|
2001
|
|
|
2000ko martxoan, munduko haurren egoera aztertzeko Manilan izan zen nazioarteko Konferentzian, jakintsuek hauxe esan zuten: 1999 urtean milioi bat emakume eta neskatila baino gehiago salduak izan zirela, prostituzioan
|
lan
egin zezaten.
|
|
|
Urtero Nepalen 9 urtetik 16 urtera bitarteko 10.000 emakume inguru, gehien gehienak neskatilak eta neskatxak, Indiara eta batez ere Bonbaira salduak izaten dira, prostituzio etxeetan
|
lan
egin dezaten.
|
|
|
‘Beste zentzumen bietarako materiaren jabe izan behar duzu, ’ esan zuen Pablo Esparzak, ‘zaporea edo ukimena ezin dira frogatu materiaz jabetu edo behintzat ukitu gabe. Ikusmenak, entzumenak eta usaimenak, ostera, materiatik urrunago
|
lan
egin dezakete... ’
|
|
2006
|
|
|
dirutza gastatzen hasi zen liburu haren ezkutukoak argitzeko asmotan. Hainbat jakintsuri (hizkuntzalari eta enigmazale) dirua eskaini zien deszifratze
|
lanak
egin zitzaten, eta, haien lanak alferrikakoak zirela ikusten zuen neurrian, gero eta irrikagarriagoa egiten zitzaion liburuaren sekretua argitzea. Eskuizkribua –bertako irudiak barne, liburua apaintzen edo osatzen duten marrazkiak ere benetan bitxiak baitira:
|
|
2008
|
|
|
–Ez nuen orain artean pentsatu, baina arrazoi du berorrek, doña Engracia. Diferenteak garen arren, izugarri estimatzen baitut ahizpa, eta sekulako
|
lana
egin baitezake gure jauregian, izeba eta hezitzaile bezala, bai horixe! Nola ez ote zait neuri ere lehenago bururatu?
|
|
|
Jaungoikoak federik eman ez diona ez da, beldur naiz, konbertituko; are, ziur aski gutaz aspertu eta nazkatuko da. Utz dezagun, bada, fedea fededunendako (beraiena baita Nafarroako Erresuma Çaharra), eta
|
lan
egin dezagun euskalduntasun laikoaren alde.
|
|
|
–Ez nuen orain artean pentsatu, baina arrazoi du berorrek, doña Engracia. Diferenteak garen arren, izugarri estimatzen baitut ahizpa, eta sekulako
|
lana
egin baitezake gure jauregian, izeba eta hezitzaile bezala, bai horixe! Nola ez ote zait neuri ere lehenago bururatu?
|
|
2009
|
|
|
–Bada, nik beste mutil bat nahi dut, fabrikan gurekin
|
lan
egin dezan, esan zuen Teofilo Mariak.
|
|
|
–Ixooo!?; urduri eta bere lekua galduta zegoen Regina, burruntzaliak bere erorikoan mahai gainean sakabanatutako zopa zipriztin bakanek modu ezin grafikoagoan salatzen zutenez; handik aurrera, bi irtenbide zituen Reginak: isilik gera zitekeen, edo, sutara gasolina jaurtiz, amatasuna ostu dioten emakume zoro eta desesperatu batek bezala jardun; bazuen, baina, beste irtenbide bat, auziak buru pixka bat ere behar baitzuen, ausaz, eta honek ez baitzion besterik esaten jada, sabela buruaren menera jarri behar zuela, buruak sabelaren alde
|
lan
egin zezan: onar zezala, hasteko, berea gehiegizko erreakzioa izan zela, baita lekua galdu zuela ere; onar zezala, bai, seme alaben aurrean ogro bat bezala portatu zela, buruak, ordainean, argudio guztiak jarriko baitzizkion, orduantxe jarriko zizkion nahi baldin bazuen?
|
|
|
–
|
Lan
egin dezala, esan nion.
|
|
|
Umea kanpoko ikastetxe batera bidali zuen, interna, aste osorako. Horrela bai goiz eta bai arratsaldez
|
lan
egin zezakeen. Garai lasaiak izan ziren haiek niretzat.
|
|
|
–Bada, nik beste mutil bat nahi dut, fabrikan gurekin
|
lan
egin dezan –esan zuen Teofilo Mariak.
