|
2010
|
|
|
" Herrira joan behar al duzue orain? Jostundegian ari naiz
|
lanean
eta kamioian eramaten banauzue, alde ederra. Hartara ez dut oinez joan".
|
|
|
Hain zuzen ere, Irantzu maitea, errealitate gordin honek erakusten du zure ahalegina oso ongi kokaturik legokeela gure kooperatiba munduan, kooperatibistek berez osatzen dutelako talde konpaktatua" egiazko" arrazoien arabera
|
lana
eta ekonomiaeta ez" hizkuntza komunitate espiritual" bezalako esoterismoak direla medio!
|
|
|
Ondo lagundurik izan ote naizen?
|
Lan
eta lo besterik ez dut egin. Bakar bakarrik eta motel batean, mutil...
|
|
|
" Zuei Lapurtarrak, huna gure deklarazionea. Gure
|
lanez
eta sentimenduez kontent ez zaretenak mintza zaitezte. Zuen ona zinki eta bakarrik bilatzen dugu, ez gare batere jeloz izanen gure opinioneaz ikusiko duzue zenbat karrekin zuen botuak sustengatuko, eta baliaraziko tugun Jaun Komisarioen aintzinean nondik nahi etor dadin Lapurdiren ona, eta bereziki populuaren ona, iturri dohatxu hori miletan benedikatuko dugu". aoU" dirrra rrdi<" 4UUcori, bere lUUnuk eu afaukurtc bertiric" ia ipa dtf Mpctrbcoe>. daiaroaarra kbeamuM baicra makea eacioeea tcrailaca, rdo epbea, lafarua dck praircai, ado btkir lihabeibei dautooarra bbiaerilao URmNco diftrkpaeco lurreuric thdS joaa tkenhabi* aua gulrtlacoci ddlna baotaco hamlu habnaotec, Errepobixaco Imtm butmmc, Lfpumrn dra t (uU dorrfa icku dtrehcoa jtka vtmU", cdo ifcabahc haicttrua dMtaoaana Karuhirwcaa tBaocen oedeaamn bam, rtiaac bm herriachotiaracil, taanaa baitotara baeae herrietarM, edo bereci' ai eedcaa boma
|
|
|
Bizkaian ere ugariak izan ziren taularatzen hasi ziren antzerki
|
lanak
eta bakan batzuen berri bada gainerakoetan.
|
|
|
Mende luzeetan zehar, baxenafartarrek Nafarroa Garaira jotzen zuten
|
lanera
eta bizitzera. Honen adibideetariko bat Artaxoa dugu XVII. mendean, non baxenafartar ugari bertako neskekin ezkondu baitziren.
|
|
|
Europako gainerako eskualdeetan bezala, Euskal Herrira ere etorri eta zabaldu ziren ijitoak, beste izenez zitoak (N), buhameak (Z, BN), kaskarotak (L) irudian, motxaileak (G, B), zingaroak..., eta gainerakoetan bezala, beren bizimodua zela eta
|
lan
eta etxe finkorik gabe, arau propioekin, sistematik kanpo egoteajazartuak izan ziren, eskean edota lapurretan ibiltzeagatik.
|
|
|
Oteizaren
|
lanek
eta ideiek eragin handia izan zuten bereziki gazteen artean, garaian" euskal kultura" deitzen zenaren mugak ireki eta zabaldu zituelako, horrek zituen ondorio guztiekin. Horrela, Arte Garaikideko Euskal Eskola sortu zuen eta honen itzalean artista askok, talde ugarik Ez dok hamairu, Atgia dantza taldea, Jarrai antzerki taldea, arkitektoak, poetakjardun zuten.
|
|
|
Nora Palmitano Zestoako Udaleko Hizkuntza Normalkuntzarako teknikaria da. Zestoan egindako
|
lanaz
eta asmoaz ziharduen elkarrizketa batean Argian (2003)...
|
|
|
Bekan ikusten dudan ene auzoko batekin ari nintzen solasean iaz, non ari nintzen
|
lanean
eta holako zalamalekak. Ihardesten diot, eta gero" baina zuk baduzu beste ofizio bat ere, entzun zaitut irratian".
|
|
|
Partida erraza dute C n, komite buruak estudianteak dira. Azterketak, udako
|
lana
eta noizbait afitxa osatu behar. C n hor daude 4/ 5 jende, liberatuak, katalogoa igortzen dute eginik prest, aski da hautatzea, sartzeak ere ordainaraz litzakete behar balitz.
|
|
|
870. Nouvelle Phenicie deituko zen Euskal Herria, bi edo hiru departamendutan banatua Frantzia barruan, itsasoa izango zuen
|
lanerako
eta euskara irakatsiko zen eskoletan.
|
|
|
Argitu behar da immigrante horietatik askok oinarrizko beharrak ere asetzeke izaten dituela oraindik: etxebizitza, egoera juridikoa,
|
lana
eta abar. Babes eta ziurtasun falta horrek ez die bertakoekiko kontaktu eta emozio positiboak garatzeko bultzadarik emango.
