|
2010
|
|
|
Jakina da Rawlsi bere lehendabiziko
|
lan
mardulak, 1971ko A Theory of Justicek, eman ziola sona filosofia politikoan berdintasuna eta askatasuna ezkondu nahi izan zituelako, baina bere ibilbidean arazo berriak aurkitu zituen. Hango zuzentasunaren teoriaren gaizki ulertu batzuk azaltzeko asmoz ekin zion zuzenketari.
|
|
2015
|
|
|
Gizon gris haiek
|
lan
mardulean, Christopher R. Browningek aztertzen du ejertzito naziaren batailoi baten kontrako ikerketa prozesua eta legezko akusazioa, Hanburgoko Estatuko Fiskaltzak zuzendua.
|
|
2016
|
|
|
Bonaparteren kolaboratzailea ere izan zen, eta bere euskarazko lanak ugariak ditugu, aipagarrienetakoen artean 1851 urteko Jincoac giçoneki eguin patoac dagoela, bestaldetik Zuberoan gehien erabili izan den debozionarioa, nahiz beste edizioen izenburua ezberdina izan, Uscaldunaren laguna hain zuzen. 1858.ean Bonapartek berak Londresen agerrarazi zuen 512 orrialdeko Le verbe basque
|
lan
mardul eta zehatza ere badugu, 500 aleko edizio zaindu batean.
|
|
|
Horixe ez da euskaraz izkiriatu lana, baina bertan ematen diren berriak benetan jori malatsak dira. Horrelako bilduma luzexka bat landareen euskal ordain guziekin benetan
|
lan
mardul erraldoia suerta. Euskal literaturan aditua den Luis Villasante frantxikotarraren hitzetan, Larramendiren 1745.eko Diccionario trilingue lan famatuari gehiegi beha egotea leporagarria zaio.
|
|
|
Jean Pierre Kapitaina aldiz, eta ezagun denez, horrezkero berrirekirik zegoen berariazko apezgaitegira bai sartu zela, 1823.ean hain zuzen ere, eta lehendabiziko hiru ikasturteetako agiriek salatu bezala ikasle alfer eta buruzkin baldin bagenuen, laugarrenaz geroztik guztiz bestelakoa izanen zen Zesar anaia maisu ukan zuenetik bederik ere. Bertan irakasle eman zuen egonaldiak apika bultzaturik 1733.eko apirilaren 29an Larresorokoa ireki zuen Jean Agerreren bizitzari buruz liburua ondu zuen, Baionan 1861.ean ageri Vie de M. Daguerre, fondateur du seminaire de Larressoro avec Ihistoire du diocese du Bayonne depuis le commencement du dernier siecle jusqu’a la revolution française, 520 orrialdeko
|
lan
mardula alegia. Urte batzuk lehentxeago ere, 1852.ean prezeski, Lettres h Polydore sur Cambo et ses alentours idazkia agerrarazi zuen Baionako Lamaignereren alargunarenean, sei urtetan zehar hamar edizio izan zituena, eta tenore hartan ere orrialde kopurua bikoiztu zuena, 111tik 222ra pasatuaz.
|
|
|
Alabaina sinesgaitz xamar gerta dakioke egun norbaiti, are gehiago idatz zitzakeen sermoien aztarna izkiriaturik ez dagoela. Haatik Santi Onaindia kalmerdarrak paratu zuen bere Mila euskal olerki eder
|
lan
mardulean, Bernardo aitak Felipe V.aren heriotza zela-eta ondu olerki bat irakurgai badaukagu. Izan ere, 1743.ean, Espainiako erregea hil zela, Salamancako ikastetxean lagundikoek egundoko festa zaratatsua egin zuten horren ospatzeko, aitzakia ezin hobea elestarien hitz jario urreztatuak agerian uzteko.
|
|
|
Bere Bibliographie de la langue basque 1891 urtean agertu zen, eta zazpi urte beranduxeago oraino bigarren bat agerrarazi zuen Complement et suplement izenburu azpian. Halaber, ezin da ahantzi beste frantsa batek halako entsegu bibliografikoa ere egin zuela zenbait urte lehentxeago, François Michelek alegia, bere Le Pays Basque, sa population, sa langue, ses moeurs, sa litterature et sa musique 550 orrialdeko
|
lan
mardulean. Lyongoak bibliografia zabal bat jaso zuen 1857 urteko idazki klasikoan.
