|
2000
|
|
|
" Larraonara gatoz txalo batzuen bila... bihar etziko langabetu pila". Txaloak jaso bazituzten ere, oker zeuden, orduko" bihar etziko"
|
lan
hark pilarik ez du utzi eta. " Garai hartako etsipenak ez dira oraingo berak.
|
|
|
ORAIN hamar urte Principe de Viana erakundeak" Idazle Nafar Garaikideen Antologia" obra plazaratu zuen bi aletan. Orain, Vahan Sarkisian filologo armeniarrak 1990ean hamasei egileen artean eginiko
|
lan
haren zati batzuk aukeratu eta armenierara itzuli ditu. " Nafarroako Poesia Antologia" izeneko lana osatzeko Nafarroarekin harremana duten eta bizirik dauden poeten lan esanguratsuak aukeratu ditu Sarkisianek.
|
|
|
Martin Azpilkueta(), Doktor Nabarro bezala ezagutzen dena dugu beste gizon gogoangarri bat. Aurrekoarekin lotuz, Salamancan Aita Vitoriaren hitzaldietara joaten zen eta bere ekintza eta
|
lanetan
haren eragina nabari du.
|
|
|
Azken kasu hauetako batizan liteke John Bowlby, Tavistock Child Guidance Clinic eko haurren psikiatra; klinika hau nagusiki orientazio psikoanalitikoa duen Tavistock Institute izenekoLondresko erakunde ezagunekoa da; J.Bowlby k 1949an argitaratu zuen Familiakotalde tirabiraren azterketa eta gutxitzea (Bowlby, 1949) izeneko artikulua etabertan bere pazienteen banakako tratamenduaren laguntzaile modura familiaosoekin egindako entrebisten erabilpena deskribatu zuen. 1951n, garai hartanWorcester ko (Massachusset) Clark University ko psikologia irakasle zen JohnBell ek John Sutherland, Tavistock Clinic eko zuzendaria, bisitatu zuen Londreseneta Bowly ren
|
lanei buruz
harekin eztabaidan jardun zuen. Dirudienez, Bowlby kfamilia osoaren terapiak egiten zituela ulertu zuen Bell-ek, pazientearen banakakotratamenduan ahalik eta gutxien interferi zezan lortzeko familia noizean behinikusi ordez.
|
|
|
Hiru hilabetera desagertu zen Herreratik. Geroago jakin genuen, beste kartzeleroren batek esanda, urdaileko ultzera bat sortu zitzaiola eta alde egin beharra izan zuela
|
lan
hura utzita.
|
|
2001
|
|
|
Ni bezalakoen ama, izeba edo amonak bizi izandakoari eskainitako
|
lan
hark," etxekoandrea" hitza zeukan hizpide. Egilearen iritziz," entzun edo irakurtzean, itz bat nola edo zer eratan artzen dan, asko esan nai du eta' etxekoandrea' baiño itz txukunagorik, oitura bezela ez da noski Euskal Errian emakume eldu batentzat, zeren orren urrena ibilli oi dana, neskazarra edo atsua izan oi da".
|
|
|
Ez zuela jesuitak egiteko makala hartu, eh! Nolakoa izango zen
|
lan
hura, Gaztañagak bere buruari galdetzeko: " Esango al dut guztia?
|
|
|
Gizona, berriz, gizabetekoa da. Jaioterriari eskaini zizkion hartu zituen dohainak oro eta hari lotua iraun du azkenera arte, etengabeko
|
lanean
haren alde. Obra mardula utzi digu eta bizitza eredu beteagoa.
|
|
|
Ezartzen
|
lan
hura gehiago bute26.
|
|
2002
|
|
|
Arrebak eramaten omen zion jatekoa, eta han egun osoz lan egiten aritu ondoren, etxera itzultzen zen iluntzean, eta hurrengo egunean, berriro Autzako gailurrera. Urrerik agertzen ez zela ikusirik,
|
lan
hura alde batera utzi zuen azkenean.
|
|
|
Han, hizki larritan, «Goierri ur billa» irakur zitekeen, eta baita ere «Gabirian egin nahi litzakeen' Urtegiari' ezezkoa» eta «Bertako baserritarrak eta Gabiria eta Ormaiztegiko Udaletxeak aserre». Misterioaren gakoa, berriz, Errialdek ematen zuen, bere
|
lan
haren hasieran: «Bada Gipuzkoan urik, baina ez da sukaldeko kanilletara iristen.
|
|
|
huraxe zen «azkeneko bi urtetan, Penintsulan egin den lanik onena». Hala ere, Marzelino Aizpuruak bazuen nola heldu aldarrikapen hori azaltzerakoan, berak goraipatzen zuen
|
lan
hark aurreko urtean Ibañez Martin saria eskuratua zuelako, eta lehiaketa hartako epaimahaikoek horrelaxe kontsideratu zutelako. Zertaz ari zen?
