|
2003
|
|
|
Keinuen murrizketa Oftalmologoek lehenik eta behin ikusmen akatsen bat dagoela baztertzen dute, hala nola, miopia, hipermetropia edo astigmatismoa, berrogei urtetik gorakoa bada presbizia, edo begi patologia. Akats hori zuzendu ondoren, “langilea bere
|
lan
ingurunean baldintza egokietan egon dadin”, ikus eragozpenen arrazoien probak egin behar dira. Horietako bat, agian ohikoena, keinuen maiztasuna murriztea da.
|
|
|
Ana Pastorrek nabarmendu zuen tabako kontsumoa saihesteko ekimenak egin behar direla esparru guztietatik; besteak beste, Tabakismoa Prebenitu eta Kontrolatzeko Plan Nazionala. Plan horren eduki espezifikoek, ministroak gogorarazi zuenez, eskoletan, ikastetxeetan,
|
lan
ingurunean eta gazte eta emakumeen eremuan eragingo dute bereziki. Halaber, esan zuen plan horren azken helburua espainiar guztien osasuna babestea dela.
|
|
|
" Mobbing"
|
lan
ingurunearekin lotutako beste arazo psikologiko bat da, eta langileen %15ek izaten du.
|
|
|
Lan Baldintzen IV. Inkesta Nazionalak (2001) ezartzen zuen gizarte zerbitzuetako sektoreak eta administrazioa edo banka direla laneko estresak gehien eragiten dituenak. Sindikatuaren ustez, “mobbing”
|
lan
ingurunearekin zerikusia duten arazo psikologikoetako bat da, eta ez du tipifikazio edo erregulazio espresurik. Ildo horretatik, Lantokiko Jazarpen Moralari buruzko Europako Parlamentuaren Ebazpena gogorarazten du (2001/ 2339); horren bidez, estatu kideei “gomendatu” egin zitzaien enpresak gai horretan eraginkorrak diren prebentzio politikak gauzatzera behartzeko.
|
|
|
Alcalá de Henareseko Unibertsitateak (Madril) 2002an egindako ikerketen arabera, Espainiako biztanleria aktiboaren %15ek jasaten zuen jazarpen mota hori. Aditu batzuen ustez,
|
lan
inguruneetan gehiegizko lehiakortasunak eragiten du jazarpen mota hori, eta hierarkia maila handiagoko batek egin ohi du. UGTrentzat, beharrezkoa da enpresaburuek arriskuak ebaluatzea eta laneko jazarpena eta indarkeria saihesteko eta prebenitzeko prozedurak gaitzea, bai eta kaltetuei “laguntza psikologikoa, soziala eta ekonomikoa” ematea ere.
|
|
2004
|
|
|
Espainiako Alergologia Elkartearen txosten baten arabera, bronkioetako asma kasuen %10 eta %20 artean
|
lan
ingurunean sortzen dira.
|
|
|
Asma arazoak gero eta handiagoak dira, neurri handi batean, lan baldintzen ondorioz. Hala dio Alergologia eta Immunologia Klinikoko Espainiako Elkarteak (SEAIC) egindako txosten batek, zeinak frogatzen baitu bronkioetako asma kasuen %10 eta %20 artean
|
lan
ingurunean sortzen direla. Espainian zabaltzen ari den nahaste horren eragina aldatu egiten da okupazio motaren arabera.
|
|
|
320 substantzia daude arnas nahaste okupazional horretan, eta horietatik %22k isozianatoen bidezko asma kasuak hartzen dituzte plastikoen, laken eta itsasgarrien sintesian erabilitakoak, %9, 8k animalien alergenoak, %7k irinak eta zerealak, eta %5ek soldadkolen keak. Substantzia horiek osasunean duten eragina murrizteko, zenbait gomendio ematen dituzte alergologoek; besteak beste, alergenoen eta “enpresen inguruko sentsibilizatzaile kimikoen kontzentrazioa kontrolatzea”,
|
lan
ingurunean sartutako substantzia berriak aztertzea eta eraginpeko langileei birika funtzioa aldizka berrikustea. Halaber, gomendatzen da bronkio zabaltzaileak, antihistaminikoak, adrenalina eta kortikosteroideak sartzea enpresako botikinean, sintomak dituen langile bat zentro espezializatu batera eramatea eta beste sail batean jartzea asma lan ingurunearekin lotuta dagoela egiaztatzen bada.
|
|
|
Substantzia horiek osasunean duten eragina murrizteko, zenbait gomendio ematen dituzte alergologoek; besteak beste, alergenoen eta “enpresen inguruko sentsibilizatzaile kimikoen kontzentrazioa kontrolatzea”, lan ingurunean sartutako substantzia berriak aztertzea eta eraginpeko langileei birika funtzioa aldizka berrikustea. Halaber, gomendatzen da bronkio zabaltzaileak, antihistaminikoak, adrenalina eta kortikosteroideak sartzea enpresako botikinean, sintomak dituen langile bat zentro espezializatu batera eramatea eta beste sail batean jartzea asma
|
lan
ingurunearekin lotuta dagoela egiaztatzen bada. Bronkitis eosinofilikoa Hala ere, eztul kronikoa ez da beti lanerako asma.
|
|
|
Datu horien arabera, Espainiako eraikinen% 30ek eraikin gaixoaren sindromea dute, barruan airearen kalitatea txarra delako.
|
Lan
inguruneko osasunerako arrisku faktoreetako bat eraikinen barruko airearen kalitate txarra da, OMEk dioenez, eraikin horietara joaten diren pertsonak bioaerosolen eraginpean daudelako, alergiak, zorabioak edo buruko nekea eragin baititzakete. Datu hori “Lan inguruneko ingurumen parametroen ebaluazioa eta prebentziozko kontrola” izeneko jardunaldian landuko da gaur.
