientziak azaltzeko topaleku". Horren ildotik, hirigintza jarduera eta espekulazioarekin lotuta," egungo garapen sistema,
|
lan
prekarietatea, kontsumoa, garraio makroazpiegitura berriak, zentral termiko berrien eskutik doan energia kontsumoaren haztea, turismoaren neurri gabeko haztea eta golf zelaiak edo vela lako ekintza ludiko baztertzaileak" salatu dituzte. ¿ De quien es la calle, bideoa izango da gaur ikusgai, 18:30ean, eta, La lucha contra el aparcamiento de de Eladio Perlado (Burgos) berbaldia.
|
|
|
Egoera konpontzeko, Luxenburgoko lehen ministro eta Eurotaldeko Finantza ministroa den Jean Claude Juncker enpresak irabaziak modu orekatuagoan banatzearen aldeko apustua egin du.
|
Lan
prekarietatea Bruselako txostenaren arabera, gainera, Espainia da lan prekarietate handiena duen Europako herrialdeetako bat. Haren datuen arabera, 25 eta 29 urte bitarteko Espainiako langileen erdiek aldi baterako kontratua dute, EBko batez bestekoaren bikoitza.
|
|
|
Egoera konpontzeko, Luxenburgoko lehen ministro eta Eurotaldeko Finantza ministroa den Jean Claude Juncker enpresak irabaziak modu orekatuagoan banatzearen aldeko apustua egin du. Lan prekarietatea Bruselako txostenaren arabera, gainera, Espainia da
|
lan
prekarietate handiena duen Europako herrialdeetako bat. Haren datuen arabera, 25 eta 29 urte bitarteko Espainiako langileen erdiek aldi baterako kontratua dute, EBko batez bestekoaren bikoitza.
|
|
2008
|
|
|
Egoera askok dute, zoritxarrez, emakume izena eta guztiak bidegabeak dira.
|
Lan
prekarietateak emakume izena du, hiru emakumetik batek aldi baterako kontratua duelako. Langabeziak emakume izena du, emakumeen langabezia tasak gizonezkoena bikoizten duelako.
|
|
|
Gainera, fusio naturala izatekotan beste biekin batera izan luke, alegia, Arabako Vital Kutxarekin eta Nafarroako CANekin. Lan arloari eta sindikalgintzari begiratzen badiogu, CCOOekin negoziatutako proiektuak ez zion heltzen
|
lan
prekarietateari eta ezta azpikontratatuei ere. Bestalde, larria zera da, proiektuak ez zuela kontuan hartzen negoziazio kolektiborako euskal eremua, Espainiakoari begira zegoen kutxentzat merkeagoa izango zelako eta Espainiako Estatuko sindikalgintzarentzat errentagarriagoa.
|
|
|
Pobrezia ondasun eta baliabide gabeziak, bizitzari duintasunez aurre egiteko zailtasunek eta gizarte inkomunikazioak zehazten dute, Caritasko Víctor Renesek bere hitzaldian esan zuenez. Gaur egun, “pobreziaren aurpegia”
|
lan
prekarietatearen edo guraso bakarreko familien eskutik doa, eta horrek eragin handiagoa du helduengan, emakumeengan eta gazteengan, aditu horren arabera.
|
|
|
Zein herri eredu nahi dugun agerian uzten du merkataritzak. Autoa erabiltzera derrigortzen diguten merkataritza guneak,
|
lan
prekarietatea nagusi dutenak, eta sortzen dituzten lanpostuak baino gehiago desegiten dutenak. Kontsumo eredu jakin batzuk ezarri nahi dizkigute, eta kanpotik dirua egitera etorritako enpresa batzuen kontura gure herriak hil.
|
|
|
Zein herri eredu nahi dugun agerian uzten du merkataritzak, Aralarren ustez. “Autoa erabiltzera derrigortzen diguten merkataritza guneak,
|
lan
prekarietatea nagusi dutenak, eta sortzen dituzten lanpostuak baino gehiago desegiten dutenak. Kontsumo eredu jakin batzuk ezarri nahi dizkigute, eta kanpotik dirua egitera etorritako enpresa batzuen kontura gure herriak hil.
|
|
|
Beste batzuetan gazteei nagiak edota konpromisorik gabekoak izatea egozten bazaigu, kasu honetan lan istripu gehiago izatea arreta gutxiago jartzearen ondorioa dela esango da. Inork gutxik nabarmenduko du istripu gehien pairatzen dugunok
|
lan
prekarietate gehiago pairatzen dugun berak garela. Injuve k (Espainiako Gazteria Institutua) onartu duenez «lan istripu tasa adinarekiko kuasi perfektua den alderantzizko korrelazioa da».
|
|
2009
|
|
|
EAJ, EB, PP eta PSEren botoekin, ezker abertzaleak lan istripuez planteaturiko mozioari betoa jarri zioten. Ez zuten konprometitu nahi izan Bilbon hildako langileei elkartasuna adierazteko, istripuak argitzeko, bide judizialera jotzen bada akusazio partikular bezala aurkezteko, edota
|
lan
prekarietatearen kontra 15 minutuko kontzentrazioa deitzeko orduan. Hori da errealitate soziala eta hori hipokresia politikoa.
|
|
|
Era berean, 2006ko martxoan, «Euskarazko hedabideen topaketa mintegia» antolatu zuten euskarazko hainbat hedabidek2 Mintegi hartako laburpen txostenean ere, lan baldintzei buruzko kezka agerian geratu zen: «Euskarazko medioetako langileek orokorrean lan baldintza txarrak pairatzen dituzte eta
|
lan
prekarietatea begi bistakoa da. Euskarri bakoitza (prentsa, irratia, telebista eta sarea) nor bere aldetik ibiltzeak ere, ez dio sektoreari mesederik egiten» (Zenbaiten artean, 2006).
