|
2006
|
|
|
Batzuk Renon bizi dira baina beste batzuk Nevadako beste herriren batean edo Nevadatik kanpo ere bai. Ikaslea nahi duenean hasten da
|
lanean
eta urtebete dauka irakasgaiaren betebehar guztiak egiteko: 26 irakasgairi buruzko lan laburrak eta azterketa bi.
|
|
2007
|
|
|
Dena dela, atzera begiratzeak ematen duen poza alde batera utzi gabe, ezin dugu ahaztu oraindik ere lan handia dagoela egiteko HEA guztiz normalizatutako arloa izatera hel dadin: baliabideak, formazioa, sustapena... etengabeko
|
lana
eta jarraipena eskatzen duten arloak dira, etorkizunean ere elkarlanean aritzea eskatuko dutenak.
|
|
|
Dena dela, atzera begiratzeak ematen duen poza alde batera utzi gabe, ezin dugu ahaztu oraindik ere lan handia dagoela egiteko HEA guztiz normalizatutako arloa izatera hel dadin: baliabideak, formazioa, sustapena... etengabeko
|
lana
eta jarraipena eskatzen duten arloak dira, etorkizunean ere elkarlanean aritzea eskatuko dutenak.
|
|
|
Zereginak ziren: irakasleen arteko harremanak ugaritzea, egindako
|
lanen
eta esperientzien berri elkarri ematea, irakasle berrien ikastaroak antolatzea...
|
|
|
Familiatik at, Ipar Euskal Herrian elkarteek dute segurtatu kulturaren jarraipen militantea. tuz euskaldungoaren eskubideak zerrendatu genituen: " Gure gizarteak ingurune euskaldunean bizitzeko eskubidea du, kultur askotako munduan izanikan ere; euskaraz ikasteko eskubidea ikasle guztientzat; euskaraz mintzatzeko eskubidea, ez bakarrik etxean, bai eta ere
|
lanean
eta zerbitzu publikoetan; euskal kultura komunikabide zabaletan sartzeko eskubidea. Berriz ere eskatzen dugu legezko ofizialtasuna euskararentzat eta gure kulturarentzat. hurrengo urtean Deiadar manifestaldi erraldoia antolatu zen, eskolak, elkarteak eta hautetsiak bilduz, hizkuntza eta kultura eskubideak aldarrikatzeko eta negoziaketak aitzinarazteko botere publikoarekin:
|
|
2008
|
|
|
Urriaren 16ko Euskararen Aholku Batzordeari buruzko 176/ 2007 DEKRETUAk (EHAA, 204 zk.) honako hau ezartzen du: " Aholku Batzordearen Batzorde Osoak edo Kultura sailburuak batzorde atal bereziak sortzea erabaki dezakete, gai zehatzei buruzko
|
lanak
eta txostenak egiteko. Batzorde Osoaren Erabakia edo Kultura sailburuaren Agindua da horretarako".
|
|
|
Sistemak kontrolatzen du hutsegiteen kopurua, eta, horren arabera, ikasle bakoitzari egokitu egingo dio ariketa kopurua zailtasun maila bakoitza gainditu ahal izateko. Bukaeran, ordu arte egindako
|
lanaren
eta bidean izandako zailtasunen balorazioa egingo dute ikasleak eta irakasleak, eta balorazio horren arabera, zuzenketa arauak finkatuko dituzte eta lanerako konpromiso berria hitzartuko dute hurrengo kontratu didaktikoaren bidez. Prozedura horiek martxan jartzeak eragin zuzena izango du lehen aipatutako konpetentzien garapenean.
|
|
|
Itzulpen automatikoan, testu idatziekin egiten da
|
lan
eta, bereziki, testu informatizatuekin, hau da, euskarri informatiko batean gordeta dauden testu dokumentuekin, esate baterako, testu tratamenduko programekin sor edo edita daitezkeen dokumentuak. Automatikoa da informatika sistemek egiten dutelako, hau da, software egokia instalatuta daukaten ordenagailuek.
|
|
|
Halaber, egoera soziolinguistikoaren eremuan izan diren aldaketak kontuan hartuta, eragile ezberdinen (bereziki hezkuntza sistemaren)
|
lana
eta hedabideenak sintonia berean jarri beharra dago. Hori horrela izanik, eta aipatu dugun modura, euskarak bere euskarri propioak izan behar dituen arren, desorekatua den telebista panorama orokorrean, EITBren gainontzeko kanal eta emisoretan euskarak orain arte izan ez duen lekua eskuratu du.❚
|
|
|
Nazioartean zabalpena duten argitalpenek normalean beste lekuetan egindako
|
lanak
eta ikerketak ezagutzeko balio izaten digute. Jasone Cenoz irakasleak koordinatu eta kudeatu duen Language, Culture and Curriculum nazioarteko aldizkariaren 21 zenbaki honek ere (2008ko maiatzean argitaratua) hori eskaini nahi die beste lekuetan euskal irakaskuntzaren emaitzak ezagutu nahi dituztenei.
|
|
2009
|
|
|
Langileei buruz, Kutxaren helburua da pertsonen garapena sustatzea eta ahalbidetzea. Profesional gisa eta eremu pertsonalean ondo garatua sentitzen den pertsonak motibazio ezin hobea du
|
lanerako
eta atxikimendu estua erakundearekiko. Hizkuntzei dagokienean ere, baliabideak eta aukerak eskaini behar zaizkio pertsonari profesionalki behar duen bezain eleaniztun izan dadin.
