|
2002
|
|
|
Horren eraginez, masterrak eta ikastaroak ugaritu dira, karrera egin ondorengo gain hezkuntzabultzatuz. Agian beharrezkoa izango litzateke aldaketa sozioekonomikoak aurreikusteko egitura arin bat egotea, unibertsitateak
|
lan
eskakizunei hobeto erantzuteko.
|
|
2009
|
|
|
Atseden falta horrek eragiten du ere ongizate psikologikoan eta sintoma fisikoen bizipenean. Aipatutako ikerketako emakumezkoek, gizonezkoekin alderatuta, adierazi zuten denbora presio handiagoa,
|
lan
eskakizunen presio handiagoa, tentsioa, nekea, haserrekortasuna, eta sintoma fisiko gehiago (Lundberg eta Frankenhaeuser,
|
|
|
Energia behar totalen bi heren inguru dira, eta aldatu egiten dira adinaren (urtetik urtera jaisten da), sexuaren (gizonezkoetan handiagoa), tamainaren eta gorputz osaeraren, hazkundearen, ingestaren, genetikaren, giro tenperaturaren eta zenbait patologiaren arabera. Ariketa fisikoa guztizko energia gastuaren (GET) herena da, gutxi gorabehera, baina adinaren, sexuaren, aisialdiaren okupazioaren edo
|
lanaren
eskakizun fisikoaren arabera aldatzen da. Termogenesia da elikagaien digestio, xurgapen eta metabolismo prozesuak egiteko behar den energia gastua, baita hotzaren ondoriozko gastua, estresa eta botikak hartzea ere.
|
|
2014
|
|
|
Garapen horrek, ordea, aurrera jarraitzen du. Orain, gaur egungo eraikin berriei eta birgaitze
|
lanei
eskakizun berri bat eransten zaie. Liburuan zehar hainbatetan aipatu den gisan, osasuna orainean, eta are gehiago etorkizunean, oso kontuan hartu den faktorea da.
|
|
2016
|
|
|
Bide horretatik, 2013ko ekainean diploma pasatu ondotik, prentsan irakurri nuen Donostia izanen zela 2016ko Europako kultur hiriburua, zeina hizkuntzen aniztasunean oinarritzen baitzen eta ene memorio
|
lanak
eskakizunei arrunt ihardesten baitzien. Aurkeztu, onartu eta urte bat behar izan dugu proiektuaren zehazteko!
|
|
|
Ehunka emakumek – eta baita gizonek ere – eguneroko lana eta norberaren eta familiaren beharrak uztartzen saiatzen dira, baina ez da erraza. Bateratzearen arazoa, batez ere, denbora, estresa eta bateraezintasuna da
|
lan
eskakizunen eta familia beharren artean. Zer egin daiteke?
|
|
2017
|
|
|
6.2 Hiztun berrien gaitasunari buruzko iritzi positiboak zenbait hiztun berri pozik daude beren mailarekin,
|
lanerako
eskakizunei dagokionez. b1 (24 urte, emakumezkoa) adibidez irakaslea da bigarren hezkuntzako Gaelcholáiste ikastetxe batean. irlanderadunek elkarrengandik ikasten dutela esaten du eta, bere irlandera bikaina ez dela onartzen badu ere, uste du baduela lanpostua betetzeko nahikoa gaitasun:
|
|
|
Lan honen helburua da aztertzea zein diren determinatzaileak langile publiko eta pribatuen Laneko Bizitzaren Kalitatea (LBK), ikusteko diferentziak ote dauden, eta ikusteko, halaber, kontratu finkoa edo behin behinekoa izateak eragina ote duen langileen LBKn. Horretarako aurkezten dugu
|
Laneko
Eskakizunen eta Baliabideen Teoria (LEB) izeneko erreferentzia esparrua, zeinaren bidez azaltzen baita, lan inguruneko eskakizunek eta baliabideek sortzen dituzten efektuen bidez, nola nabaritzen dituen langileak ondorio zuzenak eta zeharkakoak bere osasunean eta ongizatean. Emaitzek erakusten dute handiagoa dela langile publikoen eta kontratu finkodunen LBK, gogobetetasunaren arabera neurtzen badugu.