|
|
|
Aldiz, alokatzeko aukeratu den etxebizitzak prezio tarte handia badu, higiezinen merkatuak alokairuaren aldeko ezaugarri batzuk ditu. Espainiako gizartearen
|
lan
prekarietatearen eta pentsamolde eroslearen ondorioz, etxebizitza txikiak alokatzeko eskaera handia dago, eta etxebizitza zabalak alokatzeko eskaera txikia. Testuinguru horretan, eraikin handi bat, hilean 1.400 euro inguru ordaindu lukeena, 1.150 euro inguru alokatzen da.
|
|
|
Pertikarik gabe orekatu ezinean, behin behineko lan kontratuen iheskortasunaren eta mailegu hipotekarioen bizitza luzeetara atxilotuak. Azkenaldian burututako etekin pilaketa masiboan elementu zentralak izan dira, hain zuzen ere, etxebizitzaren salneurrien gorakada eta
|
lan
prekarietatearen hedapena. Argiago esanda, gure txirotasun soldatek, gure lan baldintza kaxkarrek eta gure hipoteka ordainezinek ahalbidetu dute banketea.
|
|
|
Atzo, gaur eta bihar, lengileok aldaketaren motorra goiburupean gogoratu zituzten atzo martxoaren 3ko gertaerak. Izan ere, 1976an bezala, gaur egun ere
|
lan
prekarietatea eta askatasun gabezia daudela azpimarratu zuen Eva Barroso biktimen elkarteko kideak. Eta, duela 33 urte herritar askok aurrera eramandako borrokak gaurkotasun osoa duela aldarrikatu zuten sindikatuek, manifestazioa hasi aurretik.
|
|
|
" Abundantziaren erdian jasan beharreko gabetzea da Iparraldekoen pobrezia". Izan ere,
|
lan
prekarietatearen alboan, ondoko taulan, enpresen etekin izugarriak ditugu. Apaiz heterosexual batek emakume harem batean senti dezakeena ote den hori; edo antimilitarista batek gerra modernoaren lehen lerroan; edo alkoholiko ohiak herriko festetako txosnetan.
|
|
2010
|
|
|
Adierazi zuen proposatutako testuak adostasuna eta gizarte bakea lortu nahi dituela. Erreformaren “erronka handia”
|
lan
prekarietatea eta behin behinekotasun handiegia, Espainiako lan merkatuaren “arazo nagusia”, ezabatzea da. Lehendakariaren hitzaldian beste gai garrantzitsu bat Ekonomia Iraunkorraren Legea izan zen, ekoizpen eredua aldatzea helburu duena.
|
|
|
Batzuetan, pobreziak ezgaitasuna eragin dezakeela dio, eta, aldi berean, ezgaitasunak baliabide murrizketa dakar, etxebizitza eraldatzera behartzen duelako, osasun laguntza egokia edo ebakuntza kirurgikoak eskatzera, bizi kalitatea hobetzeko. ...zkarien Espainiako Batzordeak ere (CERMI) binomio horren aurka borrokatzeko eskatu du, “herritar talde honentzat gizarteratzea erraztuko duten egiturazko aldaketen” bidez. Ezgaitasunen bat duten pertsonen kontuak urriagoak izateko arrazoien artean, ikasketa maila txikiagoa dago, hezkuntza esparruan bereizkeria dagoelako, lan merkatuan sartzeko aukera gutxiago dagoelako eta langabezia eta
|
lan
prekarietatea daudelako, horrek “intentsitate handiagoz” eragiten baitie. Krisia areagotu egiten da ezgaitasuna duten pertsonengan, “soldata txikiagoak” dituztenetan eta beren egoerarekin lotutako ezohiko gastuei aurre egiten dietenean.
|
|
|
“errealitate unibertsal izatetik urrun dago, nahiz eta pobreziaren aurka borrokatzeko ezinbestekoa den hori ezartzea”.
|
Lan
prekarietateak pobrezia egoerak eta desberdintasunak areagotzen ditu Lana oinarrizkotzat jotzen da horri aurre egiteko; izan ere, lan hori egiteko baldintzen prekarietateak “pobrezia egoerak gehiago sakontzen ditu eta desberdintasunak areagotu egiten ditu”. Gainera, uste da lan eta ekonomia harremanak aldatu liratekeela, eta beharrezkoa litzatekeela hegoaldeko herrialdeetako kanpo zorra edo paradisu fiskalak ezabatzea.
|
|
|
%46, 7k badituzte diru sarrera propioak, baina kasu gehienetan aldi baterako lana edo lanaldi partzialak dituzte, eta soldata apalak.
|
Lan
prekarietatea sufritzen dute, eta pobreziaren mugan bizi dira gehienak. Bikote harremana hausten dutenean gertatzen da.
|
|
2011
|
|
|
Era berean, eremu horretan dauden aitortu gabeko enplegu egoerak arautzen lagundu nahi du, eta horrek amaiera emango die laneko eta gizarteko babesgabetasun egoerei, Valeriano Gómezek zuzendutako sailaren esanetan. Araudi berriak biltzen dituen berrikuntza garrantzitsuenen artean, enpleguaren egonkortasun handiagoa eta
|
lan
prekarietate txikiagoa nabarmentzen dira. Familia etxean enplegua lortzeko, zuzeneko kontratazioa egingo da, edo enplegu zerbitzu publikoen edo behar bezala baimendutako enplegu agentzien bidez, eta bereizkeriarik ezaren berme osoa izango da (sexua, arraza edo etnia jatorria, adina).
|
|
2012
|
|
|
Alderdi Popularraren gobernuak ezarritako lan erreformak ez dauka aurrekaririk Espainiako estatuko lan harremanak arautzeko markoan, grebara deitu duten sindikatuek behin eta berriro errepikatu duten moduan. ...ngile horiek gero kaleratzea debalde da; behin behineko lan kontratuak mugarik gabe kateatu daitezke; lan eskubide kolektiboak murrizten ditu, eta enpresek ez dute derrigorrean negoziazio kolektiboan adostutakoa ezarri; lan malgutasuna areagotzen du, eta enpresek, arrazoi objektibo gabe, lan baldintzak modu arbitrarioan aldatu ahal izango dituzte; azken baten, negoziazio kolektiboaren ahulezia eta
|
lan
prekaritatea areagotzen ditu. Erreformaren xedea ez da enplegua sortzea; haren xedea da lan harremanen esparru murriztailea eta segurtasunik gabea sortzea, epe ertain eta luzean langabezia maila handiak egotea arrazoitzeko.
