|
2000
|
|
|
Departamenduko eta Erregioko kon tseilari naizen aldetik ez naiz euskararen aldeko ekintzetatik urrun; euskal kulturaren garapenaren aldekoa naiz. Garapen Kontseiluaren barnean Garapen Eskemaren alde
|
lan
franko egin dut. Batzuetan gaizki jujatzen naute, asmo txarreko epaiak egiten dizkidate.
|
|
|
Irratilariek erronka handia dute, askotan beraiek emandako informazioa kazetek eta telebistek jasoa izaten delako. Azken orduko informazioaren jasotzaile izateak
|
lan
franko dakarkie irratilariei. Irratiek ongi zaindu behar dituzte informazio zerbitzuak, albisteen biltze lanetan eraginkor izanak eta orain eta gero hurbilaren aiduru egonik.
|
|
2001
|
|
|
Zuentzat kalte! Euskarari zegokionean ere,
|
lan
franko egiten zuten, bada. " Nork kontatu, askok eta askok, gaur gure izkuntza ikasten, ari eta ari, sartzen dituzten orduak?
|
|
2002
|
|
|
–Ez, ez, erantzun zion bere lagunak?. Oraindik badira egin beharreko
|
lan
franko gorgonak bizi diren lekurantz abiatu aurretik. Hiru emakume horien bila joatea, esaterako, ezinbestekoa da.
|
|
|
Eta horri zor zaio, gehienbat, lurraldeotan erabilera areagotu izana. Beraz,
|
lan
franko egin den lurraldeetan erabilerak gora egin du, eta, aldiz, sasineu rriak hartu edo itxura hutsezko planteamendu txepelak nagusitu diren beste lurraldeetan, geldiune antzua etagainbehera ren amildegia baino ez da ikusten.
|
|
2003
|
|
|
Irakurle kopurua murritza zutela, beraz, garbi dago, eta are murritzago kontuan hartzen badugu tokian tokiko euskalkietara itzuli eta egokitu behar zituztela obra guztiak, esker txarreko
|
lana
franko areagotuz. Argitaratzeko ere nahiko oztopo izaten zituzten:
|
|
2005
|
|
|
Baina bitxia iruditu zitzaidana, hortik aurrera
|
lan
franko eman eta, egia aitortu behar badut, obsesio bihurtu zitzaidana, taldearen aldameneko haurra izan zen. Aparte samar zegoen arren, adi adi begiratzen zion objektiboari.
|
|
2006
|
|
|
Animaliek gasoliorik ez dute erretzen, baina pertsona bai. Asto
|
lana
franko egin zuten gure gurasoek. Erretzeraino.
|
|
2008
|
|
|
Noizko euskaldun izatearen orainaldi hori? Gaur gaurkoz, dirudienez, ez gaude epealdi horretan; oraingoz badugu nonbait
|
lanik
franko askapen nazionalaren zimentarriak ezartzen, eraiki behar omen dugun euskal etxeari orubea ezartzeko. Ez dakit, egia esan, zenbat gela izango dituen etxe horrek:
|
|
|
Pentsa dai teke euskal kultura oraino hatsik ezin hartuz zegoen 1950eko hamarkadako urte etsigarri haietan literaturako gaiak berriz aipatzean eta euskal autoreak aurkeztean, gogor zitzaiola Etxaideri lehen euskal idazlearen neurtitzak, kris tau kontzientziak manatzen ziokeen bezala, euskaldun irakurleen aitzinean besterik gabe gaitzestea.7 Gisa horretan egoki gertatu zitzaion, espainol litera turan bere tokia aitortzen zitzaion Ruizekilako konparantza. Hau ere apaiz izan baitzen eta denbora berean erlijiozko eta amodiozko gaiak bere
|
lanetan
franko libroki erabili baitzituen, esperientzia (Altamira eta Etxaideren ustez) biografikoak baliatuz horretarako. Libro> de> amor> delakoaren egilearen kasuan bezala, Echepareren epaitzeko ere garaiei zegokien erlatibismo bera erabil zedin galdatzen zuen Etxaidek.