|
|
|
Hitz gakoak: gogobetetasuna,
|
lan
eskakizuna, lan baliabidea, LBK, langile publikoak, sektore pribatuko langileak.
|
|
|
LBKren determinatzaileei buruz dauden ikerketetan modu enpirikoan aztertu da hori gehienbat, kontzeptuzko esparru garbi bat ezarri gabe. Hala ere, azken urteotan gero eta indar handiagoa hartzen ari da
|
Laneko
Eskakizunen eta Baliabideen Teoria (Demerouti et al., 2001), esparru teoriko moduan azaltzeko zein diren langileek dauzkaten emaitza batzuen determinatzaileak, besteak beste, LBK determinatzailea. Hortaz neke profesionalaren sindromea iragartzeko erabili izan da (Bakker et al., 2005), baita lanarekiko lotura ere (Lewing et al. 2007), engaiamendua (Bakker et al., 2007), absentismoa gaixotasunagatik (Clausen, 2012), eta lan errendimendua (Bakker et al, 2008).
|
|
|
Hasieran Demerouti et al. (2001) ikertzaileak proposatua da teoria hori, eta defendatzen zuten edozein lanetako lan baldintzak bi kategoria handi hauetan sailkatzen ahal zirela: alde batetik
|
lan
eskakizunak, hau da, alde batetik, langileari kostu fisiologikoak eta psikologikoak ekartzen dizkioten lanaren faktore fisiko, psikologiko, antolamenduzko edo sozialei dagozkienak, eta, bestetik, lan baliabideak, zeinek lotura baitute lanaren faktore fisiko, psikologiko, antolamenduzko edo sozial batzuekin, egingarri egiten dituztenekin: bat lanaren eskakizunak eta kostu fisiologiko eta psikologikoak gutxiagotzea, bi erabakigarriak izatea lanaren helburuak erdiesten, eta hiru pizgarri izatea pertsonaren hazkunderako, ikaskuntzarako eta garapenerako.
|
|
|
alde batetik lan eskakizunak, hau da, alde batetik, langileari kostu fisiologikoak eta psikologikoak ekartzen dizkioten lanaren faktore fisiko, psikologiko, antolamenduzko edo sozialei dagozkienak, eta, bestetik, lan baliabideak, zeinek lotura baitute lanaren faktore fisiko, psikologiko, antolamenduzko edo sozial batzuekin, egingarri egiten dituztenekin: bat
|
lanaren
eskakizunak eta kostu fisiologiko eta psikologikoak gutxiagotzea, bi erabakigarriak izatea lanaren helburuak erdiesten, eta hiru pizgarri izatea pertsonaren hazkunderako, ikaskuntzarako eta garapenerako.
|
|
|
Bi kategoria desberdin diren arren,
|
laneko
eskakizunak eta baliabideak ez dira bakoitza bere aldetik garatzen, baizik eta, elkarri eragiteko ahalmena dute, eta efektu mistoa izateko langilearen ongizatean (Bakker eta Demerouti, 2013). Horrela, bada, laneko baliabideak zeharkako eragina izan dezakete errendimenduan, bi modutan:
|
|
|
Horrela, bada, laneko baliabideak zeharkako eragina izan dezakete errendimenduan, bi modutan: alde batetik,
|
laneko
eskakizunetatik sortzen diren ondorio txarrak gutxiagotuz, zeinak estresari/ egonezinari baitagozkie, eta, bestetik, lan baliabideek motibazioan daukaten eragina areagotuz. Hortaz, eskakizunen eta baliabideen elkarrekintzak modu esponentzialean indartzen du langilearen gogobetetasuna (Bakker eta Demerouti, 2013).
