|
2002
|
|
|
. Bizkaiko lurraldean gertatu zen
|
laneko
heriotza gehien: 2000n baino %4 gehiago.
|
|
|
EPAILEAK ETA FISKALAK INPLIKATZEA. Orain arte, beste alde batera begiratu izan dute epaileek eta fiskalek, eta ia batere ez dira inplikatu
|
laneko
heriotzen edo laneko istripuen arduradunak atzematen. Laneko heriotzen bat gertatu den bakoitzean ikerketak hasi arren, oso epai judizial gutxi eman da azkenean.
|
|
|
Orain arte, beste alde batera begiratu izan dute epaileek eta fiskalek, eta ia batere ez dira inplikatu laneko heriotzen edo laneko istripuen arduradunak atzematen.
|
Laneko
heriotzen bat gertatu den bakoitzean ikerketak hasi arren, oso epai judizial gutxi eman da azkenean. Horregatik, poztekoa da Hego Euskal Herriko gehiengo sindikalak, hots, ELA, LAB, ESK eta EILAS sindikatuen baturak, hartu duen erabakia:
|
|
|
Adierazi dutenez, lan hitzarmenetan ere batera jokatuko dute, eta laneko osasuna lehentasunezko eskakizuna izango da. Azkenik, orain arte bezala, mobilizatu egingo dira
|
laneko
heriotza bat gertatzen den bakoitzean.
|
|
|
Lau sindikatuek laneko segurtasunaren eta osasunaren fiskaltza sortzea nahi dute, ofizioz jardun dezan, bai istripu larriak edo
|
laneko
heriotzak gertatzen direnean, bai gaiari buruzko legedia urratzen denean. Lau sindikatuek kanpaina indartsua egiteko asmoa dute, Laneko Ikuskaritzaren inplikazioa lortzeko, pasibotasuna" konplizitatea" delakoan daude-eta.
|
|
2003
|
|
|
Azkarraga sailburuak adierazi zuenez, ongi egiaztatu omen dute ezen, prebentzioko planak aplikatzen direnean, erruz murrizten direla istripu laboralak. Baieztatu zuenaren arabera, plana aplikatu den enpresetan, %21 gutxitu omen dira istripuak oro har;
|
laneko
heriotzak, berriz, %60 beheratu omen dira. Sindikatuek, bestalde, ondoko hau jakinarazi diote administrazioari:
|
|
|
iaz, 11 langile hil ziren hileko lan istripuz, edota, bestela esanda, hiru langilek galdu zuten bizia urteko aste bakoitzean. Produkzioko ia sektore guztietan gertatu ziren honelako edo bestelako istripu laboralak, baina, nolanahi ere, eraikuntzan eta metalurgian kontabilizatu zen
|
laneko
heriotza eta laneko zauritu larri gehien. Sektore horietan ez ezik, garraiokoan, arrantzakoan eta nekazaritzakoan ere gertatu ziren laneko heriotzak.
|
|
|
Produkzioko ia sektore guztietan gertatu ziren honelako edo bestelako istripu laboralak, baina, nolanahi ere, eraikuntzan eta metalurgian kontabilizatu zen laneko heriotza eta laneko zauritu larri gehien. Sektore horietan ez ezik, garraiokoan, arrantzakoan eta nekazaritzakoan ere gertatu ziren
|
laneko
heriotzak.
|
|
|
Euskal Herriko enpresetan, etengabe ari dira ugaltzen laneko zoritxarrak, eta egitate horrek benetan kezkatu ditu sindikatuak. ARGIA aldizkarian azaldu genuen moduan (ikusi 2003ko urtarrilaren 5eko zenbakia), behin behar eta, 2002 urtean ere gehitu egin ziren
|
laneko
heriotzak (140 gehiago edo) eta laneko istripu larriak. Nahiz eta egoeraz ongi jabeturik egon, Patronala garrantzia kentzen ahalegindu da.
|
|
2004
|
|
|
Kaputen kantak, dena den, ez du nekrofilia arrastorik; ez bederen zentzu hertsian. Antzerkiola Imaginarioaren azken
|
lana
heriotza behin betiko eta tristeaz baino, heriotza txiki eta ezinbestekoez mintzo delako, bizitzan aurrera egiteko pasatu beharreko krisiez alegia. " Guk heriotza sinbolikoa erakutsi nahi genuen.
|
|
2006
|
|
|
Zirkulazio istripuak dira
|
laneko
heriotza tasaren bigarren arrazoia.
|
|
2009
|
|
|
Ez traumatikoak. LAB sindikatuak egindako zenbaketaren arabera, aurtengo 80
|
lan
heriotzetatik 25 ez dira traumatikoak izan. Lanean ari zirela bihotzekoak jota hil dira horietako gehienak.
|
|
2011
|
|
|
Diozu zure
|
lana
heriotzaren inguruan egin izan duzula. Zergatik. Jende nagusia asko margotu izan dut, batez ere azkeneko bi urteetan.