|
|
2009
|
|
|
Estatuak zuen prozedura abiatua, eta guk parte hartu dugu akusazio partikular gisa, iruditzen baitzait hunkiak ginela. Estatuak nahi duena eginen du, guk badugu beste
|
lan
franko egiteko. Badu bi urte lan horietan ari garela, eta aitzina segituko dugu.
|
|
|
ETAk bere gogoeta prozesua bukatutzat eman duela dirudien honetan, Ezker Abertzaleak udazkenerako, barne eztabaidaren emaitza eta etorkizunera begira jorratu beharreko ildoaren berri emango zuela iragarri zuen. Udako sugeak udazken loreetan bilakatzeko
|
lan
franko egin du norbaitek.
|
|
2010
|
|
|
Parisen zerbitzatzeko ez da falta
|
lana
frango neska uskaldun beharra omen dago abiatu behar honez gero
|
|
2012
|
|
|
Martin (2002), estatistikari eta probabilitateari buruz; Cobo eta Batanero (2004), batez bestekoaren esanahiari buruz; edo Lavalle, Micheli eta Rubio (2006), erregresio eta korrelazioaren analisi didaktikoa aztergai duena. Analisiaren zenbait kontzeptu garrantzitsuren garapen didaktikoa aztergai duten
|
lan
franko ere badago: Sierra-k, González-ek, eta López-ek (2000) funtzio baten limiteari buruz zein jarraitutasunari buruz Batxilergoko ikasleek dituzten sinesmenak ikertu dituzte; Espinoza k eta Azcárate k (2000) limitearen kontzeptua aztertu dute, eta Blázquez ek eta Ortega-k (2001), limitea irudikatzeko irakaskuntzan erabiltzen diren sistemak; González-ek eta Sierra-k (2004) XX. mendeko testuetan puntu kritikoei emandako trataera aztertu dute; Sánchez-ek, García-k eta Llinares ek (2008) deribatuaren ulermena, eta Contreras ek eta Ordoñez-ek (2006) integral mugatuaren garapena ikertu dute.
|
|
|
Aintzirako auzokideekin egin zuten bilkuran, herriko etxeko arduradunek argi utzi zuten lan hauek baliatuko dituztela bertze
|
lan
frango egiteko: segurtasuna hobetzeko, alkiak emateko ur bazterrean, espaloiak berritzeko pittaka pittaka zonbait karriketan eta aintzirako sartze nagusian diren berziklatze kontenedoreak osoki berritzeko.
|
|
2013
|
|
|
Udalbatza aretoan, 15:30 eta 17:00 artean, haurrak agurtu eta eskutitzak jasotzen izango dira. Errege Magoen laguntzaileek ere
|
lan
franko egingo dute, haur guztiek eskutitza emateko aukera izan dezaten. Udaletxeko terrazan egongo dira laguntzaileak, 17:00etatik 17: 30etara, horiek ere gutunak jasotzen.
|
|
2014
|
|
|
Negüko arratsetan dügü
|
lana
franko, aitak badü beste bat gük bat egin baiko, ardi, abere eta behor, asto, mando, txakürra baizik ez da kabalerik kanpo.
|
|
2015
|
|
|
Ez ote hobeki hasieratik euskaraz, euskararen baliabide eta tradizioarekin, sortzea? Horregatik, ez da itzulpengintzaren beraren kritika (gogora dezagun itzulpengintzan
|
lan
franko egindakoa dela Izagirre) ezpada itzulpengintzak sormen esparruak estaltzearen eta euskara espainieraren mende jartzearen kontrako jarrera. Ikusi dugu Oh!
