|
2002
|
|
|
Jarraikortasunari muzin egiten ez dion lanaren sistema eredu horrek lan hitzarmena, lantokia eta lan denboraren estandarizazioa izan ditu oinarritzat. Baina hirurogeita hamargarrenera arte nagusi izan den ereduak lanaren eta ez
|
lanaren
bereizketa garbia egin badu, gaur egun enplegu betearen sistema hori ahultzen ari da lanpostuen galeragatik (Gorz, 1995a).
|
|
2010
|
|
|
Lehengaiak geratzen zaizkie auzoko bizilagunei. Eta honetan, dio Walden Bellok," Txinak darabil antzinako
|
lan
bereizketa koloniala. balio erantsi gutxi daramaten lehengaiak eta baserriko produktuak jasotzen ditu, eta Asiako Hego Mendebaldeko ekonomiei saltzen dizkie balio erantsi handiko ekoizpenak".
|
|
|
Kritika kontatu (tell) eta erakutsi (show) egiten duten literatur
|
lanen artean
bereizketa egiten badu ere, Aritz, esan beharra dago azken urteetan azken joerak indar handia hartu duela AEBetako literaturan. Neure burua show jarrera bultzatzen duten idazkuntza irakasleen artean jarriko nuke, nire ikasleei behin eta berriro esaten baitiet ez dagoela dena hitzez hitz esan beharrik; ikuspuntu erretoriko batetik askozaz eraginkorragoa da gauzak irakurleari erakustea (show) edo, besterik gabe, iradokitzea.
|
|
2013
|
|
|
«Naturalizazioaz mintzatzen garenean, giza gorputzaren pertzepzio erabat esentzialista eta biologizista baten inguruan ari gara? Emakumeen kasu konkretuan, beraiengan dago, teoria horren arabera, haurren eta gaixoen zainketaren ardura, eta, gizon emakumeen arteko berdintasuna murrizten duen
|
lanaren
bereizketa sexuala, biologia eta psikologia diferentzial baten aitzakiatan egiten da, azken batean beti emakumearen erreprodukzio gaitasunarekin lotuz.
|
|
2017
|
|
|
Azpimarratu beharra dago hori, lanaren produktibitatean kapitalismoak ekarritako jauzia laneko zereginen espezializazioarekin soilik lotzeko joera nagusitu izan baita batez ere. Egia esateko, klase kapitalistak nekazaritza lanaren eta industria lanaren arteko eta industria
|
lanaren barneko
bereizketaren bidez lortutako abantailak. Adam Smithek orratzen fabrikazioari egindako odan goretsiak, hutsaren hurrengoa dira, emakumeen lanaren eta gizarte posizioaren degradazioaren bidez lortu zituen abantailekin alderatuta.
|
|
|
Gizarte kapitalistan emakumeek jasan izan duten esplotazioa,
|
lanaren
bereizketa sexuala eta ordaindu gabeko lana arrazoibidetzat harturik, Dalla Costak eta Jamesek erakutsi zuten bazela patriarkatuaren eta klasearen arteko dikotomia gainditzeko aukera, eta patriarkatuari eduki historikoa eman zioten berariaz. Horrez gain, bidea zabaldu zuten kapitalismoaren eta klase borrokaren historia berriz interpretatzeko, ikuspuntu feministatik orduan.
|
|
|
Dena den, trantsizio garaiko langileriaren barnean, nabarmentzen hasi zen jada lanaren antolaera kapitalistan ohiko bihurtuko zen sexuaren araberako lan banaketa, emakume proletarioen etxeko lanak gutxieneko mailara murriztu arren eta emakume horiek merkaturako lan egin behar izan bazuten ere. Sakonean, gero eta handiagoa zen gizonen eta emakumeen
|
lanen arteko
bereizketa, emakumeek eta gizonek egiten zituzten zereginak dibertsifikatu ahala. Eta, areago, gizarte harreman desberdinak zegozkien horren ondorioz.
|
|
|
Soldatapeko eta ordaindu gabeko
|
lanen arteko
bereizketa fisiko hori ezabatzearekin batera, mugikortasuna ere goitik behera birplanteatu da: etxetik lanerako ibilbidean oinarritutako eskema lineala albo batera utzita, herritarren benetako mugimendu beharrak kontuan hartuta funtzionatzen du gaur egun garraio publikoak, teknologia berrien bidez momentu oro ibilbidea eskaerari moldatuz.
|
|
2018
|
|
|
Formakuntzaren alorrean, sexuaren araberako ikasketa eta
|
lan
bereizketak kezkatzen du Elgarresta. " 1980ko hamarkadako krisian, lurralde honetan bultzada handia eman zitzaion formakuntzari, eta formakuntza profesionalaren aldeko apustua egin zuten belaunaldi horretako mutilek; baina, genero rolen ondorioz edo, emakumeok ez genuen ikusi industria sektorean zegoen aukera, ez genuen trena hartu.
|
|
|
Prostitutek, lan ildo jakin batean espezializatutako soldatapeko langileen arteko multzo sakabanatu gisa, ez dute ezer unibertsaletik, ez eta prostituzioak ere
|
lanaren
bereizketa kapitalista patriarkalaren ondoriozko jarduera edo lanbide espezializatu gisa. XIX. mendearen azkenera arte, aipatutako hiru herrialdeetan, behin behineko lanetan aritzen ziren pobreen parte ziren prostitutak.
|
|
|
ekarri dute azalera problema hori. Jakina, erreformek modua eman diete emakumeei aukera berdintasunaz baliatzeko, enplegu ordainduaren esparru guztietan sartzeko, kontratu askatasunaren parte izateko, beren baitako edozein jabetza kontratu bidez eskaintzeko, eta Venusen batailan jarduteko gizonekin batera, baina, aldi berean, sexu jazarpena azaleratu egin da lantokietan, eta
|
lanaren
bereizketa patriarkala ez da askorik higatu, salbu gizonek diskriminazioaren kontrako legedia erabili izan dutenean behiala emakumeenak soilik ziren lan prestigiotsuetan sartzeko; horrez gainera, emakumeen inguruabar ekonomikoak direla-eta, ezkontza kontratu bat bukatzen denean oraindik ere emakumea egoten da egoerarik okerrenean, eta sexualitatea eta sexu askatasuna koitoaren kontzeptuaren barne...
|
|
2019
|
|
|
Baina gizarteak behar duen zerbait egiten dutenek, ez dute zertan konbentzimendu horrekin kontentatu behar.
|
Lanen arteko
bereizketa hau subjektiboa izanagatik, badaude orientatzen laguntzen duten seinaleak: kolektibo gisa greba eginez gero, norbait jabetuko litzateke lanuzteaz?
|