|
|
2013
|
|
|
LAB: " Tubacex en izandako
|
lan
heriotza"
|
|
2019
|
|
|
Egoera latz horrek hainbat borroka piztu zituen eskualdeko lantegi zein kaleetan. Protesta ugari eragin dituzte kaleratzeek, lan hitzarmenen negoziazioek, enplegu espedienteek eta
|
lan
heriotzek, besteak beste.
|
|
|
Lan heriotzakEskualdean hainbat aldiz jazo da prekarietatearen ondorio lazgarriena:
|
lan
heriotza. Azken hamaika urteetan 20 pertsona hil dira eskualdean lanean ari zirela.
|
|
|
Azken hamaika urteetan 20 pertsona hil dira eskualdean lanean ari zirela. Azken bi
|
lan
heriotzak aurtengo udan izan dira, Tubacexen. Hori dela eta, mobilizazio jendetsuak egin dituzte fabrikako lan baldintzak salatzeko.
|
|
|
|
Lan
heriotzen aurkako protestak eta emakume langileek abiatutako borroka dinamikak izan dira nagusi azken urtean. Urtarrilaren 30erako greba orokorra deitu du Eskubide Sozialen Kartak
|
|
|
Horrekin batera, eta krisi ekonomikoaren presiopean, ugaritzen ari dira gure komuna naturalak (lurrak, urak, basoak) babestea helburu duten borrokak eta komunak eratzen dituzten jarduerak (erosketak eta sukalde lanak elkarrekin egitea, hiri ortuak). ...ansferentzia gorabehera, gure planetaren eguneroko beharrizanen zatirik handiena diru bidezko harremanetatik kanpo dauden Hirugarren Munduko emakumezko laborarien eskutik" iristen zaigun, zeinak tresna teknologiko oso gutxirekin lan egiten duten eta maiz erabili gabeko lur publikoetan diharduten nekazaritzan.57 Austeritate programa genoziden garai honetan, emakume laborari horiek egiten duten
|
lanak
heriotzaren eta bizitzaren arteko aldea esan nahi du milioika pertsonarentzat.58 Halere, Marxen aburuz, hori bera zen desagerrarazi beharrekoa, iraupenera zuzendutako lan mota hori; izan ere, arrazionalizazioan oinarritutako nekazaritza —hau da, eskala handian eta oinarri zientifikoak aintzat hartuz antolatua—" produkzio molde kapitalistaren dohain handienetako bat" da, eta ho...
|
|
2020
|
|
|
hamaika
|
lan
heriotz
|
|
|
Sindikatu horietako gehienek
|
laneko
heriotzak gogoraraziko dituzte datorren asteartean, 1976ko martxoaren 3an Espainiako Poliziak Gasteizen bost langile hil zituztela salatzeko urtero egiten duten manifestazioan. Hiltzen jarraitzen gaituzue.
|
|
2021
|
|
|
Lan istripuak erakunde publikoen ardura ere badirela azpimarratu zuten. «Zoritxarrez, berriz elkartu behar izan gara beste
|
lan
heriotza batzuk salatzeko», adierazi zuen ELAko Maia Beitiak. Izan ere, urte hasieratik hona 39 behargin hil dira; horietatik hiru azkeneko astean:
|
|
|
LAB sindikatuak elkartasuna eta babesa adierazi die Gasteizen hildako langilearen senideei eta lankideei. Gainera, gogorarazi du heriotza ez traumatikoak bilakatu direla
|
laneko
heriotzen lehen arrazoia, eta, haren ustez, ez da kasualitatea: «Larritzekoa da istripu hilgarri ez traumatikoen gorakada.
|
|
|
|
Laneko
heriotzen kopuruan ere makurra izan da 2020 urtea
|
|
|
Krisiko urte gogorrenetako beherakadaren ostean,
|
laneko
heriotzen kopuruak berriz ere goranzko bidea hartu zuen, eta 2018an 68 langile hil ziren. Gero, 2019an berriz jaitsi egin ziren, 44 behargin hil zirenean lanean.
|
|
|
Hala ere, 2020ko lan istripuetan lazgarrienetakoa otsailaren 6an gertatu zen, Verter Recyclingen Zaldibarko zabortegiak (Bizkaia) milaka tona hondakin jausi zirenean, Alberto Sololuze eta Joaquin Beltran langileak azpian harrapatuz. Beltranek desagertua jarraitzen du, 2020ko
|
laneko
heriotzen zerrendan ofizialki sartu gabe.
|
|
|
4.220 euroko isuna ezarri diote Aiaraldeko Ernairi Tubacexeko
|
lan
heriotzak salatzeagatik
|
|
|
Aiaraldeko Ernaiko kide bat epaitu dute gaur goizean Gasteizen, Tubacexen jazotako
|
lan
heriotza bat salatzeko eginiko ekintzagatik. 7.000 euroko zigor eskaerari egin behar zion aurre baina, akordio batera iritsi ostean, 4.020 eurotan geratu da zigorra.
|
|
|
Hala ere, orain arteko aldarri berari eutsi diote: " Ez gara gu epaituak izan behar gaurko egunean, Tubacexeko mafia baizik, ez dutelako inolako erantzunkizunik hartu jazotako bi
|
lan
heriotzen aurreran. Kontrara, eskualdeko gazteak kriminalizatzera eta milaka euroko kalte ordainak eskatzera bideratu dute denbora".