|
|
|
Hiriguneak barreiaturik, hiri sakabanatuak sortzen dira: bizitzarik gabeko auzoak, komunitate sarerik gabekoak, auzotik kanpo herritarren jarduera guztiak eremu jakin batzuetan biltzen dituzten hiriak (azalera handiak, kirol toki kontzentratuak...), geroz eta familia txikiagoez osatuak, sarritan isolatuta dauden pertsonak senide bakarrak direla, eta familian seme alaba eta gurasoak daudenean ere,
|
lan
eta bizi, milaka kilometroko distantzian egiten duten pertsonak izaten dira. Bakardadetik ihesi, hiritarrok askotan talde bitxietan biltzen dira psikologikoki bizirauteko (Star Trecken nazioarteko jarraitzaileen fundazioa, esate baterako), edozein aukera zirtzil egokia baita etsipenari itzuri egiteko.
|
|
|
Azken finean, herririk ez bada, gutxienez leinu txikia eta horda egon daitezke hutsunea halako moduan ordezkatzeko. Hiritar horiek denbora guztia
|
lanean
eta kontsumitzen pasatzen dute. Gizarteak gero eta barne kohesio txikiagoa duenez, zorrek eta kontsumismoak behartzen dituzte hiritarrak gizarte arauak betetzera.
|
|
|
Hitz labur hauen bidez maitasunez eskertzen dizugu zure
|
lana
eta zure lagun izatea. Beraz, arrazoi asko, behin eta berriz, zuri Zorion beroenak emateko.
|
|
|
BAT aldizkariko lagunek parada eman didate oraingo honetan Txillardegiren omenez zerbait idazteko, beronek soziolinguistikan egineko ibilbidea gogotan. Asko dira Txillardegik bere ibilbide oparoan egin dituen
|
lanak
eta jorratu dituen esparruak; hori dela eta, faktore sozialesoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 151 kin batera hain gogokoak izan dituen fonetika eta hizkuntzaren bariazioa ere landu gura izan ditut nire ekarpen txiki honetan.
|
|
|
BAT aldizkariko lagunek parada eman didate oraingo honetan Txillardegiren omenez zerbait idazteko, beronek soziolinguistikan egineko ibilbidea gogotan. Asko dira Txillardegik bere ibilbide oparoan egin dituen
|
lanak
eta jorratu dituen esparruak; hori dela eta, faktore sozialekin batera hain gogokoak izan dituen fonetika eta hizkuntzaren bariazioa ere landu gura izan ditut nire ekarpen txiki honetan.
|
|
|
Pozgarria da guretzat hemen argitaratzen dugun lantxo hau Txillardegiren omenez osaturiko ale berezi honetan izatea, eta baliatzen dugu aukera bere ibilbidean eskaini duen
|
lanagatik
eta ezagutzagatik gure esker ona adierazteko!
|
|
|
Udalean eta herrian euskaraz (2008). 20 urteko ibilbidea egin du euskararen garapenean, eta esan dezakegu plan integrala eta koherentea lortu duela, hau da, udal barrura zein kanpora begira egin duela
|
lana
eta planak era berean eragin diola erakunde barruko zein herriko hizkuntza normalkuntzari. Kasu honetan ere hainbat alderdi azpimarratu ahal dira:
|
|
|
Abiatu duguna azterketaren lehen zatia baino ez da. Orain arte bezala,
|
lanean
eta ikertzen jarraituko dugu. Izan ere, hobekuntza eta berrikuntza dira gure oinarria, ziur gaude etengabeko ikerketak gure bidean mugarriren bat izango duela.
|
|
2010
|
|
|
• Normalkuntza lanaren babesa eta eskaria: Herritarren gehiengoak ondo baloratzen du erakundeek euskara sustatzeko egindako
|
lana
eta gehiago dira gehiago egin luketela uste dutenak, gutxiago egin luketela uste dutenak baino. (10.1 atala, 104 or.)
|
|
|
Herritarren gehiengoak ondo baloratzen du erakundeek euskara sustatzeko egindako
|
lana
eta gehiago dira gehiago egin luketela uste dutenak.
|
|
|
Curriculuma ikaslearengan zentratua egon behar da, ikaslearen profilak eskatzen dituen beharretara egokitu behar da, haien motibazioa piztu behar du eta, aldi berean, erronkak planteatu behar dizkio. Horrez gain, helburu zehatzak eta bideragarriak planteatu behar ditu, metodologia aktibo eta esanguratsuak eskaini behar zaizkio ikasleari, eta talde
|
lana
eta bakarkako lana orekatua izan behar da. Hori horrela izanda, funtsezkoa da irakaslearen esku hartzeari erreparatzea.
|
|
|
bere diskurtsoa murriztu egiten da eta ikasleak edo taldeak hartzen du protagonismoa gelan (Short, 1991). Ikasleek talde txikitan egingo dute
|
lan
eta taldean halako edo bestelako rolak hartzen dituzte ikasleek erabakitzen eta adosten dituzten gaien arabera. Atzerriko hizkuntzari dagokionez, hizkuntza eta edukiak uztartzen diren esperientzietan ikasleek beraiek garatu dituzte estrategiak beraien ikasketa prozesuan zehar:
|
|
|
• Materia barruko eta materien arteko harreman koherentea garrantzitsua bada, zer esanik ez tutore aritzen garen irakasleen artekoa, bai materia barruko tutore guztien arteko koordinazioa eta koherentzia lortzea, bai eta beste materietako tutoreen kontzientzia eta partaidetza lantzea eta lortzea. Izan ere, ikasleen talde
|
lanaz
eta lan kooperatiboaz hitz egin dugun moduan, irakasleen arteko talde lana eta kooperazioa ezinbestekoak baitira gurea bezalako plangintza batek aurrera egingo badu.
|
|
|
• Materia barruko eta materien arteko harreman koherentea garrantzitsua bada, zer esanik ez tutore aritzen garen irakasleen artekoa, bai materia barruko tutore guztien arteko koordinazioa eta koherentzia lortzea, bai eta beste materietako tutoreen kontzientzia eta partaidetza lantzea eta lortzea. Izan ere, ikasleen talde lanaz eta lan kooperatiboaz hitz egin dugun moduan, irakasleen arteko talde
|
lana
eta kooperazioa ezinbestekoak baitira gurea bezalako plangintza batek aurrera egingo badu.
