|
2002
|
|
|
Magistratuarentzat, langileak jasandako “antsietate egoera edo neke fisiko edo psikikoa” “burn out” edo “errearen sindromea” kasu nabaria izango litzateke, jazarpen moral deritzonaren aldaera bat. “Epaiak aukera ematen du kalte psikosozialak
|
lan
istriputzat hartzeko. Epaileak arrazoia ematen ari zaizkie enpresaburuen kalte moralak jasaten dituzten langileei, eskuoihala atera eta lanpostua utz dezaten nahi baitute”, laburbildu du Jesus Uzkudun CCko Lan Osasuneko arduradunak.
|
|
2003
|
|
|
Orain artean, estresa
|
laneko
istriputzat hartzearen gaineko sententziek irakaskuntzarekin dute zerikusia. Horregatik solastatu gara Ruben Belandiarekin, laneko osasunaren arloko arduraduna baita STEE EILAS irakaskuntzako sindikatuan.
|
|
2004
|
|
|
Araudiaren arabera,
|
lan
istriputzat hartuko da langile autonomoak bere kontura egiten duen lanaren ondorio zuzen eta berehalako gisa gertatutakoa.
|
|
|
Erreforma berriaren arabera, langile autonomo batek lantokira joaterakoan edo itzultzerakoan izan ditzakeen ezbeharrak in itinere esaten zaien istripuak ez dira
|
lan
istriputzat hartzen; aldiz, besteren konturako langileen erregimenak kontuan hartzen ditu in itinere ezbehar horiek.
|
|
2008
|
|
|
In itinere istripua Autonomoentzako Estatutu berria onartu eta berehala, hainbat irakurketa egin ziren, eta autonomoren bat bere lantokitik profesional gisa zihoala edo handik itzultzen ari zela gertatutako ezbeharrak sailkatu ziren. Hala ere, Estatutuak
|
lan
istriputzat hartzen ditu langileak lanean eta denboran jasaten dituen lesioak eta bere kontura egindako lanarekin lotura duela frogatzen denean. Reynaren ustez, hori horrela izatearen arrazoia da autonomoen lan jarduera asko daudela, eta haien lantokia definitzea eta kokatzea zaila dela.
|
|
2010
|
|
|
Garraiolarien kasua larriagoa da, sindikatutik azaldu digutenez: istripua dutenean, lantoki kamioia badute ere, ez da
|
lan
istriputzat hartzen, trafiko istriputzat baizik. Hala, ez dira lan baldintzak eta halakoak ikertzen," eta agian kamioilariak egun pila zeramatzan jarraian gidatzen, edo ez zituen frenoak ondo, gurpilak higatuta zeuden…".
|
|
2011
|
|
|
Fruta kooperatiba batean amoniako ihes bat izan zen, eta langile guztiak atera behar izan ziren instalaziotik.Langile batek lehen mailako erredura arinak izan zituen oin batean eta lepoan. Zorionez, ez zen pozoitzerik edo bestelako kalte pertsonalik izan.a) Esan zer nolako agente kimikoa den amoniakoa, eta zer arrisku sor ditzakeen.b) Esan kaltea gaixotasun profesionaltzat edo
|
lan
istriputzat hartzen den.c) Adierazi zer bidetatik sartu zen agente kimikoa langile zaurituaren kasuan.
|
|
|
Arnasbideak eta mukosak kaltetzen ditu, baita begiko konjuntiba ere. Esposizioa handia bada, biriketako edema eragin dezake; horregatik da hain arriskutsua.b) Kaltea
|
lan
istriputzat har daiteke; izan ere, halako agenteek gaixotasunak eragin ohi dituzten arren, kasu honetan berehala izan du kaltea langileak.c) Sarrera bidea arnasketa da. Agente kimikoa arnasbidearekin harremanetan jartzen denean, narritadura, urradura eta arnasa hartzeko zailtasuna eragiten ditu, eta eremua ez bada azkar uzten, biriketako edema izan daiteke, eta horrek heriotza eragingo du arnas gutxiegitasunagatik.