|
|
|
Hasteko, egun arront ezaguna ez jazotzeaz gainera, frai Joakin beraren kopirraita duda mudatan ezar litekeen zerbait bada antzadenez. Julen Urkiza edo frai Julian Jesus Haurrarena karmel izenez ezagun den apez ikerlariak dituela urte zenbait ageri bere Karmeldarrak Markinan
|
lan
mardul eta jakintsuan beste egile baten aukera eman zuen, hau da, frai Frantzisko Gurutzekoa izeneko beste arabar baten hatz argigarria eskaintzen digu azalgai. Horixe Zigoitiako Muruakoa bide zen, eta Markinako lekaidetxean 1821.eko abuztuan zendu zen.
|
|
|
Andozeko Txomin Peillen Parisko xiberotarrak aspaldi batean jada Jusef Egiategi zenaren berri utzia digu. Euskaltzaindiak euskal klasikoak ezagutarazteko duen bilduma sail geldoan, eta seigarren zenbakiaz hornituta, bazen atera 1983 urtean argira Bizkaiko hiriburuan xiberotar horren Lehen liburia edo filosofo huskaldunaren ekheia izenburuko
|
lan
mardula. Sarrera batean, Txomin Peillenek berak aitortzen du nolatan liburu horren ezagutzera ailegatu zen.
|
|
|
F rançois Marie Arouet, Voltaire bezala ezagunagoa zen pentsalari frantsesak, bere 1764 urteko Contes philosophiques
|
lan
mardulean euskaldunak Pirinio bortuetako bi aldeetan dantzan aritzen den herria dela argikiro plazaratu zion Europa osoari. Eta ez da gutxiagorako.
|
|
2017
|
|
|
Umoretsu dihardute, ziria honi eta hari: hortxe daude Gu ta gutarrak musika taldea eta Xabier Euzkitzeren kasetearen erreferentziak; hortxe Igor Elortzaren doinu berrien aipamena; hortxe Juanito Dorronsorok bertso doinutegi tradizionala aztertuz egindako
|
lan
mardularen aipua. Hain justu, Dorronsororen lan horren erreferentziak(" obra hori, hola da, lodia ta inork leitu gabia") hartuko du Beatles taldearen kantuaren leloaren tokia(" let it be, let it be, let it be, let it be").
|
|
|
Xabier Minak Florez Estrada asturiarrarekin gauza asko partekatu bazituen ere, Amerikari buruzko ikuspegi ezberdina zuten. Florez Estradak 1812an argitaratu zuen Examen mparcial de las disensiones de la America con la España, de los medios de su reconciliacion, y de la prosperidad de todas las naciones
|
lan
mardula. Hartan defendatzen zuenez, Penintsularen eta Ameriken arteko berdintze alderako prozesuei on bazeritzen ere, Inperioaren batasunari eutsi behar zitzaion; batasun horrek onurak baizik ez zizkien ekarriko lurralde biei, eta, ondorioz, independentziaren aldeko argudioak gaitzesten zituen:
|
|
2018
|
|
|
166. Antonio Perez Goyenaren
|
lan
mardula oinarrizkoa da Nafarroako elitearen lana ezagutzeko().
|
|
2019
|
|
|
3. Argudio hau Marxen Ethnological Notebooks [Koaderno etnologikoak] eskuizkribuetan irakurritakoetan oinarrituta dago; Marxek hondar urteetan idatzitako oharrak dira, gai horri buruzko
|
lan
mardul bat apailatzeko asmoarekin bilduak. Hemengo oharrek erakusten dute Lewis Henry Morgan-en Ancient Society [Antzinako gizartea] obrako idatziek, eta," batez ere, irokesei buruzko kontaketa xeheek"," historian benetan existitu zen gizarte libre baten aukera zehatzei buruzko ideia batzuk" eman zizkiotela Marxi" bere bizitzan lehen aldiz", bai eta harreman kapitalisten garapenaren mendeko ez zen bide iraultzaile baten aukerari buruzkoak ere.
|
|
2022
|
|
|
Eta horri guztiorri lotuta, jakina, mundu zabalean janariaren inguruan metatu den jakintza bildu, gorde eta iraunaraztea. Eta gai horien guztien arteko zubigintzan, Edorta Agirreren
|
lan
mardul bezain zaporetsu hau harroin sendoa da, euskal herrien ohiko jakinduria ez ezik, mundu zabaleko gaur gaurko jakiunde zientifikoa eta atzo arratsaldeko aurrerapenak ere eskaintzen dituelako, oreka zail bat lortuta: zientzia eta dibulgazioa bateratzea, modu atsegin bezain zorrotz batean bateratu ere, zizka mizka moduan nahiz oturuntza betegarri gisara jan eta edan ahal izateko moduan.
|