|
2005
|
|
|
Historiografiazko
|
lana
eta azterketa burutzerakoan, Voltaire eta Muniberen garai ilustratuan bereizten zen bezala, alde batetik erudizio enpiri koa, datuetan oinarrituriko ezagutzak ditugu eta aldi berean edo ondoan interpretazioak, literaturak. XVII. mendean, Hobbesek Leviathan liburuan esan zuen bezala, gauzez (things) ez dago asko esaterik, baina diskurritzen hasten garenean, speech ak sortzen ditugu eta, orduan bai, ona edo txarra deritzogu eskubide osoz.
|
|
|
Urrunetik euskal historiaren mistifikazio politikoak errezagoak ziren, baina ikerlari finak ere izan ziren. Aipatzeko da I. Gurrutxagaren
|
lana
eta saia kera interpretatibo gisa R. Aldasororena.2222 Gurrutxagak hainbat artikulu zorrotz idatzi zituen, eta beste batzuen artean aipatuko nuke Las guerras carlistas en el siglo XIX y su significación en la Historia Vasca, 150 añosdel Convenio de Bergara y de la ley del 25 X J. Agirreazkuenaga eta J.R. Urquijo (ed.), Gasteiz, 1990, 105 136.ALDASORO, R., Las guerras civiles y el concepto de libertad en la Historia Contemporánea del País Vasco, 1946.46EUSKAL HISTORIAN BARRENA, ETORKIZUNARI BEGIRAAzkenik, hegoaldean, lruñean eta Donostian Príncipe de Viana eta RSVAP aldizkarien inguruan eratu ziren ikerlariak, harik eta 1960 hamar kadetan Unibertsitateetan historiazko ikasketa unibertsitarioak antolatu.
|
|
2019
|
|
|
Uste izatekoa da, zenbait diputatuz gain, T. Garicano Goñi gobernadore zibi967 Nafarroako Tafallan jaiotako José M.ª Azcona Díaz de Rada() eskuindar aberatsaren biblioteka pribatua gaur egun Biblioteca de Navarra n gordailutua dago. Espainiaren XIX. mendeko historia politiko eta militarrean berezitua, 8.500
|
lan
eta 11.500 liburuki inguruz osatua dago (San Martín Casi 2016). lak eragin handia izan zukeela erabakian. Dena dela, Akademiak instituzio berrian pisu handia izaten jarraitzen zuen.
|
|
|
Esan bezala, ikasturtean, 137 lagunek eman zuten izena euskara ikasteko eskoletan, Círculo Cultural Guipuzcoano ren eskolekiko eta" Escuela Municipal de Lengua y Declamación Vasca" rekiko nolabaiteko konkurrentzian. Ikerketa
|
lanak
eta ikasle kopuruak gaindituta, GPDko bibliotekan euskara eskolak ematera mugatu zen J. M. Urrutia. Lan horregatik, hiruhileko 4.000 pezetako soldata jasotzen zuen elizgizonak.976
|
|
|
29). gaztelania euskara hiztegi handia prestatzen ari zela jakinarazi zuen M. Lecuonak.780 Donostiako elizbarrutiaren baimenarekin argitaratzeko bidean zeuden beste bi libururen berri ere eman zuen Calahorrako elizbarrutiaren artxibozainak: N. Echániz elizgizonaren teatro
|
lanak
eta Th. Kempis-en Imitatio Christi berri bat.
|
|
|
Batzarrak, katedra sortzea onartzeaz gain, esker ona adierazi zien A. Irigoyen eta J. Peñari, Bilboko egoitzan altzariak konpontzeko egindako lanagatik. Urriko batzarrean, A. Irigoyenek," diruzainorde" gisa, Akademiaren egoera ekonomikoaren, JCVk ordaindutako egoitzaren egokitze
|
lanen
eta bibliotekako harpidetzen berri eman zuen. 1955eko urtarrilean A. Irigoyen, politika klandestinotik aldentzen zen aldi berean, Bilboko egoitzaren langile izendatu zuen Euskaltzaindiak, G. Maidagan eta J. Gorostiaga behin behinean ordezka zitzan, urtean 4.000 pezetako soldatarekin.
