|
2013
|
|
|
Baina, gainera, lan munduan sartzeko bide ofizialak
|
lan
ikusezinetan eta gaizki ordainduetan oinarritzen dira, garbiketa lanak izaten dira askotan.
|
|
2014
|
|
|
Urte luzetan, Ga briel Arestiri buruzkoa ez> zela uste izan nuelako. Gabriel Ares tiren
|
lan
ikusezinarekin duelako zerikusia, eta gero eta gehiago estimatzen dudalako lana bistaratu bai, baina idazlea ikusezin
|
|
|
Gora> ta> gora> > kantuko hitzek, kantu on guztiek bezala, etzi idatziak dirudite, horregatik iruditzen zaio entzuleari Erresuma Atzemanezin bate tik datozela, inolaz ere ez poeta baten lumatik. Eta horregatik harritu eta pozten da entzulea, ibai zahar bati ibaiadar berriak ezustean aurkitzen dizkionak bezala, hitz horiek ezagutzen zuen idazle baten
|
lan
ikusezina direla jakiten duenean, nerabezaroa ongi pasata jada, noiz eta, eskolako argazki zuri beltz, saturatu eta siluetaduna duen irudi berbereko oskorriren LP a eskuratzen duelarik, jatorrizkoa, eta ez karatula biluziko kasete mutua. Baiki, Arestiren aurpegi moztua ageri da Gabriel> Arestiren> oroimenez> diskoan, eta berdin izan zitekeen Perturrena ere, aurpegi alda rrien garaikoa delako.
|
|
|
Nahi digute inposatu emazte eta ama gisako emakume eredua, beti ere, familia nuklear heteronormatibo baten senean. Are gehiago, ezarketa horri gehitzen zaio, hain zuzen ere, gero eta urriagoak direla menpekoak zaintzeko bideratutako laguntzak; izan ere, gura baitute, guk, emakumeok, lan horren zama har dezagun, guk, emakumeok, zaintza lan guztiak gure gain hartzera behartuz, hain zuzen
|
lan
ikusezina, aitortzen ez dena eta oso prekarioa, baina aldi berean sistema kapitalistarentzat zeharo beharrezkoa dena.
|
|
2015
|
|
|
Xinaurri
|
lan
ikusezina zuena.
|
|
|
Mundua mugiarazten duten
|
lan
ikusezinez
|
|
2016
|
|
|
Bere lanarekin osasunarekin bezala gertatzen dela pentsatzea gustatzen zaio, huts egiten digunean besterik ez garela hasten behar bezala estimatzen, galdu dugunean baizik ez garela ohartzen zer altxor genuen. Bera eta bere
|
lana
ikusezin bihurtu badira, harro egoteko modukoa dela iruditzen zaio, horrek bere eginkizunak ezin hobeto betetzen dituela erakusten duelako. Gehienek ahaztuta baldin badaukate, lanean eraginkorra delako dela pentsatzea gustatzen zaio, edo eraginkorra zelako esan luke orain, gauzek hartu duten traza ikusita.
|
|
|
Esan gabe doan gauzatzat hartzen dira emakume baten zeregin amazkoak, eta, era berean, familiak berak gutxitan hartzen ditu aintzat emakumeak egindako etxekoandre lan amaiezinak. Azken batean, etxeko
|
lanak
ikusezinak dira, ia: –Inor ez da etxeko lanez konturatzen, salbu eta egiteke badaude:
|
|
|
|
Lan
ikusezinak: zer da zainketen ekonomia?
|
|
2018
|
|
|
Aitortzaren itzalak beste gogoeta bat ekarri digu:
|
Lan
ikusezina balioesteko ahaleginak egin ditu mugimendu feministak, eta ezagutzaren esparruan ere bide horri lotzea beharrezkoa da; sator lana balioesteko eta sinesgarritasunerako bide berriak urratzeko.
|
|
2019
|
|
|
Bertsolarien artean ere badugu eraldaketa bultzatzen ari den aliatu feminista kidegoa.
|
Lan
ikusezin hori gure plazetan ikusgarri bihurtzen ari da, eta historiako haria josi duten bertsolarien jarraipen oparoa daukagu gaur egungoen artean. Emakume gizon dikotomiak jarraitzen duen honetan, emakumeak espazio maskulinizatuan sartu dira, aspaldian, eta begiratuak izateko eta begira egoteko rolarekin hausteko asmoz, gainera.
|
|
|
Zaintzen ekonomia gaur egun tresna politiko eta metodologikoa da, horren atzean dagoena ikusteko aukera ematen diguna. Historikoki, emakumeek egin duten
|
lana
ikusezina izan da, eta zoritxarrez emakumeak ez gara horren jabe. Kontuan izan behar da Guatemalako Barne Produktu Gordinaren %18, 9a zaintza lanari lotutakoa dela, eta nekazaritzak (%17) baino pisu gehiago du.
|
|
2020
|
|
|
" Mikro lanaren,
|
lan
ikusezinaren, digital labor delakoaren merkatu paraleloa izigarri emendatuz doa, nahiz eta hori gordetzen saiatu, robotaren ametsa inbestitzaileei saltzeko asmoz". Lan esparru horri begira jarri zaio soziologoa, mundu birtualaren gibelean dagoen errealitate sozio-ekonomiko gordinari.