|
|
|
Dismenorrea Doval Conderen hitzetan, hilekoaren aurreko sindromea eta hilekoaren mina dira, Espainian bakarrik, laneko baja askoren erantzuleak. Horrek esan nahi du ondorioak ez direla fisikoak soilik, baizik eta emakumeen gizarte eta
|
lan
inguruneari ere eragiten diotela. Hilekoaren mina edo dismenorrea, hilekoaren jario zaila adierazten duen hitza, hilerokoarekin batera datorren gaitza da.
|
|
|
Langileak askatasun handiagoz antola dezake ordutegia, eta bere beharretara egokitu. Eragozpenak Etxetik lan egiteak
|
lan
ingurunearekiko harremana galtzea ekar dezake. Horrek, batzuetan, produktibitatea gutxitzea dakar, eta hori da enpresen eragozpenik handiena.
|
|
2005
|
|
|
Tipologia horrek ez du ia nabarmentzen batez bestekotik, egoera sozioekonomikoagatik edo bizilekuagatik, bi zerbitzu ditu kontratatuta, eta Internet izanez gero, konexioa oinarrizkoa izaten da, ez banda zabalekoa. Tarteko maila batean, familien %16, 4 teknologiekin positiboki identifikatzen da, baina haien abantailek
|
lan
ingurunearekin lotura handiagoa dutela beren bizitza pribatuarekin baino. Etxe horiek, hirikoak, maila sozioekonomiko ertain altukoak eta haurrak dituztenak, batez beste 2,9 zerbitzu dituzte kontratatuta, %70ean ordenagailu pertsonala dute eta Interneterako konexioa ADSL da.
|
|
|
Bestalde, Osasuneko ordezkariak adierazi zuen ez zegoela ados “erantzukizun sozialik gabeko eta etika gutxiko enpresa farmazeutiko batzuen jardunarekin”; izan ere, “asmo ekonomiko hutsarekin”, Administrazioari “presio” egiten diote “adostasun zientifikoak eta akordio politikoak hausteko”. Bere agerraldian, Oñorbek ere aipatu zuen erantzukizun sozial korporatiboan
|
lan
ingurune osasungarriak finkatzea sartu litzatekeela, bere hitzetan, “zuek jakingo duzuenez, ondo baino hobeto egin dira hiri osasungarri gisa egindako esku hartzeak, hala nola, eskola osasungarriak, ospitale osasungarriak, enpresa osasungarriak eta lan-leku osasungarriak ere gara ditzakegu”. Kontsumitzaile arduratsua Bestalde, Ángeles María Heras Osasun Ministerioko Kontsumo eta Herritarren Arretarako zuzendari nagusiak kontsumitzailearen erantzukizuna azpimarratu zuen, eta hark “balioa erantsiko dio enpresaren munduari”.
|
|
|
9 Pertsona guztiek dute
|
lan
ingurune seguru eta osasungarrirako eskubidea.
|
|
2006
|
|
|
«Osatuzen helburu nagusia osasun arloko langileak euskaraz komunikatzen gaitzea da, bai
|
lan
ingurunean, baita hiritarrekiko harremanetan ere». Hala zioen irailean HABEk eta EAEko Osasun Sailak ekimena aurkezteko zabaldutako prentsa dosierrak.
|
|
|
Parteen herena 30 urtetik beherakoak dira. CCOO Antzemandako akatsen artean, lan osasuneko prestakuntza mediko eskasa eta sentsibilitate falta daudela nabarmendu du,
|
lan
ingurunea gaixotasun arriskua dagoela uste izateko. Era berean, indarrean dagoen Gizarte Segurantzaren sistemak prebentzio eraginik gabeko eredu konpontzaile eta kalte ordain baten alde egiten du, enpresaburuaren esku dagoen eritasun profesionalaren deklarazioarekin batera.
|
|
2007
|
|
|
Laburbilduz, Konstituzioaren 40.2 artikuluak jaso aginduak eta gai honetan Europar Batasunak ezarri erkidego juridikoak eratzen dute lege honen oinarrizko euskarria. Horrez gain, 155 Hitzarmena, langileen segurtasun eta osasunari zein
|
lan
inguruneari buruzkoa, berretsi ondoren, Espainiak Lanaren Nazioarteko Erakundearekin hartutako konpromisoek aberastu egin dute lege testuaren edukia, lege testuak Lanaren Nazioarteko Erakundearen aginduak jaso eta agindu horiei lege lerrun egokia aitortu baitie Espainiako sistema juridikoan.
|
|
|
a) Teknikariei laguntzea,
|
laneko
ingurunearen prebentzio izaerako ebaluazioetan, bai eta, lege honen 40 artikuluak ezarritakoaren arabera, Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileei laguntzea ere, horiek lantokietan egiten dituzten bisita eta egiaztapenetan, lan arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dela egiaztatzeko. Ikuskatzaile horiei egin diezazkiekete egokitzat jotzen dituzten oharrak
|
|
|
b)
|
Lan
inguruneko agente fisiko, kimiko eta biologikoen izaera, eta horien intentsitatea, kontzentrazioak eta presentzia mailak
|
|
|
Prebentzioa planifikatzea, horretarako teknika, lanaren antolaketa, lan baldintzak, gizarte harremanak eta
|
laneko
ingurunearen eragina biltzen dituen multzo koherentea osatuz.