|
|
|
...1042 Urtea amaitu baino lehenago 20.000 pezetako aurrekontua ezarri zen Euskaltzaindiko egoitzan lanak egiteko, eta J. M. Ruiz Salas presidenteak obrak abiatzea agindu zuen dekretuz 1954ko urtarrilaren 29an.1043 BPDko aparejadorearen ardurapean martxoan amaitu zituzten igeltserotza, arotzeria, dekorazio, pintura eta elektrizitate lanak, 13.898,94 pezetako gastuarekin.1044 Uztailean, aldiz, pintura
|
lanak
eta bibliotekako arotzeria lanak amaitu ziren, 4.346,71 pezetako gastuarekin.1045 JCVko diruzaina Euskaltzaindiaren egoitzan egindako lanen berri emateaz arduratu zen BRSVAPen (Merino Urrutia 1954).
|
|
|
EUSKALTZAINDIA’REN
|
LAN
ETA AGIRIAK
|
|
|
EUSK ALTZ AIN Dl A’RE N
|
LAN
ETA AGIRIAK
|
|
|
lexiko urbanoa, geografiako eta historiako termino nagusiak, eta euskal onomastika, santu izendegi jeltzalea barne. Frantziako kideekin eta jeltzaleekin koordinatu nahi zuen
|
lana
eta ordura arteko konpartimentazioa gainditu. Ortografia bateratua zehazteko asmoarekin, N. Oleaga idazkariari galdetu zioten Akademiak erabakirik hartu ote zuen ingelesezko" sh" soinua irudikatzeko grafiari buruz.1122 Nafarroako medikua 1953ko abuztuan, Donostiako frankismoak" Semana Vasca" delakoa prestatzen zuten bitartean, A. M. Laba1119 ABA EUS:
|
|
|
– Biografia saila hutsik utzi zuten, aurkeztutako bi idazlanek baldintzak betetzen ez zituztelako, baina 500 bana pta. jaso zituzten J. Echaidek Amasei seme Euskalerri’ko
|
lanagatik
eta V. Iñurritegui (OFM) buru zuen taldeak (cf. Yrigaray 1955:
|
|
|
Gaur etxean ba’geunde, alkidun ez ezen, Buru egin bear genuke. Oinbeste
|
lan
eta ain ongi egin dulako, zor zaio, naski" (Ormaetxea 1991b: 950).
|
|
|
Ministerio de Justicia= Justizia Ministerioa; Gasteiz: Departamento de Justicia, Economía, Trabajo y Seguridad Social= Justizia, Ekonomia,
|
Lan
eta Gizarte Segurantza Saila; Bilbo: Euskaltzaindia= Real Academia de la Lengua Vasca.
|
|
2021
|
|
|
Eragile garrantzitsua Elkartearen sorreran eta hurrengo urteetan bertako komunikazioaren ardura izandakoa. Kazetaritzan doktore, euskarazko kazetaritzari buruzko
|
lanarekin
eta MUn komunikazio alorrean irakasle hainbat urtez. Bertsolaritzari buruz, eta horrek hedabideekin daukan harremanaz, gogoeta mamitsuak argitaraturikoa.
|
|
|
Azkenik, mendearen bigarren erdi horretan, euskal komunitatearekiko Europaren interesa piztuko zuen beste olatu bat altxatu zen: Brocak, Retziusek, 37 Maila zientifiko onekoa zen Bonaparteren
|
lana
eta, besteak beste, Oxfordeko Unibertsitateko" Doctor Honoris Causa" titulua lortu zuen. Bestalde, aipatu behar da haren laguntzaile sareko kide asko garrantzitsuak izango zirela Abbadieren Lore Jokoetan eragile, epaimahaiko edo parte hartzaile gisa.