|
|
|
Euskara hainbat arlotan estandarizatu gabeko hizkuntza da. Unibertsitateak bere arloetako hizkuntza hobekuntzan eginkizun garrantzitsua betetzen du; alde batetik hizkuntzaren kodetze eta elaborazio
|
lanetan
eta hizkuntzaren arau eta kode egokien gizarteratzean, izan ere urtero milaka ikaslek euskaraz ikasten dute bertan. Prestakuntza linguistikoan bi arlo bereizi behar dira alde batetik langileak (AZP, Irakasle eta Ikertzaileak) eta bestetik ikasleak.
|
|
|
Honek eramaten gaitu pentsatzera erakundeetan kidetasuna indartu daitekeela hizkuntza kudeaketaren bitartez gizarte sarea zaintzen bada. Hau ez bada egiten, langileen aldetik joera dago ikusle bezala jokatzeko edo erakundearekin uztarketatik urruntzeko, hau da, langileak bere
|
lana
eta ardura behar bezala beteko du baina bestelako aspektuetan modu pasiboan jokatuz. Hizkuntzaren ikuspegitik aktibo izateak ondorio negatiboak izan ditzakeela aurre ikus daiteke, hizkuntza kudeaketa ez badago egituratuta enpresan.
|
|
|
Gaur egun, lanaren aspektu estetikoa gero eta gehiago lotzen ari da identitate positibo baten garapenarekin. Honela, Baumn ek dio
|
lana
eta aisialdiaren arteko tartea desagertzen ari dela. Dagoeneko kontua ez da lan jardunaldia murriztea aisialdi denbora gehiago edukitzeko; lana eta aisialdia bereizi ezinak bihurtzea da garaion orientazioa edo norabidea.
|
|
|
Honela, Baumn ek dio lana eta aisialdiaren arteko tartea desagertzen ari dela. Dagoeneko kontua ez da lan jardunaldia murriztea aisialdi denbora gehiago edukitzeko;
|
lana
eta aisialdia bereizi ezinak bihurtzea da garaion orientazioa edo norabidea.
|
|
|
" con el favor de dios, hemos de ver muy presto todas las cosas curiosas y graves escritas en nuestro vulgar". horra iristeko, ordea, tresneria egokia izango da politika, kultura eta eraikuntza inperial osatuarena; horra, bada, azken buruan plangintza orokor baterako deia, banderak, armak eta hizkuntzak elkarri lagunduz eraikiko den herrialde unibertsal berria: bere
|
lan
eta ideia hauekin, Malon etxaidek aitzindaritzat dauka bere burua, etorkizunari aurrea harturik dabilela uste du, garaipen politiko linguistikoaren eguna ez dagoela hain urrun, alegia: zenBaiT oHarpen eTa iTaun
|
|
|
eliz erakundean oinarrizko datu zehatza dago tarteko: ...n erlijiosoen historian. ez gotzainek eta ez inkisizioak euskararik ez baldin bazekiten behar zen tamainan, zaila ikusten da nola izan zitekeen hierarkia sorkuntza intelektual teologiko baten sustatzaile arduratua. katekesirako itzulitako lehen tresna xumeak (eltso, 1561; geroagoko kalahorrako katixima haiek) edo lurralde euskaldunerako administrazio bisitari elebidunak urrun geratzen ziren, beren
|
lan
eta prestakuntzan, esaten dugun kultur egitasmo zabal eta sakonago horretatik.
|
|
2011
|
|
|
Beren hizkuntzak ez dira ordea, neurri bateko edo besteko diglosia horien eraginagatik, begien bistako etorkizunean arriskuan. Beren B horiek etxeko eta herriko,
|
laneko
eta bizimodu arrunteko adierazpide bakar edo nagusi diren artean, nahiz eta unibertsitatean, ikertegietan, enpresa transnazionaletan, pop kulturaren kontsumoan, turismoan, internet en eta beste hainbat esparrutan beste hizkuntzaren bat (maiz aski ingelesa) nagusitu, bistan da belaunez belauneko transmisioa bermaturik dutela eta, horrenbestez, garatzen ari diren diglosia modu hori hiztun elkartear...
|
|
|
129); b) espainian, Francoren agintaldia amaitzera zihoan. hori segurua zen, adinak bere legeak dituelako besteak beste. zerbait pentsatu beharra zegoen Francoren agintekera hura amaitzen zenerako. zerbait pentsatu beharra zegoen, bereziki, azken gerran galtzaile izandakoak etorkizun demokratiko hurbilean gehiengoa izan zitezkeen hiztun herrietarako. Itxaropeneta iharrosaldi giro horretan egindako gogoeta
|
lan
eta aktibazio soziopolitiko gotorraren altzoan sortua dugu, nagusiki, paisos Catalans etako soziolinguistika (batez ere hizkuntza soziologia) eta, horren barnean," menderatuen diglosia" 91.
|
|
|
Landa lana egiteko eta datuak batzen joateko abilezia aitortzen diozu Txepetxi, baina berak eta munduan zehar beste hainbatek jasotako datuekin eraiki duen teoriari ez diozu aparteko ekarpenik ikusten. hortxe zeure iritzia, inondik inora konpartitzen ez dudana. ohartxo bat, bakarrik: Txepetxek ezagutzen ditu Fishmanen
|
lanak
eta ekarpenak egin ditu. Fishmanek, haugenek, klossek, Fergusonek edota weinreichek ezagutzen dituzte Txepetxenak?
|
|
|
• • Beste zenbait liburu orokor eta soziolinguistikako eta irAKASKunTzAKo liBuruAK hizkuntzari buruzko
|
lanen
eta hizketaldien egilearen pentsaera soziolinguistikoa ezagutzeko ezinbesteko bilduma. 1962tik 1991ra.
