|
2007
|
|
|
Indarrik gabe geratzen da Eraldaketa Politikorako 1977ko urtarrilaren 4ko 1/ 1977 Legea. Eta, lege horrek indargabetu ez zituen neurrian, indarrik gabe geratzen dira, halaber, 1958ko maiatzaren 17ko Legea, Mugimendu Nazionalaren Oinarriei buruzkoa; 1945eko uztailaren 17ko Espainiarren Forua; 1938ko martxoaren 9ko
|
Lan
Forua; Gorteak Eratzeko 1942ko uztailaren 17ko Legea; eta, berebat, Estatu Buruzagitzaren Oinordetzari buruzko 1947ko uztailaren 26ko Legea. Estatuaren 1967ko uztailaren 10eko Lege Organikoak horiek guztiak aldarazi zituen, eta, horregatik, hori ere indarrik gabe geratzen da, bai eta Erreferendum Nazionalari buruzko 1945eko urriaren 22ko Legea ere.
|
|
|
Aldi horretako arauketan Francok 1938ko urtarrilaren 30ean eta 1939ko abuztuaren 8an emandako Legeak, hain zuzen ere diktadoreari legegintza ahala ematen ziotenak, nagusi izan ziren (ahal hori 1975ean hil arte izan zuen). 1938an, Francok Fuero del Trabajo(
|
Laneko
Forua) aldarrikatu zuen, eta urte berean, Prentsa Legea. Horren bidez, erabateko zentsura eta erregimenak komunikabideak erabat kontrolatzea ezarri ziren.
|
|
|
Izatez, Francok botere bereziak zituen esparru betearazlean eta legegintza esparruan, Defentsa Nazionaleko Batzarraren 1936ko irailaren 29ko Dekretuan, 1938ko urtarrilaren 30eko eta 1939ko abuztuaren 8ko Legeetan eta 1937ko apirilaren 19ko Bateratze Dekretuan ezarritako onurabideen bidez. Hain zuzen ere, horietako batek ere ez zuen «Oinarrizko Legearen» lerrunik. Horrez gain, aurrerago «Oinarrizko Lege» izendatu zituzten arau batzuek (gogoan izan, adibidez,
|
Laneko
Forua) geroko legeetara igortzen zuten horiek betetzeari dagokionez, eta epaileak ezin zituen zuzenean aplikatu. Estatuko 1967ko Lege Organikoaren bidez sortutako kontraforu errekutso entzutetsuari dagokionez (aurrerago aztertuko dut), erregimen demokratikoetako konstituzio aurkakotasun errekurtsoen imitazio moduko bat izan nahi zuen, baina, egiatan, ez zuen inolako aplikazio praktikorik izan.
|
|
|
a) Fuero del Trabajo(
|
Laneko
Forua), 1938ko martxoaren 9ko Dekretuaren bidez onetsia eta ondoren Oinarrizko Legearen lerruna erdietsi zuena. Foru horrek erregimeneko ideologia sozioekonomikoa adierazten zuen, eta langileen eskubide eta betebeharren itxurazko agiri bat ezartzen ahalegindu zen; hori guztia erregimenaren kontrolpean egin zen, eta Organización Sindical bakarra eratuta, nahitaezko afiliazioa zuen sindikatu «bertikala».
|
|
|
Organo horren 10 artikuluan Oinarrizko Legeen lerruna eman zitzaien arau hauei: Espainiarren Forua,
|
Laneko
Forua, Gortegintzarako Legea, Oinordetza Legea bera, Nazio Erreferendumaren Legea eta aurrerago lerrun horrekin argitaratzen zen beste edozein (hala gertatu zen Mugimendu Nazionalaren Oinarrizko Printzipioen Legearekin eta Estatuko Lege Organikoarekin). Modu berean, 10 artikuluan ezarri zen Oinarrizko Lege horiek eraldatu edo indargabetzeko ezinbestekoa zela Gorteen adostasuna (15 artikuluaren arabera, bertaratutako prokuradoreen bi heren ados egotea; prokuradore guztien erabateko gehiengoa izan behar zuen gutxienez) eta erreferendum bidez onestea.
|
|
2010
|
|
|
Nahiz eta batzorde horiek gehienbat bestelako funtzioak izan (arau-emaileak, prebentzioa, adiskidetzea?), funtzio jurisdikzionalak ere izan zituzten. Errepublika garaian batzorde paritario horiek Zinpeko Mistoak deitzera pasatu ziren, Zinpeko Mistoen 1931ko azaroaren 27ko Legearen bidez. Frankismoa heltzean,
|
Lan
Foruko VII. adierazpenak (1938ko martxoaren 9koa), Lan Magistraturak sortu eta Auzitegi Industrialak, Zinpeko Mistoak eta batzorde paritarioak kendu zituen, eta gatazken konponbide jurisdikzionalean langile eta ugazaben parte hartzeari bukaera eman zion. Langileek eta enpresaburuek, eta haien ordezkariek, justiziaren banaketan edo egitean izan duten parte hartzea azaltzen dute Alonso Olea, M. k,. Sobre la historia de los procesos de trabajo?, op.cit. eta Montero Aroca, J. k,. Los tribunales de Trabajo entre el pasado y el porvenir (especial referencia a la materia de Seguridad Social)?, op.cit. Argi dago epaileek eta langileen eta ugazaben ordezkariek osatzen dituzten organoek legearen ezagutza (epaileak duena) eta lan munduaren praktikaren ezagutza, langile eta enpresaburuen benetako beharrizanena, alegia (haien ordezkariek dutena) uztartzen dituztela.
|