|
|
|
Gerla ondoan, Alemaniak armak egiteko zuen debekua gainditzeko agenteetakoa izan zen. Cadizko Astilleroetan alemaniarrentzat egiten zen
|
lan
eta Horacio Echevarrietari, dirua behar zuenean, Deutsche Bankeko prestamoak heltzen zitzaizkion. Itsas Armada alemanaren krisian, Wihlelm Canaris hainbat negozio ilunetan endregaturik agertu zen, Rosa Luxemburgoren hilketan ere bai.
|
|
|
" Burgos eta Orden Frantziskanoa loriatzen dira gaur euren semeetako baten garaipena dela eta, Aita Esteban Ibañez, hogeita hamar urterekin letren mundura betirako sartu baita, bere
|
lana
eta bere ausardia eskainiz Diccionario Español Rifeño lehenengo hiztegia argitaratzeko. Berak idatzitako obra horren publikazioak hein handian lagunduko du Marokon Espainiak egiten duen obra kulturala garatzen". 695
|
|
|
Mejand zeure morroiak zeure etxean jarraitzen du
|
lanean
eta enkargatu nahi dizu, faltarik gabe ekartzeko, sei tiroko errebolber bat eta 24 kartutxo gutxienez, errebolberra kargatzeko.
|
|
|
Marokoar langileek zortzi orduko
|
lana
eta penintsulakoekin" eskubide parekaketa" errebindikatu zutenean, Jose Sanjurjok esan zuen:
|
|
|
" Ondo bixitzeko, militarren jornala, abadeen
|
lana
eta maisuen bakazinoak."
|
|
|
Emigratzea errezagoa ere bazen orain, itsas trabesiaren arriskuak eta prezioa gutxitu zirenetik. Somorrostroko meatzetara
|
lanera
eta hirietara bizitzen joango ziren batzuk, baina beste askok nahiago zuen urrunera bidaia. Pierre Lhandek, euskaldunari" baserritarra izatea" atsegin zitzaiola idatzi du.
|
|
|
Ranji urkatu egin zen. Abu zapatagilea, bere
|
lana
eta emazte haurrak utzirik, hiri zaharreko karriketan zen eta betikoz lekutu. Sara Sultanek praubeendako eraiki erietxean zendu zen, eta Admed, gazte amoros hura, burutik egin zen, hain erokeria errabiatuak harturik, non Topiki deitatu irlan zerratu zuten, erresuma guztiko halakoak berean biltzen baitzituzten.
|
|
2011
|
|
|
Ez da, bada, egia baizik
|
lan
eta diru gutirekin egin dezakeela bat bederak bere urdeentzat egongia ona, beren buruen garbi begiratzen lagunduko dituen egongia. Hola eginez irabazitan lihoakeela laboraria ezin daiteke uka.
|
|
|
Baina, hona non aipu den alde orotarik harrek jaten ari dituztela, hostoen zainak baizik ez baitituzte uzten. Izutua dago laboraria, galdu behar ote dituenez bide beraz bere
|
lanak
eta negukotzat igurikitzen zuen bazkagaia.
|
|
|
Hiri txikietako aireportuak bezain tristeak ziren gure errepideak. Auto bat pasatzen zen aldiro, herriko edozeinek utziko zuen eskuen artean zeukan
|
lana
eta altxatuko zuen burua nor pasatzen ote zen ikusteko, jakin minarengatik baino gehiago, esan bezala, esker oneko keinu bat egiteagatik.
|
|
|
Huraxe da nire ordularia, haren hostoekin kontatzen ditut orduak, eta hark ere nire orduak kontatzen ditu. Hark nik bezain ongi daki noiz hasten den nire
|
lana
eta noiz amaitu. Hark nik bezain ongi daki egunak zenbat ordu dituen, noiz den otordua eta noiz den etxeratzeko tenorea.
|
|
|
Mercedes ebatsia zen, matrikula, behinik behin, itxurazkoa. Oso eramangarria iruditu zitzaidan afera,
|
lana
eta jana biak batera egin nitzakeelako. Euskal Bazkari Tradizional Azkarrak (hemendik aurrera EBTA) joko ederra ematen zuen maiatzaren ilunabar luze haietan.
|
|
|
Ez zekien hurrengo urteetan berak nardagarri zituen" kristau marxista" haiek izango zirela bere obra argitaratu eta euskal literaturaren historian ohorezko leku bat emango ziotenak. 80.eko urteetan egin ziren haren obren inguruko
|
lanak
eta aipamen gehienak.
|
|
|
Miranderen lilurapean erortzen, ez dio men egiten bere jarrerari. bere eremura erakartzen du haren
|
lana
eta maisuki erabiltzen (behin baino gehiagotan suertatuko dira" Sanguis Martyrum" edo" Orhoituz" eko hitzak Achiaryren ahotsean bere inprobisazio unerik indartsuenetakotan).