|
|
|
" Ixooo!"; urduri eta bere lekua galduta zegoen Regina, burruntzaliak bere erorikoan mahai gainean sakabanatutako zopa zipriztin bakanek modu ezin grafikoagoan salatzen zutenez; handik aurrera, bi irtenbide zituen Reginak: isilik gera zitekeen, edo, sutara gasolina jaurtiz, amatasuna ostu dioten emakume zoro eta desesperatu batek bezala jardun; bazuen, baina, beste irtenbide bat, auziak buru pixka bat ere behar baitzuen, ausaz, eta honek ez baitzion besterik esaten jada, sabela buruaren menera jarri behar zuela, buruak sabelaren alde
|
lan
egin zezan: onar zezala, hasteko, berea gehiegizko erreakzioa izan zela, baita lekua galdu zuela ere; onar zezala, bai, seme alaben aurrean ogro bat bezala portatu zela, buruak, ordainean, argudio guztiak jarriko baitzizkion, orduantxe jarriko zizkion nahi baldin bazuen...
|
|
2010
|
|
|
–Karbono bere
|
lana
egin dezake piezak datatzean, eta hor ez dago eztabaidarik. Baina zeramika hauetan idazkunak zeuden, eta Iruña Veleian galdetu zidaten ea metodoren bat zegoen jakiteko marka horiek norbaitek eginak ziren.
|
|
2011
|
|
|
Esaten dit hasiberriaren kasualitate hutsa izan dela lehenengoan horrelako artikulua idaztea, baina badakit behor gorriaren kontu horrek betirako markatu nauela. Hemendik aurrera beti erakutsi dut hura adinako
|
lanak
egin ditzakedala.
|
|
|
Poltsa gorria neure burutik gora altxatu eta grabitateari utzi nion egin beharreko
|
lana
egin zezan.
|
|
2012
|
|
|
Izen horiekin amaren ibilbidea jarraitzeko arriskua ikusten zion, antza. Josebarentzat normala bera bezala BBK ko bulego batean atentziorik eman gabe
|
lan
egin zezakeen edozein pertsona da; gero besteak daude: bereziak, arraroak, nik bezala koadro zaharrak konpontzen dituztenak, adibidez.
|
|
2013
|
|
|
–Ez, ez. Utz beza Rasputin bakarrik, bere
|
lana
egin dezan.
|
|
2015
|
|
|
Gastu handiak sortzen dira, azken finean, eta gastu horiek bere gain nork hartuko dituen argitzeko nazioarteko prozesu judizial luze, garesti eta konplexu batean nahaspilatu daitezke Minskeko aireportua, handling konpainia eta Lufthansa konpainia alemaniarra, edo?? eta hor geldiune bat egingo zenuen, seguru, zure zigarrotxoari zupada bat ematearen aitzakiaz?, edo nazioarteko arbitroetara jo dezakete, zeintzuek modu oso espezializatu, tekniko eta batez ere azkarrean bitartekaritza
|
lana
egin dezaketen alderdi guztien artean, denontzako bidezkoa izango den akordioa lortuz?.
|
|
|
–Gaur egun etxeko zerbitzuan lan egiten ari diren moldaviar andre gehienek dute euren karrera, baina neketsuegia eta garestiegia da ikasketak baliozkotzea?. Urduritasun, denbora eta diru askoren ondoren, eta Madrila hainbat bidaia egin eta bederatzi aldiz ezezkoa jaso ostean, titulua baliozkotu ahal izan du Alionak, eta orain Espainiako Estatuan farmazialari edo kimiko gisa
|
lan
egin dezake. –Askok nahiago lukete nik, etorkin izate hutsagatik, farmazialari gisa baino gaizki ordaindutako lanpostu batean lan egitea?.
|
|
|
Eskatzen zenean umeak zaintzeko emakume bat, espainiarra izatea hobesten zuten, txuria, alegia. Beltzak sukaldari moduan
|
lan
egin zezakeen, baina ezin zituen ume txuriak zaindu. Arrazismoa modu askotan islatzen zen Kuban.
|
|
|
Zelatari
|
lanak
egin ditzaten trebatzen ditut.
|
|
|
Euskal kulturaren egoera larria ikusita, harengan konfiantza berezia ipintzea erabaki lezakete herritarrek, eta zuzena izango litzateke, orduan, hiruretatik bati arreta gehiago opatzea. Gainera, beste bien aldean, euskal kulturak zubi
|
lana
egin lezake Euskal Herriko Iparralde eta Hegoaldearen artean. Azkenik, maitatuagoa izateko aukera gehiago ditu, Euskal Herriko ondare propioa delako.
