2008
|
|
Horregatik, hizkuntza literarioaren malgutasun eskasa eta mail oneko irakurlegoaren falta horiek behin eta berriro aipatuko ditu bere kritika lanetan. Halarik ere, oso garbi uzten du gerorako bidea apailatzen duela Azkuek horrelako
|
lan
dorpe batzuen bitartez:
|
2010
|
|
" Egoera hobetzeko esperantzarekin hona datozen etorkin euskal nafarretariko batzuk abaildu egiten dira
|
lanaren
dorpeaz, eta, euren zoritxarrean, begiak itzultzen dituzte une malerus batean abandonatu zuten urruneko lurraldera; amultsuki gogoratzen dituzte han utzitako aita, ama eta anai arrebak, berauek baitira munduko bakarrak haien zorte negargarriaz ardura daitezkeenak eta zeintzuengandik jaso baititzakete premiazko arta eta zaintza.
|
2011
|
|
Lehen auzoak funtzio berezia du hileta ospakizunen antolaketan, baita bizitzaren gorabehera gehienetan ere. Bataioak, jaunartzeak, ezteiak, baserriko
|
lan
dorpeak, baina baita istripu eta ezbeharrak gertatzen direlarik, lehen auzoaren laguntza izaten da beti. Bada, heriotza bat gertatzen denean etxe batean, lehen auzo hori abisatu eta berak jarriko du martxan" protokoloa".
|
2012
|
|
Aitaren etxea defenditu nahi dut
|
lan
dorpeen denbora zen haurride askok eltzekaria partekatuz goizetik arrats kabalak arta eta alorrak landu etxea erosi dutenek dena garbitu ez dakite deus ere lehengoaz lan tokia egun pausa leku txukun belar moztu apainak sarbide harriztatua portale ongi zerratuarekin
|
2013
|
|
|
lan
dorpeen denbora zen ez dut lehengoen lana ahatzi nahi
|
|
Lehen lehenik ez da mirakulu gerlaren iraute luzeak bihotzak hausten baititu han hemenka; oro ilhuntzen, batzu nahasten. Ez dugu guk soldadoen eta bertzen
|
lan
dorpea den baino ttipiago eginen: gerla hau izigarria da.
|
2014
|
|
Estrabon erromatar kronikariak erromatar soldaduen jakilegoak bildu zituelarik sagarno eta sagar zuku franko edaten zela agertu zuela azpimarratu dute egileek. " Lehenago, egun guziko edaria sagarnoa zen; arnoa
|
lan
dorpeetako edo besta egunetako baizik ez zen atxikitzen"; sagarraren garrantziaz eta hedaduraz oroitarazi du Maitiak ere.
|
|
Lehenik aleman kanoiek, segidan frantses kanoiek, guziz erraustu dituzte. Hartu aitzurrak, palak, hartu zurak, oholak, hartu iltzeak, sokak, eta lotu
|
lan
dorpeari. Beharrik, frantses obusek aleman errekak ere zerbait zirtzikatu dituzten.
|
|
Hurrengo egunetan edertuko ditu armada bederak bere azpiegiturak.
|
Lan
dorpeagorik. Eta zer kiratsa hedatu den erreka guzian:
|
|
Sarako jaun merak jaso du letra bat goizean, hilberri batena.
|
Lan
dorpeagorik ez da, baizik eta familiari jakinaraztea semea, aita, anaia, hil diotela. Jauntzi eskalapoiak, ezarri boneta, hartu makila eta jaun mera badoa karrikari buruz, letra hits hori ekarri duen jendarmea lagun, Xuriko xakurra aitzinean harturik.
|
2015
|
|
Hunek kondatzen zaukun nola auzoko 4 familietarik etortzen ziren xuriketen egiterat, guziz astelehenetan.
|
Lan
dorpea izana gatik alaitasuna ere bazen xuriketen egunetan latsarrien inguruan. Auzoetako berriak kurritzen ziren eta elgarretaratzeko plazerrak arintzen zuen lanaren pisua.
|
|
Bizpahiru etsenpluz argituko dut hiztegiaren gaia; lehenik frantses hitza, ondoren itzulpenarako erabilia izan dena. Ez da dudarik horrelako itzulpen lana,
|
lan
dorpea dela: badira arkitektura kontzeptu zonbait eta ez da erraza uler^arritasuna eta fideltasuna behar bezala uztartzea.
|
2017
|
|
Etxalde pare batean salbu, beste gaineratekoetan etxetiarrak ziren lurraren erabiltzaleak:
|
lana
dorpea, bizipide zuhurra, eta ekoizpenen erdia nagusiari eman behar! Orduan edo geroztik, hala edo hola, etxetiarrek erosi ahal izan dituzte baserriak, edo haien haurrek eraiki ahal izan dituzte baserrien lurretan etxebizitzak.