|
|
|
Aldiz, gurea patrimonio gisa baino kudeatzen ez dakienak arrotz sumatzen du hizkera ezberdinean ari dena; eta ari den horrek arreta eskatzen badio, eta entzuteko eraren aldaketa, errazago egiten da gor jarraitzea. Hasiera hasieratik eskatu zuen arreta aldakor hori Achiaryren
|
lanak
eta, ondorioz, arrotz egin zen gehienen artean eta ezezagun jarraitzen du 30 urteko ibilbide oparo baten ondoren ere. Horregatik da bera euskal produktu kulturalen kontsumitzaileen artean, eta hemen aukeratutako kantarien artean, ezezagunena.
|
|
|
Konformatu dugu gainetik emandako azalpen batzuekin, baita nolabaiteko eta behin behineko sailkatze ahalegin batekin ere. Horretarako bereizi egingo ditugu estudioko
|
lanak
eta zuzeneko zenbait, alde batetik, ohiko formatoekin grabatutakoak (Arranoa rekin hasi eta orain arte Larrosa salbaiakekin amaitzen dena, bitartean zortzi hamar bat grabaketa daudelarik). Bestetik, zuzeneko inprobisazioetan oinarritutako multzokoak izango dira.
|
|
|
Ez nuke gogoeta hau Imanolen lehen kantak entzute hutsetik aterako, ez banitu, nik ere, garai haiek nire modura igaro haren keinu eta jarreretatik nahiko urruti. Baina suertatu zitzaidan distantzia bat; aipatutako Sentimentuen hauspoz eta Jo ezan nahasi haiekin hasi bainintzen Imanol estimatzen, eta geroago ezagutu nituen bere aurreko
|
lana
eta ibilbidea: 1977ko Lau haizetara baina, batez ere, 1972ko Orain borrokarenean eta 1976ko Herriak ez du barkatuko.
|
|
|
Hutsune hau Berria taldeak argitaratutako www.badok.info rekin konpontzen da. Bertan agertzen baitira Laboa eta Imanolen disko guztiak, baita zenbait bideo
|
lan
eta beste erreferentzia baliogarri. Ez da hain betegarria bertako Achiaryren lanen aurkezpena, zenbait disko falta baitira.
|
|
|
Ez esan tontakeriarik, ihardetsi zion Bobbyk, sobera ongi ikusten duzu zer nolako zauria daukadan, minutu batzuk geratzen zaizkit, eta minutu horiek probestu nahi ditut zuk alde egiten duzula ikusteko eta zerri zikin horietako batzuk aurretik eramateko. Tira demontre!, oihukatu zuen begiko partxea altxatzen zuen bitartean, egin ongi
|
lana
eta eskuminak eman besteei. Malkoei eutsi ezinik Lolok besarkada bero bat eman zion eta, alde egin aurretik, irlandarrak jaurtiriko azken esku bonbak Panciottiren autoa nola txikitzen zuen ikusi zuen.
|
|
|
Egoera horretaz jabeturik, Catherinek, laneko jabeak, erabiltzen du droga gameluarena egiteko eta, bide batez, mutila gozatzeko. Xantaia horren aurrean, puritanismo kastu batez jantzirik, Josebaren etikak ez dio uzten oheratzen bere grinak lotsagabeki erakusten dizkion emakume batekin,
|
lana
eta maitasuna nahastea ez baita komenigarria. Hala ere, neurri handi batean elkarri gorrotoa badiote ere, elkarren beharra badute:
|
|
|
Baten batek ere, Antonia Ormaetxeak kasurako, belztzat jo du, baina broma belztzat, hain zuzen. Ez bide da erraza eleberriak sailkatzearen
|
lana
eta, horrela, Martin Egozkuek zalantza handiak ditu, ez baitaki nobela hau sionismoaren apologia liburua edo Israeleko bidai agentzia baten gida liburuxka ote den. Kintanak hitzaurrean aitortzen duenez, hilabete eskasean burutu zuen eleberria, eta hori igarri egiten da irakurketan.
|
|
|
Love’s Labour’s Lost (1595) edo alferrik galdutako maitasun lanak edo maitasun galduen lanak, itzulpenok hitz berberak erabiltzen badituzte ere, ez baitute gauza bera esan nahi. Lehenengo aukeraren arabera," maitasun lanek", hots, beste pertsona baten amodioa lortzearren egindako
|
lanek
eta ahalegin guztiek ez dute ezertarako balio izan alferrik galdu direlako. Bigarren aukerak," maitasun galduen lanak", berriz, adierazten digu pertsona horren amodioa galdu izanak dakartzan lana eta ardura, zertarako diren, ordea, ez dakigula:
|
|
|
Lehenengo aukeraren arabera," maitasun lanek", hots, beste pertsona baten amodioa lortzearren egindako lanek eta ahalegin guztiek ez dute ezertarako balio izan alferrik galdu direlako. Bigarren aukerak," maitasun galduen lanak", berriz, adierazten digu pertsona horren amodioa galdu izanak dakartzan
|
lana
eta ardura, zertarako diren, ordea, ez dakigula: maitasun hori berreskuratzeko, bizimodua berregiteko edo beste zeregin batzuk burutzeko.