|
|
|
Eta iritsiko dira, Espainiako Estatua esku hartutako estatua delako jadanik, ofizialki horrela onartzen ez badute ere. Ondorioz, kaleratzeak merkatzea,
|
lan
prekarietatea handitzea, negoziazio kolektiboari mugak jartzea, soldatak murriztea eta abar, erreforma basatiaren hasiera besterik ez dira. Langabezia, prekarietatea, pobrezia, bazterketa soziala eta zentralizazioa ekarriko ditu erreformak.
|
|
|
Eurostatek 1992az geroztik zabaldutako enplegu zona kontzeptua berezkoekonomia eta industria antolakuntza duen espazio/ lurralde zehatz bat izendatzekoerabiltzen du. Enplegu eta jarduera tasak, emakumeen presentzia lan merkatuan,
|
laneko
prekarietatea, industria alorreko enpleguaren pisua... aldatu egiten diraenplegu zona batetik bestera, eta horrek kontzeptu neutro bihurtzen ditu.
|
|
|
1970etik aurrera ardatz horien haustura eragin duten hainbat prozesu izanditugu Europan:
|
laneko
prekarietatea, identitateak maila kolektibotik banakakomailara aldatzeko joera, Elizaren eraginaren atzerakada, ezker historikoko alderdienahultasun ideologikoa... 1980ko hamarkadan, bai UGTk bai CCOOk hautsi eginzuten PSOErekin eta PCErekin zeukaten ardatza, hurrenez hurren.
|
|
|
Sektore honetako langileen artean lortzen den asebetetze maila altuagoa, eta aldi berean gerta daitezkeen
|
lan
prekarietate eta ziurgabetasuna sektorearen akuilu bihurtzen dira, ez bakarrik ekimen eta produktu ugari sortzea ahalbidetzen dutelako, baizik eta eragileen arteko koordinazio eta elkarlanerako modu berritzaileak sustatzen dituztelako.
|
|
|
|
Lan
prekarietatea, iraupen luzeko langabezia, soldata txikiak, zalantzazko etorkizuna, itxaropen falta. Espainiako gazteek gaur egun duten errealitatea da, historiako belaunaldi ondoen prestatua.
|
|
|
Etxearekin eta bikotearekin etxetik alde egitera ohituta gaude”, azaldu zuen Almudena Morenak, Valladolideko Unibertsitateko Soziologiako irakasleak. Krisiak aurkitu duen beste arrazoi bat
|
lan
prekarietatea da. “Lanpostu prekarioenak eta aldi baterako lanpostuak betetzen zituzten.
|
|
|
Krisiaren aitzakian klase politikoak hartutako erabakiek milaka gizon eta emakumerengan dituzten ondorioen gainean haien analisiarekin bat, adierazi nahi dugu milaka lagunen pobrezia eta prekarietate egoera hau neurri guztien gainetik gehitzen ari da, eta sarri askotan eguneroko bizitzan ezinbesteko diren elikadura, etxebizitza... gutxienekoak ezin dira lortu. Gizarte Laguntzen murrizketek ez dute batere laguntzen langabezia,
|
lan
prekarietatea, pentsioen izoztearen... ondorioz egunetik egunera handiagoak diren premiei aurre egiten. Hori guztia, gainera, herri langileak sortu ez duen krisi baten ondorio dira.
|
|
2013
|
|
|
Berriki egindako azterlan baten arabera,
|
lan
prekarietatea langabezian egotea bezain kaltegarria da buru osasunerako.
|
|
|
Baina ez du balio edozein enplegu motak. Prekarioa langabezian egotea bezain kaltegarria izan daiteke.
|
Lan
prekarietatearen ondorioak antsietate eta depresio arazoak areagotzea dira, eta hori langabetuei ere gertatzen zaie. Hala dio Australiako Unibertsitate Nazionalak (ANU) egindako eta ‘Psychological Medicine’ aldizkarian argitaratutako azterlan batek.
|
|
|
Adimen osasuna: prekarietatea langabezia baino okerragoa Laneko segurtasunik eza, aldi baterako kontratua izatea edo kontraturik gabe lan egitea
|
lan
prekarietatearen oinarrizko hiru ezaugarri dira. Baina, Joan Benach ek dioenez, Osasun arloko desberdintasunak ikertzeko taldea (GREDS EMCONET) eta Pompeu Fabra Unibertsitatea Prekarietate horren ezaugarri dira, halaber, «eskubideak falta direla eta langileak ez direla gai eskubide horiek erabiltzeko, ahulak direlako eta babesik gabe daudelako».
|
|
|
Batek ez badaki datorren hilabetean lanean jarraituko duen edo zenbat kobratuko duen edo egindako lana ordainduko dioten, «ezin du bere bizitza planifikatu, ezin du planifikatu seme alabak izango dituen edo auto bat erosiko duen», zehaztu du. Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko azterlan batean, Blanchek zuzendua, boluntarioek lau taldetan banatuta zuten lan ongizatearen maila konparatzen zen, lan egonkorra zuten, langabetuak zeuden, aldi baterako borondatezko lana zuten (asteburuko lana zuten ikasleak) eta, azkenik, aldi baterako lana nahi gabe zuten pertsonak(
|
lan
prekarietatean bizi zirenak). Azken horiek ziren beren egoerarekin pozik ez zeudenak.
|
|
|
Gainera, enplegu egonkorrik ez izateak identitate arazo batzuk sor ditzake. Batek orain pizzeria batean egiten du lan, gero berregile gisa, etab. Lan talde egonkor batean ez egotea, urratsetik ateratzeko lan egitea, nortasun profesional argi eta egonkorra garatzea eragozten du.