|
|
|
“bezeroei mesede egiteaz gain, bere ehunka mila enplegatuen eskubideak gainerako langileenekin parekatuko lituzke”. Gainera, Lan Ministerioak modu formalean onartu behar ditu tabakismo pasiboak
|
lan
ingurunean dituen arriskuak, eta lagundu egin behar du gaixotasun profesional gisa osasunean dituen ondorioak ezagut daitezen. Izan ere, tabakismo pasiboak gaixotasun eta heriotza faktore garrantzitsua izaten jarraitzen du.
|
|
|
Hori dela eta, pertsona lanpostura egokitzea zaila denean, beharrezkoa da lanpostuari egokitzea, laguntza teknikoren baten bidez. ONCE Fundazioa desgaitasuna duten pertsonen laneratzea eta enpleguaren kalitatea hobetzeko laguntza proiektu baten buru da. Esparru horretan, “Lantokietarako irisgarritasunaren aplikazio teknikorako gida” argitaratu da,
|
lan
inguruneak erabilera autonomo, seguru eta erosoa errazteko baldintzak biltzen dituena. Baldintzak lantokiaren inguruan bertan hasten dira, zoladura irristagaitzak eta espaloi zabalak behar baititu.
|
|
|
Goiriaren arabera, lan menu idealak plater bat pasta edo entsalada batekin hasi behar du, ondoren arrain zuria edo haragia plantxan, eta amaitzeko, fruta pieza bat, jogurta edo gazta fresko zati bat. Otorduetan ardoa hartzeko ohiturari dagokionez, bilbotar espezialistak esan zuen hobe dela
|
lan
inguruneetan ardoa saihestea, alkoholak kontzentrazio gaitasunean eragiten baitu. Goiriak, gainera, goiz erdiko ogitartekoa edo pintxoa fruitu lehor batzuekin edo fruta pieza batekin ordezkatzea gomendatu zuen, eta kafea saihestea, estresa areagotzen baitu, eta horrek, organismoan ez ezik, lan errendimenduan ere eragin kaltegarria baitu.
|
|
2008
|
|
|
|
Lan
ingurunean letreroak ezartzeko iradokizuna, eguneroko jarduera fisikoa areagotzeko xedez: «Jardun osasuntsu, igo eskaileratik»
|
|
|
Programa honek aintzat hartzen du jatetxe, kafetegi eta jantoki kolektiboek egindako lana (baita
|
lan
ingurunean daudenena ere, Workplaces cafeteria program) nutrizio, elikagaien kaltegabetasun eta kerik gabeko espazio kontuetan aparteko arauak betetzen baitituzte.
|
|
|
Beste aldetik, herrialde batzuetan normal normal ikusten dute jateko ordutegiak formalki desagertzen ari direla, SAD Stuck At Desk (mahaira itsatsita) ingelesezko lokuzioaren akronimoa fenomenoa nonahi hedatzen ari delarik, hots,
|
lan
ingurunetik irten gabe, lan mahaietan bertan gosaldu edo bazkaltzea.
|
|
|
laneko katalogoa: sistemak bere
|
lan
ingurunean beti mantentzen du laneko edo uneko katalogoa, cd komandoaz aldatzen duguna. Izena/ edo -karaktereen bitartez hasten ez bada, laneko katalogoarekiko bidea adierazten da, bide erlatiboa deitutakoa.
|
|
|
|
Lan
ingurunea
|
|
|
4
|
Lan
ingurunea eta baliabideen kontrola
|
|
|
Malgutasuna eta garraiagarritasuna bultzatzeko sortu zen
|
lan
ingurunea.
|
|
|
4.1
|
LAN
INGURUNEA
|
|
|
Oraingoz Granollersen bakarrik egindako esperientzia pilotua den arren, esperientzia Kataluniako gainerako udalerrietara zabaldu nahi da.
|
Lan
ingurunean hutsune handiak daude, bai elikadura osasungarriari buruzko informaziorik ez dagoelako, bai menu egoki eta osasungarrien eskaintza mugatuan. Katalunian VITAL proiektua lantzen ari dira, lan arloan elikadura eta jarduera fisiko osasungarriak sustatzeko ekintzak gauzatzeko.
|
|
|
Espainia da heriotza tasa txikiena duen herrialdeetako bat, Belgikarekin eta Danimarkarekin alderatuz gero; herrialde horiek dituzte kopururik handienak. ELGEko herrialdeek osasun aurrekontu osoaren %3 bakarrik inbertitzen dute minbiziari aurrea hartzeko programetan 2006ko txostenetik deigarria da minbiziaren ondoriozko heriotzen %8
|
laneko
ingurunean substantzia kantzerigenoak egoteagatik gertatzen dela. Era berean, urteko heriotzen %25 tabakismoak eragiten ditu.
|
|
|
Koherentea izan behar da, esaten denaren eta egiten denaren artean erabateko harmonia egon behar du Zer da “limurtzaile izatea”? Gaitasun hori besteengan eragitean datza helburu profesional batzuk betetzeko, baina inoiz ez beste pertsona batzuk manipulatzean, eta hori oso kaltegarria da
|
lan
ingurunean. Limurtzaileagoa izateko, ezinbestekoa da koherenteak izatea, esaten denaren eta egiten denaren artean erabateko harmonia dagoela ikustea.
|
|
|
Beste paziente batzuek, berriz, arazo sorta zabala dute. Ondorioen zerrenda horretan, arazo kognitiboak, neurokonduktualak eta emozionalak agertzen dira denboran zehar, eta horrek zaildu egiten du arazo horiek gizarte eta
|
lan
ingurunera egokitzea. Eta hori ez da guztia.