|
|
|
Aurkezpen honen ondoren,
|
lan
hark Marzelino Aizpurua berari sortu zion zirrara agertzea geratzen zitzaion: «Esan ohi da sarritan euskaldunon artean argitaratzen diren liburuetaz kritika guti egiten dela, txalo gehiegi jotzen.
|
|
|
Fenomeno berri baten barruan ari gara, hau da, edizioaren mundua demokratizatu egin da. Liburuaren prezioa merkeagoa da; egun liburu bat ekoiztea ez da garai bateko
|
lan
hura. Liburua merketu da ekoizteko bideak erraztu direlako, produktua bera ugaldu delako.
|
|
|
Testuaren lotura intertestualei dagokienez, euskal kritikak behin eta berriro aipatu izan du V. Nabokoven Lolita (1955) haren intertestua sinesgarriena delakoan. Baina kontua da Mirandek errusiarraren eleberria irakurri gabe zuela Haur besoetakoa idatzi zuenean eta,
|
lan
hura gaztelaniara itzuli zuen E. Gil Bera idazleak eleberriaren hitzaurre interesgarrian dioen bezala, Mirandek egin zuen gauza bakarra izan zen mendebaldeko tradizioan Teokrito edo Virgiliogandik hasita presente dagoen motibo literario batez baliatu. Horretaz gain, aise hautematen dira euskal autorearen zaletasun literarioak, eleberrian zenbait aipu eta erreferentzia agertzen baititu.
|
|
|
Hasta la derrota, siempre, Ed. Hiru, 1998], Kritika Saria irabazi zuen 1997an.
|
Lan
hartan, Zabalak errotiko norabide aldaketa egin zuen, estetika errealista eta sozialagoetara hurbilduz. Bertan kontatzen dira gaztetxea topaleku nagusi duen koadrila baten gorabeherak.
|
|
|
Oro har donostiar kritikariaren planteamendua onartu zuela esan genezake, baina ohiturazko eleberrigintzari zegokion aldian berrikuntza bat sartu zuen. Garateren aburuz, euskal eleberria ohiturazkoa izan zen bere sorreratik 1946 arte, urte horretan, J. A. Irazustak Joanixio argitaratu baitzuen eta 1957 arte iraun zuen euskal eleberri errealistari hasiera eman baitzion
|
lan
harekin. Ana
|
|
|
Hareri berari, tamalez, guretzat guragarri ez dena jazo jakon. Hau da, euskerea landuten berandu hasi zala berrogetaz urteak eukazan eta harik lasterrean
|
lan
hari bertan behera laga ebala. Idatzi gehienetan ez da noizkorik agiri, baina ikerle gazteak uste dabenez, 1860 hamarkadako lehenengo urteetan jardun eban soilik.
|
|
|
36) behar izan zituen hauek idazten hasi zenetik argitara eman zituen arte. Erromako nekazariaren lana eta bizimodua aurkeztu nahi ditu, baina ez soilik poema didaktiko tekniko batean bezala (horien ereduak ere aztertu zituen arren),
|
lan
hura gizakiaren izatearen arrazoi gisa aurkeztuz baino: gizakia izadiaren atal bat da eta berari dagokio, izadiaren beraren legeen arabera, horren hautaketa, antolaketa eta egituraketa burutzea.
|
|
|
Badakit horrekin bakarrik ez dugula seriotuko hizkuntza, baina agian honek guztiak lagun dezake pixka bat, eta nonbaitetik hasi behar da. Beraz, uste dut Bertolt Brechten antzerki
|
lan
hura (Burges txikien ezteiak) gaurkotzeko beste adibideren bat aurkitu lukeela Bernardok, ziur naiz ez zaiola zail egingo. Zer iduritzen zaio El PaÃsekoen" folklore" hitza hartuko balu hizpide?
|
|
|
Ixiar Rozasek ezin izango zuen horrelako libururik egin Arantza Urretabizkaiak bidea zabaldu izan ez balu. Gauza batzuk idatzi behar ziren aurretik, oinarrizko gaiak, estetikak, ardurak, bestelako gauzak egin ahal izateko geroago. Azken mende hauetan gaztelaniaz idatzi den guztia idatzi ahal izateko, norbaitek idatzi behar zuen El Quijotelehenik, eta idazle bati, Cervantesi, egokitu zitzaion
|
lan
hura.
|
|
2003
|
|
|
Gaur egun, Emilio Ibarra da familiako buru ezagunena, eskuratze bidegabeagatik salatua izan zen BBVAko zuzendari ohia. Saga horretako kideek garrantzi handia izan zuten Bizkaiko industriaren eta finantzen sorreran eta garapenean, eta orduko
|
lan
hura gerora funtsezkoa izan da Euskal Herriko industria eta banka garatzeko. Saga horren batasuna 1977 urtean hautsi zen, ETAk Javier de Ibarra y Berge bahitu eta erail zuenean.
|
|
|
Produkzio guztiaz taldea arduratu zen eta banaketarako Gaztelupeko Hotsak diskoetxearen laguntza izan zuten. Argitaletxeak" Hotsak" zigiluarekin kaleratu zuen" Who' s your leader" izeneko estraineko
|
lan
hura. Makina bat kontzertu eskaini zituzten lan harekin.