|
|
|
Ezagutu ditut gerla galduetatik solas hain gutxirekin itzulitakoak, jokatua zuen bakoitzak bere zortea ongi ulertzen ez zituzten lehiagunetan, isilik zeuden beren
|
lan
eta etxeetan ibiliak zirelako intxortetan eta artxandetan mamu erraldoien aurka keinuka auzi hartan itxaropenak galduz eta azkenik bizia bazekitelarik hasieratik galtzaile izendatu zituela jainko urrunekoen halabehar itsuak, jakintsuak ziren ez asko ikasiagatik garaileen anpukerien ezereza antzemana zutelako baizik nehor ez baita garaile galtzailearen onarpenik gabe, haiek, irriño batekin iragan...
|
|
2012
|
|
|
Gerorik al du halako ebanjelizazio batek psikismoaren deskarga aroan? Bai, deskargarako lagungarria den neurrian, baina
|
lana
eta nekea eskatzen hasten denean, bereak egin du. Horregatik, inbertsio hobeak dira gauzak errazago jartzen dizkiguten azti, maisu afrikar edota psikofarmako antzekoak.
|
|
|
Hurrengo egunetan, afalaurreko orduan, bukatuta kautxu
|
lanak
eta oihaneko ibiliak, Yangambiko tiro zelaiak animazio berezia izan zuen. Kapelu gorriek zein kapelu zuriek zirkulua osatu eta Chrysostomek, erdian kokatuta, besoa edo lepoa edo hanka komeni zen posturan jartzen erakusten zien.
|
|
|
Fotogenia apartekoak, hamabosten bat, Grand Palmier plazara eraman zituzten, hasiak baitzeuden apainketa
|
lanak
eta jende gaztea behar baitzen palmondoaren gailurrera igo eta zinta koloretsuak, fantasiazko kupula bat osatuko zutenak, handik eskegitzeko. Itxura txarreko kautxu biltzaileak, berriz, ehunen bat guztira, oihan barruko esparru batean ixtea erabaki zen.
|
|
|
Zinemari buruzko ikasketa feministetan, demagun, gizonen batek emakume batekiko nagusigoa oldarraren oldarrez baieztatzen duen bakoitzean ekintza hau falikotzat izendatuko da; edo bestela, emakume baten esperientzia" zikiratzailea" izango da harrapatuta eta babesgabe aurkitzen den sekuentzia bakoitzean. Modu berdinean, orduan, Zulaikak bere belaunaldiaren galmen intelektualari eta porrot politikoaren zentzuari aurre egin beharrean, belaunaldi horren bizitza intelektualaren ibilbidea amaituta dagoela onartu beharrean, damututa dago, aldiz, koadro bat pintatu, euskal kantak abestu, nobela bat idatzi, eskolak eratu, museoa bisitatzeko
|
lanetan
eta abarretan ibili nahiagatik," zikiratuak" izan zirelako ekintza" barrabildunak" pre miatzen zituztenen eskutik.67 Bidezko izan nahi dudalarik, hala ere, onartu beharra dago: Zulaika bera menturatzen da azaleko maila ahul honetatik maila sakonago batera sartzen.
|
|
|
Sailburu bat jartzen dute, pare bat urte irauten du karguan eta beste berri bat izendatzen dute, berriz ere zerotik hasi behar duena eta zerbait ona ala txarraerabakitzen duenerako, kendu eta beste bat jarriko dute. Diru asko inbertitu behar da irakaskuntzan(
|
lan
eta osasun arloekin batera arlo garrantzitsuena behar luke izan hezkuntzarenak edozein gobernuren arduretan), garai berriei aurre egin (etorkinak, euskararen egoera, ohituren aldaketak, bullyinga...), irakasleak duinki tratatu (soldata hobeak, lan baldintza ez hain eskasak, estresa, irakasleen berritzea, aurrejubilazioak aintzat hartzea, lizentziatu berriei aukerak ematen hastea.).... Hezkuntza saileko arduradunek erantzun dute azken bileran, inolako soluziorik eman gabe, eskaera" maximalistak" direla.
|
|
|
Gertatzen da askotan ez garela horretaz konturatu ere egiten. Soilik norbait hiltzen denean hasten gara pertsona horrek egindako lan eskergari buruz hausnarketan, soilik urteak aurrera joan ahala hasten gara haren
|
lana
eta balioa behar bezala aintzat hartzen. Horixe gertatu da, nik uste, hil berri den Jose Maria Jimeno Jurio ikerlari eta historialari handiarekin.