|
|
|
3.1.3 Eraldaketa prozesuan norbanako eta taldeen aspektu psikosozialak kontuan hartu behar dira. Euskalduntze plangintzan konprometitu direnen
|
lana
eta ahaleginak korrespondentzia eta errefuertzoa behar dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Ikerketaren landa lana 2010ko irailetik abendura bitarte burutu da, egitasmoa martxan zegoen sei herriak oinarri hartuz. Ikuspegi antropologikoa erabili da, batez ere teknika kualitatiboez baliatuz. horretarako, diseinu txostena, dokumentazio
|
lana
eta etnografia (hiru behaketa eta sei elkarrizketa; herrietako dinamizatzaileei) erabili dira analisia egin eta ondorioak ateratzeko. Ikuspegi holistikoa aintzat hartu da, Auzoko egitasmoaren gerturapen bat soilik eginez.
|
|
|
Labur esanda, laburregi behar bada, euskararen erabilera diogunean, egunero gure ohiko jardunean, ahoz zein idatziz egiten dugun euskararen aprobetxamenduaz ari gara. esaterako, irrati, telebista, liburu edo aldizkarietatik jasotzen dugun hizkuntza inputa, euskaraz diren kultur eskaintzen kontsumoa edota auzoan,
|
lanean
eta jolasean dihardugunean egiten duguna.
|
|
|
Azkenik, badirudi publikoaren erantzuna nahiko ongi baloratzen dela talde amateurren kasuan, ausardia,
|
lana
eta neurriko kalitatea baloratzen baita; aldiz, talde profesionalen kasuan errentagarritasun ekonomikoa izan ohi da sarritan kalitate parametro nagusia.
|
|
|
Lau ikerketa eremu nagusi jasotzen ditu: herritarren hizkuntza gaitasuna, hizkuntzaren transmisioa, euskararen erabilera hainbat esparrutan (etxean, lagunartean,
|
lanean
eta eremu formaletan) eta euskararekiko jarrera... Inkesta soziolinguistikoa bost urterik behin burutzen den azterlana da, eta honakoa bosgarrena da.
|
|
|
V. Inkesta Soziolinguistikoak lau ikerketa eremu jasotzen ditu: herritarren hizkuntza gaitasuna, hizkuntzaren transmisioa, euskararen erabilera hainbat esparrutan (etxean, lagunartean,
|
lanean
eta eremu formaletan) eta euskararekiko jarrera.
|
|
|
Hedabideak ikusten, entzuten edo irakurtzen ematen dugun denborak gure bizitzako alor garrantzitsua osatzen du oso. Eustat en 2008ko denbora aurrekontuen inkestaren datuen arabera, adibidez, fisiologia beharrak asetzeari (11 ordu eta 41 minutu eguneko batez beste) eta
|
lanari
eta prestakuntzari (3:23) eskaintzen diogu denborarik gehien1 Baina horren atzetik," aisi pasiboa" deiturikoa agertzen zaigu (2:58), eta horren barnean, telebistaren kontsumoak hartzen du denbora gehien. Audientzia ikerketen arabera, berriz, 2011 urtean, egunean 3 ordu eta 49 minutu eman genituen EAEko herritarrek batez beste telebistari begira2 Ezin ukatu, beraz, egungo bizitzan alor horrek gure egunerokotasunean duen garrantzia izugarria.
|
|
|
Hau esanda ez dugu autokonplazientziarako atea ireki edo kontsolamendu merkea bilatu nahi. Testuinguratze horrek balio liguke, ordea, egindako ahaleginen eta lanen fruituak hobeto baloratzeko, euskarak munduko gainerako hizkuntza gutxitu gehienen bilakaera joera baino hobea badu, alde ugaritatik egindako
|
lanaren
eta ahaleginaren ondorio baita.
|
|
|
Baina irakurketa osoa ez da ezkorra. Euskalgintzaren urtetako
|
lan
eta ahaleginak jokaleku ikaragarri bat zabaldu digu, orain arte euskararen gizarte mugimenduak izan ez duena: urtetan sortutako egitura eta egitasmoek beste askok nahi luketen azpiegitura eskaintzen digute; baina inpresioa dut azken urteetan arlo askotan (ez guztietan) goia jo dugula.
|
|
|
Nire aburuz, zaintza eredu horrek etena eragin du transmisioan, baina egoera horrek zail du atzera buelta, bestelako faktore batzuk daudelako tartean: umeen beharrizanak, gurasoen
|
lana
eta familia uztartzeko zailtasunak, esaterako. Ezagutza unibertsal bihurtzea horrelako kasuei erreparatzeko beharra erakusten du; ezinbestekoa da helduen mundua euskalduntzeko eta esparru garrantzitsu horretan ezagutza gutxienekoa lortzeko bideak jartzea.
|
|
2013
|
|
|
Hasiera batean uste edo espero zitekeena guk geuk uste edo espero genukeena baino zabalago eta emankorrago gertatu da bilduma. Egile,
|
lan
eta ikergune ezagunen erreferentziak ez ezik, ezagutzen ez genituen asko ere jaso ditugu.
|
|
|
1 Izan ere, hasiera batean uste edo espero zitekeena —guk geuk uste edo espero genukeena— baino zabalago eta emankorrago gertatu da bilduma. Egile,
|
lan
eta ikergune ezagunen erreferentziak ez ezik, ezagutzen ez genituen asko ere jaso ditugu. Hori izan da ahaleginaren lehenbiziko ekarpena; mugak muga, euskal soziolinguistikaren nolabaiteko State of the Art edo Egoeraren Berri marraztea, alegia.