|
|
|
1973ko udaberrian izan zen hori, eta badirudi urte horretan bertan sartu zela ETAn Juan Mari Otegi. Ez dut uste kausa ondorio harremanik egin litekeenik, gehitxo litzateke hori, lehenago ere herrigintzan
|
lan
franko egindakoa baitzen Txato: ikastola sortzeko, gazteentzako biltoki bat lortzeko... baina izango zuen zerikusiren bat Txikiaren heriotzak herri txikiaren aldeko lanetik erakunde armatura igarotzerakoan, eta alde horretatik bete betekoa zen ernamuinaren iragarpena.
|
|
|
Beren baitan baitaukate sortu testuingurutik kanpo mintzatzeko sekretu. Larzabalen
|
lan
frankok beren baitan daramatena?.
|
|
|
Urtean zehar
|
lan
frango derama elkarteak, bereziki Argentinatik heldu diren galde ugarieri erantzun nahiz, hauek gero eta goseago izanki beren erroak hemen gaindi atxeman nahiz. Sail hortan, Monika Legarto hasia da interneten bidez
|
|
2016
|
|
|
Telesailen artean, berriz, hor dira beti La traka, Flamingo berria, Jaun ta jabe, Balbemendi eta Mugaldekoak. Bikoizketa
|
lan
franko egina da, eta antzezlanak ere ez gutxi. Iaz, Hitzak egin zuen, Agurtzane Intxaurragaren lana, eta Ados teatroarekin ari da aurten, Gabi Losadaren Ladydi obra ematen.
|
|
|
Bitartean, eta Terrier apezpikuaren baimenarekin, baita zentsura komitearen onarpenarekin ere, Lafitte arduradun nagusia zela, 1944an Herria astekaria sortu zen.
|
Lan
franko izan zuten lehen sosen aurkitzeko, Zerbitzarik eta Lafittek hasiera horretan beren sosetatik heldu ziren, ondotik bai Telesforo Monzon, bai La Sota laguntzera hurbildu zitzaizkien. Herria euskara hutsean argitaratzen zen.
|
|
|
Irratsaioak ere egin zituen eta bi antzerki lan, bakarrizketa bat Aukera maukera, azkenian... okerra bakarrizketa eta, 1958an, Donostiako Antzoki Zaharrean aurkeztu zen, Hau dek maltzurkeria. Antzerki antolaketan
|
lan
franko eraman zituen eta itzulpen lanetan aritu.Victoriana Arrietak idatzi zuen Rotxilden sakeltxoa, 1917an, Donostiako herriak sariztatu zuena. Robustiana Mujika Egañak, Tene izengoitiz ezaguna(), Gogo oñazeak, Gabon, Nekane eta neskatsaren babes antzeslanak idatzi zituen, Abertzale Batzako lehendakaria izendatu zuten 1935ean.
|
|
|
Bien arteko lankidetza aspaldiko kontua zen. Bai antzerkiaren munduan, bai euskaldunen laguntzan,
|
lan
franko egindakoak ziren biak.
|
|
|
Herri juduaren historia lantzen hasi nintzenean, ohartu bainintzen zeinen mugatua den juduak Palestinan ezartzera bultzatu zituzten faktoreen ezagutza.
|
Lan
franko, eta aditu asko dago gaur egungo Palestinaren inguruan idatzi duena, ostera gutxitan agertzen da egoera horretara bultzatu dituzten arrazoiak. Izan ere, askorentzat arabiar eta israeldarren arteko gatazka 1948an hasi zen, baina juduek historian zehar, zehazki Europan XIX. mendetik aurrera bizitakoak, sakonki eragin zuen, juduen etxea?
|
|
|
Ez zuen lortu erabakiaren aldaketa, baina aita santuak bere zerbitzaile hartu zuen.
|
Lan
frango izkiriatu zituen, hekien artean Maulen olerki sariketa batean garaile suertatu Madalen Larralde saratarra hamabortz urtetan illa, 1896.ean, edo 1897.ean ageri San Antonio Paducoa, Mariaren haurren esku liburua edo Giristino legea laburzki, baina orain gehien interesatzen zaizkigunak bere bi itzulpen hauek datezke: Aphezen dretchoak eta eginbideac eletzionetan eta Erlisionearen ichtoria laburzki, biak 1890.ekoak.
