2008
|
|
Batzuentzat, gehienentzat, gaur egun arte, erromanizatze prozesua Euskal Herrian gertatu ez zen ezkero, latinaren eragina euskaran (hona hemen beste liburua ren titulua, Luis Mari Mujikak 1982an eginekoa) V VI.garren mende aurretik ezinez koa izan zen haientzat, VII.garren mendez geroztik baizik; Mitxelena zenak berak ere gauza bera uste zuen, nahiz eta nere
|
lanarekin
aurrera egiteko esan hainbeste aldiz (eta ez esan bakarrik, baita idatzi ere eskuz3). Baina asken urte hauetan gero eta argia go azaltzen da erromatarrak Euskal Herriaren bihotzeraino ailegatu zirela, eta ez aile
|
|
araudiaren arabera Akademia euskal Diputazioen babespean sortu behar zenez, lau probintziotako korporazioek araudia aztertu eta ofizialki onartu arte ezin urrats berririk egin. Bitarte horretan, hala ere, prestaketa
|
lanek
aurrera segitu zuten, akademikogai posibleen izenak aipatuz, etab. Giro horretan, 1919ko martxoan, Azkuek Broussaini kontatu zionez, ez zen optimistegia Akademia sortu eta izango zuen geroaz:
|
2009
|
|
Garaiko joera garbizaleak arriskurik bazekarren Akademiarentzat. Idazleek egin behar omen zuten bahe
|
lana
aurretik, horra zer erabaki zen puntu honetan 1928ko urtarrilaren 26an: –Ez duela Euskaltzaindiak itz berri oien sortzale izan bear; baizik idazle berak ta erriak sortu ta pixtuarazi bear dituztela, idazki lanak aurrera dijoazenez ta erriak eman litzazkenez?.
|
|
Idazleek egin behar omen zuten bahe lana aurretik, horra zer erabaki zen puntu honetan 1928ko urtarrilaren 26an: . Ez duela Euskaltzaindiak itz berri oien sortzale izan bear; baizik idazle berak ta erriak sortu ta pixtuarazi bear dituztela, idazki
|
lanak
aurrera dijoazenez ta erriak eman litzazkenez?. Hemen ere oposizioa, bistan da, indartsuegia zen, antza denez.
|
2010
|
|
Horregatik deitzen genion Bokadillo Taldea! Eta gero, bakoitzak bere azpitaldetxoa eratzen zuen, zegozkion
|
lanak
aurrera eraman ahal izateko. Horrela jarri zen martxan ideia?.
|
2019
|
|
Kanpotik jasotako laguntza horren garrantziaren jakitun bagara ere, ALEA bezalako proiektu batek benetan aurrera egingo badu, proiektuaren gidaritza eta
|
lana
aurrera ateratzeko erabat murgilduta dagoen taldea badagoela ezin ahaztu dezakegu. Bezeroei zor diegun kalitatezko eskaintza eman ahal izateko, ezinbestekoa da proiektuari enpresa izaera lehiakor eta profesionala aitortzea.
|
|
1928ko urtarrilaren 26ko batzarrean, honako hau erabaki zen hitz berrien edo neologismoen gaia lantzean: , ez duela Euskaltzaindiak itz berri oien sortzale izan bear; baizik eta idazle berak eta erriak sortu ta pixtuarazi bear dituztela, idazki
|
lanak
aurrera dijoazenez ta erriak eman litzazkenez?.
|
|
Galtzak bete lan izan zuten euskaltzainek aurretik abiatutako egitasmo batzuetan aurrera egiten. Erizkizundi Irukoitza osatzeko
|
lanek
aurrera jarraitu zuten; Azkuek Morfología vasca osatzeko materiala biltzen eta hileroko batzarretan aurkezten jarraitu zuen, harik eta 1925ean obra amaitu eta argitaratu zuen arte; 1926an, Diccionario Español Vasco hiztegiaren egitasmoa jarri zuen abian, Olabide, Orixe eta Eguzkitzarekin batera lan batzordea osatuta?
|
|
»Gerraren irabazleek euskara betiko galtzea nahi zutela jakinik, eta euskararen alde aritzea kriminalizatuta zegoela, ulertuko duzue ez genuela akademiako
|
lanak
aurrera eramateko girorik egokiena. Klandestinitatetik gertuko egoera batean biltzen ginen, isilean lan egitera beharturik, sarrera hitzaldirik eta bestelako ekitaldi publikorik gabe eta gure lanak argitaratzeko aukerarik gabe, Euskera agerkaria argitaratzea ere debekaturik genuela.
|
2021
|
|
Eta gauza bera gerta daiteke zenbait postposiziorekin: Zure laguntzarekin, liga irabaziko dugu; Zure laguntzarik gabe, ez dugu
|
lana
aurrera aterako. Edo aditz izenari zenbait postposizio erantsiz:
|
|
Adibide horiek guztiek iraganaldian kokatu erreferentzia puntua aitzin gertatuak adierazten dituzte: ‘bezpera aitzin (atzo arratsaldea) eman zitzaien arratsaldea libro hartzeko baimena’; ‘mozkorra iratzarri baino lehen joan zen eguna’; ‘bigarren botila bukatu aitzin kontatu zituen denak mozkorrak’; ‘Mertxe eta Jesus Mari urte bat lehenago hasi ziren ikastola horretan irakasten’; ‘Brown jaunak
|
lanak
aurrez egin zituen’; ‘lehenago adiskidetze harremanak egin zituen Gernikak’ Alabaina, perifrasi horiek ez, baizik eta [tu+ izan/* edun] adizki analitikoa agertzen da maiz auzoerromantzeek pluskuanperfektua erabiliko luketen testuinguruan ere: Hiru Erratzak ostatuan Blacki buruz isil gordeka entzun zuen elkarrizketarena Lupini kontatzea gustatuko zitzaion, Blackek bere aita amei traizio egin ziela esatea (I. Mendiguren); Inolako frogarik gabe sinetsi genuen komunistaren edo juduren baten boikotagatik joan zela argia (Lertxundi); Biharamunean izugarrizko ajeaz esnatu nintzen, bezperan edan genuenagatik eta Marik eman zidan gauagatik (Iturralde); Bezperan ikusi zuen neskaren aurpegia ezin zuen ahantzi (R.
|