|
|
|
Tabakoa Lanaren arabera, Valentziako gazteen %40 inguruk erretzen zuten haurdunaldiaren hasieran, Europako beste herrialde batzuetan baino lauzpabost aldiz gehiago, non amaren %10ek bakarrik erretzen baitu haurdunaldian, Valentziako Gobernuaren iturriek jakinarazi zuten. Gainera, erretzaile ez ziren emakumeak tabako kearen eraginpean zeuden senitartekoen edo lagunen bidez. Era berean, haurdunen %20 produktu kimikoen eraginpean egoten ziren
|
lan
ingurunean.
|
|
|
Horrela sortzen dira lankidetzak, kontaktuak eta bezeroak eskualdatzen dira, eta esperientziak eta aholkuak trukatzen dira. Eta garrantzizkoena, etxekoez bestelako azpiegiturak dituen
|
lan
ingurunea lortzea da; izan ere, oro har, elkarlanerako espazioek bilera gelak izaten dituzte erabiltzaileen eskura, bideo proiektagailuak, fotokopiagailuak eta etxe batek normalean ez dituen gainerako artikuluak. Erabiltzaile profila eta tarifak Batzuk diseinatzaileak dira, beste batzuk programatzaile informatikoak, beste batzuk kazetariak.
|
|
|
Horrelako espazioak erabiltzen dituen profil nagusia profesional autonomoarena eta enpresetako telelangileena da, eta, coworking-ean hasi arte, bere etxean lan egiten zuen. Bulegoa etxean jartzeak, besteak beste,
|
lan
ingurunea eta aisialdirako gunea ez banatzea dakar, eta hori askotan gogorra egiten da psikologikoki jasateko; horregatik, coworking-a irtenbide ekonomiko eta erraz gisa aurkezten da. Hileko sariak 200 eta 300 euro bitartekoak dira, eta egoiliarrei beren giltza propioaz eta bulegora 24 orduz sartzeko eskubidea ematen diete.
|
|
2009
|
|
|
Bigarrena: euskaratik kanpokoak ez dira guztiak gazteleradun elebakarrak, Katalunia, Valentzia eta Galizian daude ia erdiak; horrela, lan talde osoaren %20a eskas ari da
|
lanean
ingurune elebakarretan. Hirugarrena:
|
|
|
Gure herriko
|
lan
inguruneak berpiztearen aldeko apustua ez da atzo goizekoa. Landa garapenerako elkarte ugariek urteak daramatzate landa garapenerako programak kudeatzen.
|
|
|
Izan ere, irakaskuntza horien abantaila handienetako bat lan merkatuak eskatzen dituen lanbide profiletara egokitzea da, eta, horrela, tituludunak lanean erabat sartzea errazten du ikasketak hasi eta bi urtera, hau da, goi mailako heziketa zikloen batez besteko iraupena. Titulu aniztasunari esker, ikasleak motibatuta dauden eta
|
lan
ingurunean nola aplikatzen diren egiaztatu ahal izango duten irakaskuntzetara sar daitezke, ikasle guztiek egin behar duten lantokiko prestakuntza moduluari esker. Goi mailako arte irakaskuntzak eta kirol irakaskuntzak Goi mailako LHn bezala, goi mailako arte irakaskuntzetara eta goi mailako kirol irakaskuntzetara sartzeko ez da selektibitatea gainditu behar; nahikoa da Batxilergoko titulua izatea eta, kasu gehienetan, sarbide proba jakin bat egitea.
|
|
|
Ikasle gehienen beldur dira. Hala ere, ahozko azterketak ebaluatzeko modu bat dira, eta, horri esker, ikasleek trebetasun garrantzitsuak lor ditzakete gero
|
lan
ingurunean garatzeko. Aldez aurreko prestakuntza egokiarekin aurre egitea eta nerbioak arrastoan edukitzea funtsezkoa da emaitza ezin hobea izan dadin.
|
|
|
“Duela hiru urte baino gehiago, aipatu instalakuntzaren ageriko ilegaltasuna salatzen zuen perituen txosten bat igorri zuen”, gogorarazten dute Arnasatik. Bertan, aipatu
|
lanek
ingurunean izango zituzten eraginak zehazten ziren. Salaketa hark bertako jarduna eten arren, azken bi urteotan aktibitateari berriz heldu eta areagotu dela salatzen dute herri plataformatik.
|
|
|
Euskal abertzaletasunak ez du gehiago luzatu behar
|
lan
ingurune zabal baten eraketa. Gauza izan behar du erabakitzeko eskubidea bakez irrikatzen dugun eragile politiko eta sozialen arteko elkarlanari bide ematen hasteko.
|
|
2010
|
|
|
Aurrez ezarritako IKT planik gabe lan egitea.
|
Lan
ingurune birtual batean, teknologien aukerak ezagutu eta menderatu behar dira. Profesional batzuk Mac ekin lan egiten dute, beste batzuk PC batekin, BlackBerry batekin edo iPhone batekin.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen parametroen arabera, adimen test bat egin ondoren pertsona batek 130 edo gehiagoko zatidura intelektuala lortzen badu, supergaitutzat jo daiteke. Baina proba psikometriko horiek, gaitasun handiak identifikatzeko ez ezik, eskola esparruan maiz erabiltzen dira ikasleen aukera intelektualak baloratzeko eta
|
lan
ingurunean, hautapen prozesuetan hautagaiek dituzten gaitasunak ezagutzeko.