|
|
|
Helburu hori dute arlo horretan osatutako teoriek eta berari lotutako lan ildo edota proposamenek. Esate baterako, plangintza bat diseinatzeko eman beharreko pausoak, burutu beharreko
|
lanak
eta bete beharreko helburuak soziolinguistika aplikatuaren kezkak dira. (Zarraga et al., 2010:
|
|
|
" Euskeria Euskal Herrixan bizitzeko ezinbestekua da, biher dozu
|
lanerako
eta".
|
|
2014
|
|
|
Kulturalki gaurdaino bi lan mota horiek, gizon eta emakumeen rolekin berezituak izan dira:
|
lana
eta genero lotura egin da, lan produktiboan gizonak egin izan duen lana kokatu delarik, eta lan erreproduktiboan emakumeak egin izan duena. Bizitza produktibo edo erreproduktiboak izateak bizi dugun ingurunearen eraldaketa beharren inguruan ikuspuntu ezberdinak edukitzera eramaten gaituzte.
|
|
|
Hauez gain enpreson ordezkaritzadun erakundeak ere gehitu dira. Azken hauen
|
lana
eta eskarmentua ez dira, lan munduko ekintzara jotakoan, behar bezala baloratu, eta berauen ekarpenak ez du eduki lukeen adinako pisurik izan. Horrek noski, prozesuarengan eragin negatiboa izan du, eta oztopatu egin du ekimenak gehiago hedatzea.
|
|
|
Bukatu dugu
|
lana
eta iritsi zaigu eskerrak emateko ordua.
|
|
|
Hau horrela izanik, hezitzaile zein koordinatzaileen arteko harremana sustatzeko ahalegina egiten da, harik eta oinarrizko bilakatzen delarik. Honen gibelean, giroan,
|
lanean
eta langile arteko konfiantzan eragiteko asmoa dago. Horretarako ezinbestekoak dira urtean zehar egiten diren asanblada zein asteburu pasak.
|
|
2015
|
|
|
Euskal Pizkundea(), Euskaltzaindia (1919) edota Eusko Ikaskuntza (1918) bezalako erakundeak, besteak beste, hainbat hausnarketa eta proposamenen iturburu izan ziren egun" hizkuntz plangintza" edo" hizkuntz politika" bezala izendatzen ditugun kudeaketa tresnak definitu, garatu eta sendotu baino lehen. Gerra Zibilak eten egingo zuen aipatutako erakundeek abiatutako eztabaida, baina jada egindako
|
lana
eta piztutako kezken aztarnak airean iraungo zuten. Denborarekin euskara zerbitzuak eta bestelako zerbitzu publiko, zein pribatuen eraketa etorriko zen eta horrekin batera hizkuntz plangintza eta hizkuntz politika modu antolatu eta formal batean ulertzeko parada.
|
|
|
Senarra euskaldunekin bakarrik egoten zen
|
lanean
eta emaztea, berriz," extremeñoekin, andaluziarrekin, errioxarrekin...". Beraiek bizi ziren auzoan oso gutxi hitz egiten zen euskaraz, eta duela urte batzuk iskanbila bat izan zuen Cuencako EPAko ikaskide batekin.
|
|
|
250.000 biztanle inguru dituen hiria da Gasteiz, eta eskolen
|
lanaren
eta helduen alfabetatzeari esker geroz eta euskaldun gehiago dago. Euskarak gurean gorakada nabarmena izan duela adierazten dute azken datu soziolinguistikoek.
|
|
|
Ikusi dugu baikortasunean lan egin denean, emaitza hobeak lortu direla. Irakaslearen jarrera, bestalde, askotan lotuta egon da egitasmo jakin bateko partaide sentitzeko aurrez egin den
|
lanarekin
eta irakasle taldean bizi izan dutenarekin. Ikastetxearen aldetik egitasmoarekiko inplikazioa jaso denean, eta irakasle taldeak elkarrekin lan egin duenean, egiteko modu guztiak izan dira errazago; eta emaitzek ere lotura zuzena izan dute honekin guztiarekin.
|
|
|
Zer eskaini nahi dugu gune honetan? Guk, egitasmoan parte hartu duten ikasle eta irakasleen
|
lanak
eta gure esperientzia besteekin partekatu nahi izan dugu; plataforma dinamikoa izanen da aldatzen joango dena, atalak osatuta eta berreginda.
|
|
|
BAT Aldizkariaren urteko laugarren zenbakia, azken urteotan egin dugun bezala, HAUSNARTU Euskal Soziolinguistika Sariei eskainitako monografikoa da; lehiaketan parte hartu eta sarien irabazle izan diren hiru
|
lanek
eta lehiakide izan diren beste hiruk osatzen dute, beraz, BAT 97 zenbakia.
|
|
2016
|
|
|
Landa
|
lana
eta esperimentaziorako herriei dagokionez, proiektua lau udalerritan gauzatzea aurreikusi zen: alde batetik, UEMAko hiru udalerritan (Bermeo, Oñati eta Zumaia), hau da, euskal hiztun ehunekoa %75 baino handiagoa duten udalerrietan, eta bestetik, ezaugarri soziolinguistiko oso desberdina duen eta handiagoa den laugarren udalerri batean (Errenterian), alegia, euskara gaitasuna populazioaren %40 azpitik duen udalerri batean.
|
|
|
5 Judith Butler da, zalantzarik gabe, feminismoaren barruan bira honen protagonista nagusia, bere
|
lanak
eta planteamenduak ezinbestekotzat jotzen dira egun identitatearen nozioa ulertzeko eta definitzeko. Harrigarria da, gizarte zientzietan zabalpen nabarmena izan duen teoriak, hizkuntzaren eremuan aplikatzeko hain ahalegin gutxi egin izana, euskararen kasuan behintzat.