|
|
|
Haren arabera, euskara ez litzateke izango, orain batzuek nahi dutenez, euskal nazionalismoaren zeregin politiko nagusia, baina euskararen aldeko lana ez litzateke baztertuko, noski. Hiru kultura egonik, eta euskal kultura erreferentzia sinbolikorik estimatuena izanik, euskarak zubi
|
lana
egin lezake Euskal Herrian. Hizkuntz aniztasuna hain aipatua eta baloratua den gizarte honetan, ez dirudi asko eskatzea denik hiru hizkuntza horietatik gazteek bi jakitea eskolatik, 4 eta bat euskara izatea zubi lan hori egiteko.
|
|
|
Kultura lurralde nazionalismoa defendatzean, bigarren osagaiari benetan jokatzen duen papera ezagutu behar zaio, eta, kultura desberdintasunak daudenez, lurraldearen lotura bilatu. Euskarak bigarren hizkuntza izaten hasi behar du eremu horretan (kontuan har bedi desberdintasun handiak daudela eremu zabal horretan), aipaturiko zubi
|
lana
egin dezan. Kulturaren beste agerpide batzuek bere horretan jarraituko dute, bitartean; eta, etorkizunera begira, agerpide berri eta batuak azalduko dira, aurrekoekin batera biziko direnak.
|
|
2016
|
|
|
Aurrera bizkor eta eraginkorki egiteko metodoren bat asmatu beharra neukan. Orduan bururatu zitzaidan egun batzuez leku isolaturen batean biltzea denok, ezerk arreta galarazi gabe
|
lan
egin genezan.
|
|
|
–Benetan, ez dakit nola
|
lan
egin dezakezun friki horrekin. Nire onetik ateratzen ninduen harekin lan egiten nuenean.
|
|
|
Lantaldean hutsuneak daude. «Nahiz euskaraz jakin, euskaraz
|
lan
egin dezaketen oso profesional gutxi daude, eta horrek zailtasun nabariak sortzen ditu. Profesional elebakar bakarra nahikoa da gainontzekook lana gaztelaniaz egin dezagun».
|
|
|
txertatzen da, gene horrek bere
|
lana
egin dezan. Organismo horrek lehen ez zuen ezaugarri
|
|
|
|
lan
egin dezaten baimentzeko.
|
|
|
iturginak BEZik gabe
|
lan
egin dezakeela esan die(%
|
|
2017
|
|
|
Tubiana zen Errekartean behar zuen kideetako bat, eta nahita utzi zuten kanpoan Etxeberrik eta Berhokoirigoinek, komunikazio
|
lanak
egin zitzan. Jose Luis Aizpuru Euskal Irratietako erredaktoreburuaren iritzian, oso garrantzitsua izan zen larunbat goizaldetik Tubianak Frantziako hedabideetan azalpenak eman izana,. Luhusokoari Frantzia mailako dimentsioa eman ziolako?.
|
|
|
– Zure
|
lana
egin ezazu, Nick, eta kitto. Egin ezazu hori ondo.
|
|
|
Desgaitasunak dituztenak baino gehiago nahi izaten dutena da desgaitasun ziurtagiria dutenak: bizkarrean edo besoan arazoren bat dutenak, baina gasolindegi batean edo lorategi batean
|
lan
egin dezaketenak?.
|
|
|
Askoz hobe litzateke langile horiek Eroskik lurraldean dituen supermerkatuetan banatzea?. Gaineratu du jendeari oraindik ez zaiola buruan sartzen urritasuna duen batek enpresa arrunt batean
|
lan
egin dezakeela, izan daitekeela idazkari, abokatu edo kazetari. –Desgaitasuna berdin babesturiko enplegua, ekuazio hori dago gizartean?.
|
|
|
Eta ohore horren duin izan behar dugu! Are gehiago eta hobeto
|
lan
egin dezazuen eskatzen dizuet, Hu Song Tai kamaradaren bisitaldia arrakastatsua izan dadin eta Aita Nagusiari jakinaraz diezaion zein zoriontsu zerbitzatzen dugun! Ekin gogor lanari!
|
|
|
–Oraintxe bertan. Leku bat jarriko diagu lasai
|
lan
egin dezaan, eta kendu egingo dizkiagu eginkizun batzuk; adibidez, harrobian zaintzaile aritzea. Sarjentu nagusiarekin hitz egingo diat horretaz.
|
|
|
Zeren hori ez da egia benetako bat, kultur eraikuntza bat baizik. Putak baldintza duinetan
|
lan
egin dezaten galarazten dugunean, argi dago emakumeei erasotzen diegula, baina gizonen sexualitatea ere kontrolatzen dugu bidenabar. Txortan lasai egiteko gogoa etortzen zaienean, ez dadila izan oso gauza atsegina eta erraza.