|
|
|
Jurramendiren magalean elkartu ohi ziren karlistak lehendabiziko igandean. Ez zen makala izanen Estellerrirako trafikoa maiatzaren 4 hartan, foruzainek zein guardia zibilek
|
lan
franko izanen zuten txapelgorrien jarioa bideratzen. Bai, ongi aukeratu zuten eguna Gendulain kapitainak eta Goñi lotinant koronelak.
|
|
|
Denek bat egin dutela erraiten ahal da. Eta denek gain gainetik goretsi dute Jacques Hamel apeza, gizon kartsua, ixila, jendekina, zerbitzu egilea, bere parropian
|
lan
frango egiten zuena oraino, eta musulman batuekin preseski arras harreman lañoak ere ba... Funtsean, artetik erraiteko, hirixka hortan girixtino eta musulmanak aspaldian untsa akomeatzen dira.
|
|
|
gazteak behar direla lagundu, horiek eremaki dutela herria goiti, ez kanpotarrek. Bertze dantzaldi eder bat eta bigarren gaia, Saran apezik ez dugula, apezpikua etorria zen herrirat auzapezak galdeginik, erraiteko ez duela mementoan apezik eskutan, partikulazki auzapezak galdetzen duen euskara dakiena; emazteak ere mintzatu dira, partikulazki batto, zertako ez emazte bat apez, baduela hilabete ainitz horiek egiten dutela
|
lan
frango; jujamendua: laster ekarri apez bat Sararat!
|
|
2017
|
|
|
Franko mutiko umila da Adur Larrea marrazkilaria (Bilbo, 1982). Alta
|
lan
franko badu eginik komikigintzan, prentsa marrazkian, ikus entzunezko animazio eta grafismoan. Hitza ren gomit bitxiari baimena eman dio 300 zenbaki honetan, bere buruaren karikatura egiteraino.
|
|
|
Bestalde, eta Basaburukoaz ari baikira hosto huntan, erran dezakegu gure burraso erretratuek
|
lan
frango daramatela egunez egun gure etxaldetan. Astelegun ala asteburu, hor dira Fagaldean bezala Etxeberrian erretretatu gizon eta emazteak.
|
|
|
Sekulako indarra daukate orain, berrogoita hamar urtez berexi baitituzte arto goiztiarrak eta berankorrak, haizeari ihardokitzen dutenak, eta bi artaburu eman dezazketen landareak.
|
Lan
frango badugu egiteko arto ala pentze hazitan etxekoa ongi ezagutzeko eta emankorragoa bihurtzeko.
|
|
|
Familiak hartzen ari du hain segur inarrosaldi bat ona gure gizartean, bereziki konparatuz duela mende erdi edo gutiago ezagutzen ginuenarekin. Eta familiako laborantza ezagutu dutenek badakite estakuru hortan emaztek, haurrek eta adinetakoek
|
lan
frango egiten zutela etxaldetan, batzutan esker guttiren truke, edo gehienetan dohainik. Bestalde badakigu gaur egungo laborantza moldetan, familia izenaren aterbean, badaudela etxalde mota guziak, iraunkorrak eta berdin guziz industrialak...
|
|
|
Ikus mementoan pentsatuak diren sailak, fedeola.eus helbidean. Jadanik
|
lan
frango ibilia dugu, oren parrasta bat iragana ere, bainan, uzta ezerezetik hurbil da oraino.
|
|
|
Fedeola guneak
|
lan
franko galdetuko du. Indar guziak itzali aitzin segi dezagun bilketa eta ahalaz sorkuntza.
|
|
2018
|
|
|
Ez dakit lan munduarena den euskararen elefantea, elefante bakarra, alegia (izan ere urliak arnasguneei buruz hitz egingo du, sandiak erabilera eskasaz, berendiak Ipar Euskal Herriko eta Nafarroako lege egoeraz...); baina bai, begi aurrean dugu eta ez da nolanahiko pakidermoa. EAEri buruz ari gara, jakina; artikuluaren haritik Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan eskola munduan eta,
|
lana
franko egin behar baita, oraindik.