|
|
|
Txantreako Euskaldunon Biltoki elkartea, Pamiela argitaletxea eta Txantrean Auzolan kultur elkartea. Azkeneko biok ere aportazio latza egin dute gure proiektuari diruz,
|
lanez
eta ilusioz lagunduz. Eta erakundeen atzean pertsonak daudenez bultzatzaile, batik bat biri eman behar diegu gure zinezko besarkada:
|
|
2013
|
|
|
Baina artean ezin zen. Herriko lur emaileak, bi gizon gazte, atzeratuta zebiltzan
|
lanarekin
eta harlauza altxatu nahian ari ziren presaka. Haien zain geunden denok.
|
|
|
Agian beste joko batzuk zain ditugu, beste
|
lan
eta beira alezko lan batzuk, izen eta arrazoiak, arauak bihurtzeko arauak, tresnak, kinkilak, apaingarriak eta uhaleriak, askotariko topologia eta deserriak, denak gure esperoan agian, baina gaur, hemen, Guantanamo txiki bat irekitzen da hitz susmagarri ororen neurrira, botereek eta komisarioek aldez aurretik ez emandako esanahien adarrak azaltzen dituen hitz susmagarri ororen neurrira:... finkatu eta garbituak pozgarriki sinonimo eta kauterizatuak esterilizatuak eta erraustuak baizik ez dira ziegatik ateratzen.
|
|
|
Bidean, Aita Sistiaga batu zitzaion. Sierrako malkar lekuetan barneratuta, makina bat
|
lan
eta nekeren ondoren, zuhaitz sendo mordo bat aurkitu zuten; baina sakonune eta amildegi artean zeuden, eta itsasontzigileak esan zuen ezinezkoa zela haiek inora garraiatzea. Besterik gabe, misiora itzuli ziren.
|
|
|
Euskal mitologian, izaki sakratuen izaera inmanentea tarteko, ekimena gizakiari dagokiola esango du Hartsuagak, lana dela balore ardatza eta erreziprozitatea dela harremanen gakoa. Bere ustez, mitologiaz bildutako material honek ekimen pertsonal eta taldekora,
|
lanera
eta elkarrekikotasunera emandako gizakia jarriko du ispilutzat.
|
|
|
Horiek horrela direlarik, gure nazioartekotasunean hirugarren edo laugarren mailan koka liteke euskal kulturgileen
|
lanen
eta hauei buruzko iruzkinen hedapena. Politikak pentsatu eta diruak banatzerakoan, kulturgileen glamourrak beti limurtu ohi ditu agintariak, kontu zaharra da hori
|
|
|
Organo eta batzordeetan etengabe nahasten dira bertsozale eta bertsolariak borondatezko lanean. Transmisio lanetan, sustapen lanetan, jakintza
|
lanetan
eta elkartearen koordinazio lanetan ari diren profesionalek talde zabala osatzen dute dagoeneko, gero eta maila tekniko hobearekin. Arazo berriak eta galdera berriak ate joka.
|
|
|
Tzurdiok anaiak esandakoa baieztatu zuen buruarekin. Prest zegoen edozein
|
lanetarako
eta oso pozik auzolanera etortzen utzi ziotelako azkenean.
|
|
|
Halaxe da, egiazki; Txandok eta Brisketek esan bezalaxe gertatzen da beti. Osinberoko betiko ganduaren azpian uraren epeltasun uherrak batu eta nahasi egiten ditu bere altzoan
|
lana
eta kirola, josteta eta txantxa, nekea eta parranda, jolasa eta lizuna; eta hori guzti guztia inon diren tximutx, tximeleta, pinpilinpauxa, eltxo eta eulien etengabeko erauntsiarekin etengabeko borrokan idoiko ur sabaiaren orri lerroan. laz hamabi lagun bildu ziren erreloa zaintzen bi arduradunen esanetara, beraiek barne. Tzurdiok askotan gogoratu eta zehazki zenbatuta dauzka taldekoak zehaztasun osoz.
|
|
|
Ezinezkoa zitzaion petrikiloaren eskaria oztopatzea, hainbeste eta hainbeste igitai zauritu bere lanaren zain zeudelarik. Nahiz eta egia den petrikiloa ez dela ia inoiz etortzen batzarrera eta gaurkoan, gainera, bereziki nekatuta egon duen, hogeita hamar ordu baino gehiago aritu omen da etengabe
|
lanean
eta.
|
|
|
—Badauzkagu aurreragoko
|
lanak
eta premiak erantsi du Ustepuxikako harroputzak.
|
|
2014
|
|
|
Unibertsitateko doktoreak negozioen etika eta inflazioagatiko aberastasun susmagarriak sorturiko zalantzak argitzen... 1530ean, esate baterako, Anberesko haiei erantzun zitzaien dibisen merkatuko gorabeherak eskari eta eskaintzaren araberakoak zirela, ez
|
lan
eta kostuen ondorio.
|
|
|
—Halaxe da, kapitain jauna. Ez dago ondo nik esatea, baina Bilboko etxerik onentxoenean egiten dut
|
lan
eta.