|
|
|
Proiektuak ikasgelan teknologia erabiltzea proposatzen du, “arkatzari, koadernoari edo liburuari eransten zaion tresna gisa”. Ez da beharrezkoa ikaslea bere ohiko
|
lan
ingurunetik aldenduta dagoen areto berezi batera eramatea, “beraz, erraztasun horiek aukera berriak ematen dituzte zeregin aberatsak eta parte hartzaileak modu ez intrusiboan definitu eta sortzeko”, azaldu zuen proiektuaren arduradunak, Beatriz Barrosek.
|
|
|
Hala ere, lanbide eritasunen %60 ez da aitortzen. Asaldura dermikoak, arazo osteomuskularrak edo laneko asma
|
lan
ingurunearen ondorio zuzenak dira, eta, tratatu ezean, albo ondorio arriskutsuak eragin ditzakete, bai gaixoarentzat, bai Espainiako osasun sistemarentzat. Gaixotasun horien tratamendu egokian eta haien prebentzioan dagoen hutsune historikoa betetzeko, Espainiako Lan Patologiako lehen ospitale unitatea sortu da.
|
|
|
Entzumena galtzeaz gain, zarataren eraginpean luzaroan egoteak arnas maiztasuna, hipertentsio arteriala eta arteriosklerosia, ikusmen zolitasuna aldatzea, ultzera gastroduodenalen eragina areagotzea, lo arazoak, nekea eta suminkortasuna eragin ditzake. Gainera, denbora luzean zarataren eraginpean egoteak koordinazioa eta kontzentrazioa murrizten ditu, eta, beraz,
|
lan
ingurunean istripuak izateko aukera handitzen du. Laneko errendimendua galtzea eta absentismoa areagotzea eragin dezake (loaren nahasteek akusatua, hurrengo egunean izateko gaitasuna mugatzen baitute).
|
|
|
Eskola plataformak, ikasleentzako zereginen kudeaketa edo familien eta ikastetxeen arteko komunikazioa dira Sarearen bidez administra daitezkeen zerbitzuetako batzuk. Horrela, software gastuetan aurreztea ahalbidetzen da,
|
lan
ingurune kooperatiboa sustatzen da eta hezkuntza tresnak hainbat gailutatik erabiltzeko aukera ematen da. Interneterako konexio bakarra behar da.
|
|
|
Imagen: Rubén García/ Eroski Consumer Berrikuntza moda terminoa da gaur egun. Ideia berriak sortzeko eta eguneroko bizitzako arazoei irtenbide desberdinak bilatzeko gai izatea
|
lan
ingurunean asko baloratzen den ezaugarria da, eta gaitasun bakarra du: sormena.
|
|
|
Holland en testa: bere interesei erantzuten dieten gustuak eta trebetasunak,
|
lan
inguruneak eta zereginak argitzeko galdera batzuk dira. Proba bukatzean, lortu den kodea zehazten da, nortasunari eta bere izaerarekin hobekien lotzen den giro motari dagokiona.
|
|
2011
|
|
|
Lantokiak elementu etsaiekin harremanetan jartzen gaitu (zaratak, produktu toxikoak?); askotan, gure lanpostuei datxezkien elementuak dira, eta
|
laneko
ingurunearekin zerikusia dute.
|
|
|
Hurrengo unitatean sakonago ikusiko ditugu arrisku faktoreen kategoria horiek eta
|
lan
ingurunean izan ditzaketen ondorioak, baldin eta neurri egokiak hartzen ez badira.
|
|
|
Gure
|
lan
inguruneko arrisku faktoreen kategoria ohikoenetako bat da segurtasun kondizioetatik eratorriena. Horiek, langileengan, lan istripuak eragin ditzakete, eta ondorioetako bat heriotza ere izan daiteke.
|
|
|
Lantokiak arrisku batzuk izan ditzake segurtasunerako eta osasunerako. Hori dela eta,
|
lan
inguruneko arrisku faktoreak, horiek izan ditzaketen ondorioak eta hartu behar ditugun neurriak bildu ditugu.
|
|
|
15 edo 30 orduko ikastaro laburrak nahiz iraupen luzeko hobekuntzako eta espezializazio handiko beste ikastaro batzuk, ikasturte osoan luzatzen ahal direnak. Azken kasu horretan, ohikoena da ikasleak profesionaltasun ziurtagiri ofiziala jasotzea prestakuntza osatu ondoren, programa luzeenek maiz jasotzen baitituzte prestakuntza praktikak
|
lan
ingurunean. Prestakuntza ematea administrazioetako zentroetan eta langabeei prestakuntza emateko kreditatuta dauden beste zentro edo entitate pribatu batzuetan.
|
|
|
Ikasketak amaitu baino lehen entitate edo enpresa batean praktikaldi bat egiteak prestakuntza akademikoaren osagarri den kualifikazioa ematen die ikasleei, eta
|
lan
ingurunera lehen hurbilketa. Esparru horretan dagoen eskaintza ezagutzeko, ikasleek hainbat baliabidetara jo dezakete, besteak beste, unibertsitateetako praktika poltsen zerbitzuak, sareko enplegu bilatzaileak eta hainbat erakunde eta erakunderen proposamen espezifikoak.
|
|
2012
|
|
|
Oztopo pertsonal edo psikologikoek erreakzio desegokiak sor ditzakete
|
lan
ingurunean. Adibidez:
|
|
|
b) Higiene industriala:
|
laneko
ingurune kutsatzaileetan eragiten du. Helburua laneko gaixotasunak prebenitzea da.