|
|
|
Kulturgintza osatzen duen sare guztiari eragiten dio honek». Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako sortzaileek eskura duten intermitentzia sistema orokortzeko unea izan daitekeela iradoki du erreportaje berean Ander Lipus antzerkigileak, zeren eta, bere itzalguneak dituela onartuta ere, sistema horrek, gutxienez, kontuan hartzen baititu emanaldiak lotu, prestatu eta antolatzeko egin beharreko
|
lan
ikusezinak ere.
|
|
2021
|
|
|
Etxeko bizitzaren eta arlo profesionalaren arteko talkaz eta uztarketaz dihardu ekoizpenak, Casadoren arabera: «Kezka erakusten dute ume bat zaintzearen eta bizitzari eusten dioten
|
lan
ikusezinak egitearen zailtasunaren inguruan; ikusgarritasuna eman nahi diote horri». Orain arte egindako lana proiektatuko dute, editatu gabea; ondorioz, Notes on Working from izena jarri diote emanaldiari.
|
|
|
Alfabetatze
|
lan
ikusezin haren aztarnen bila genbiltzala, zeramiketako pinturetan irudikatutako irakurleen marrazkietara jo genuen. K.a. 490az geroztik, irudi gorriko pitxer batzuetako eszenetan, apaingarri, eskolan irakurtzen eta idazten ikasten ari diren haurrak ageri dira, edo pertsona batzuk eserita, irakurtzen, magalean irekita biribilki bat dutela.
|
|
2022
|
|
|
bistaratu
|
lan
ikusezinak,
|
|
|
Haurrak zaintzea, janaria prestatzea, etxea garbitzea, zer erosi, prestatu edo antolatu behar den pentsatzea, medikua seme alabengana eramatea, lisatzea, lagunekin arduratzea… Emakumeek etxeetan egiten duten
|
lan
ikusezinak kostu izugarria du. 2012an, Ikerketa Zientifikoen Goi Mailako Zentroko (CSIC) ikertzaile Mª Ángeles Duránek bere azterlanean estimatzen zuen O Ordaindu gabeko lana ekonomia globalean “La historia”.
|
|
|
inkestako aipagarrienak: Emakumearen
|
lan
ikusezina Emakumeak lan produktiboa egiten du etxetik kanpo, etxeko lanak egiten ditu, familiako zaintzaile nagusia da… eta, ondorioz, lanaldi bikoitzak egiten ditu eta denbora gutxi ematen du aisialdirako. Eta Espainian gizakiak duela hamarkada batzuk baino askoz gehiago etxeko lanetan parte hartzen duen hori.
|
|
|
Zer esan nahi du horrek? Bada, ez dugula autoritaterik ez prestigiorik, eta gure
|
lana
ikusezin bihurtuta dagoela». Barandiaranen irudiko, ez da kasualitatea lehen arretan gero eta emakume gehiago izatea:
|
|
|
Zerbitzu publikoen murrizketak, «zainketen
|
lan
ikusezin eta aitortu gabeak» zein «ekosistemen eta biodibertsitatearen suntsipena» ere gogor kritikatu ditu Diazek, «eskubideen aurkako aurrez aurreko eraso» gisa definituz. Izan ere, horrek, etxebizitzen eta alokairuen prezio «neurrigabeak», «zerbitzu publikoen okertzea» eta «krisi klimatikoaren okertzea» dakarrela salatu du.
|
|
|
Azken adibidea greba feministak dira: ...gi guztiak barneratuz, etxeetako espazio pribatuan sartuz eta ordaindu gabe lan egiten duten milioika emakumeen lana espazio publikoan ikusgarri bilakatuz, horien esplotazio eta desjabetze normalizatua des normalizatuz eta espazio pribatu despolitizatua politizatuz, familiaren kritika erdigunean kokatuz eta, beraz, sistema sostengatzen duen esklabo lan feminizatua agerian utziz, emakume migranteen
|
lan
ikusezin eta prekarizatuarekin batera, hiriko espazio publiko eta politikoaren arrazializazioa deslegitimatuz, espazioa bera eraldatuz, horien diskurtso, gorputz eta espazioan mugitzeko eta espazioa sortzeko era desberdinak mamituz, non umeen zaintza, lana, ekonomia, aisialdia eta politika espazio berean txertatzen diren, espazioaren zatiketa sexual, kolonial eta merkantilaren kontra jendea metat...
|
|
|
Gizarte lan funtsezko hori bereziki baliotsua da, nahiz eta ez den aitortua.
|
Lan
ikusezin hori oinarri oinarrizkoa da gainera, landa ingurunea, hain zuzen ere, horrelako pertsonen beharrei erantzuteko zerbitzu publiko nahikorik gabeko eremua baita orokorrean (haurtzaindegiak, geriatrikoak, hezkuntza bereziko zentroak) [11]. Horrez gain, funtzio sozialaren baitan kokatzen da emakume horiek herrietako bizitza soziala suspertzeko, kultura eta artisautza tradizioei eusteko eta horiek eguneratzen laguntzeko duten zeregin garrantzitsua.
|
|
2023
|
|
|
lehen aldiz, greba feminista orokor bat izango da Euskal Herrian. Fernandezek gogoratu du 2018 eta 2019ko greba feministek berekin ekarri zutela grebaren kontzeptua zabaltzea zaintza
|
lan
ikusezinetara; orduan ikasitakoarekin, azaroaren 30ean «indar erakustaldi bat egitea» espero du: «Greba orokor bat oso tresna garrantzitsua da, eraldaketa sozialak bideratzeko, jendartea ideologizatzeko, kasu honetan zaintzaren problematika jendarteratzeko eta langile klasea ahalduntzeko».
|