|
|
|
Are gutxiago demarkazio eskualdekatu hutsean, Irlandako Gaeltacht ak ere behar adinako neurrian azaldua duenez. bada
|
lana
eta jana behar du arnasguneetako jendeak, lehenik eta behin. Mundutar zabal sentitzeko komunikabideetarako lotura aukera eta bizimodua itxura gabe ez oztopatzeko behar besteko zerbitzu eskaintza (eskola, osasun atentzioa, erosketa gunea) eta aisialdi erakargarria ere bai, herrian geldituko bada beste norabait lekualdatu gabe.
|
|
|
prozesu horren bestelakotzeiturri nagusiak honako hauek dira, hemen eta orain: ikastera (unibertsitatera, tesigintzara,..),
|
lanera
eta bizi izatera erdal giroa nagusi den beste norabait joatea gaztea, bikote erdalduna egin eta eguneroko jardun arrunta (etxean, lanean, lagunartean,..) erdarara makurtzea. Hori guztia ez dago arnasgunearen esku.
|
|
|
Hori guztia esanda, arnasguneek historikoki izan dituzten ezaugarriak ikusita batetik, eta ezaugarri horiek gizarte berrian jasaten ari diren inpaktua ikusita bestetik, egindako
|
lana
eta arnasguneen mantentzea (gainbehera apalaz bada ere) oso positibotzat jotzen dugu. Hori bai, kontziente izan behar dugu arnasgune horiek sekula izan ez duten arriskua dutela egungo egunean, eta etorkizunari begira orain arteko formulek ez dutela balio izango, neurri on batean behintzat.
|
|
|
Baina, ezkutua ez da adjektibo desegokia erakundearen baitan dihardutenek askotan ez dutelako ikusten, edo ez dutelako hartaz hitz egiten modu esplizituan. Horrela bada, curriculum ezkutuari honelako definizio bat eman geniezaioke: erakunde baten
|
lanean
eta egituraketan berez eta oharkabe erabiltzen diren mota guztietako arau eta azturen bilduma, betiere, esplizituki ezarri diren helburu eta eginkizunei eragiten dienean.Erakundearen funtzionamenduko alderdi guztietan topatuko dugu curriculum hori, esan bezala, alderdi informala da: bizimodu eta jardun arruntetan azaldu eta esplizitatu gabe ezartzen diren egiteko, pentsatzeko, sentitzeko eta esateko arauzko erak.
|
|
|
Habitat linguistikoa aldatzeko, habitusetan egin behar dugu
|
lan
eta habitusak aldatzeko habitatean. Bourdieuk egituraketa bikoitzaz hitz egin zuen:
|
|
|
Gradu amaierako
|
lanak
eta tesi doktoralak abiaraztea ere onuragarria litzateke. Gradu amaierako lanen helburua graduko ikasketa aldian lortu diren gaitasun eta trebetasunak biltzea eta garatzea da, horiek aplikatzea eta bere arloko gai nabarmenei buruzko gogoeta eta sorkuntza bultzatzea.
|
|
2017
|
|
|
auto azterketaren kritika. horretarako inkesta Soziolinguistikoak aztertuko ditugu14 inkesta gehienen helburuak hasieratik planteatu zirela esan dezakegu. bigarrenean hauek aipatzen ziren berariaz: (1) hizkuntza gaitasunaren bilakaera; (2) euskararen erabilera etxean, familiatik kanpoko gertuko komunitatean,
|
lanean
eta eremu formaletan; (3) biztanleriaren interes eta jarreretan sakontzea; (4) familia bidezko transmisioari buruzko diagnosia egitea eta (5) euskaldun berrien erakarpena eta hizkuntza jokabidea aztertzea. arlo horiei dagokien informazioa, beraz, hiztunei galdetuz, eta haiek aitortutakoak balekotzat jota, bildu eta analisi estatistikoaren bidez formalizatuz eta kuantifikatuz sortu da. teknikak ba... batetik, erabileraz, gaitasunez edo jarreraz galdetzen denean, egoera horretan aitortzaileek egokitzat dituzten kodeen bidez ematen diote galderari esanahia, haiek ulertzen dutenaren arabera erantzungo dute; eta bestetik, egoera berezia da:
|
|
|
" nerabezarako maitasun bizipenen etnografia: harremanen antolaketa, gorputz
|
lana
eta heteroaraua bilboko gatetxoen artean", doktorego tesia (argitaratu gabe), euskal herriko unibertsitatea (upV/ ehu). garcia, oihana (2016): " hizkuntza transmisioaren kate-begi isilak" elhuyar.eus, interneten eskuragarri (2017/11/01) [http:// elhuyar da/ 2016/02/22/ hizkuntzatransmisioaren kate-begi isilak] hernandez, Jone M. (2004):
|
|
|
" euskera asko eskatzen dute eta horrela
|
lanetarako
eta gainera irakasle izateko... pues gehiago" (H2) ikasle guztiek euskaldun sentitzen direla esan dute, eta ez dira batere espainiar sentitzen. hala ere, euskalduna zer den definitzerakoan ideia nahiko zalantzazkoak adierazi dituzte. hizkuntza ez ezik, beste alderdi batzuei ere erreparatu diete, orokorrean, hizkuntza baino sentimendua hobetsiz:
|
|
2018
|
|
|
Arlo honetan ere aldea nabaria da, beraz. Kontuan hartzen badugu
|
lanean
eta eskolan egunero pasatzen dugun ordu kopurua, pentsatzekoa da eguneroko gainerako hizkuntza ohituretan eragina izango duela.
|
|
|
Bi taldetan bereiz litezke hitanoa gehien entzuten den lan eremuak: Baserriari lotutako
|
lanak
eta lantegi industrialak.