|
Lan
prekarietatea eta osasunean duen eragin negatiboa Prekarioan lan egiten dute kontraturik gabeko etxeko langileek, aldi baterako kontratu batetik bestera doazenek, fakturak kobratzeko arazoak dituzten autonomoek, etab. Ez dira prestakuntza txikia duten pertsonak soilik, edo paperik gabeko etorkinak. Baita arkitektoak, kazetariak, diseinatzaile grafikoak eta abar ere. lan prekarietatearen ondorioak pairatzen dituzte, prestakuntza handia duten baina diru sarrera baxuekin, lan puntualekin eta gaizki ordaindutakoekin edo dirua jasotzeko zailtasunak dituztenekin.
|
|
|
Lan prekarietatea eta osasunean duen eragin negatiboa Prekarioan lan egiten dute kontraturik gabeko etxeko langileek, aldi baterako kontratu batetik bestera doazenek, fakturak kobratzeko arazoak dituzten autonomoek, etab. Ez dira prestakuntza txikia duten pertsonak soilik, edo paperik gabeko etorkinak. Baita arkitektoak, kazetariak, diseinatzaile grafikoak eta abar ere.
|
lan
prekarietatearen ondorioak pairatzen dituzte, prestakuntza handia duten baina diru sarrera baxuekin, lan puntualekin eta gaizki ordaindutakoekin edo dirua jasotzeko zailtasunak dituztenekin. Joan Benach ek dioenez, «lan prekarietatea epidemia balitz bezala zabaldu da ia lan eta gizarte klase guztietan».
|
|
|
Joan Benach ek dioenez, «lan prekarietatea epidemia balitz bezala zabaldu da ia lan eta gizarte klase guztietan». Nolanahi ere,
|
lan
prekarietatean erortzeko arrisku handiena dutenak hauek dira: etorkinak rolak edukitzeko lanaren mende daudenak, emakumeak (diskriminazioa gaur egun oraindik ere lanean dihardutenak), prestakuntza gutxiko pertsonak, gazteak, ia erretiratzeko adinean daudenak … «Izan ere, ezaugarri okerrenak pilatzen direnean (emakumea, etorkina, gaztea eta langile klasekoa izatea, adibidez), prekarietatea asko handitzen da(% 90etik gorako tasekin), baita prekarietatea ere.
|
|
|
X. talentuaren programaren bidez, ONCE Fundazioak gizarteratzeko ibilbide integratuak egiten ditu, beste ekintza batzuekin batera. 2007an abian jarri zenetik, 102.000 pertsona baino gehiagori eman die lanik langabezian edo
|
lan
prekarietate egoeran, eta 25.700 laneratze baino gehiago lortu ditu. Ijitoen Idazkaritza Fundazioa.
|
|
2014
|
|
|
Emakume askok, bai oldarka zein gonbidapenez, adierazi dute euren lanak momenturen batean euren parte hartze proiektua mugatu izan diela. Bai lan zamagatik, bai
|
lan
prekarietateagatik (esaterako, hiru lan partzial edo ordutegi arazoak izanda). Lan eredu antolaketak ez du bat egiten gaurko espazio parte hartzaile askoren beharrizanekin.
|
|
2015
|
|
|
" Sozialistok aberastasuna sortuko duen hazkunde iraunkorraren aldeko ekonomia politikak bultzatuko ditugu. Era horretan,
|
lan
prekarietatea errotik suntsitzeko neurriak finkatu ahal izango ditugu".
|
|
|
Ikea, ala
|
laneko
prekaritatearen eredu suediarra
|
|
|
Kapitalismoak sortu eta azken urteetako krisiarekin areagotu den
|
lan
prekarietateak eta soldata desberdintasunak emakume eta gizonei eragiten die. Baina datuek behin eta berriro baieztatzen duten moduan, emakumeak dira gehien sufritzen dutenak.
|
|
|
|
Lan
prekarietatearen kasuan Euskal Herrian %22, 3 daude egoera horretan, Europar Batasuneko batez bestekoaren 8 puntu gainetik; baina emakumeen arteko lan prekarietatea %25, 9koa da, 11,2 puntu gainetik alegia. Bestalde, kontratuen %93, 5 aldi batekoak dira, batez ere lan egun zatitua dutenen artean.
|
|
|
Lan prekarietatearen kasuan Euskal Herrian %22, 3 daude egoera horretan, Europar Batasuneko batez bestekoaren 8 puntu gainetik; baina emakumeen arteko
|
lan
prekarietatea %25, 9koa da, 11,2 puntu gainetik alegia. Bestalde, kontratuen %93, 5 aldi batekoak dira, batez ere lan egun zatitua dutenen artean.
|
|
|
Bestalde, kontratuen %93, 5 aldi batekoak dira, batez ere lan egun zatitua dutenen artean. Ipar Euskal Herriaren kasuan, emakumeen artean
|
lan
prekarietatea %80koa da. Soldatari dagokionez, emakume eta gizonen arteko desberdintasuna ere oso larria da.
|
|
2016
|
|
|
Horrek esan nahi du emakume gehiago daudela adin aurreratuetan pobrezian erortzen direnak baino. Diana Plaza elkarteko Diana Plazak dioenez, «emakumeok maila txikiagoko lanpostuak betetzen ditugu, eta ez dugu zuzendaritza postuetara iristen; hala, bada, Diana Plazak sektore profesionaletan kokatzen gara, eta sektore profesionaletan kokatzen gara; esaterako, zerbitzu sozio-sanitarioetan edo
|
lan
prekarietaterik handiena duten irakaskuntzan, eta aldi berean, enpresen barruan antzinatasun eta egonkortasun gutxiago pilatzen dugu».