|
|
|
Argitaletxeak" Hotsak" zigiluarekin kaleratu zuen" Who' s your leader" izeneko estraineko lan hura. Makina bat kontzertu eskaini zituzten
|
lan
harekin. " Armintzako Txapel Reggae Jaialdian izan ginen, Nafarroan ere hainbat emanaldi egin genituen, gaztetxe askotatik pasa ginen.
|
|
|
Dena den, berehalakoan behintzat beste inork ez zion bilaketa orokor horri ekin, 60ko hamarkadan Astilarra goitizeneko apaizak Mexikon Guerra civil en Euskadi bi liburukitan argitaratu zuen arte.
|
Lan
hartan, ELAk bildutako izen guztiak gehi beste batzuk agertzen ziren.
|
|
|
Ez zen ordea orduan argitaratu L, effort missionnaire des Basques à travers les siècles deitu haren
|
lan
hura eta galdutzat emana izan zen. Baina hona non, suertez, Uztaritzeko Insausti baitan, Jean Claude Larrondek aurkitu berri duen haren kopia bat eta, horrela, laster argitaratuko omen du Biarritzeko Biltzarraren beste lan askorekin batean.
|
|
|
|
Lan
hura bera atseginekin onartu zidan ordea Montréalen Fides argitaletxeak, eta argitaratu Héritage et Projet bere liburu sortan, Guy Bourgeault Montréaleko Unibertsitateko irakasleak eskaini aitzin-solas laburrarekin eta solas ondo mamitsuarekin, Le droit des peuples à leur identité izenburupean.
|
|
|
Argi zegoen neska hordagoka ari zela, azken egunetako adar-jotzeek utzitako sumindura berdindu nahirik edo. Jonek bazekien berari zegokiola
|
lan
hura egitea, Mikelek, jada nahiko erreta buruzagien iritziz, gutxiagotan agertzeko aholkua jaso berria zuen-eta. Oraindik ez daki nolatan eman ote zion Idoiari ametoa.
|
|
2004
|
|
|
Hainbat gauzatan neuk lagundu nion. Gero,
|
lan
hura Egan aldizkarian agertu zen. Trukean, Rudolf-ek Anna Frank-en aitak eskaini zion Anna Frank-en egunkaria ekarri zidan.
|
|
|
Nolabait ere, »Arthur C. Danto k esan zuen bezala», Artearen finiera gertatu zenetik hona, gauzak ez dira hain linealak izan. Zeren eta zaila bada Warhol-en Brillo box horiek ulertzea, zer ez ote da 1995ean Mike Bildo k egin zuen beste
|
lan
hura, «Hau ez da Andy Warhol-en Brillo kaxa» izenekoa ulertzea. Jakina, Bildoren artelana Brillo xaboiaren beste kaxa soil bat baino ez da.
|
|
|
Hiru belaunaldi aztertu zituen
|
lan
hark: aiton amonak, gurasoak eta seme alabak.
|
|
|
Eskoletan darabiltzaten ikasliburuak hartu eta orriz orri arakatu zituen euskal ikuspegiaren lekua aztertzeko.
|
Lan
hari zerizkion hitz batzuk ditugu honako hauek, esku artean dugun auzia argitze aldera hautatuak: –Euskarazko testuliburu gehienak egiteko gaztelerazkoetan oinarritzen dira argitaletxeok, hemen argitaletxe espainiarrei buruz mintzo zaigu?:
|
|
|
Garraiatzen zituen kutxen barruan ze arma mota zegoen ez zuen inoiz jakin, ezta inporta ere.
|
Lan
hura gorroto zuen, eta agintzen ziotena betetzera mugatzen zen. " Merkantzia hau Bitturixera", eta hori egiten zuen, besterik esan barik.
|
|
|
Ez nekien zenbaterainoko garrantzia zuen nik egin beharreko lanak. Nik, nolanahi ere, nahiago nuen
|
lan
hura egintza handi bat bezala irudikatzea, Munduaren Patua erabakiko zuen balentria ausart bat. Bai, neure baitan behintzat, heroien moduko eginbeharra izanen zen hura.
|
|
|
Lanak nituen neure burua benetako agente bezala ikusteko eta! Mitxelenak berak erran zidan bezala,
|
lan
hark ez zirudien garrantzi handikoa, ez behintzat Parisko etxebizitza batera tiroka sartzeko adinakoa. Ez, morroi haiek irakaslearen etxea zelatatzen arituko ziren, garbi baitzegoen andreak ingelesen zerbitzura lan egiten zuela.
|
|
|
Ohea egitea zen nire beste berezitasunetako bat, mutilen artean hain ohikoa ez zena. Hamar urterekin edo ekin nion
|
lan
hari, eta halaxe segitu dut, gaur arte: hasieran amarekin egiten nuen, edo neskamearekin, baina azkenean bakarrik ohitu nintzen.