|
|
|
" Erran beharrekoa dugu ekitaldi hebetan
|
lan
frango eginik herbertzera behartu zekiotela hemen asko fraideri, ezagunenak apika: Aitak Intzako Damaso, Murietako Felipe, Irazoizko Polikarpo eta Errietzuko Jorge izan ditugula.
|
|
2019
|
|
|
Negüko arratsetan dügü
|
lana
franko,
|
|
|
Biz  kaiko negua, garizuma! Garizumak koanto, bereaz gainera, ematen zuen
|
lanik
franko. Guk xingarra duguneko, garizuma!
|
|
|
Ezer ez. Hots, ezer on eta interesgarririk ez euskalaritzaren eta euskal diakroniaren helburuetarako; bai, aldiz,
|
lan
franko horiei aurre egiten eta atzerapen, oztopo eta luzamendu gehiegi alorreko benetako jardun eta egiteko probetxagarriagoetarako. Meilletek behin eta berriro aldarrikatu legez, halabeharra," kasualitatea", da hizkuntzalari historiko eta konparatzaileak bere jardunean (ik.
|
|
2021
|
|
|
Ikertu behar litekeena ere da, nolako lotura izan edo duten euskal kulturarekin, hala nola antzerkiarekin edo dantza taldeekin. Bikarioak ziren lekuetan
|
lan
frango egin baita. Hemen pentsatzen dut" Garaztarrak" taldeari eta Irigoyen apezari edo Baigorrin" Arrola" ri.
|
|
|
Orain kanbiatu da hori, mugimendua bada. Pierre Oteiza haragileak egin du
|
lanik
franko urte anitzetan, eta gaur egun, adibidez, hor da Belaun kooperatiba. Zortzi baserri elkartu baitira hor, beren produktuak moldatzen eta saltzen dituzte:
|
|
|
Nire
|
lana
frankoei abereak saltzea duk eta izen txatxu horrekin hobeki hartzen naitek. Beraiek dituk ostatu gehienetako nagusiak eta artisauak ere bai.
|
|
|
Fruituak jasotzeko, baina,
|
lan
franko egitea «beharrezkoa» da. Azpitik igotako arraunlari gazteek taldeari «haize berria» emateaz gain, Diazek hondarribiarren sekretuaren berri eman du:
|
|
|
Gu ere bai! k asko duela egiteko aitortu zuen Gaztelumendik: «Pandemia osteko udaberrian
|
lan
franko dugu». Jai giroko kalejiraren ondoren, amaierako hitzartzeak tonu politikoagoa izan zuen.
|
|
|
Ezagutu dutIruñan emakume bat(...) itsu baten alarguna(...) aita ongi izenez ere,
|
lana
franko izeten da eta, errate batean, bakarrik zego.
|
|
|
(... aita ongi izanez ere,
|
lana
franko izaten da eta, errate batean, bakarrik zegoen.)
|
|
|
Bazen
|
lan
frango egiteko Argentinako hiriburuan. Katik ezagutu zituen" Plaza de Mayo ko amak" eta harremanetan sartu zen heiekin.
|
|
|
Han sortua naiz, Andree ene ahizpa bezala. Aitak
|
lan
frango bazuen Alduden, Bankan eta Urepelen. Etxerat sartzen zelarik, joaiten zen berehala gure etxearen egiterat, Erreka Gorri deitu karrikan.
|
|
2022
|
|
|
Pirinioetan izandako mendi istripu kopuruak nabarmen egin du gora azken asteotan; erreskatean diharduten suhiltzaileak
|
lan
franko ari dira izaten. Berriki, gomendio sorta bat atera dute argitara.
|
|
|
Iduri du Zuberoan ere
|
lanik
frango badela euskaraz bizitzen. Adinekoek ontsa badakite.