|
|
|
izango den harreman bat hasi da Estatu Batuekin. . Amankomunak diren gaiak bilatuko ditugu Estatu Batuekin; elkarrekin nola
|
lan
egin dezakegun aztertuko dugu?. Frantziak eta Alemaniak bultzatuta, brexit ari aurre egiteko, europar defentsa batuaren ideia zaharra berpiztu du Europar Batzordeak, eta atzerri politikan bila dabilen autonomia errebindikatu dute europarrek, segurtasuna NATOren eskuetan bakarrik ez uztea, eta zenbait alorretan bitarteko militarrak partekatzea.
|
|
|
Hala, aukera eman zaie estatus berezi bat eskatzeko, legezko herritarren eskubide gehienak ematen dizkien estatus bat:
|
lan
egin dezakete, sindikatuetan aritu, zenbait pribilegio galdegin, besteak beste, gidabaimena atera eta unibertsitaterako diru-laguntzak eskatu, eta abar.
|
|
2018
|
|
|
Soldatapeko lanean, berriz, kapitalistak problema bat du: norbait kontratatu ondoren, bideak aurkitu behar ditu berak nahi bezalako kalitatez
|
lan
egin dezan langile horrek, eta berak nahi besteko kantitatea ekoitz dezan.
|
|
|
Meatzariaren figura, hark hezurmamitzen duen elkartasuna eta anaitasuna, horixe aurkeztu izan da askotan langilearen irudi gisa, nahiz eta, adibidez, 1931n, Britainia Handiko erroldan meatzariak halako bi ziren etxeko zerbitzariak. Gizon langileek ere ez dute gogo bizi bizirik izan emakumeek berekin batera
|
lan
egin zezaten, emakume ezkonduek bereziki. Emazteek enplegu ordaindu bat izateak, azken batean, arriskuan jartzen du gizonek emakumeen zerbitzuaren gainean duten kontrola, baita lantokietako anaitasun ordena bera ere.
|
|
|
Nik eraikuntzan egin nuen lan, eta gutxi gorabehera mantendu ahal izan nituen. Baina nire izebaren familian ez zegoen
|
lan
egin zezakeen semerik?. Bere burua zorionekotzat duen gaztea bere anaia gerrillaria baino are zahartuago dago.
|
|
|
Beste pertsona batzuek hartu lukete lekukoa, eta errespetutik abiatu?. Elkarte horretako presidente Irene Kastezubik gaineratu du herriko eragileek zubi
|
lana
egin dezaketela: –Mugimendu sozialetatik hori abiatzen bada, agian instituzioak mugituko dira?.
|
|
2019
|
|
|
–Jean Gaillard nobleari goi mailako politikan jarduteko eskaintza egina dio Albert Lebrun ek, Errepublikako presidenteak, Matignon jauregian bertan, berarengandik gertu, hortaz, aholkularitza
|
lanak
egin ditzan?.
|
|
|
Kontu hau ez duk berria niretzat, Joxe: lehendik ere tipo horretako makina bat eskaera jasoa nauk ni, presoen senideen aldetik gehienetan, bitartekaritza
|
lanak
egin ditzadan. Tamalez, deus gutxi egin zezakeat nik agintari berrien aurrean:
|
|
2020
|
|
|
" Robotizazioaren iraultza ez da industria iraultzaren modukoa", nabarmendu du Zubirik. " Industria iraultzan, edonor joaten zen landa eremutik hirira, eta irakurtzen eta idazten jakin gabe ere makina baten aurrean jartzen zuten eta
|
lan
egin zezakeen, hogei urtez izorratuta egoteko bazen ere. Baina, orain, kualifikazioa ezinbestekoa da lana egin ahal izateko.
|
|
|
" Ikuskera hori Erdi Arotik daukagu ikasita: zahartxoari lagundu egin behar zaio, baina bi beso eta bi hanka dauzkanak
|
lan
egin dezala", azaldu du. " Garai batean, industrializazioa hasi zenean, jendeari eskatzen zitzaion lana egiteko, eta zilegitzat jotzen zen zaharrei eta gaixoei laguntza ematea.
|
|
|
Jendarmeek hartu zuten ustekabeko oinetakoa eta Espainiaratu zuten, Espainiako Polizia Zientifikoak
|
lan
egin zezan, arrastoren baten bila. Horrek, une batez, esperantzaren bat berpiztu omen zuen.