|
|
|
Are gehiago, berriro egingo luketela ziurtatu dute. "
|
Lan
heriotzak ez dira normalizatu behar, ez direlako normalak ezta naturalak ere, langileen esplozioaren ondorio gordinena baizik".
|
|
|
Zazpi
|
lan
heriotza iaz
|
|
|
Abenduan bi
|
lan
heriotza jaso ziren, Saratxoko saihesbideko obretan lehena eta Aianox enpresan bigarrena.
|
|
|
2020an 77
|
lan
heriotza jazo ziren Euskal Herrian, eta garraiolariena izan zen gehien kolpatutako sektoreetako bat. Gutxienez 11 izan ziren zendutako kamioilariak.
|
|
|
2021an Aiaraldean erregistratutako lehen
|
lan
heriotza izan da Orozkokoa, Euskal Herrian zenbatzen den hogeita seigarrena. Iaz, aldiz, Aiaraldeko hainbat behargin hil ziren lanean zeudela.
|
|
2022
|
|
|
Etxera itzultzen ez diren langileez ari gara», salatu du sindikatuak. Azken
|
lan
heriotza salatzeko egingo diren mobilizazioetan parte hartzera deitu du.
|
|
|
Errenteriako eta Elgoibarko
|
lan
heriotzak salatu dituzte sindikatuek
|
|
|
Arantxa Tapia Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburuak
|
lan
heriotzez jarduteko tartea izan du Radio Euskadin. «Agian protokolo batzuk hobetu behar direla?
|
|
|
Milaka migratzaileren
|
lan
heriotzek eta giza eskubideen urraketek hautsak harrotu dituzte oraingoan, baina duela lau hamarkada gauzak ez ziren horren ezberdinak. 1978ko Argentinan, milaka futbolzalek berdeguneari begiratzen zioten bitartean, torturak eta heriotzaren hegaldiak ohiko metodoak ziren diktadura militarrean.
|
|
2023
|
|
|
LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU CGT sindikatuek deituta, elkarretaratzea egin dute gaur, astelehena, hilaren 11an Azkoitiko Montajes Olaizolan jazo zen
|
lan
heriotza salatzeko. Sindikatuek Euskal Herrian hildako hogeigarren langilea gogoan izan dute eta familiari, lankideei nahiz ingurukoei doluminak adierazi dizkiete.
|
|
|
Era berean, azpimarratu dute Azkoitiko
|
lan
heriotza ez dela izan Euskal Herriko azkena. Izan ere, hilaren 18an, Burlatako (Nafarroa) industrialde batean lanean zebilela larriki zauritu zen 22 urteko langile gaztea zendu egin zen.
|
|
|
LAB, ESK, Steilas, EHNE eta Hiru sindikatuek deituta, Azkoitiko Ugarte industrialdearen sarreran egingo dute elkarretaratzea,
|
lan
heriotzen" erantzule zuzenak" patronala eta Eusko Jaurlaritza direla salatuko dute han. ELAk, bere aldetik, ostiralerako du deituta mobilizazioa.
|
|
|
Deitzaileek azaldu dute honako leloa izango duela elkarretaratzeak:
|
Laneko
heriotzek arduradunak dituzte: patronala Jaurlaritza.
|
|
|
Ez da
|
lan
heriotza horren aurrean sindikatuek egingo duten mobilizazio bakarra izango astelehenekoa. Izan ere, ELAk atzo deituta, beste elkarretaratze bat egingo dute ostiralean, 11:00etan, lantegiaren aurrean.
|
|
|
Bestalde, UGT Euskadik ezbehar hori" sakon ikertzeko" eskatu du. Sindikatuak ohartarazi du gizarteak" normalizatu" egin dituela
|
lan
heriotzak, eta administrazioek nahiz gobernuak" arreta handiagoa" jarri behar diotela urtero Espainiako Estatu osoan ia mila langile eta Araban, Bizkaian nahiz Gipuzkoan 30 lagun baino gehiago hiltzen dituen" gaitzari". Azkoitiko lan heriotza salatzeko, elkarretaratzea egin du sindikatuak gaur, Bilboko bere egoitzaren aurrean.
|
|
|
Bestalde, UGT Euskadik ezbehar hori" sakon ikertzeko" eskatu du. Sindikatuak ohartarazi du gizarteak" normalizatu" egin dituela lan heriotzak, eta administrazioek nahiz gobernuak" arreta handiagoa" jarri behar diotela urtero Espainiako Estatu osoan ia mila langile eta Araban, Bizkaian nahiz Gipuzkoan 30 lagun baino gehiago hiltzen dituen" gaitzari". Azkoitiko
|
lan
heriotza salatzeko, elkarretaratzea egin du sindikatuak gaur, Bilboko bere egoitzaren aurrean.
|
|
|
Etxebizitza kaxkar batean sartu, zeure buruaz beste egitera bultzatu,
|
lanaren bitartez
heriotzera arte torturatu, gerrara eraman eta abar.
|