|
|
|
Zuberotarra, Iparraldekoa eta euskalduna zen Allande Sokarros, Zubero eta Iparraldeko abotsa Euskal Herri osoan hedatzen zuena. Zuberoa izan du bere ibilbidearen ardatz nagusienetarikoa, herrialde horren garapena akulatzeko
|
lan
frango eginez.
|
|
|
Kolonbiako unibertsitate publikoetan ikasiak dira, karrera akademiko izugarria atzetik dutenak eta ikerketetan buru belarri dabiltzanak. Horietako batzuek
|
lan
franko egin behar izan zuten unibertsitate horietan sarbidea lortzeko. Gaur ere halaxe da.
|
|
|
Besta aunitz ematen ziren etxe hartan, eta
|
lan
franko egin behar izaten zuten Primok eta Pakitak. " Nagusiek ezin zuten muga pasatu, eta Donibanerat oporretan etortzen ziren espainiarrak gonbidatzen zituzten euren etxerat, eta haiek bezala eskapo joandakoak ere bai.
|
|
|
–Ez dakit, ikusiko. Badut
|
lan
franko.
|
|
|
Une batzuen buruan, herrixkan zegoen.
|
Lanik
franko izan zuen Violette jauna esnatzeko, lo sakonekoa baitzen?, eta, batez ere, konbentzitzeko beharrezkoa zela zahar etxera segituan joatea. Violette jauna, eskualdeko neska gazteek" Nini arrosa" deitzen zioten bere masail gorri potoloengatik eta ezpain loretsuengatik?, izaera ahulekoa zen, eta beti izutzen zen emakumeen aurrean, edozein izanda ere.
|
|
|
Errekurtso teatralak dira gurutzatzen bertan eta estetikak egin nahi du zentzu. Molde batez, beste
|
lan
frangotan ideia zentralaren bazkatzeko edo argitzeko gehitzen nituen agerraldi ttipi haietaz egina da, Doktor Novartisen hastapen eta bukaeran erakutsi haietaz, berriz ikusiko baititugu Uren bi saihets tauletan. Hemen ttipi guzi haien alderatzeak zuen bi silexen arteko begi bistakotasunaren pindarra piztu nahi.
|
|
2023
|
|
|
Auziperatua ere, politikari parrasta batekin batean, François Bayrou ministro ohia, bestalde Paueko auzapez dena. Diotenaz, denbora batez hautetsi batzuen laguntzaile ziren askori eginaraziz
|
lan
frango untsalaz ez zirenak heiek egitekoak. Egia erran, anitzen gustuko segurik, usaia zen hola hartua, joko hori haizu balitz bezala, eta geroztik dira gauzak kanbiatu.
|
|
|
Geroztik obran ari dira karraskan.
|
Lan
frango eginak, beste frango gelditzen egiteko. Joan den egunean Emmanuel Macron lehendakaria izana da zertan diren ikusten.
|
|
|
Kaxa eta kaxa artean gaude, hankaz gora daukazue guztia.
|
Lan
franko dago hemen.
|
|
|
Ondorioa: zer bide den gai konfidentzial hura,
|
lan
franko galdeginen dio.
|
|
|
–eta gaia aldatu du– Dorothée zen, dudarik gabe, Théodoreren arreba maiteena. Paristik jiten zenean,
|
lan
franko izaten nuen, etxeko jaunak etxea sekula baino garbiago nahi baitzuen, eta bazkari berezia. Zer madama zen!
|
|
|
Kontsulak galdetu zidaan ea arentzat pasatzaile lanetan a, ituko nintzan. Asieran ezetz esan nioan, banuela
|
lana
franko, bestela, re, puskak txirristatzen. Baina eskupeko onak a, indu zizkidaan gizonak mugan barna pasatutako ieslari talde bakoitzeko, eta, etxian premia gorrian geundenez, iritzia aldatu eta baiezkoa eman nioan.
|