|
|
|
Guztia apirileko beste egun lanbrotsu haietako batean hasi zen, presakako kargaketa haren segida segidan. Usandizagak mendikoei esan bezala, lehenbailehen egin behar zen
|
lan
hura, Antiaju Berde eta gainerako sikarioak Burgosko ospakizunean ziren bitartean.
|
|
|
Finitu gabeko liburu honetakoak ez dira asko, horrek azaltzen du zein bataila handia zen poema bat ontzea Andolinentzat. Zeinen ilauna
|
lan
hura.
|
|
2005
|
|
|
Nik euskara kiskun kaskun ikasia nuen etxean, eskolan ez genuen euskaraz deus ikasteko aukerarik izan eta, beraz, euskara ez nuen nik biziki ongi landua unibertsitate garaian pixka bat, euskal literatura ikasi bainuen Aurelia Arkotxarekin. Orduan, etxera itzuli eta nire euskara sakontzeko Maiatz aldizkariari buruzko ikerketa lan bat egitea erabaki nuen; biziki eraginkorra izan zen
|
lan
hura niretzat, euskara irakurri eta lantzeko aukera eman baitzidan. Bada, handik denboraldi batera ikusi nuen Mattin liburu dendan Gazteluma lehiaketarako iragarkia:
|
|
|
–Ez. Isilpeko
|
lan
harengatik ez gintiztenan inoiz harrapatu, zorionez. Baina ez ditinat neure abentura eta desbentura guztiak batera kontatu nahi, eta esaidan testu hau buruz ikasiko dunan ala ez?
|
|
|
Bestela, bizi baino biziago joan zen elkarrizketa ezohiko hura. Inesi igarri zitzaion, bai, hainbat momentutan,
|
lan
hartan hasi berria zela, baina erakutsitako dohainak askoz ugariagoak izan ziren, baita esanguratsuagoak ere, hanka sartzeak eta akatsak baino. Programa bukatu baino lehen, berriz, Boni Bonek aldez aurretik hitzartutako eskaintza egin zion Inesi:
|
|
|
–Hil egingo diat, barru barrutik irten zitzaidan, ziur bainengoen noren eskua ibilia zen
|
lan
hartan.
|
|
|
hatz markak ez ziren gizakiarenak.
|
Lan
hartan zeramatzan hogeita bost urteetan ez zuen komisarioak halakorik egundo ezagutu. Bruno ziminoaren hatz markak harrarazi behar izan zituen orduan, baina hara zer ustekabea:
|
|
|
Herriko zahar batzuek lagunduta egin zuten egurra pilatzeko lan hori, tartean zelarik Senperena bera. Baztango Kultur Taldeak eskatuta egin zuten
|
lan
hura eta bertara bildu ziren inguruko egunkari, aldizkari eta telebistak, sua piztu zuten egunean.
|
|
|
Bazuen beste zerbait pintura soil izateari utzi eta oihalezko laukitik salto egitera behartzen zuena. Baina, nola esan, zeharo errealista ere ez zen
|
lan
hura. Gehiago zeukan iradokizunetik, beste ezertatik baino.
|
|
|
Zamaketari zebilela min hartuta maingu gelditu zelakotz eman omen zioten
|
lan
hura, ez dakit, hala erraten zuten, urgun eginagatik berdin heltzen ahal zion palari, nik uste. Bodegako hautsetan izerditzen diren zamaketariei ura ematera igaten zenean ez zen harritzekoa ikustea eleketan baforeko nornahirekin, axola zitzaion hari jakaduna izatea, edo kapitaina.
|
|
2006
|
|
|
1997an, konparazio baterako, Andamios para una nueva ciudad liburua kaleratu zuen, hemen aipatu ditugun ideietako asko guk baino askoz maisutasun handiagoz jasoz.
|
Lan
hura burutzeko, del Vallek ondo ezagun dituen hiri bitako kaleetan barna ibili zen gora eta behera, galdetzen eta behatzen. Hiri horiek Bilbo eta Donostia dira, eta Andamios para una nueva ciudaden pasarte mardula eskaintzen die bien kale izendegiei.
|
|
|
heriotza zigorra, mutilazioak, tortura, zigor kolpeak eta abar. Ez zuen egiteko gozoa borreroak alde horretatik, eta lanbide hark bere bizitza baldintzatzen zuen erabat, gizartearen aurrean oso gaizki ikusia baitzegoen
|
lan
hura. Azken finean, heriotzaren eszenifikazioan rol garrantzitsua zuen borreroak, baina protagonista nagusia hiltzera zihoan presoa zen.
|
|
|
Hura bai andrea, gaitasun handikoa, aparta. Udalarentzat egiten ari nintzen
|
lan
hura utzi eta banketxean hasi nintzen, diru kontaketan. Han, harreman estua izan nuen Irenerekin, eta asko lagundu ninduen.