|
|
2017
|
|
|
onartu besterik ez dago, denbora baterako behintzat; hori bai, oinarrian duten eredu sozioekonomikoa hobetuz joateko ikuspegiarekin. Helburu hori aurrean dugula, guztiok egin behar dugu geure ekarpentxoa, Administrazioak babak eltzetik atera zain egon gabe.Esparru horretan,
|
laneko
prekaritatearen kontrako borrokak lehentasuna izan behar luke ekintza publikoan, bai enpresaburuen elkarteetan eta bai sindikatuetan, krisiaren irtenbide justua eta sostengarria sustatzeko ikuspegi integral batetik. Hartu beharreko neurrien diseinuan funtsezko papera jokatu behar luke elkarrizketa sozialak.
|
|
|
Erosi egiten da «lana», produktu bat balitz bezala, ahalik eta merkeen, behin behinekotasun betierekoan, lan egiten duten hezur eta haragizko pertsonen beharrizanak aintzat hartu gabe. Langabezia eta prekaritatea dira, tamalez, lanaren abizen dramatikoak gure artean.2
|
Laneko
prekaritatea. Laneko prekaritateak, hala deituko diogu bizi baldintza duinak bermatzen dituen kalitateko enplegu bat ez izateari, biztanleria aktiboaren parte handi bati eragiten dio.
|
|
|
Erosi egiten da «lana», produktu bat balitz bezala, ahalik eta merkeen, behin behinekotasun betierekoan, lan egiten duten hezur eta haragizko pertsonen beharrizanak aintzat hartu gabe. Langabezia eta prekaritatea dira, tamalez, lanaren abizen dramatikoak gure artean.2 Laneko prekaritatea.
|
Laneko
prekaritateak, hala deituko diogu bizi baldintza duinak bermatzen dituen kalitateko enplegu bat ez izateari, biztanleria aktiboaren parte handi bati eragiten dio.
|
|
|
Hau da Guggenheim bezalako makroinstituzioen politika eta lan eredua: erakusketa blockbusterren bidez ahalik eta publiko gehien erakartzea, kontsumoaren gizartea are eta gehiago bultzatuz eta kapitalismoaren legeei gogor eutsiz,
|
lanaren
prekarietatea bultzatzen duena, izen handiko arkitektoek diseinaturiko eta hiriaren ikono bilakatu nahi duten eraikinen bidez.
|
|
|
Ernaiko bozeramaileek beren ekimenaren arrazoiak azaltzean erran dute kapitalismoaren estrategia zehatz bati erantzunez Donostian turistentzat jolas parke iraunkorra eraiki dutela. Halaber, turismo masiboak
|
lan
prekaritatea dakarrela eta hau lehenik gazteek pairatzen dutela adierazi dute. Haien ustez egoeraren arduradun direnak izendatu dituzte:
|
|
2018
|
|
|
Enpresek segurtasun eta osasun arauak hausteak ere badu zerikusirik beharginek euren lanpostuetan jasaten duten egoerarekin, eta langileek eta enpresa batzordeek ere badute ardurarik, askotan ez dutelako exigitzen behar den tokian laneko segurtasun neurriak bete daitezela. Edozein modutan, behin behinekotasunak, azpikontratazioak, aparte sartzen diren orduek, hots uda garaian areagotzen den
|
lan
prekarietateak, hiltzen du. Eta ikusi dugunez, abuztuan gertaturikoak hori baieztatu baino ez du egin.
|
|
|
Horixe daukagu. Ni bezala, aktore asko daude horrelako egoeran.Ezjakintasun handia dago gizartean aktoreen
|
lan
prekaritatearen inguruan. Bai, erabatekoa. Hau ez da Mexiko edo AEBak.
|
|
2019
|
|
|
Aurten ere, emakumeen bizitzak jasangarri, libre, anitz eta duinak izateko eskaerak kaleak hartuko ditu. Beharrezkoa da emakumeen
|
lan
prekarietatea eta pobrezia salatzea, indarkeria matxista guztien aurka egitea, eta bazterkeria eta arrazakeriari uko egitea.
|
|
|
Eta horiek emakumeon arazo nagusietarikoak dira. Emakume langileok
|
laneko
prekarietatearen gaineko geroz eta kontzientzia gehiago dugu gure lan baldintzak ikusgarri ditugulako, baina sarri ahaztu egiten zaigu beste prekarietate hori, eta uste dut garrantzia eman behar zaiola, kontu handiz ibili. Prekarietate horrek eragiten duen isolamendu sozialak eta autoestimu galerak eragiten baitizkigute maiz lan munduan mugitzeko zailtasunak, etxean den lagunik eta kulturarik gabeko emakume otzanaren rola elikatuz.
|
|
|
Halako baieztapenak ezkerretik egin ahal izango lirateke. Baina horien atzean egiaz dagoena da estrategia oso bat langileen nahiz herri sektoreen" matxinada" eta mobilizazioa saihesteko,
|
lan
prekarietateak, soldata baxuek eta aldaketa klimatikoak bultzatuta, sistema ekonomiko basati eta predatzaile honek sorturikoak baitira.
|
|
|
Franco, presente! Barkatu, esan nahi dut frankisten idearioa eta boterea gure artean dugula gaur egun(
|
lan
prekaritatea, pobrezia, pentsioak, justizia, Altsasu, Katalunia...). Orain, ohean hil zela delako momia, 44 urte luze betetzear direnean, eta berriro hauteskunde batzuen atarian gaudelarik hitz bide dugu bera eta beraien sinboloak...; eta horretan Gogora, Memoriaren Institututik diotenez, Gipuzkoan hiru herri(?) (Donostia, Urnieta, Elgoibar) besterik ez omen dira sinbologia frankista dutenak.Nire herrian, Zegaman, 2019ko azaroan, hainbat aldiz gogoratu dudanez, tartean Gogora koei, Arartekoari... sinbolo frankistak ez ezik, esaterako, Juan Telleria Zegamar jaun ospetsua, musikari trebea, tartean Cara al sol falangisten himnoaren egileak bere izenarekin plaka bat dauka Zegaman, lehen izan zuen kalean.