|
|
|
a) Lan Ministerioak. b) Langileek berek, haien betebeharra baita; enpresariak ez du zerikusirik horretan. c) Bai langileak, bai nagusiak, betebeharra partekatua baita. d) Enpresaburuak, berak baitu erantzukizun osoa. 10 Adierazi zein den
|
laneko
ingurune kutsatzaileengan eragiten duen prebentzio teknika, haren helburua laneko gaixotasunak prebenitzea dela jakinda. a) Laneko segurtasuna. b) Higiene industriala. c) Ergonomia. d) Laneko medikuntza. 11 Adierazi zein den laneko istripuak saihestea helburu duen prebentzio teknika. a) Laneko segurtasuna. b) Higiene industriala. c) Ergonomia. d) Laneko psikosoziologia.
|
|
|
–
|
Lan
ingurunean dauden agenteen presentzia, izaera eta kontzentrazio mailarekin:
|
|
|
1.5
|
LAN
INGURUNEKO BALDINTZEI LOTUTAKO ARRISKU FAKTOREAK
|
|
|
Lan jarduerak, askotan, langilearen osasuna kaltetu dezaketen kutsatzaile edo agenteak
|
lan
ingurunera igortzea dakar. Kutsatzaile horien izaera kimikoa, fisikoa edota biologikoa izan daiteke, eta lan arloan aurkitu ditzakegun ohikoenak hauexek dira:
|
|
|
Kutsatzaile kimiko bat zera da: bere fabrikazioan, manipulazioan, garraioan, biltegiratzean edo erabileran
|
lan
ingurunera igor daitekeen substantzia natural edo sintetikoa.
|
|
|
|
Lan
ingurunean hiru eratan aurkez daitezke: aerosolak, gasak eta lurrunak.
|
|
|
1.5
|
LAN
INGURUNEKO BALDINTZEI LOTUTAKO ARRISKU FAKTOREAK 11
|
|
|
Lehenengo unitate didaktikoarekin lortu nahi den irakaskuntza emaitza hauxe da: ikaslea, bere
|
lan
inguruneko lan baldintzak eta arrisku faktoreak aztertu ondoren, bere jardueratik eratorritako arriskuak ebaluatzeko gai izatea.
|
|
|
–
|
Lan
inguruneko baldintzei lotutako arrisku faktoreak.
|
|
|
Bigarren unitate didaktikoarekin lortu nahi diren irakaskuntza emaitzak hauexek dira: batetik, ikaslea, enpresa txiki batean prebentzio plan baten kudeaketan parte hartzeko gai izatea, eta plan horretako partaide diren guztien erantzukizunak identifikatzea; bestetik, titulazioarekin lotura duten
|
lan
inguruneko arrisku egoeren ezagutzaz baliatuz, prebentzio eta babes neurriak aplikatzeko gai izatea.
|
|
|
– Laneko osasuna (lan istripuak, gaixotasun profesionalak eta
|
lan
ingurunearekin lotutako gaixotasunak).
|
|
|
–
|
Lan
ingurunea eta enpresak. –
|
|
|
– Burnout sindromearen jatorria
|
lan
ingurunean eta laneko baldintzetan dago; baina, nortasun aldagai, eta aldagai soziodemografiko eta indibidual edo ingurune pertsonaleko batzuen arabera, bestelako bilakaera izan daiteke sindromearen garapenean?. 5??
|
|
|
49.2005 urterako, GIB/ HIESari dagokion erantzuna areagotzea lan munduan eta sektore publiko zein pribatuan eta egituratu gabean prebentzio eta arreta programak ezartzea eta gauzatzea, eta neurriak hartzea GIB/ IHESa duten pertsonen babeserako
|
lan
ingurunea sortzeko;
|
|
|
Bai zapatak eta bai botak garbi eduki behar dira, eta haien higieneak gaindiezina izan behar du, batez ere zolak, non zikinkeria gainerako geletan instalatu eta sakabanatu baitaiteke. Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, Listeria, sektorean gehien kezkatzen den bakterioetako bat, elikagaien instalazioetan sar daiteke oinetakoetatik datorren lurraren eta lantegiko langileen jantzien bidez. Lanbide sukaldaritzako baldintzak Laneko arropak oztopo bat izan behar du, gaindiezina, gorputzaren, eguneroko arroparen (gomendagarria ez den zerbait) eta elikagaien
|
lan
ingurunearen artean. Gorputzean milioika mikroorganismo daude, gehienak ez dira kaltegarriak, baina denak ez.
|
|
|
4 Teletrabaiatu Telelana lanaldi osoan edo asteko egun jakin batzuetan sar dezaketen enpresek, kostuak murrizteaz eta produktibitatea hobetzeaz gain, ingurumenari ere laguntzen diote. Telelangileak, berriz, ekologikoagoak izan daitezke
|
lan
ingurunean eta eguneroko betebeharrak egiteko moduan. 5 Ziurtagiri ekologikoa duten materialak erabiltzea Papera, bulegoko materiala, altzariak eta abar erostean, ekoetiketak dituzten begiratzea komeni da.
|
|
|
Ideiarik edo baliabiderik ez dagoenean, sarritan, bending makinetako opilak, galletak edo edari azukredunak chip patatekin jaten dira. Tentazio horiek saihesteko, artikulu honetan iradokizun praktikoak eta, aldi berean, osasungarriak ematen dira
|
lan
ingurunean jateko.
|
|
|
Lanbide Heziketako zenbait familiak edukien simulazio interaktiboak dituzte,
|
lan
ingurunean kasu errealak planteatzen dituztenak.
|
|
|
Lehenengoa fresatzeko makinan ebakitzeko parametroen simulagailua da, mekanizazioaren bideoak tailerrean dituena eta piezak hainbat angelutatik behatzeko aukera ematen duena. Beste biek, elektrohigadura bidezko trakzio eta mekanizazio saiakuntzek, azalpen bideo bat, simulagailua, deskargatzeko aukera eta eman beharreko pauso guztiak azaltzen dituen konponbidea dituzte, betiere benetako
|
lan
ingurunean egongo balira bezala. Ostalaritza eta turismoa.