|
|
|
Espainiar Ministerioaren txostenak, alabaina, ez zuen telefonia mugikorra hots, mikrouhinak bakarrik aztertu. Kezka, itxura denez, espektro elektromagnetikoko eremu zabalago bati dagokio, eta horregatik orain dela bost urteko
|
lan
hartan 0 hertzio (Hz) eta 300 gigahertzio (GHz) arteko maiztasuna daukaten eremu elektromagnetiko guztiak aztertu zituzten arriskua sortzen dutenik ukatuz beti. Hau da, oso maiztasun txikiko irrati uhinetatik hasi eta argi infragorrira arte.
|
|
|
Gabriel, bere emazte Melirekin, estrenora etorri zen, eta nik uste dut gure borondate ona eskertu zuela. Antzerki
|
lan
hura idazten amaitzea Arestiri asko kosta zitzaion, azken hilabeteetan Basurtoko bere etxean hartuak zituelako Blas de Otero eta Yolanda Cervantes, haren kubatar emazte gaztea, beste inon babesik ez zutelako aurkitu. Gabriel oso leiala zen bere lagunekin.
|
|
|
Egileek aurkitu zituzten biztanleek buztina ateratzen zuten 25 tokiak, eta zenbatu zuten emakumeen% 57k eta bi sexuetako haurren% 16k buztina hartzen zutela, baina ez gizonezko heldu eta nerabeek.
|
Lan
haren arabera, ez zen korrelaziorik aurkitu geofagiaren eta gosearen, anemiaren edo hesteetako parasito arazoen artean —geofagiaren arazoetako bat, larbadun lurrak kontsumitzen badira, parasitoak dira, hain zuzen ere— Herrialde batzuetan lurren kontsumoak beherakoaren aurkako funtzioa betetzen duela uste da, edo emakume haurdunen goragalea saihesten laguntzen duela. Pika eta, bereziki, geofagia azalduko lituzketen beste hipotesi hedatuenetako bat oligoelementu batzuen urritasuna litzateke, hala nola burdina, zinka edo bitaminak organismoan.
|
|
|
Erran bezala, Gurutze Okerraren garaipenak ezustean harrapatu gintuen. Orduan nire adiskide Philippek
|
lan
haren berri eman zidan.
|
|
|
Harryk asko sentitu zuen
|
lan
hura galtzea, eta, hainbat pertsonak ordezkotza hartu nahi izan bazuen ere, Harryk bihotz bihotzez gomendatu zuen bere anaia Thomas, zentzudunagoa eta edariari neurria hartzen trebeagoa, goxokiak ahoan urtuz gozatzen baitzituen langintzak sortzen zizkion tentsioak. Thomasek aski ongi egin zuen lana:
|
|
|
Gaua eldarnio batean pasatu nuen,
|
lan
hartarako gai izango nintzen asmatu ezinik, ikaztegiko langileek nire kontrola nola hartuko zuten beldurrez.
|
|
|
Egun osoa aire librean, horixe zen gehien gustatzen zitzaidana. Arratoi tzarren hozkadak kenduta, zeruak daki nolako nazka diedan?,
|
lan
hark ez zuen aitzakiarik. Gainera, opari bat ere ekarri zidan, Parisen igaro nuen urtebete hark eskaini zidan ederrena.
|
|
|
Ez al da lan tristea? Niri, behinik behin, oso itsusia egin zitzaidan
|
lan
hura. Nirea, ez notarioarena.
|
|
|
Nik emandako abiapuntu hura bere horretan grabatu, besterik ez. Nik uste nuen musikagile profesional batzuek nire
|
lan
hura hartu eta landu, moldatu eta aberastuko zutela. Eta zer egingo eta ezer ez!
|
|
|
Azkenean, geuk egin genizkien grabaketak. Euskarazko zubia izena zuen
|
lan
hark. Gustura gelditu ziren eta proposamen berri bat egin zidaten:
|
|
|
Hura ahoz aho zabaldu zen Bilbo osoan... Andre lizun haiek hiru, lau edo bost aldiz egunean eskatzen zioten mesedea, bigarren
|
lan
hura... eta Tomasito, idisko baten parekoa bazen ere, gero eta makalago ibiltzen hasi zen, indar barik, barrutik erabat hustuta... Denok dakigu hiru, lau eta bost aldiz egunean txortan egiteak indartsuena ere itzali egiten duela, eta huraxe gertatu zitzaion Tomasitori.
|
|
2007
|
|
|
Horrelaxe deskribatzen du Pruden Gartziak Lazarragari buruzko bere liburuan Jose de Palacio Saenz Biteri legutiarra(). Bere iloba bati El Quijote euskaratzeko mandatua eman zion eta hark horrelaxe egin, baina
|
lan
hura desagerturik dugu gaur egun. Gerraren ajeak. Arkitekto eta abokatu ere bagenuen Jose de Palacio, ez dakigu ordea bere euskaltzaletasuna ogibide horretan aplikatu ote zuen.
|
|
|
|
Lan
hura egin eta gero, bigarren saialdi bat egin genuen nazioarteko hitzarmen bat egiteko. Orduan ere Estatu Batuak izan ziren aitzindariak; Europak ez zuen interesik azaldu lehenengo urteetan.