|
|
|
Guk gai librea nahi genuen ez baita batere gairik gabe baina libertimenduan den gai naturalari hurbilago. Izan ere ez da bertsolariaren gain kazetari lana egitea jakiteko zertaz behar den kantatu baina horren lana da angeluaren atzematea, gai hori nola tratatuko duen, orijinaltasuna, autore
|
lana
eta konfliktoa ren egiazki tratatzea atake horretan da, hau gaizki epaitua delarik batzuetan, transposatze hori nahas baitaiteke ihesarekin. Bertsoen munduan errotik egoteko ere, uste dut bertsolaritzaren lehentasunetan heldu dela delako bertso jaiaren aktualizatzea, gai emailearen papera aldatzea, gaia ekarria izan dadin molde naturalago batean.
|
|
|
Daniel Landart Baionara doa
|
lanera
eta egoten da Mugerren ttanttaren etxen. Han, Mugerren, hasten da antzerkian Janamari Malharinen zuzendaritzapean.
|
|
|
Zuk aldiz dituzu tentatzen neskatx pollitak. Egin azu zuk ene
|
lana
eta ekazu egiteko zurea.
|
|
|
Arte horretan euskal gazteen hezitzeko transmisio sistema hori ez da mikorik ere zahartu. Beti
|
lana
eta irudimenaren artean da haurren haztea, gezurrik eta ilusio faltsurik erran gabe. Ñabardura bat haatik.
|
|
|
Eskolak anitz egin du, usatua dira elkarrekin, jendekinagoak. Lehen baziren urruneko etxe haietan bizi zirenak, beti bakarrik, mutilak, urte guzian lehertuak
|
lanez
eta erasiez, jaien beha egoten ziren bere gaixtakeria guziaren purgatzeko. Lotzen ziren nor nahiri, zer nahiren gainean, zer nahi erranik ere gaitzitzen eta dena hautsi nahi".
|
|
|
FERRANDO: Gizona leher egina ari
|
lanean
eta ezin bere gisa utz. (Aharrosika)... Ah!
|
|
|
XVIII. mendean, industri iraultzarekin batera, jabetza pribatuaren eta ekoizpen moduen forma modernoak garatzen dira. Garai hartan, industri iraultzaren ondorioz agertutako asmakizun eta gailu berriek artisauen
|
lana
eta bizitza erraztu edo hobetu zuten arren, behintzat hasiera batean, artisauaren gainbeheraren lehendabiziko urratsak ikusi ziren.
|
|
|
Etxe parean bizi zen emakume baten trebetasunari esker. La belga, esaten genion eta, gure etxe gaineko Palmirak bezala, gela bat zuen
|
lanerako
eta bertan, paretatik zintzilik, ile desberdinak, batzuk oraindik animaliaren forma zutenak. Lan bat gutxiago izebarentzat, ez zizkigun abrigoak josi behar eta, gainera, itxura dotorea ematen ziguten.
|
|
|
Uste dut antzeko zerbait gertatzen zitzaiela gurasoei. Aitak gazteleraz egiten zuen
|
lanean
eta koadrilan, amak berdin lanean eta kalean, merkatuan barazkiak saltzen zituzten emakumeen salbuespenarekin. Izeba Mariarekin ere behin baino gehiagotan entzun nuen gazteleraz egiten.
|
|
|
Uste dut antzeko zerbait gertatzen zitzaiela gurasoei. Aitak gazteleraz egiten zuen lanean eta koadrilan, amak berdin
|
lanean
eta kalean, merkatuan barazkiak saltzen zituzten emakumeen salbuespenarekin. Izeba Mariarekin ere behin baino gehiagotan entzun nuen gazteleraz egiten.
|
|
|
Izebarenak ziren etxeko
|
lanak
eta sukaldekoak, erosketen salbuespenarekin. Jostuna zen Pakita, jostundegi batean egin zuen lan, gerrak bizitza hankaz gora jarri zion arte.
|
|
|
Orduan erabaki omen zuten etxez aldatuko ginela. Beste abantaila askoren artean, etxe berritik oinez joan zitekeen ama
|
lanera
eta horrela egin zuen beti bidea, oinez, gehienetan etxerakoan eskutan erosketen poltsa zeramala.
|
|
|
Hori gomendatzen ziguten monjek, baina guk ez genuen sekula horrelakorik egin. Baturik errezatzen zuen familiak baturik jarraitzen omen zuen, baina gurean ama berandu zetorren
|
lanetik
eta aita, normalean, gu oheratu eta gero. Hori bai, etxean makina bat arrosario zegoen.
|
|
2015
|
|
|
Metafora kontua izan liteke hau dena. Konstrukzioa, azken finean, konstruktore baten
|
lana
eta produktua dela pentsatu ohi dugu, ez arizale askoren arteko lana; era berean, aurretiko asmo bat gauzatzea dela pentsatu ohi dugu eta ez arian arian eraikitzen/ gertatzen diren eraginak, edo besterik gabe, eginak.