|
|
|
Nola jakin ote zezakeen Nizan egona nintzela, harantz abiatu baino lehen alde egin baldin bazuen berak Gasteiza, andregaiarenera, opor asmoan? Eta inora joan gabe bertan jarraitu izan balu ere, ez zegoen inor gure bi munduen arteko zubi
|
lana
egin zezakeenik, amak ezarritako zigorraren berri emango zionik edo non ote nengoen helaraziko zionik. Nire ingurukoen artetik Martin ezagutzen zuen adiskide bakarrak bizkarra emana zidan aspaldi.
|
|
|
Emazte nikaraguar bat hartuko dute azkenean amatxi zaintzeko, aldaka bere onera etortzen zaion artean etxeko
|
lanak
egin ditzan, eta amatxiri konpainia. Hilabeteak izan daitezke.
|
|
2021
|
|
|
Gure arbasoek ezin zuten hau aurreikusi. Utziko zizkiguten, bestela, benetako langilez, hezur haragizko horiez, betetako hiri batzuk, guretzat
|
lan
egin zezaten. Dena teknologiarekin ordeztuko zutelakoan, haiek gehiago ez genituelakoan, euren garaipenarekin batera, gure etorkizuneko porrota sinatu zuten.
|
|
|
–Igel txiki honek ez luke eskolara joan behar. Lana bai,
|
lana
egin dezake; gauza zoragarriak egin ditzake eskuekin, baina ez da gai eskolako gauzatxo sinpleak egiten ikasteko. Ez da eroa; Jainkoak erabat bukatu gabe uzten dituen horietako bat da.
|
|
|
John Whiteside lerro zuzen batean bizi zen. Anbiziorik gabeko gizona zen; haren granjak, ederki bizitzeko aukera eskaintzeaz gain, nahikoa ematen zion gizonak kontratatzeko bere ordez
|
lan
egin zezaten. Zeukana edo erraz eskura zezakeena besterik ez zuen nahi.
|
|
2022
|
|
|
Bat batean ohartu da Lili ez dela patuak bere bidean jarritako kasualitate bat, bere borondatearen hautu kontziente bat baizik. Nahita hartu zuen bikotea edukitzeko erabakia, eta nahita aukeratu Lili bidaidetzat, bere lorpenen akta jaso eta notario
|
lanak
egin diezazkion. Ondorioz, bere kreazioa da, eta berari dagokio Liliren arrakastaren meritua.
|
|
|
gizontasuna zaila da erdiesten, eta arlo erabat maskulinoaren baitan ahaleginak egitea eskatzen du; hori dela-eta, maskulinitatea iristeak sarrera errituen bitartez markatua behar du. Ideologia maskulinoaren funtzio kulturala gizonak
|
lan
egin dezaten motibatzea da:
|
|
|
Baina, zer
|
lan
egin zezakeen hamar urteko ume batek? " Antxoari burua kendu, besterik ez genuen egiten hamar urterekin.
|
|
|
Belarretan igurtzi, hodeien mugimenduari begira orgasmoak eduki, Ama lurraren klitoriaren bila ibili. Eta jendeak ordaintzen die horrelako abenturetan gida
|
lanak
egin ditzaten, sinestezina bada ere.
|
|
2023
|
|
|
Akorduan dauka zenbat bider etorri izan zitzaizkion mojak eta andre dirudunak esaten bizibide hura kaltegarria zela berarentzat eta haiekin joateko. Haien kaparrada, konbentzitu nahian elizara joan zedin edo euren zerbitzura
|
lan
egin zezan. Andre haiek euren esanetara baino ez zuten gura, beti prest besteei esateko zer egin behar zuten.
|
|
|
Hemen arazo bat dago eta zuen eskumena da ardurak zehaztea. Zuen
|
lana
egin dezazuela besterik ez dugu nahi.
|
|
|
Elkarrekiko harremana lantzetik, nork bere espazioak mantenduta komunean izan daitekeena bilatzea. Gure herri eta auzoetako espazioetan bat egiten dute administrazio publiko, enpresa, hirugarren sektoreko elkarte eta modu antolatuan
|
lan
egin dezaketen beste eragile batzuek. Aurreko kapituluan ikusi bezala, bakoitzak eskaintza diferentea egiten du zaintzen arloan, eta osagarri ere izan daitezke.
|
|
|
Horixe da modu bakarra feministek elkartasuna loratzeko esparru dialogikoak sor ditzaten. Horixe da modu bakarra emakumeek besoz beso
|
lan
egin dezaten, argi bereiz dezaten zer den unibertsala aurrez aurre dituzten gaietan eta ohartu daitezen zer aukera dituzten elkarrekin lan egiteko.
|