|
|
|
Ezagutzen den zaharrena De Materia Medica da, Dioskorides greziarrak 77 urtean idatzia.
|
Lan
hura katalogo antzeko bat da: Mediterraneoko seiehun landare espezie biltzen ditu, bakoitzaren erabilerarekin eta prestatzeko errezetarekin.
|
|
|
Jean Barbier 1931n hil zenean Jean de Jauréguiberry doktorea izendatu zuten Barbieren aholkularitza lana burutzeko335 Urtero bezala, Piarres La, ttek idazkari adjuntuari zegokion ekintzei ekin zien, bilera bakoitzean aurreko batzarraren berri emanez;
|
lan
hartan ari zela, hona hemen La, tteri zuzenduriko estimu hitzak:
|
|
|
Hain zuzen ere, 1924 urtean, Judizioa etaarrazoibidea haurrarengan (Le jugement et le raisonnement chez l' enfant) izenburuko liburua argitaratu zuen autore horrek, eta, hartan, gizarte ezagutzarenzenbait alderen garapenaz hitz egiten zuen haurraren pentsamenduaren mugakazaltzeko; esaterako, aberriari eta atzerriari buruzko ikuskeren eta elkarrekikotasunaren arteko erlazioaz.
|
Lan
hura gogoangarria izan zen gizarte ezagutzarengarapenaren ikerketaren historian, lehen aldiz haurren ideiak haien egiturakognitiboekin erlazionatu zituelako (Delval, 1989).
|
|
|
Orduan, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA, ingelesezko sigletan) esperimentuari buruzko informazio guztia eskatu zien autoreei, ebaluazio sakona egin ahal izateko. Izan ere,
|
lan
haren ondorioetako bat hau zen: kantzerigeno efektuak egunean 20 miligramo pasoko dosi batetik ikus zitezkeela, Europako osasun agintariek (40 miligramo kilogramoko) eta estatubatuarrek (50 miligramo kilogramoko) segurutzat ezarritako dosiaren oso azpitik.
|
|
|
Rikardo Arregik, adibidez, bibliografiarako Maritain, Yurre, Berdiaieff gomendatzen zituen. Gogoratzen naiz, iraultzaren kontzeptua lantzeko ni neu Ortega Gassetez baliatu nintzela —logikoa denez, Arestiri ez zitzaion asko gustatu
|
lan
hura (gu gara belaunaldi batekoak, filosofia modernoaren munduko gailurrak Ortega eta Unamuno uste izan dituenak) — Hala ikusten da, report gehienak boluntarismo handiarekin Arantzazukook egin genituela (bederatzitatik bost); beneditar, pasiotar eta sakramentinoek bana; Diozesitarrik eta jesuitarik inor ez da egon bilera honetan. Rikardo Arregi (Donostiako Seminarioa)" bete betean lan egiteko gogoz" ageri da behin eta berriz prestaketa aroan, baina gero kolaboratzeko ezindua aurkitu da.
|
|
2008
|
|
|
Ordura arte sabaia urdin argia zen eta urre koloreko izarrak zituen. Artistak ez zuen
|
lan
hura onartzeko gogorik, baina pontifizearen aginduek pisu handia zuten eta, azkenean, 1508ko udaberrian, duela 500 urte, enkarguari baiezkoa eman behar izan zion. Bazekien lan gaitza zuela aurrean edo, hobe esanda, gainean; sabaia oso altua zen, eta hori gutxi balitz zati batzuetan makurra zen.
|
|
|
AEBetan, Australian eta Europan, azken hamarkadatan, bien arteko lotura eginez proiektu ugari garatu dira. 1998an Katalunian, Kirol jarduera eta jarduera fisikoari buruzko artikuluen hirugarren saria irabazi zuen lanak (prebenitu elkarlaneko arrisku eta abentura jardueren bidez) gai horixe jorratu zuen eta guk ondoko lerrootan
|
lan
haren entresaka egin dugu.
|
|
|
Lehenengo gidaria izan nintzen, eta amerikar bakarra, AEBetako turistak Euskal Herrira ekartzen. Zortzi urtez egin nuen
|
lan
hura. 40 tour baino gehiago egin nituen, bi astekoak, hamabost bat lagunentzakoak… Oso arrakasta handiko operazioa izan zen, sinetsi gero!
|
|
|
TELP izena eman genion eta helburua hizkuntza gatazkei aurre egiteko norbanakoaren baliabideak garatzea zen, baita norbanakoaren baliabideak perfekzionatzea ere. 2006 urtetik, euskal herritarrek eta erakundeek agertutako interesa zela-eta, baita haien lankidetzari esker ere,
|
lan
hura euskal gizartera egokitzeko aukera izan dugu.
|
|
|
|
Lan
hartan, interpretazioak giza zientzietarako metodo gisa duen balioa aldarrikatu zuen Gadamerrek. Azken batean, testua irakurri ahala ulertzea ez da iraganeko esanahiak errepikatzea, baizik eta parte hartzea unean uneko zentzua eraikitzen.