|
|
|
Hala, «lehenik eta behin, oinarrizko beharrak ase ditzakete, hala nola elikadura, etxebizitza eta oinarrizko bizi baldintzak, hala nola ura, argia eta elektrizitatea, eta, gero, lehen mailakoak ez diren beste batzuk bete», azaldu du Marta Jaramillo Atalanta zentroko psikologoak.
|
Lan
prekarietatearen ondorioz, lana, familia eta bizitza uztartzea ez dago Espainiako pertsona askoren aukeren artean. Baina horrek ez du esan nahi denbora libre gehiago izatea «garapen pertsonalerako, prestakuntzarako, familiarekin denbora gehiago egoteko, aisialdiko jarduerak edo gizarte harremanetarako denbora egiteko».
|
|
|
gero eta gutxiago dira elkarren segidako bi astetako tarteak, atseden hartzeko gutxienez gomendatzen den gutxienekoa.
|
Lan
prekarietateak, krisi ekonomikoak eta gaitasun globalak plus bat ateratzen diote profesional edo langile bakoitzari. Laneko estresaren ondoriozko kontsulten gehikuntza Elsa García mindfulness aditua da, eta, azken urteotan, laneko estresaren ondorioz, kontsultak ugaritu egin dira.
|
|
|
Eta, horrekin batera, doako etxeko lanak salatu dituzte, “gehienetan emakumezkoak garelako horien arduradun bakarrak”. Aldi berean, gaur kontsumoari uko egitera eta autogestioan oinarritutako beste kontsumo ereduak sustatzera animatu dute.Ibarreko mugimendu feministatik salatu dutenez, “emakumezkook
|
lan
prekarietatea pairatzen dugu”. Horregatik, “lan baldintza eta eskubide ez duinei eta minimoen azpiko soldatei aurre egin nahi diegu, berriz ere, lan egoeren gaineko genero arrakala bizi dugulako”.
|
|
|
Aurten ere, emakumeen bizitzak jasangarri, libre, anitz eta duinak izateko eskaerak kaleak hartuko ditu. Beharrezkoa da emakumeen
|
lan
prekarietatea eta pobrezia salatzea, indarkeria matxista guztien aurka egitea, eta bazterkeria eta arrazakeriari uko egitea.
|
|
2020
|
|
|
Besteak beste, enplegua aipatu dute. Zehatzago esateko, herritarren iritziz, Bizkaiko Foru Aldundiak aurten izan beharreko lehentasunak dira langabeziari eta
|
lan
prekaritateari aurre egitea eta gizarte babesa indartzea. Lehenetsi beharreko gainerako arloak dira honakoak:
|
|
|
Gaur egungo eredu ekonomikoaren ahuleziak argi eta garbi ikus ditzakegu ispilu aurrean jarrita: langabezia poltsa handiak eta
|
lan
prekarietatea, osasunaren eta garapen ekonomikoaren arteko dikotomia faltsuaren imajinarioa, sektore publiko beharrezkoen gaineko presio gero eta handiagoa (hala nola osasuna, hezkuntza edo zientzia arloetan), lan sektore feminizatuak eta zainketa sistemaren krisi sakona, finantza sektorearen eta korporazioen presioak kontraprestaziorik gabe laguntza publikoak jasotzeko, kanpoko elikagaien sektor...
|
|
|
Baina zaintza lanak nekez eragin dezake emakumezkoen emantzipazio ekonomikoa administrazio publikoaren esku hartzerik gabe. Hego Euskal Herriko erakundeek zaintza
|
lanen
prekarietate parametroak aldatu behar dituzte eta zaintza lana publifikatzeaz eta desmerkantilizatzeaz gain inbertsioa handitu behar dute desfamiliarizazioa eragiteko. Hala, egun zahartze demografiko orokorra eta adinekoen zaintza beharra baby boom delako belaunaldiek arintzen dute maila handi batean.
|
|
|
«Sentimendu kontrajarriak ditut. Antzerkian beti egiten dugu
|
lan
prekaritatean, eta horrek dakar oso denbora gutxi izatea obra bat prestatzeko. Pena eman digu, baina, bestalde, arnasa hartzeko aukera ere eman ahal digu honek, proiektuak ondo pentsatu eta gerora aurrera ateratzeko».
|
|
|
Hautagaiak nabarmendu zuen akordioetarako «gaitasuna» izan dutela, aurrekontuetan, esaterako, eta ziurtatu ez direla «diskurtsoan bakarrik geratu». Haren iritziz, gizarteari iruditzen zaio ez direla nahikoa aurreratzen ari, eta erakundeak ez direla gai, besteak beste,
|
laneko
prekaritatea, alokairuen prezioa eta antzeko arazoak konpontzeko: «Gure helburu izan behar du Euskadi berriro aukeren lurraldea izatea eta denontzat duinak izango diren bizi proiektuak sortzea».
|
|
|
Soldata duinak defendatzea, zentzu zabalean, ezinbestekoa da pertsonen lana sozialki aitortzeko; bestela, gaizki ordaindutako lan batek
|
lan
prekaritatea birsortzen du, eta pertsona asko uzten ditu ostrazismoan eta esklabotzan, euro gutxi batzuen truke.
|
|
|
|
Lan
prekaritatea gero eta zabalduago dagoen auzia da, eta beste mekanismoetatik ere hedatzen ari da. Gogoan dut 90eko hamarkadan lotsaren kultura nahiko hedatua zegoela greba hausten zutenen artean.
|
|
|
Amesgaizto honetatik ia ez gara esnatu, eta dagoeneko ziurtzat jotzen ari gara soldaten murrizketen eta
|
lan
prekarietatearen formula zaharrak, aurreko krisian ezer konpondu ez zutenak, direla" normaltasun berri" honetan aurkitzen ari garen arazoak konpontzeko txertoa.
|
|
|
Sindikatuaren ustez, baliabide ekonomikoak eta giza baliabideak dituzten gobernuen eta erakundeen inplikazioa inoiz baino beharrezkoagoa da, enpresen arriskuen prebentzioari buruzko araudia betearazteko. Istripuak
|
lan
prekarietatea areagotzen duten egiturazko arrazoi ezagunengatik gertatzen dira, kasu zehatz honetan azpikontratazioagatik. Prebentziorik ez badago, langileek hiltzen eta gaixotzen jarraituko dute, enpresa onura handiagoen kontura”.
