|
2008
|
|
|
Bitartean, Eusko Jaurlaritzak, aurrekoak baino gogorragoa eta murriztaileagoa den gizarte bazterketaren aurkako legeriaren aldaketa bat aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean, eta joan den uztailean Diru sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Lege proiektua onartu du. Aldaketa atzerapauso larria da herritarren eskubideetan, bai diru baliabide urriak dituztenentzat, bai
|
lan
prekarioa dutenentzat, bai emakumeentzat, baita pentsiodunentzat ere.
|
|
|
Lege proiektua dela eta, beste alderdi negatibo batzuk nabarmendu behar dira. Esate baterako,
|
lan
prekarioa duten familiek denbora mugatuan soilik jaso ahal izango dute bizirik irauteko soldata txikien osagarria; ondoren, prekarietatera ez ezik, pobreziara ere kondenaturik egongo dira. Urte kopuru mugatua ezarri da hurrengoetarako laguntza jasotzeko:
|
|
|
Kontuan hartu behar dugu laguntza hauen familia eskatzaileen %40 pentsiodunak, jubilatuak edo alargun emakumezkoak direla, eta %37
|
lan
prekarioak dituzten familiak direla. Lege hau onartuko balitz, gizarte alorrean atzera egingo da nabarmen herritarrek oinarrizko beharrak osasuna, hezkuntza, janariak edo etxebizitza asetzeko eskubideetan, beharrok oso denbora laburrean soilik beterik izango baitituzte.
|
|
|
• Lizentziadunak ez direnek ere
|
lan
prekarioak dituzte, lan merkatua zabortegia bilakatu delako enpresarien mesedetan.
|
|
2009
|
|
|
Fernandezen ustez, azken hamabost urteotan enpresaburuen irabaziak biderkatu egin dira, eta langileen soldatak, aldiz, ez dira igo, eta horrek aberastasunaren banaketa bidegabe bat ahalbideratu du. Hori dela eta, krisiaren atarira langileak pobreturik iritsi dira, eta Araban lanpostua dutenen erdiek
|
lan
prekarioa dutela ziurtatu zuen.
|
|
2014
|
|
|
Independentzia ekonomiko barik askatasuna eta independentzia pertsonala hitz hutsak baino ez dira eta. Izan soldata baxuagoak ditugula; izan
|
lan
prekarioagoak ditugula; izan feminizatutako sektoreak egokitzen zaizkigula; izan genero ikuspegirik gabeko aurrekontuak onartzen direla; izan emakumeak garela pentsio ez kontributiboak jasotzen ditugunak; izan zerbitzu sozialak eta publikoen murrizketetatik etortzen diren lanak gure gain erortzen direla; izan kristalezko sabaia; oinarrrizko eskubide sozialak ukatzen zaizkigu, emakumeok sortutako ... Zer esanik ez merkantzia bezala erabiltzen ditugun langile klaseko emakume migranteen kolektiboaz, sexu lanak eta zainketak egiten, krisitik era erraz batean ateratzeko erabiltzen ditugunak eta egun hain kriminalizatuak daudenak.
|
|
2015
|
|
|
382. Langabezia %22, 20koa da (253.600 euskal langile daude lanik gabe), eta lanean ari direnen artean ere, %33k
|
lan
prekarioa du; emakumeen artean langabezia %31, 9koa da; gazteen artean langabezia %45, 50era iristen da, eta prekarietatea %85era.
|
|
2019
|
|
|
Igarri duguna da emakume horien erosteko ahalmena murritzagoa dela. Hau da, bostetik bat langabezian dago eta erdia baino gehiago aktibo badaude ere, askok
|
lan
prekarioa dute. Bere bikotekideen batez besteko erosteko ahalmena, aldiz, ertaina eta handia artekoa da.
|
|
2021
|
|
|
amona, ama eta haurra. Nagusienak" makalduta" du burua, eta pirata dela uste du, Flamenka, bere garaian Patakonen lagun mina izandakoa; haren alaba ama bakarra da,
|
lan
prekarioa du eta antzerkia idaztea gustatzen zaio; eta gazteenak, haurrak, kirolen batean munduko txapeldun izatea du amets. Laugarren protagonista ume horren laguna da, bestelako familiarte batekoa, eta bosgarrena, Ñamtañam pirata, pertsonaia birtuala, Flamenkaren kontrapuntua.
|
|
|
Oraingo emendatze hunek pentsatzera emaiten du, oraino kalte gehiago ekarriko dituela familia xume eta ertaineri. INSEEk agertu azken zenbakietan, frantses estatuan 9,3 milioi pertsona pobreziaren mugan bizi dira, populazioaren %14, 8 Gauzak ez dira hobetzen ari, adinetako batzuk erretreta ttipia ukanez, langile batzuk
|
lan
prekarioa dutela soldata ttipiekin, emazte batzuk bakarrik pentsiorik gabe haurra (k) hazi behar... egoera desberdinen zerrendatzea luze litzateke.
|
|
|
Langabetuak eta
|
lan
prekarioak dituzten pertsonak, hipoteka hilero ordaintzeko zailtasunak dituzten familiak… Egoera soziala aldatu egin da azken urteotan. Bankuek eta aurrezki kutxek kontsumorako kredituak ematen dituzten arren, luparekin begiratzen zaie eskatzailearen kontuei.
|
|
|
Euskadin bizi diren familien ezaugarriei dagokionez, inkestak argi uzten du Euskadiko familiak gero eta txikiagoak direla, gero eta gehiago direla bakarrik bizi diren pertsonak (herritar guztien %12a), gero eta gutxiago direla seme alabak dituzten familiak eta hazi egin direla azken bost urteetan jatorriz beste nazionalitate bat duen pertsonez osatutako familiak (%8, 8 dira gaur egun). Jaitsi egin da 2015 eta 2019 urte bitartean pertsona aktibo guztiak langabezian dituzten familien kopurua —%9, 3tik %6, 3ra— eta mantendu egin da norbait
|
lan
prekarioan duten familien kopurua. Testuinguru horretan —XXI mendeko bigarren krisialdia agertu baino lehen—, zeintzuk ziren Euskadiko familien arazo nagusiak?
|
|
2023
|
|
|
Hiru urte igaro ondoren, pentsioen erreformaren aurkako protestak itzultzekotan dira Ipar Euskal Herrira. Frantziako zortzi sindikatu nagusiek arbuiatu egin dute erretretaren adin ofiziala atzeratzeko asmoz Elisabeth Borne lehen ministroak aurkeztu duen proiektua, uste baitute langileei kalte egiten dietela, eta bereziki lan munduan gazte sartu zirenei eta
|
lan
prekarioagoak dituztenei. Erreformaren aurkako protesta «iraunkorrak» egingo dituztela iragarri dute.
|