|
|
|
Baina
|
lan
hartan aritzen ziren langileek ikusi zuten errealitatea ez zela hain perfektua. Harri bakoitza ondokoarekiko independentea zenez, eta elkar ukitzen zuten azalerak nahiko irregularrak zirenez, harrien pisuaren transferentzia ez zen aipatutakoa bezain zuzena.
|
|
|
Une hartara arte zain neuzkan abenturetan pentsatu izan nuen, batere ez uztekotan nintzen etxeari buruz; eta orain nire tokian, nire amaren ondoan, geratzen zen ezezagun trakets hura ikusi, eta negarrari eman nion estreinako aldiz. Eta beldur naiz ez ote nizkion mutil hari gorriak ikusarazi, zeren,
|
lan
hartan berria zenez, hamaikatxo aukera izan bainituen bere hutsegiteak zuzendu eta lotsagarri uzteko, eta ez nituen, ez, alferrik galdu.
|
|
|
Indarraren eta modernitatearen ikurra.
|
Lan
hark finkatuko zituen hala Bastidaren nola Artetaren ibilbideak, eta ezagun egingo zituen Euskal Herritik landa.
|
|
|
Baina gero hura dena antolatu behar zen, eszenak prestatu, behin eta berriz grabatu. Gaur da eguna harritu egiten naizela aitak hartzen zuen
|
lan
harekin. Zertarako eta seme alabekin ekintzak egiteko?
|
|
|
Horrenbeste txunditu zuen belaontziak ezen Oriolek saltzeko eskatu baitzion artisauari, saltzeko faborez, beretzat nahi zuela eta barkua. Nahi beste diru emango zion
|
lan
harengatik. Berdin zitzaion zenbat mila ordu sartu zituen ontzia egiten.
|
|
|
1924.10eko erantzuna, eta fakturak Erizkizundiko bilketa egindako lanak ordainduz (guztia ABAEUS 1924an). Bilketa
|
lan
hura 1924an bukatu zen, materiala, zatika, 19251930 artean argitaratuz Euskera buletinean.
|
|
|
Behaketa sistematikoan oinarrituz idatzi zuen lehen liburua, 1882an; Die Seele Des Kindes(. Haurraren gogamena?) izenburupean argitaratu zen eta liburu hori hartzen da gure diziplina zientifikoaren sorreratzat.
|
Lan
hartan, Preyerek Axel bere semearen garapenaren lehen hiru urteak deskribatu zituen. Deskribapen hori semea goizez, eguerdiz eta gauez sistematikoki behatuz idatzi zuen, eta hainbat jardueratan gertatzen ziren aldaketetatik (gaitasun berriak agertzea, garatzea zein desagertzea) ateratako datuetan oinarritu zen, besteak beste, adierazpenean (hitzezkoa, adibidez), psikomotrizitatean, imitazioan eta ekintza sentsorialetan (ikusi eta entzun nola egiten duen, esaterako).
|
|
|
Liburu honetan topa dezakezun materialaren aurrekaria 2000 urtean UEUko udako ikastaroetan Sareen administrazioa Linuxen izeneko ikastaroarena da. Ikastaro horretarako prestatutako azalpenak eta ariketak dira liburu honen oinarria, geroago, liburu bihurtzeko bidean,
|
lan
hura eguneratzeko, zabaltzeko eta zuzentzeko lan handia egin den arren. Bestalde, liburua prestatu bitartean, EHUko Informatika Fakultatean Sistemen Ingeniaritza Teknikoaren barruan Sistemen eta Sareen Administrazioa izeneko irakasgaia prestatzea egokitu zitzaidan, eta horrek eragina izan du liburua irakasgai horretan ere erabiltzeko bideratzea.
|
|
|
Gazterik ezagutu zuen arrakasta idazle gisa, Le procès verbal nobelari esker Renaudot saria eman baitzioten, 1963an, artean 23 urte baino ez zuela.
|
Lan
harekin, literatura existentzialistaren bidean kokatu zuen bere burua Le Cleziok, Georges Perec eta Michel Butor en eragina aitortuz, eta baita Michel Foucault eta Gilles Deleuze-ri zien miresmena ere. Hitzak «eguneroko hizkeraren egoera endekatuaren gainetik jasotzen» ahalegindu zen bere aurreneko lanetan Le Clezio, Suediako Akademiak azaldu duenez.
|
|
|
«Hilabete neraman entrenatzen, eta min hartu nuen abuztu erdian.
|
Lan
hura galdu nuen, eta lesioa osatu eta gero, hilabete behar izan dut sasoian jartzeko». Ordu asko igaro ditu bakarrik lanean, eta gogorrena horixe izan dela aitortu du; hori eta ezer egin ezin zuen garaia:
|
|
|
Hura zen ba, hura kantari ospetsua... Haren boza hain zen gora, argia eta garbia, non denak gelditzen baitziren beren
|
lanetarik
haren hobeki entzuteko.