|
|
|
Frédérick Mistralek, aipatu den gisan Lore Jokoak bere sorterrian berpiztea lortu zuen idazleak, 1859an idatzi zuen Mireiok funtzio hori betea zuen Proventzan, eta nazioarteko onespena ere lortu zuen 1904an Nobel saria eman zitzaionean. Aitzolek gaztetan irakurria zuen
|
lana
eta 1930ean Mistralen jaiotzaren urteurrena zela burutu ziren ospakizunen berri izatean eredu gisa hartu zuen (Altzibar, 1996: 478; Gabilondo, 2016:
|
|
|
Zikloaren oinarrian azaldu den bezala, Nikolas Aldaik Donostiako Herri Irratian hasi zuen bere ibilbidea, Euskadi Irratian sorreratik ari zen
|
lanean
eta 1986an bertsolaritzaren ardura eman ziotenetik hainbat programa zuzendu zituen. Eta hitza jolas bihurtu zen izan zen Iriondok aipatzen duen bezala lidergoa emango zion programa.
|
|
|
2013an eta 2017an, esan bezala, pixka bat behera egingo dute presentzia mediatikoen inguruko aldagai gehienek. Edozein kasutan datu ikusgarriak dira, ondo egindako komunikazio
|
lanaren
eta gizarte mugimendu osasuntsu baten indar erakustaldiaren emaitza, eta betiere 2001eko txapelketako datuen gainetik daude, hazkundearen zatirik handiena egonkortu egin den adierazgarri. 2005eko eta 2009ko datuak gorago badaude, litekeena da mugimenduaren sabaitik gora kokatzen direlako izatea, edo, Sarasuak esango lukeen gisan, azken bietatik bi txapelketa horietara dagoen aldea aparra izatea.
|
|
|
Ikusten zen askotarako eman zezakeela gune horrek: " Ordu horiek gero beste anitz
|
lan
eta ekintzetarako ere aukera emango zuten, lagunak ez bait dira ordu batzutarako bakarrik izaten" (id.: 37).
|
|
|
Elkarteak bere proiektua abiarazi zuen. Ion Ansa jarri zuten proiektuan lanean ordurako sustapenerako eragile zebilen Jon Agirresarobe Torrotxo eta Jexux Muruaren laguntzarekin[...] nire proiektuan Beñat Gaztelumendi sartu zen, hasiera batean administrazio
|
lanetan
eta kudeaketan laguntzeko baina gerora hainbat lan eginez, eta Librean Kooperatiba Elkarte Txikia eratu genuen.
|
|
|
Eta errezeloak izan zirela. [...] penatxoa dut hamarraldi horietako guztietako ikuspegi,
|
lan
eta apustu horietatik kanpoan geratu zirelako mundu jeltzaletik gertuen zeuden pertsona baliotsu batzuk. (Barandiaran, 2011:
|
|
|
Preso hartu zuten bertan, eta heriotza zigorra jarri zioten. Zigor hori bete zain El Dueson eta Larrinagan egin zuen urtebetean, eta hori altxa ondoren Burgoseko kartzelan bete behar izan zituen hurrengo lauetan, kazetari
|
lanean
eta euskalgintzan jarraitzeko modua aurkitu zuen.
|
|
|
Iparraldean ekin zion lanari, hara ihes egina baitzen, eta Hegoaldean baino testuinguru politiko samurragoa paratu zitzaion, baina edozein kasutan ere ez zen samurra izan bere gain hartu zuen zama: inolako egiturarik gabe aritu zen, bertsolariak banan banan topatuz eta oholtza gainera bideratuaz, antolakuntza
|
lanei
eta horien gastuei bakarrik aurre eginaz... Hegoaldeko bertsolariak ekarri, eta Euskal Herri mailako txapelketak ere jarri zituen martxan handik gutxira.