|
|
|
Alienazioa, hala ere, ez da kontu psikologikoa, sistema sozial baten ondorioa baizik, horregatik, guztiz erreala da alienatuaren kontzientzia faltsua, eta guztiz errealak dira kontzientzia hori sortarazi duten harremanak. Objektu sozialek
|
lana
eta ekimena lapurtzen digute fetitxe gisan gurtzen ditugunean. Baina, jakina, ez dute partaide guztien ekimena modu berean lapurtzen.
|
|
|
Baina sistema horrek estatuaren identitate kategoria gainordenatuarekin bat egiten du, erabat. Bestaldetik ezin dugu ahaztu joan diren bi mende modernoak, nazionalizazioaren mendeak,
|
lana
eta kapitalaren mendeak izan direla. Eta bi indar horien arteko tentsioan bizi izan direla identitate borrokak.
|
|
|
Diferentziak behar izan ditu Identitateak; aipatu bezala, kasu nabarienetako bat emakumeena da: sistema industrialean emakumeek mendeko baliagarriaren papera jokatu behar izan zuten, etxeetan egiten zuten
|
lanari esker
eta familietan eginarazten zizkieten inbertsio emozionalei esker, liberatu ahal izan ziren langile masa handiak fabriketara edota armadetara erroldatzeko. Sutondo pribatuetan zegoen gizonen mundu publiko sozialaren bermea.
|
|
|
Eta esan bezala, jasotakoaz eta irakatsi diotenaz landa ildo berriei ekin. Norbanakoa
|
lan
eta ahalegin horietan ernatu omen zen Modernitatean. Hipermodernizazioaren kariaz joera hori muturrera heldu da, horretara behartzen gaituztela esan daiteke.
|
|
|
inperioen erdiguneko pentsalariek euren burua baieztatzen dute nonahi bere burua unibertsalki eraisteari ekiten diotenean (ikusi Braidotti," El devenir de la mujer: repensar la positividad de la diferencia" in Rosi Braidotti, Feminismo, diferencia sexual y subjetividad nomade, Gedisa, Madrid, 2004, 159 or.) Nire ustez arazo hauek gainditzeko bidea ere badator queer en sentieratik, queer ikasketetan egin diren
|
lan
eta ekarpen zehatzei begiratu barik, zer nolako jarrera dakarren begiratuta. Tokian tokian garatu behar den jarrera da eta ez noranahiko kategoria, teoria edota ulermen bidea.
|
|
|
" Euskarak teknologia berrietan duen presentzia garrantzitsua da. Horretarako, ezinbestekoak izan dira erakunde publikoen, ikerketa taldeen edo hainbat elkarteren
|
lana
eta sostengua batetik, eta euskaldun militante eta kontzientziadunen jarrera aktiboa bestetik. Horiek dira euskara beste hainbat hizkuntzaren aurretik egotearen gakoak, eta euskararen normalizazioari begira ditugun indar nagusiak[...].
|
|
|
Baina aspaldi baztertu zen Zera izaki objektibo bat izan zitekeelako ideia, zehatzago esan, alde batera utzi zen euskal Zera hor nonbait aurkitu, deskribatu eta analizatu zitekeen berezko izaki iraunkor bat zelako sinesmena. Adituen
|
lan
eta diskurtsoetan, euskal Zera bere baitan eta berez den entitate estatiko bat barik (arraza, herria, kultura edo dena delakoa) bestelakoa dela zabaldu ahala, zirkulu horietatik kanpora barreiatu da ikuspegi eta sentiera kritiko hori. Iraultza kultural bat suertatzen ari den zantzuak ditugu.
|
|
|
Baina aspaldi baztertu zen Zera izaki objektibo bat izan zitekeelako ideia, zehatzago esan, alde batera utzi zen euskal Zera hor nonbait aurkitu, deskribatu eta analizatu zitekeen berezko izaki iraunkor bat zelako sinesmena. Adituen
|
lan
eta diskurtsoetan, euskal Zera bere baitan eta berez den entitate estatiko bat barik (arraza, herria, kultura edo dena delakoa) bestelakoa dela zabaldu ahala, zirkulu horietatik kanpora barreiatu da ikuspegi eta sentiera kritiko hori. Iraultza kultural bat suertatzen ari den zantzuak ditugu.
|
|
|
Baina artean ezin zen. Herriko lur emaileak, bi gizon gazte, atzeratuta zebiltzan
|
lanarekin
eta harlauza altxatu nahian ari ziren presaka. Haien zain geunden denok.
|
|
|
Eta gu ere bai, ahalik eta mea gehien saldu nahi baitugu urtea bukatzerako. Mizpah meategia dugu denetan onena, hamazazpi zulotan laurogei gizon ari dira
|
lanean
eta hogeita hamar metrotaraino jaitsi gara. Gizonak dauzkat lanean nik alokatutako sailetan, eta orain beren soldatak eguneratzeko moduan izango naiz.