|
|
Alejandro, Josefa eta beren zazpi haurrak" El Chocon" era joan ziren eta hor plantatu. Hastapenean denak kili kolo zabiltzan eta
|
lana
dorpea zen. Bainan emeki emeki gauzek hobera egin zuten; etxebizitza eta ardi korroilak muntatu, baratze eta etxe ingurua apaindu.
|
2018
|
|
Gutitan aipatzen da emazteek ukan zuten ardura, gizonak gerlarat joanik behar izan zituzten segurtatu etxaldeetako lanak,
|
lan
dorpeaz gain kasu batzuetan ere haurren altxatzeko bakarrik zirelarik. Beste batzuk enpresetan sartu ziren langile bezala, hauek gizonek hunkitzen zuten soldata baino gutiago eskuratuz.
|
2020
|
|
Bere ardiak ere bazituen, 400 bat eta horri esker lortu zuen sos pixka bat egiten.
|
Lan
dorpea eta baldintza gogorrak, baina" arrunt laketua". Oroit du nola hozgailua ekarri zion hortik bospasei urtera nagusiak:
|
|
" Egia gordinki erran behar badut, euskalduna Kaliforniara joan da bere bizia arriskatzera, amerikar bakar batek ere nahi ez zuen lan bat egitera, justuki lan krudela zelako" ondorioztatu zuen. Gachiteguyren kalkuluei segi, artzain joandakoen %3 zen aberastu, beste %15
|
lan
dorpea egiten segituz bizitzeko heina kausitu zuen eta beste gehiengoa justu justu zorrak ordaintzeko heinarekin itzuli zen Euskal Herrira. Zifra inportante bat gehitzen du ere, gutti aipaturikoa:
|
2021
|
|
Hainbestetaraino, non langile eskasa baitute. Besteak beste,
|
lan
dorpea delako. Lan geldialdi anitz baditu urte guzi Adin Ederrak.
|
|
Iruñeko honetan, helburua eraso zuten gauerdian, nehor gabeko inguruan, eta, huts egina, abisuetan ibili ziren, nahiz eta ez oso zehazki. Beraz, ez da eginak izan zirenen artean ganoragabekoena; biktima, berriz, familia aurrera ateratzeko
|
lan
dorpean zebilen emakume adinekoa zen, errugabeen erakusle gorrienetako bat.
|
2023
|
|
Lana uzteko adinaren gibelatzeak osagarri ondorioak sortzen ahal ditu. Aspaldiko urtetan ari den langile batek, izan
|
lan
dorpean ala estres handikoan, karrera bururatzean ondorioak jasaiten ahal lituzke. Psikologikoki, lana zama pisua bihur daiteke.
|
|
Wittigen arabera, soilik diskurtso nagusiaren doxaren bozgoragailua edo papagaia izanez gero da erraza idaztea ikuspuntu minoritariotik, hau da, zapalduaren ikuspuntutik. Bestela, hizkuntzaren funtzionamenduaren, erabilpenen eta ondorioen azterketaren
|
lan
dorpeari lotu behar zaie idazlea; kategoriak, sintaxia galdekatu behar ditu. Bai ala bai, gizaki emeek ahal bezain urrun egon behar dute genero gramatikaletik eta genero ezaugarrietatik, horien funtzioa delako emakumezkoak sexuari mugatzea subjektibotasuna ezabatzeko.
|
|
" Garaipen kolektiboak izan dira, euskalgintza gidari, hautetsiekin eta EEPrekin eramandakoak". Frantziako Hezkuntza Ministerioarekin" energia anitz xahutzen" dela dio, baina poliki poliki,
|
lan
dorpe bati esker aitzinamenduak lortzen direla: " Gai minbera zen murgiltze ereduarena, baina orain ez da gehiago eztabaidagai, talde pedagogikoak horretan dira".
|
|
Emazteek betidanik gogor lan egiten zuten. Etxeko
|
lanak
dorpeak ziren: haur anitzez okupatzea; etxeetan urik ez zenez, udan zein neguan erreketan edo latsarrian xuriketak egitea, iturrira ur bila joatea, jatekoa egitea, besteak beste.
|
|
Azpiko argazkian, mea garbitzen zuten adin guzietako emazteak dira. Argazkirako irriño bat egin baldin badute ere,
|
lan
dorpea zela jakin behar da, egun osoa eskuak eta zangoak ur hotzean baitzituzten. Meategietan lanean ari ziren emazteak gehienetan beharturik ari ziren, hala nola alarguntsen kasuan.
|
|
Goizetik arrats
|
lan
dorpea eginez, langileak esplotatuak ziren eta eskubiderik gabe bizi. 1900 urtean, Bilboko bizi esperantzaren tasa Espainiako estatuko apalena zen.
|
|
Kostaldean turismoa garatzen zen bitartean, arrantzaleek, laborarien gisan,
|
lan
dorpea eta bizi xumea eramaten zuten.
|