|
|
|
Hamarkadaren bigarren erdian, Zavalaren bertsolari sarearen ekarpenei, Felix Ibargutxiren kazetari
|
lanari
eta Pello Esnal edo Rufino Iraola bezalako iruzkingile berrien testuei esker El Diario Vascok ere aurrea hartuko dio Deiari. Agirrek ez zuen lehiakide gisa ikusi izan El Diario Vasco.
|
|
|
Bestalde, trikitiari ere bultzada garrantzitsua eman zion, irratian jarriaz, edo txapelketak antolatu eta aurkeztuz. Honezkero beste hainbat eragiletan ikusi ahal izan den
|
lanerako
eta saltsa guztietan sartzeko gaitasuna suma daiteke, bada, azpeitiarrarengan: " Jose Mari Iriondok Urola aldean entzun nuen esaera hura gogorarazten dit:
|
|
|
ainbeste bertso eder beti betiko galdu bearra[...] txapelketa ontan bost bat magnetofon bazeuden agertokiaren saietsean. Eta saio guzian bertsolariak kantu
|
lanean
eta tresna berri oien aria jira ta jira" (1996b: 103).
|
|
|
Ulertzekoa da Garziaren aldaketa gogoa, testuinguruari dagokionez bederen, baina, aipatutako
|
lanek
ETAren su eten aldiekin bat egin bazuten ere, tesiak eta liburuaren kapituluak Lizarra Garazikoarekin() eta Oral Traditioneko artikuluak 2006koarekin(), aldaketa ez zen finkatuko hurrengo hamarraldia arte: behin betiko su etena 2010ean gertatu zen, eta ETAk jarduera armatua behin betiko uztea 2011n.
|
|
|
Eukene Landak Arrate Irratian egiten zuen
|
lanak
eta Laxaro Azkunek berak Herri Irratian egiten zuenak ere osatzen zuten eskaintza aberatsa (biak aurreko hamarkadatik zetozen eta ziklo honen gailurrak iraun zuen urtealdian eutsi zioten). 338 Baita tokiko hainbat irratietan egiten zenak ere. Horrela, Andoni Egañak, Joxerra Garziak eta Jon Sarasuak eskaintzen dituzten datuen arabera (2001:
|
|
|
Garziaren pozak erakusten du egindako ikerketa
|
lanaren
eta argitalpen horren garrantzia:
|
|
|
Beste historiagile batzuek eta Urkizuk berak bezala, Olaziregik ere hainbat generoren testu fundazionaltzat jotzen ditu hainbat itzulpen, eta literatur aldiekin lotzen ditu.43 Euskaratik beste hizkuntza batzuetara egindako itzulpenen berri ere ematen du modu sistematikoan, eta iruzkin positiboa egiten die beti, autorearen
|
lana
eta legitimazioa goresteko. Horrez gain, euskal sistemaz kanpoko kritikak euren sistemetara iritsitako euskal obra itzuliez nabarmendutakoa ere badakar Olaziregik bere saiora.
|
|
|
Gai honi buruz Jean Claudek esan zigun itzulpen lanak aurkez daitezkeela beste
|
lanekin batera
eta hautatu lanak beren laguntzarekin argitaratzen direla. Arlo honetan, beraz, ildo bat ireki daiteke.
|
|
|
Sarasolaren ustez, ez dago itzulpen
|
lanak
eta sorkuntza lanak zaku berean sartzerik, baina, fenomeno bitxi bat dakar ondoren: itzulpena bera baliatzen da lanen literaturtasuna balioesteko, lan bat itzultzea lan horren
|
|
|
Olaziregiren kasuan, adibidez, itzulpenen funtzio ekonomikoa eta sinbolikoa ere aintzatesten dira; Aldekoak zenbait generoren fundazio testutzat ez eze, eragin literarioak ere bistaratzen ditu autoreek egindako itzulpenen bitartez: itzulpenak autoreen pentsamolde,
|
lan
eta ideiekin duten lotura azalduz aipatzen
|