|
2005
|
|
|
Erregistratzailearen eta enplegatuen arteko harremanei erregistratzaileen laguntzaileen hitzarmen kolektiboan jasotako arauak aplikatuko zaizkie, eta, halakorik izan ezean, edo arauok arautu ez dituzten aldeetan,
|
lan
legeria orokorra aplikatuko zaie.
|
|
2006
|
|
|
Edu berean,
|
lan
legeriaren aplikazioa izaera horretako arazoen gain erabat eragingarria izan dadin, eta hain kontuzkoa den gaiaren inguruko doktrina bateratzeko, suplikazio errekurtsoa sartzeaz gain, legean autonomia erkidegoko merkataritzako epaitegiek lan arloan emandako ebazpenen eta gai bereko konkurtso intzidenteen ebazpenen aurka ezarritako gainerakoak ere onartu dira.
|
|
|
7 Aurreko ataletan agindutako izapideak bete ondoren, epaileak gehienez bost eguneko epean auto bidez emango du proposatutako neurriei buruzko ebazpena, eta lortutako akordioa onartuko du, halakoa badago, salbu eta ikusten duenean akordio hori lortzeko iruzurra, doloa, derrigortzea edo zuzenbide abusua egon dela. Kasu horretan, eta akordiorik lortu ez denean, epaileak bidezkoa dena zehaztuko du,
|
lan
legeria aintzat hartuta.
|
|
|
Lan kontratua azkendu bada, konkurtsoko epaileak goi zuzendariari dagokion kalte ordaina gutxitu ahal izango du; kasu horretan, ondorerik gabe geratuko da kontratuan hitzartu den kalte ordaina, eta horren muga
|
lan
legerian kaleratze kolektiborako ezarri kalte ordainaren zenbatekoa izango da.
|
|
|
Langileen Estatutuko III. tituluan arautu hitzarmenetako baldintzen aldaketa gai batzuetan izango da onargarria
|
lan
legeriaren arabera, eta aldaketak gai horiek bakarrik ukituko ditu, baldin eta langileen ordezkariek emandako adostasuna lortzen bada.
|
|
|
11 Artikulu honetan ezarri ez den guztian
|
lan
legeria aplikatuko da, eta, bereziki, lege horrek eratxikitako eskumenei eutsiko diete langileen ordezkariek.
|
|
2007
|
|
|
Plan, programa eta jarraibide horien xedea izango da atzerritarren berdintasunaren eta bereizkeriarik ezaren printzipioa betetzen dela egiaztatzea, bai eta atzerritarren lan baimenaren arloko arautegia benetan betetzen dela egiaztatzea ere. Horrek guztiorrek ez die kalterik egingo
|
lan
legeria betearazteko eskumenak dituzten autonomia erkidegoen plangintza ahalmenei.
|
|
|
1 Lege honek, bai eta 6 artikuluan ezarritakoaren arabera Gobernuak emandako erregelamenduek ere, osatzen dute Konstituzioaren 149.1.7 artikuluaren babesean emandako
|
lan
legeria.
|
|
|
Beregaineko langileek egindako lana ez da egongo
|
lan
legeriaren mende, lege xedapenetan esanbidez horrela xedatu den aldeetan izan ezik.
|
|
|
bateko, lege esparrua ezarri du, erregelamenduek esparru horretan prebentzio neurrien alderik teknikoenak ezarri eta zehatz ditzaten; eta, besteko, oinarrizko euskarria ezarri du, negoziazio kolektiboak bere eginkizun zehatza bete dezan. Alde hauetan guztietan, legeak eta horren erregelamenduek
|
lan
legeria osatzen dute, Konstituzioaren 149.1.7 artikuluaren arabera.
|
|
|
Baina, aldi berean eta horretan datza legearen berrikuntzarik garrantzitsuenetako bat, arau hau administrazio publikoen esparruan ere aplikatuko da. Hori dela bide, lege honek
|
lan
legeriaren izaera du, eta, gainera, alderik funtsezkoenetan, Konstituzioaren 149.1.18 artikuluak xedatutakoarentsala, modu orokor eta koherentean jo arabera aldarrikatu funtzionario publikoen estatutu araubidearen oinarrizko araua ere bada. Horrekin, igarri igarrian dago lege honen helburu uniberrratu behar baititu lan harremanekin zerikusia duten arriskuen ondoriozko arazoak, lan egiten den esparrua edozein izanda ere.
|
|
|
Maiatzaren 22ko 5/ 1975 Errege Lege dekretua, Lan gatazka kolektiboen arauketari buruzkoa, garrantzitsua izan zen
|
lan
legeriaren bilakaera historikoan, grebara jotzea legitimatu baitzuen, lege testuak ezarri eduki eta forma betekizunak betez gero.
|
|
|
Orobat, orain arte azaldutakoaren nahitaezko osagarri dira lan honen eranskinetara bildutako aurkibide analitikoak, gaztelania euskara eta euskara gaztelania. Egin eginean ere, bilduma honetan ohikoa denez, aurkibide analitiko horietan modu sistematikoan eta zehatz mehatz jaso dira
|
lan
legeriaren lexikoa eta lexiko horrek lege testuan duen kokalekua. Hartara, irakurleak lagungarri izango ditu aurkibideok ere, argitalpen hau erabiltzean.