|
|
|
Baserriari lotutako lanak, behin baino gehiagotan ageri izan dira elkarrizketetan, hitano asko egin eta entzuten den gune gisara. Gainera hiru belaunaldi ezberdinetako pertsonen ahotan entzun izan dira, baserriko
|
lanak
eta hitanoa uztartu izan dituzten erantzunak:
|
|
2019
|
|
|
|
Lanik
eta (hein batean) soziokulturazko beregaintasunik gabe ez dute arnasguneek, luzera begira, etorkizun argirik: inguruko laneta kontsumo gune indartsu (ago) en eranskin bihurtuko dira; inguruko eta luze zabaleko moda ohitura supraetnikoen kontsumitzaile huts;" jende normal modernoa" bizi den asentamenduetako pauta nagusietara makurtuko dira.
|
|
|
hizkuntza bizien oinarri nagusia ez dago horrelako ekimenetan, beste nonbait baizik: etxean eta kalean, lagunartean eta dendan, tabernan eta parkean,
|
lanean
eta gizarte bizitza zabalean. hor eutsi behar zaio euskarari bizirik, lehenik eta behin, bizirik dagoen ingurumenetan. Lehentasun bizia da hori.
|
|
|
Hizkuntza bizien oinarri nagusia[...] etxean eta kalean [dago], lagunartean eta dendan, tabernan eta parkean,
|
lanean
eta gizarte bizitza zabalean. Hor eutsi behar zaio euskarari bizirik, lehenik eta behin, bizirik dagoen ingurumenetan.
|
|
|
Arnasguneak. Etorkizuneko erronkak – Mikel Zalbide arnasguneetan euskara da nagusi (zenbaitetan jaun eta jabe) etxean eta kalean, lagunartean eta dendan, tabernan eta parkean, partez
|
lanean
eta oro har gizarte bizitza zabalean. handik kanpora erdara dute nagusi, eta etxean ere bai komunikabideetan, idatzizko jardunean etab. Belaunez belauneko transmisioaren eragile nagusi diren jardun guneotan nagusi da euskara. arnasguneetan bakarrik gertatzen da nagusitasun hori, perspektiba geoterritorialean. " detaile" horretaz ahaztuta ez daukagu aurrerabide handirik:
|
|
|
bertako biztanle (batez ere lan adineko gazte) askorentzat bideraezin bihurtu zen herrian edo inguruan lan eginez bertan bizi ahal izatea. gertakari sozioekonomiko hori ondo ezagutu izan da hemen ere: baserriko gazte asko jaitsi izan da XX. mendean kalera; lehenik
|
lanera
eta gero, sarri asko, han bizi izatera. gero ere horrela izango dira kontuak: bideragarritasun sozioekonomikorik gabe jai dute arnasguneek. herritarrek banaka bezala, herriak berak ere bizi oinarri ekonomiko naturala behar du bere osoan, guztia diru-laguntza ofizialetara mugatu gabe.
|
|
|
"
|
Lanik
eta (hein batean) soziokulturazko beregaintasunik gabe ez dute arnasguneek, luzera begira, etorkizun argirik" dio zalbidek," inguruko laneta kontsumo gune indartsu (ago) en eranskin bihurtuko dira. (...)" Beste zerbait" izan behar dute arnasguneek" erantsiz.
|
|
|
Sarrera autobiografiko honen ondoren, mikel zalbideren artikulu luzearen irakurketak iradoki didana komentatuko dut. eta ezer baino lehen esan behar dut, zalbidek arnasguneen inguruan orain arte burututako ekarpen teoriko mamitsua abiapuntutzat harturik, zabaldu duen hausnarketarako aukera hau egokia eta beharrezkoa iruditzen zaidala. hasteko, beraz, zorionak eta milesker mikel egindako
|
lanarengatik
eta arnasguneen garrantzia azaldu, argudiatu eta gizarteratzeagatik. Bejondeizula!
|
|
|
Baina ez normalean aipatzen den sormenaren definizio mugatu hura: sormena literaturan bai, sormena zineman bai, sormena musikan bai, baina baita zientzian, egunerokoan, filosofian,
|
lanean
eta abarretan ere. Euskaraz sortzea, alegia, euskaratik eta euskaraz gurago bada. eta, sufrimendu guztiaren erdian, kontzeptu berri batek balio lezake, mutilazioan aringarri:
|
|
|
Sortu zen une beretik, euskalgintzak euskararen estatusa zein corpusa lantzeko zerbitzuan jarri zituen talde
|
lana
eta eragileen arteko harremansarea. Adibidez, hizkuntzaren estandarizazioa arrakastatsua izateko euskaltzaleen mugimenduak izan duen eragina garrantzitsutzat jotzen da, eta eragile mota ezberdinen arteko harremanek eta gobernutik kanpo dauden erakundeen arteko sare ugariek asko lagundu dute prozesua
|
|
|
Egile batzuek ahalegina egin dute Berrikuntza Sozial Eraldatzailea zorrotz definitzeko. kontzeptura ongi egokitu daitezen, abiatutako ekimenei, egindako
|
lanei
eta hartutako neurriei betebeharreko batzuk atxikitzen
|
|
|
3.1 hurbileko
|
lana
eta harremana
|
|
|
adina eta solaskidearekin harremana izatea. Batetik, partaide gehienek aipatu dute errazago ateratzen zaiela hika gazteen artean, aldiz, zailago egiten zaiela adinez zaharragoei hika erantzutea. hala ere, batek edo bestek adierazi dute helduei ere berdin berdin egiten dietela hika. halaber, partaide askok haurrekin egiten dute
|
lan
eta aitortu dute mutilei hika egiten dietela, neskei, ordea, zuka. Bestetik, berez, adiskidetasuna ez da ezinbestekoa bi pertsonaren artean hika gertatzeko, eta alderantziz, adiskidetasuna egonda ere, gerta daiteke hika ez jazotzea; baina, lagundu laguntzen du (Alberdi, 1994, 988 or). partaide ia guztiek diote hitanoak konfiantza transmititzen diela eta errazago egiten dutela hika konfiantza duten lagunarekin ezezagun batekin baino.