|
|
2013
|
|
|
Profil psikoprofesiografikoaLanpostu jakin bat hartuko duen pertsonak ondo konpondu du bere
|
lan
ingurunean (nagusiekin, lankideekin, etab.) Profil profesionalaz gainera, profil psikologiko jakin bat ere izan du, beraz.Lanposturako hautagaiak izan behar dituen ezaugarri eta gaitasun horien guztien irudikapen grafikoari deritzo, hain zuzen ere, profil psikoprofesiografiko.
|
|
|
70 ikastordu behar ditu. Ingeles profesionala. UNEDek ematen du, eta hizkuntza hori
|
lan
ingurunean erabiltzean oinarritzen da. Ikasleek idatziz eta ahoz komunikatzen ikasten dute ingurune profesional batean.
|
|
|
Erakunde honek lanbide gaitasunak hobetzeko prestakuntza ekintzak garatzen ditu, eta, hartara, lana lortzeko aukerak. Proposamen horren interesgarriena da prestakuntza enpresekin lankidetzan egiten dela, eta, beraz, «benetako
|
lan
inguruneetan, prestakuntza praktikak egiteko aukerarekin» lortzen dela. Ikuspegi integralaren alde egiten da, erakundeak adierazten du «jakintza eta trebetasun teknikoak eskuratzea eta trebetasun soziolaboralak ikastea».
|
|
|
Atal berezi bat planteatzen da gurasoentzat eta seme alabentzat: ikasketa plana, errendimenduko grafikoak, irakasleekiko zuzeneko komunikazioa, horien behaketa eta iruzkinak, kalifikazioak, hitzorduak eta elkarlaneko
|
lan
inguruneekin edo, adibidez, blogekin edo foroekin topaketak. Hala, ikasleak prestakuntzan paper aktiboagoa izan arren, prestakuntza egokia bermatzen da prestakuntza arrakastaz amaitzeko eta gurasoak eta irakasleak ikasteko prozesuan inplikatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Testuinguru horretan ingurumenaren eraginen ezagutzak diagnosirako esparrua asko zabalduko du. Gogoan izan behar dugu medikua eta pazientea ingurune sozial,
|
lan
ingurune eta ingurune natural baten barruan txertatzen direla eta eragin guztiek topo egitean sortzen direla giza organismoaren alterazio gisa uler ditzakegun eritasunak.
|
|
|
Hemen dago EEEekiko alde nagusia. Pertsona batek laguntza egokia jasotzen duenean, bai
|
lan
ingurunean bai kanpoan, gaitasunak eta trebetasunak eskuratzen ditu, langilea lanpostuan erabat integratzeko. Helburua, berriz, hauxe da:
|
|
|
Askotan, betekadan irentsitako elikagaiak gantz eta gozoki ugari eta janari azkarra izaten dira. Artikulu horren egileek adierazi dutenez, kaltetuak gizarte eta
|
lan
ingurunea hondatu egiten du, gehiegizko kezka du, eta irudia, ia beti, dieta egiten du, substantzia toxikoak gehiegi erabiltzen ditu, substantzia toxikoak neurriz gain tratatzen ditu, eta gehiegizko pisua duelako dietak egiten hasten da. Era berean, haurren kontrako esperientziak, arazo afektiboak dituzten gurasoen historia, gizentasunari aurre egiteko joera, irudi edo pisuari buruzko iruzkin negatiboen azalpen errepikatuak, nortasun perfekzionista eta autoestimu baxua, espezialistek diotenez, horiek dira, hain zuzen ere, elikadura jokabidearen garapenean garrantzi handia duten pazienteetako batzuk.
|
|
2015
|
|
|
Amiantoa zuntz mineral naturalen multzoa da, eta biriketan sar daitezkeen partikula txikiak askatzen ditu. Horiek arnasteak(
|
lan
ingurunean, erauztetik gertu dauden lekuetan, material horrekin eraikitako lekuetan) hainbat gaixotasun sortzen ditu. Gainera, uste da urtean milaka heriotza gertatzen direla etxeko erakusketari lotuta, nahiz eta kasu horietan zaila den kausa efektu erlazioa ezartzea.
|
|
|
Hainbat ekimenek hobetu egiten dute gazteen lan merkatura sartzea, eta
|
lan
ingurune errealetan prestakuntza ibilbideak egiten dituzte
|
|
|
Azken urteotan, hainbat GKEk lan merkatura sartzeko zailtasun gehien dituzten taldeetan jarri dute arreta, eta lana errazteko ekintzak hasi dituzte. Kasu batzuetan, benetako
|
lan
inguruneetan trebatzeko aldi baten aldeko apustua egin da, hau da, enpresetan; beste batzuetan, berriz, ekintzailetzarekin lotutako trebetasunak lortzeko eta negozio propioa martxan jartzeko laguntza ematen da. Artikulu honek lanpostu bat eskuratzeko zailtasunak dituzten gazteei zuzendutako zenbait ekimen errepasatzen ditu.