|
|
2018
|
|
|
Azkenik, ekoizpen prozesuaren aldiak zehaztuko dituzue, pausoz pauso. Horrela jakingo duzue zenbat denbora emango duzuen zuen produktua ekoizteko edo zuen zerbitzua emateko, langile kopurua, haien zereginak eta haientzako
|
lan
eskakizunak.
|
|
|
Eguneroko erritmo azkarrak,
|
lanaren
eskakizunek edo etxearen kudeaketak estres pixka batekin bizitzera eraman gaitzakete. Eta garrantzitsua da hori kudeatzen ikastea, intentsitatea murrizteko; izan ere, denbora luzean iraun duen estres handiak gure osasun emozionala alda dezake eta jokabide kaltegarriak sor ditzake, hala nola mendekotasuna sortzen duten substantzien kontsumoa (tabakoa eta alkohola, besteak beste), elikaduran aldaketak egitea edo ariketa fisikoa egiteko utzikeria.
|
|
2019
|
|
|
Bikote gazte askok itxura ematen dute berdintasuna erabatekoa dela, baina hori ilusio hutsa izango da bikotearen ardura ekonomikoa gizonak duen bitartean. Senarrak erabakitzen du non biziko diren, bere
|
lanaren
eskakizunen arabera; emazteak segika doakio, probintziatik Parisera, Paristik probintziara, kolonietara, atzerrira; senarrak zenbat irabazten duen, horren araberakoa dute bizi maila; senarraren eginkizunetara egokitzen da egunen, asteen, urtearen erritmoa; haren lanbidearen mende egon ohi dira harremanak eta adiskidantzak. Emaztea baino modu positiboagoan gizarteratua dagoenez, senarrak bere gain hartzen du bikotearen gidaritza alor intelektual, politiko, moraletan.
|
|
2020
|
|
|
342 gizoni eta 301 emakumeri.
|
Lan
eskakizunei dagokienez, generoen arteko oreka antzematen da. Hala ere, zuek esana da elbarritasunen bat duten emakumeen presentzia lan merkatuan gizonezkoena baino txikiagoa dela.
|
|
2022
|
|
|
Alde horretatik, Gasteizen sortu berri den EUNEIZ unibertsitateak badu xede bat: errealitate teknologiko horri bi gradu berrirekin aurre egitea, gaur egungo eta etorkizuneko
|
lan
eskakizunei erantzuteko baliagarriak izango direnak; horretarako, elkarlan estuan jardungo dute enpresa ehundurarekin, eta itunpeko enpresetan derrigorrezko formakuntza eskainiko du learning by doing edo eginez ikasiz filosofiaren arabera. Planteamendu horri erantzuten diote Multimediako Graduak eta Entretenimenduaren Industriarako Musika Ekoizpen eta Soinu Graduak —40 toki eta 240 kreditu, hurrenez hurren—; titulazio horiek biak Teknologia Interaktibo Berrien Fakultatean txertatuta daude, eta, Osasun Zientzien Fakultateko graduekin batean —Fisioterapiako Gradua eta Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzietako Gradua—, EUNEIZen 2022 eskaintza akademikoa osatzen dute.
|
|
2023
|
|
|
Hala gogoratu du Aitor Pescador historialariak, Twitter sare sozialean 1830eko eta 1832ko bi testu ezagutaraziz. Lehenbizikoa Garrues herriko (Nafarroa)
|
lan
eskakizun bati dagokio. Bertan azaltzen denez, herriko apaiza lekualdatu zutenean –Asterainera (Nafarroa) – bertze apaiz baten bila hasi ziren.
|
|
|
Ertzainak Borrokan mugimenduak «ertzainen kolektibotik sortu eta kolektiboaren alde» lan egiten duen taldetzat definitu du bere burua, eta sindikatuak haren esparrura erakartzea du helburu. Horregatik, biharko bileran ados jarri nahi dute sindikatuekin planteatzen dituzten
|
lan
eskakizunen inguruan. Adostasunik lortuko ez balitz, mugimendua prest dago bere proposamena eta sindikatuena ertzainei aurkezteko, bozketa bidez bien artean aukeratu dezaten.
|