|
|
|
Bestalde, testuinguruari dagokionez, ez da gauza bera lagunartean eta festa giroan ala
|
lanean
eta egoera formalean egotea. Lehenbiziko egoeran, normalean zuka aritzen dena igaro daiteke hikara baliabide estilistiko gisa, modu sinbolikoan, mezuari indarra emateko. partaide ugarik esan dute hori gertatzen zaiela haserretzen direnean eta adarra jotzen ari direnean.
|
|
2020
|
|
|
Erakunde publikoek erabat egiten dute beren komunikazioa ele bitan, eta horrek asko lagundu du euskarak balio komunikatiboa irabazten. Beren
|
lanarekin
eta medioekin besteentzako eredugarri bilakatu dira.
|
|
|
Erakundeek uste dute euskararen presentziak gehiagora egin behar duela, eta hedabideekin
|
lana
eta hizkuntza partekatzeko bidea eta borondatea ikusten dute.
|
|
|
Euskera: Euskaltzaindiaren
|
Lan
Eta Agiriak, 62 (2), 187–214 Retrieved from https://www.euskaltzaindia.eus/ dok/ euskera/ euskera_ 2017_ 2.pdf
|
|
|
Kasu honetan, programa elkarrizketatuen bizimodu,
|
lan
eta bizipenen errelatoak kontatzeko erreportaje saioa den aldetik, inplikazio emozional altuagoa nabari da elkarrizketetan.
|
|
|
Azpimarra saioarekiko lehen desberdintasun nabarmenak inplikazio emozional mailan antzeman ditzakegu. Kasu honetan, programa elkarrizketatuen bizimodu,
|
lan
eta bizipenen errelatoak kontatzeko erreportaje saioa den aldetik, inplikazio emozional altuagoa nabari da elkarrizketetan. Inplikazio emozional honek, saioa publikoa denez mugatua izan arren, gertutasun komunikatiboa ematen dio komunikazio egintzari.
|
|
2021
|
|
|
ongi etorria eta euskara balioesten duen mezua; euskararen ezagutzari, transmisioari eta erabilerari buruzko zenbait datu; ereduaren inguruko informazioa; eta euskara ikasteko mankomunitatearen dirulaguntza sistemaren berri, doakotasuna jomugan duena. Bigarren bideo honetan integrazioari, kulturari eta identitateri buruzko mezuak zabaltzen dira; bertzelako abantaila praktikoen berri ere ematen da,
|
lanean
eta gizarte bizitzan parte hartzeko aukerekin eta ikasketekin zerikusia dutenak. Bideoak Bortziriak eta Malerrekako Youtubeko kanalean ikusten ahal dira.
|
|
|
Hori uste dugu. Ikusezin edo bihurtzen da herri bakoitzean eragileek egindako
|
lana
eta ahalegina. Era berean, naturalizazioak gizarte eremuetan gertatzen diren botere harremanak, desorekak eta parekotasunik ezak ezkutatzen ditu.
|
|
|
" itxurakeria"," txapa jarri eta kito", eta abar. Haatik, ez dira gutxi izan egindako
|
lana
eta eragindako ilusioa aitortu eta goraipatu dituztenak.
|
|
|
Hizkuntzak denok berdin harrapatzen gaitu, helduona bezainbat da gazteona. Horregatik, orain arte helduok izan ohi ditugun
|
lanak
eta ardurak gazteekin partekatu genituzke, eta haien kezkei eta proposamenei bidea eman. Egingarria da gure ustez.
|
|
|
5 NPLD SAREAK ORAIN ARTE BURUTUTAKO
|
LANAK
ETA
|
|
|
Eraginkorra izan da, nolanahi ere, Garabiderekin elkarlanean 2011 urtean abiatutako hizkuntza lankidetzarako ekimen sorta. Marko horretan Katedrak, bereziki, Kolonbiako nasa yuwe hiztun komunitatearekin egin du
|
lan
eta haiekin darrai gaur egun ere hainbat egitasmo bideratzen, dela bertako hezitzaileen prestakuntzan, dela nasa yuwe hizkuntzaren alfabetatzerako programazio eta materiala sortzeko eta erabiltzeko elkarlanean (Ortega eta Zarraga, 2021), dela beste hainbat normalizazio egitasmoren aholkularitzan. Esperientzia horrek erakutsi digu, gainera, komunitate bezala bertako hizkuntzaren lanketarekin lotuta garapena adierazten duten hainbat lorpen ageri direla.
|
|
|
Pandemiak geldialdia ere eragin du erakunde askoren kasuan (neurri batekoa edo bestekoa); horri lotuta, zenbait kasutan kalte zuzenak izan ditu erakundeen egoera ekonomikoan eta langileen lan baldintzetan. Egokitze
|
lanek
eta langileen baldintzen eta erakundeen beharrak aldatzeak komunikazio arduretan dihardutenen lan zaman ere izan du eragina.
|
|
|
Eduki aldetik noski, baina baita forma aldetik ere. Hainbeste gora-behera eta zama erantsi izan diren urtean, ezagutza partekatu hau eraiki ahal izateko ekarpena egin dute, horretan
|
lana
eta denbora eskainiz. Ikerketa taldearen partetik, gure eskerrik beroenak.
|
|
2022
|
|
|
Euskal soziolinguistika ikerketan dihardutenen lana sustatzeko eta ikusarazteko asmoz sortu zen lehiaketa honek ibilbide bat egin du, dagoeneko, 2008tik hona. Edizioz edizio saritutako
|
lanen
eta lan horien egileen zerrenda irakurriz gero, ikus daiteke bete betean ari zaiela erantzuten abiapuntuko helburuei (https:// soziolinguistika. eus/ eu/ zabalpena/ txillardegi hausnartu sariak/ sarituen zerrenda/).
|