|
|
|
|
Lan
legeriaren euskarazko testua eta argitaraldi elebiduna, bilduma honen beste titulu batzuekin gertatzen den bezala, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen eta Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuaren arteko elkarlan hitzarmenaren ondorio dira. Azken horrek ondu ditu, unibertsitate bereko Zuzenbide Fakultateko Euskara Juridikoaren Mintegiarekin batera, lehen idatzaldia eta horren gaineko berrikuspenak, Deustuko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultatean lan zuzenbideko irakasle den Javier Arrieta Idiakezen eskutik, eta fakultate berean irakasle diren Gotzon Lobera eta Andres Urrutiaren gidaritzapean.
|
|
|
Hona hemen, bada,
|
lan
legerian oinarrizkoak diren testuak, gure gizarteko esparru garrantzitsuenetako batean zuzeneko eragina dutenak. Bilduma honetako testuetan ohikoa denez, egileok helburu bakarra izan dugu, alegia, eragile juridikoei, eta gizarteari orokorrean, lanabes egokiak eskura jartzea, euskaraz jardun ahal izateko edozein esparrutan.
|
|
|
«Gizarte auziak» ezegonkortasuna eragin zuen Europa osoan. Bada, ezegonkortasun horri aurre egin eta gizarte bakea berrezartzeko asmoarekin sortu zen
|
lan
legeria, XIX. mendearen amaieran. Hartara, adar juridiko berriaren eginkizun nagusia da langileek eta enpresaburuek dituzten aurkako interesak orekatzea.
|
|
|
Hartara, adar juridiko berriaren eginkizun nagusia da langileek eta enpresaburuek dituzten aurkako interesak orekatzea. Esangura horretan,
|
lan
legeriak babes izaera du langileari begira; izan ere, langilea da lan kontratuaren alderdi ahula.
|
|
|
Horrela, lehenengo
|
lan
legeria XIX. mendearen azken laurdenekoa da; legeria horrek oinarri ditu garai hartan agintzen zuen burgesiaren ideiak, gizarte arazoaren eretzean. Langile bakoitzari begira, legeria horretan nabarmendu behar dira jarrera filantropikoa eta alderdien arteko desberdintasunak berezkoak direla uste izatea.
|
|
|
Gerra zibila amaitu eta erregimen frankista ezarri ondoren, 40 hamarkadan,
|
lan
legeria bildu zen demokrazia organikora. Horren arabera, hasieran, estatuak neurriz kanpoko partaidetza izan zuen laneko harreman juridikoetan, eta nazional sindikalismoa erakunde bihurtu zen.
|
|
|
|
Lan
legeria eta euskara
|
|
|
Indarrean dagoen
|
lan
legeria euskaraz emateak aurretiazko hausnarketa sakona dakar; izan ere, kontuan hartu behar dira hizkera juridikoaren berezitasunak ezaugarri linguistikoei dagokienez. Halaber, zuzenbidean ohikoa denari jarraituz, lan legerian ere aintzat hartu behar dira izaera eta eduki desberdineko testuak.
|
|
|
Indarrean dagoen lan legeria euskaraz emateak aurretiazko hausnarketa sakona dakar; izan ere, kontuan hartu behar dira hizkera juridikoaren berezitasunak ezaugarri linguistikoei dagokienez. Halaber, zuzenbidean ohikoa denari jarraituz,
|
lan
legerian ere aintzat hartu behar dira izaera eta eduki desberdineko testuak.
|
|
|
|
Lan
legeriaren kasuan ahaleginak egin dira, argitaratze unea arte egindako aldarazpen guztiak kontuan hartzeko. Horrez gain, Euskaltzaindiaren jarraibide linguistikoak oso osoan errespetatzea izan da helburu, lan arloko esparru juridikoan ere euskararen normalizazioak bat egin dezan normalizazio linguistikoarekin
|
|
|
Esparru juridikoaren adarretatik
|
lan
legeria da pisu handia duten horietako bat, gizartean dituen ondoreengatik. Hortaz, euskaraz erabili beharreko terminologia finkatzeko unean, ezin ahatz daitezke bilduma honetan aurretiaz argitaratutako tituluak, ezta UZEIren moduko erakundeen eskarmentua edota EUSKALTERM terminologia banku publikoaren antzeko tresnak ere.
|
|
|
4 Espainiako
|
lan
legeria aplikatuko zaio, Espainian kontratatuta eta enpresa espainiarren zerbitzupean, langile espainiarrek atzerrian egindako lanari, lan egiten den lekuko ordena publikoatuzte, gutxienez, Espainiako lurraldean lan eginez gero izango lituzketen eskuren arauak aplikatzeko betebeharra gorabehera. Langile horiek izango dibide ekonomiko berberak.
|
|
|
Lurralde esparru desberdinetako ekintzen plangintza, garatze eta finantzaketak kontuan hartuko ditu lan egiten duen biztanleria, enpresen tamaina eta lan ezbeharren tasa. Fundazioak laneko segurtasun eta higienearen arloan
|
lan
legeria betearazteko eskumenak dituzten lurralde esparru autonomikoei esleitu aurrekontuak lurralde esparru horietako hiru alderdiko eta instituzio partaidetzarako organoei eratxikiko zaizkie, horiek kudea ditzaten; organo horiek Laneko Segurtasun eta Osasunaren Batzorde Nazionalaren antzeko izaera izan behar dute.
|
|
|
hartutako kontratuak dira apartzeroak bere lana soilik, eta, hala denean, ustiapen kapitalaren eta balio osoaren ehuneko 10 baino gutxiagoko kapital ibilkorraren zati bat ekartzen dutenak. Kasu horretan, apartzeroari bermatu behar zaio kontratuaren xede diren finkak landatzen erabilitako denborari datzakoan xedatutakoa bete behar da.gokion gutxieneko alokairua, eta, oro har,
|
lan
legerian eta Gizarte Seguran
|