|
|
|
Inkesta berean adierazten zenez, %94ak aitortu zuen zenbait komunikabideak kapaz direla beren independentziari men egiteko publizitatea lortzearren. %65aren baino gehiagoren arabera, lanbide horretan arazorik larrienak komunikabideen independentzia politiko eta ekonomiko eza, langabezia eta
|
lan
prekarietatea dira, eta horiek denek kalitatezko informazioa oztopatzen dute. 2017an argitaratutakoa da txostena, baina 2018 eta 2019koan portzentajeak mantendu egiten dira.
|
|
|
Kasu honetan langileak ez du bizia galdu, baina urtea hasi eta 30 egunera, Euskal Herrian, 9 langile hil dira jada", salatu dute. Horrez gainera, emakumeek eta zaintza lanetan dihardutenek bizi duten egoera mahaigainean jarri dute, horien
|
lan
prekarietatea are handiagoa delakoan, baita udalerriko gazteena ere.
|
|
|
Bi belaunaldien arteko elkarlanaren garrantzia azaldu du Etxezarretak: " Hitzaldietan beti errepikatzen dut ezer gutxi lortuko dugula ez baditugu elkartzen pentsioen aldeko bataila eta
|
lan
prekaritatearen kontrako bataila. Bi arrazoi daude horretarako.
|
|
|
Nolanahi ere, aterabideak ez dira errazak, besteak beste pentsioen" krisia" estu estu lotuta dagoelako gure gizartearen egiturazko beste arazo batzuekin, hala nola zahartzearekin, zaintza alorreko krisiarekin eta
|
lan
prekaritatearekin. Hau da, beste hainbat eztabaida sozial txirikordatzen dira pentsioen inguruko eztabaidarekin.
|
|
|
Gaur berrirakurrita, atentzioa eman dit lanketa intimo batetik egindako kontakizunak izanik, hirurek duten dimentsio sozialak. Batetik, amatasuna eta adinekoen zaintza birpentsatzea gure gizartearen ardura nagusietako bi izan direlako azken urteotan, eta, bestetik, hiru antzezlanetan daudelako
|
lan
prekarietateari buruzko aipamenak, pertsonaien zalantzak eta erabakiak batera edo bestera lerratzea ekartzen dutenak. Horretan muturrekoena, agian, Ixa antzezlanaren parabola litzateke.
|
|
2021
|
|
|
" Gure ustez, inklusioak ekonomikoa, soziala eta kulturala izan behar du", laburbildu du Castrok. Elkarteko kideek jasaten dituzten oztopo eta trabak gizartearen gainontzeko sektoreetan ere badaudela esan du;" dela
|
lan
prekaritatean, dela eskolako jazarpenean, dela gizarte sareen faltan". Argi dute eurak arrisku horiekiko" are zaurgarriagoak" direla," gizarte bazterkeriarako arriskuan" daudelako.
|
|
|
Konpromiso falta leporatzen zaion belaunaldi bat,
|
lanean
prekarietate handiarekin, ezer ez da “egonkorra”: lana, militantzia, harremanak…
|
|
|
Irakasleei dagokienez, oinarrian hiru dira antzeman diren arrazoiak edo faktoreak beren alderdi motibazionala azaltzeko: lehenik eta behin, hezkuntzasistemaren egoerak sortzen duen hezkuntzaeta
|
lan
prekarietatea; bigarrena, formazioan dauden gabeziek sorrarazten duten konfiantza falta eta ziurgabetasuna; eta, azkenik, indarrean dauden inertzien kontra etengabe aritzeak pizten duen frustrazioa.
|
|
|
Berriek egunarekin bat langileen aldarrikapenak adierazten zituzten. Gehien errepikatzen zena langileen
|
lan
prekarietatea zen. Aparteko berria zen Osasunaren berdinketa.
|
|
|
Gainera, herritarrak ere langileen aurka jartzen hasi dira, aurretik ongi pentsatutako desinformazio politika baten ondorioz. Bizitzarako denbora materialik ez dugu, eta bizitza osoan zehar
|
lan
prekaritatea, kontratazioaren abusua eta neurriz kanpoko hautapen prozesu etengabeak jasan behar ditugu. Hutsaren hurrengoa da pertsona gisa benetan asebetetzen gaituzten gauzak egiteko daukagun denbora.
|
|
|
Uztailaren 25eko giroa begi bistakoa zen, aldarrikapen, abesti, musika eta Galiziako bandera erraldoien artean, zeinak BNGren manifestazioaren aurrealdean eraman zituzten. Kubarekiko elkartasun oihuak izan ziren, baita borroka feministaren aldekoak ere;
|
lan
prekaritatearen aurkakoak edota hezkuntza publikoa galizieraz izatearen aldekoak ere bai.
|
|
|
Soziologikoki ere oso bestelakoa da: biztanleriaren zahartzea, jasotako immigrazioa (populazioaren %10),
|
lan
prekaritatea... Gauza bera eremu ideologikoan, izan ere, sinesmenak, feminismoa, kontzientzia ekologikoa, kultura, euskara... asko aldatu baitira urte hauetan guztietan.
|
|
|
|
Lan
prekaritatea desagertzea nahi dut. Langile guztiei ordaindu behar litzaizkieke, nominan jasota, egiatan lan egindako orduak.
|
|
|
Nola ulertu, orduan, hainbat esparrutara hedatu den sormenaren goraipamena eta beharra? Horixe da
|
lanaren
prekaritatea justifikatzeko modu berria. Entusiasmo handiz txalotzen dute sortzaile izatea:
|
|
|
Ofizialak %19 ziren, soilik52 Kontratuen luzapenaren arabera, gehiengo zabal bat aldi baterakoak ziren. Datu hauekin erraz marraztu daiteke etxola auzoetako langileen maila ekonomikoa eta egonkortasun laborala, baita imajinatu ere
|
lan
prekaritate horrek nola baldintzatu zituen beraien bizitzak. Langileen erdiak baino gehiagok bigarren lan bat zuten, diru iturriak ugaritu eta gabezia ekonomikoak murrizteko.