|
|
2009
|
|
|
Komikiaren atalak Le Petit Vingtiemen eman zituen, Vingtieme Siecle egunkari katolikoaren barruan Hergek berak sortutako haurrentzako gehigarrian. Sobietarren aurkako
|
lan
hark berehalako arrakasta izan zuen eta pertsonaia jaioberria komikiaren historiaren izar nagusietakoa bilakatu zen.
|
|
|
Nagore Erizaintza ikasten ari zen Nafarroako Unibertsitatearen Klinikan. Zentro horretan bertan psikiatra bezala egiten zuen
|
lan
haren hiltzaileak, Jose Diego Yllanes iruindarrak (27 urte zituen krimena burutzean).
|
|
|
Gure lehen diskoaren benetako zaleei asko gustatuko zaien zerbait topatuko dute material berrian. Baina ez soinuak disko hartakoaren antza duelako, honetan
|
lan
haren garbitasuna lortuko dugulako baizik adierazi du My Chemical Romance taldearen kantari eta liderrak.
|
|
|
Taldeko zuzendari Andoni Sierrak adierazi duenez, beharrezkoak diren instrumentuak eta 22 laguneko koroa erabiliko dira kontzertuan. XVII.mendean interpretatu zen
|
lan
hartatik nahiko hurbil egongo da emanaldia, gaineratu du. 20:00etan izango da kontzertua eta sarreren prezioa 12 eurokoa da.
|
|
|
Billie The Vision & The Dancers taldearen historia 2004an hasi zen, I Was So Unpopular In School And Now They' re Giving Me This Beautiful Bicycle diskoarekin.
|
Lan
hura Interneten jarri zuten doan jaisteko moduan eta estreinako disko horrekin Manifest sari bat eskuratu zuten, Suedian indie musikari ematen zaion sari garrantzitsuena.
|
|
|
The World According To Pablo. Manifest sarietarako izendatuetako bat izan zen
|
lan
hura ere. Hirugarrena 2007an iritsi zen:
|
|
|
Izan ere, urte askoan ikertzaileek ontzat eman dute Hodgkin eta Huxleyren eredua (hain zuzen, bi fisiologo horiek Nobel saria jaso zuten 1963an, neuronen elektrizitate transmisioari buruz egin zuten lanagatik).
|
Lan
haren arabera, neuronen barruan transmisioaren eraginkortasuna% 25 zen.
|
|
|
Inguruko bizilagunei ere eskatu zieten zapata hezeetan, fruitu usteletan, gaztan, ogian eta abarretan aurkitzen zituzten lizunak eramateko. Mary Hunt-ek inork baino serioago hartu zuen
|
lan
hura, eta Marilizun ezizena ere jarri zioten. 1943ko udan, fruta denda baten atzeko meloi ustel batean lizun berri bat topatu zuen Marilizunek.
|
|
|
Ballek eskatu zien saria eman arte behintzat itxaroteko, baina New Yorker ekoek erantzun zioten ezetz, eskubidea zutela kazetaritza
|
lan
hura argitaratzeko. Hala eta guztiz ere, artikulua abuztuaren 28an argitaratu zuten, Fields dominen sari banaketa baino sei egun geroago.
|
|
|
Hiru hilabete haietan gai horren inguruko 9 orriko lan bat idatzi zuen: De Motu Corporum in Gyrum. Halleyk berehala ulertu zuen
|
lan
haren balioa, eta argitaratu beharra zegoela ikusi zuen.
|
|
|
grabitatea.
|
Lan
hartan bildu zituen Newtonek mugimenduaren bere hiru legeak eta grabitazio unibertsalaren legea.
|
|
|
Azkenean, Halleyk berak ordaindu zuen, dirua batere soberan ez izanik ere,
|
lan
haren argitaratzea. Newtonek, ohi zuen moduan, ez zuen sosik jarri.
|
|
|
Lan nekea eta zikina, babes neurri gutxi.
|
Lan
hark zuen gauza on bakarra, ordaindu egiten zizutela, eta horixe zen une hartan nik behar nuena: dirua.
|
|
|
Berak, marmarka, denbora gehixeago zuela erantzun zidan. Egiten ari zen
|
lan
hura bukatu bezain pronto gerturatuko zela, hala ere. Sakelakoa gorde eta etxerako bideari ekin nion berriz.
|
|
|
Dirdiratsu zeuden haren begiak, irribarrea erantzi ezinik. Azkenean,
|
lan
hark taberna atzean uzteko aukera emango zion. Soldata hobea eta postu interesgarriago bat Donostiako hotel garesti eta ospetsuenean.
|
|
|
–Ez, ez gizona! Badu aurreko
|
lanik
hark. Baina, badaezpada, otsoaren aurrean dantzarik ez, esan nion berari.
|
|
|
eguzkiak eta galaxiak garrantzi handia dute Lurreko kliman. Baina, nik ez dakit zergatik, aldizkari zientifiko batek ere ez zuen
|
lan
hura argitaratu nahi izan. Etsipen handia izan zen gure talde guztiarentzat.
|