|
|
|
Kasu gehienetan, lan kondizioetatik eratorritako arrisku faktoreekin lotuta dago.
|
Lan
istriputzat hartzen da, halaber, langileak lantokira joatean edo handik itzultzean izaten duen kaltea. In itinere istripu deritze.
|
|
|
Erorikoak zauriak eta hausturak eragin zizkion beso batean eta hanka batean. Langileak izandako kaltea
|
lan
istriputzat har daiteke, lesioa bat batekoa izan baita.Langileak istripu bat izaten badu lanera doala, hori ere lan istriputzat hartzen da. Kasu horretan, in itinere istripu deritzo.
|
|
|
Erorikoak zauriak eta hausturak eragin zizkion beso batean eta hanka batean. Langileak izandako kaltea lan istriputzat har daiteke, lesioa bat batekoa izan baita.Langileak istripu bat izaten badu lanera doala, hori ere
|
lan
istriputzat hartzen da. Kasu horretan, in itinere istripu deritzo.
|
|
|
Gaixotasun profesionalak eragiten dituzte agente kimikoek, eta esposizio denbora gutxi asko luzeen ondoren agertzen dira (baita urte batzuen ondoren ere). Batzuetan, ordea, jasotako dosia oso handia denean, lesioa berehalakoa izaten da, eta
|
lan
istriputzat har daiteke. Lesio horiek langilearen heriotza ere eragin dezakete.
|
|
|
Edozein bilatzaile erabil dezakezu; adibidez, www.google.es.43 Animazio soziokulturaleko goi mailako teknikari batek auto istripu bat izan du udalekuetatik etxera zihoala.
|
Lan
istriputzat har dezakegu. Arrazoitu zure erantzuna.44 Nola sailkatuko zenuke langile batengan kaltea handik bi urtera agertzen bada?
|
|
|
–
|
Lan
istriputzat har daiteke. Erantzuna baiezkoa bada, nola deritzo?
|
|
2012
|
|
|
Ikuspuntu teknikoa.
|
Laneko
istriputzat hartzen da nahi gabe, desiratu gabe, bat batean eta ezustean gertatzen den gertakari bat, pertsonei edo/ eta gauzei kalteak eragiten dizkiena.
|
|
|
Lege ikuspuntua. Gizarte Segurantzako Lege Orokorrak honako baldintza hauek jartzen ditu, istripu bat
|
laneko
istriputzat hartua izan dadin:
|
|
|
lanerako joan etorrietan gertatzen direnak. Hala ere, jurisprudentziak kontzeptu hori zehaztu du, eta hiru betebehar hauek eskatzen ditu in itinere gertatutako istripua
|
lan
istriputzat hartzeko:
|
|
2016
|
|
|
Osalanek eman datuen arabera, hogei langile hil ziren lanistriputan, urteko lehen zortzi hilabeteetan, jaz baino hiru gutxiago. Lantokietan eta lanerako joan etorrietan izandako
|
lan
istripuak hartu ditu kontuan Osalanek, datuak biltzeko. 18.700 lan istripu izan ziren lantokietan (%10, 1 gehiago), eta lanerako joan etorrietan 2.265 (%3, 7 gutxiago).
|
|
2018
|
|
|
Laneko istripua: Ikuspuntu teknikoaren arabera,
|
laneko
istriputzat hartzen da nahi gabe, desiratu gabe, bat batean eta ezustean jasotzen den gertakari bat, pertsonei edota gauzei kalteak eragiten dizkiena. Legearen aldetik, Gizarte Segurantzako Lege Orokorrak baldintzatzat jartzen du kausaltasun harremana izatea lesioaren eta lanaren artean.
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, kasu batzuetan handitu egin daiteke: Heriotza
|
laneko
istriputzat hartzen bada. Hiltzen badira, ez bat, bi gurasoak baizik.
|