|
|
|
Oro har, unean uneko jazoerak izan dira, kausa jakin batzuetara bideratutako partaidetzak, sarrera irteera erraza izan dutenak. Azterketa enpirikoaren kontakizunetan, zehazki, ikasleen protestak, fracking aren edo haustura hidraulikoaren aurkako mobilizazioak, Altsasu auziko gazteen aldeko ekintzak,
|
lan
prekaritatearen kontrakoak, Martxoaren 8ko manifestazioak, indarkeria matxistaren aurkako elkarretaratzeak, pentsiodunen eta errefuxiatuen aldekoak, aldarrikapen animalistak eta euskara biziberritzearen aldeko jaialdiak, besteak beste, erregistratu ditugu gazteon partaidetza esperientzien artean.
|
|
|
Podemos Ahal Dugu Durangaldeak istripuaren inguruko prentsa oharra kaleratu du. " Durangaldeko lantokietan dagoen
|
lan
prekarietatea salatzen dugu, eta enpresetan prebentzio eta segurtasun neurriak areagotzeko beharra azpimarratzen dugu", azaldu du Podemos Ahal Duguk.
|
|
2022
|
|
|
Mugimenduaren ustez, 2021eko azaroan onartu zen pentsioen erreformak «ez ditu 2011ko erreformako pentsioen murrizketak indargabetzen», eta, ondorioz, erosteko ahalmena %3 baino gehiago murriztuko zaiela salatu dute: «Hori ez da
|
lan
prekaritateari aurre egiteko eta gure pentsioek ordaintzen dituzten gizarte kotizazioak hobetzeko behar den erreforma». Beraz, onartu berri den pentsioen erreformaz kexu da mugimendua; izan ere, beren aldarrikapen gehienak erreformatik kanpo geratu direla diote:
|
|
|
Pentsiodunen ustez, 2021eko azaroan onartu zen pentsioen erreformak ez ditu indargabetu 2011ko erreformako murrizketak, eta, gainera, erosteko ahalmena %3 baino gehiago murriztuko die: «Hori ez da
|
lan
prekaritateari aurre egiteko eta gure pentsioek ordaintzen dituzten gizarte kotizazioak hobetzeko behar den erreforma».
|
|
|
Besteak beste, unibertsitateetako langileen egonkortasuna lortzea du helburu. Esan dutenez, lege berriarekin,
|
lan
prekaritaterik ez egotea nahi dute, sistema egonkortzea eta langile gazteagoak edukitzea. Horretarako, neurri batzuk jasota daude testuan:
|
|
|
Hibai Arbide Aza kazetariak zera dio, italiar hauteskundeen ildora: «Ezkerreko alderdiak eredu bat aurkaratzeko gai ez direnean, alokairuak jaisteko,
|
laneko
prekaritatea amaitzeko, korporazio handien boterea mugatzeko edo aberatsen lizunkeria murrizteko gai ez direnean, horrek frustrazioa eragiten du jende apalarengan». Eta horixe da gakoa.
|
|
|
Langile askoren
|
lan
prekaritatea argitara atera dute. Hala nola banaketa azpikontratetako lankideen egoera salatu dute.
|
|
|
...A sindikatuak kritikatu du langabeziak" pandemiaren aurreko maila gainditzen" duela foru erkidegoan, eta" neurri irmoak" eskatu ditu" gaitz horrekin amaitzeko", hala nola prekarietatearen aurkakoak zein soldata arrakalaren kontrakoak, baita KPIren araberako soldata igoerak ere." Ziurgabetasunaren eta krisiaren aurrean, ezinbestekoa da antolatzea eta mobilizatzea,
|
lan
prekarietatearekin amaitu eta sektore publikoan zein pribatuan lan baldintzak duintzen dituzten neurrien alde borrokatzeko", adierazi du ELA sindikatuak ohar baten bitartez.ELAren arabera, 700 langabe baino gehiago erregistratu dira martxoan, eta" langabezian daudenen erdiak baino gehiagok ez du inolako langabezia prestaziorik jaso". Sindikatuaren ustez," Nafarroan enplegua su... Hala, langabezia tasa %11, 9ra igo da," beste behin ere, Europako eta inguruko herrialdeetako batez bestekoaren oso gainetik".
|
|
|
Horren aurrean, hainbat eskaera egin dituzte gaur goizean Eusko Jaurlaritzaren aurrean: " Pobreziatik ateratzea ahalbidetuko duen diru sarrerak bermatzeko sistema bat arautzea; pertsona guztiek etxebizitza duina izatea onartzea eta arautzea;
|
lan
prekaritatearekin amaitzea ahalbidetuko duen baldintza duinak bermatzea; pentsio duinen aldeko konpromisoa hartzea; fiskalitate bidezkoagoa eta progresiboagoa sustatzea; ekonomia soziala eta solidarioa sustatzea; eta kalitatezko zerbitzu publikoetarako sarbidea bermatzea".
|
|
|
Zaborretatik hartu izan dugu arropa, latak jan ditugu egunetan.
|
Lan
prekarietatea jasan dugu. Bikotekideak jardun murrizketa eskatu eta lanetik bota zuten.
|
|
|
Uztarturik dauden askotariko fenomenoan faktore motor dira zaintza lanak. Izan ere, definizio zehatzetatik harago,
|
lan
prekarietatearekin, lan merkatuko segmentazioarekin, pobreziaren feminizazioarekin, jardun bikoitz edo hirukoitzekin, denboraren pobreziarekin, bazterketa sozialarekin edota indarkeria matxistarekin lotzen da gaur egungo zaintza erregimena. Horregatik esan ohi dugu erregimen bidegabea dela, eta aldatzeko premia dugula.
|