|
|
|
Gaitasunen bidezko ikaskuntzaren ikuspuntua Lanbide Heziketan sartu zuten lehendabizikoz, ikasleei
|
lan
ingurunean praktikan jar zitzaketen trebeziak emateko, eta lan merkatura egokitzea errazteko. Nico Hirtek dionez, oinarrizko gaitasunak hezkuntzaren ardatz gisa ezartzea enpresa munduaren presioaren ondorioa izan zen eta, ondoren, eredua gainerako hezkuntza etapa guztietara hedatu zen" eskulan moldagarria, balioanizduna, mugitzeko arazorik ez duena eta birziklatzeko prest dagoena" hasierahasieratik trebatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Istripuren bat izan duen enpresaren edo
|
lan
ingurunearen irudi onaren babesak ez du esan nahi informazioa ezkutatzea, egiaztatutako informazioa baldin bada.
|
|
|
Hala ere, marketineko, publizitateko, administrazioko eta komunikazioko profesionalek, bai eta protokoloan eta harreman publikoetan pertsonalki edo profesionalki interesatuta dagoen edonork ere, mota guztietako egoeretan eta ekitaldietan profesionaltasunez jarduteko oinarrizko teknikakikasiko dituzte gidaliburu honekin, beti emango baitute eman nahi duten irudi instituzionala eta indibiduala
|
lan
ingurunean.
|
|
|
Eta non lan egin dezakete? Egoera zaila da,
|
lan
inguruneko beharrak ez direlako gazteen gaitasun profesionaletara egokitzen, Youtana Pavónek dioenez, Enplegu Agentzien Elkarte Nazionaletik. Artikulu honetan, enplegua non bilatu behar den azaltzen da, nahiz eta aukerak denboraldiko lanak egin, eskola partikularrak eman edo autonomia erkidegoetako enplegu planetara jo, besteak beste.
|
|
|
Ez dago behar besteko laguntzarik lan munduan sartzeko, ezta lanbide heziketa egokirik ere. Eta lana daukatenek ere zailtasun batzuk dituzte,
|
lan
ingurunea ulertzen ez dutelako. «Olivenza 2014 Txostena, Espainian minusbaliotasunari buruzko txostena» izenekoaren arabera, Minusbaliotasunaren Estatuko Behatokiak argitaratua, desgaitasuna duten herritarren desabantaila ia %33 da herritar orokorrekiko, enpleguari eta pobrezia mailari dagokienez.
|
|
|
Janaria etxetik prestatuta eramatea aukera segurua da, menuak ondo planifikatzen badira eta
|
lan
ingurunean baldintza higieniko sanitarioak bermatzen badira
|
|
|
Lazarraga Sarien helburu nagusia Arabako arlo sozioekonomikoan euskararen alde lan egin duten entitate edota pertsonak saritzea eta haien ahalegina errekonozitzea da. Hala, Lazarraga Sarien bidez, Arabako lau entitate eta pertsona bat saritzen dira bi urtean behin, euren
|
lan
ingurunean euskara txertatzeko aurrera eramandako ekimenengatik. Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteak eta Arabako Foru Aldundiko Euskara, Kultura eta Kirol Sailak antolatzen dute sariketa.
|
|
2017
|
|
|
2.4 Hizkuntzarekin harira joatea lan merkatuan sartzeko unea da biografia askotan unerik esanguratsuena erabilera linguistikoei dagokienez. Jatorrizko gaztelaniadunak diren unibertsitateko graduatuentzat normalean jarraipen bat irudikatzen du, baldin eta jada ohitu badira katalanez era naturalean hitz egiten. edonola ere, gazte guztiek barneratuta dute lan gehienetan katalanez hitz egiteko aldez aurretiko jarrera eskatzen dutela, nahiz eta testuinguruaren arabera gehiago edo gutxiago erabili. elkarrizketek argi uzten dute
|
lan
ingurune asko daudela (enpresa pribatuak zein, are oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak gehiago, erakunde publikoak) katalanez lan egiten dutenak, baita gaztelaniaren presentzia nagusi den lekuetan ere. eta hori gertatzen ez den tokietan, espero da langileak prest egotea hizkuntza dela-eta bezeroaren eta, sarri, hornitzailearen beharretar...
|
|
|
Jatorriz katalan hiztunak direnentzat lana izaten da sarritan gaztelania, ahoz edo idatziz, ohiko hizkuntza gisa erabiltzen hasteko lekua, hezkuntza ibilbidean salbuespen gehiagorekin erabili ondoren. nahiz eta katalanhiztunak gutxitan egon gaztelania hiztunak nagusi diren
|
lan
inguruneetan, leialtasun linguistikoz jardun izan duten horiek ere euren gain hartzen dute gaztelaniaz hitz egiteko beharra, egoerari hala badagokio. Sarritan azaltzen dute, hasieran, nolabaiteko esfortzu bat egin behar dutela ordura arte zutena oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak baino jariotasun hobea eskura dezaten; baina ahalegin hori egitea eragozpenik gabe onartzen dute. zentzu horretan, nolabaiteko desberdintasun bat dago katalana eta gaztelania mantentzen dutenen artean:
|
|
|
Lan honen helburua da aztertzea zein diren determinatzaileak langile publiko eta pribatuen Laneko Bizitzaren Kalitatea (LBK), ikusteko diferentziak ote dauden, eta ikusteko, halaber, kontratu finkoa edo behin behinekoa izateak eragina ote duen langileen LBKn. Horretarako aurkezten dugu Laneko Eskakizunen eta Baliabideen Teoria (LEB) izeneko erreferentzia esparrua, zeinaren bidez azaltzen baita,
|
lan
inguruneko eskakizunek eta baliabideek sortzen dituzten efektuen bidez, nola nabaritzen dituen langileak ondorio zuzenak eta zeharkakoak bere osasunean eta ongizatean. Emaitzek erakusten dute handiagoa dela langile publikoen eta kontratu finkodunen LBK, gogobetetasunaren arabera neurtzen badugu.
|