|
|
|
Lehenengo kantuaren erdi aldean liburua itxi, lur gainean utzi eta pinuei begira geratu nintzen. Eneas, naufragiotik bizirik atera berria, erdi negarrez batailako Eneas heroikoari begira dago, bere Troiako gerrako
|
lanen
eta pasadizoen ikusle, Kartagoko tenpluaren atarian marrazturik baitzeuden pasadizo haiek heroia bera harat heldu aitzin. Baliteke pinuen azpian irakurritako pasartea ez huraxe baizik eta bestelakoa izatea, baina nire egun haren oroitzapena kontakizunaren zati horrekin lotuta daukat.
|
|
|
Zeren memoriaren iraupena inoiz ez dago bermatuta; gaur egun inoiz baino gutxiago. Beharbada ahazmenaren nagusitasuna ez da utzikeria kontua, etengabe ahazteko egiten ditugun
|
lanak
eta eginahalak kontuan hartuta. Hori bai esfortzua.
|
|
|
Edo, horrela izan behar bazen, minutu horiek partekatu ihesaldiaren eta gerraren kontua aipatzera ere heldu gabe: presoaldiaren osteko bizimoduaren
|
lanak
eta umiliazioak, garaipen txikiak eta porrotak ukitu gabe. Nahikoa izanen zen eguraldiari buruz mintzatzearekin mahai batera eserita; garagardo bana edaten genuelarik leihoaz haratagoko hodeiei buruz solastatzearekin.
|
|
|
—Hi aurrera aterako haiz boxeolari
|
lanetan
eta ni ere bai pilota munduan, ikusiko duk.
|
|
|
Baina asko daukak ikasteko. Beraz, badakik,
|
lan
eta lan. Gaur bertatik hasita.
|
|
|
Elkarte honek zuen Errotazarko zentro esperimentala bultzatu. Migel Jabier Urmenetak Kutxa sarrarazi zuen egoitzaren zaharberritze
|
lanetan
eta hainbat gastutan: jantoki, garraio, material, eta denboraren indarrez, bai eta pertsonal teknikoaren finantziamenduan ere.
|
|
|
Jabegoa,
|
lana
eta enpresa izenekoan, aintzat hartu zen jabego pribatuaren eskubidea, libertate pertsonalaren baldintza eta berme gisa, alta, eskubide hori legitimatzen omen zen soilik, ondasun komunak galdatzen zuen funtzio sozialaren neurrian. Sozializazioaren aldeko apustua egin zuten, kidegoaren zerbitzua hobetzekotan, batik bat zerbitzu publikoen eta enpresa monopolista handien kasuetan.
|
|
|
...bestelako gizartea lortzeko") eta egun bereko fiskalitateari buruzko ebazpena(" Ogasunek langileen aurka darabilte Kontzertu ekonomikoa"), ekainaren 17an Nazio Kontseiluan aurkeztutako abaguneari buruzko azterketa edota 1997ko otsailaren 18an Nazio Batzordeak elkarrizketa eta negoziazioaren alde onartutako ebazpena; Prestakuntza Jarraituaren auzia, sindikatu espainiarrek onartutako
|
lan
eta pentsioen erreforma, ETAk eragindako ELAko kideen erailketak sindikatua gogor astindu zuten Montxo Doral ertzainaren eta Gomez Elosegi Martuteneko psikologoarenak, besteak beste, espetxe politika, eta beste hainbat gai ere aztertu zituen tarte horretan sindikatuak.
|
|
|
Alderdi abertzaleen aginpideko erakundeen jarduera zorrotz aztertzen jarraitu zuen ELAk garai berrian: sarriak izan ziren sindikatuaren balorazio eta proposamenak,
|
lan
eta gizarte gaietan nola autogobernuaren alorrean; mobilizaziora ere jo zuen behin baino gehiagotan politika sozialagoak aldezteko.
|
|
|
ELAren iduriko, era hartako kudeaketa instituzionalak, lagundu beharrean, trabatu egiten zuen mugimendu abertzalea.1004 Bereziki okerra zen, sindikatuaren iritzian, Jaurlaritzak
|
lan
eta gizarte gaietan zeraman jokabidea, ahuldu egiten baitzuen jendearen burujabetzarako aldekotasuna: administrazio publikoetako zuzeneko nahiz zeharkako langileekin izandako agintekeria, lan gatazketan ugazabekin erakutsitako gertutasuna eta aldarrikapen sozialen aurreko itxikeria izango ziren urte haietan ELAren eta Jaurlaritzaren arteko harremana eteteraino tenkatuko zuten arazoak.
|
|
|
Ibarretxerekin Jaurlaritzan zeuden EA eta EBk plana babestu beste aukerarik ez zeukaten, beren ñabardurekin hala ere: EAri nahi baino laburrago geratzen zitzaion; EB, berriz, bere Espainiako organizazioaren gogoaren aurka ari zen eta ikuspegi federala txertatzen saiatuko zen testuan;
|
lan
eta gizarte gaietan, berriz, —CCOOkoen eraginez, pentsatzekoa denez— irizpide zentralisten alde egingo zuen.
|
|
|
Nazio ikuspegia" printzipio egokietan" oinarritu arren, agenda politikoa EAEren esparrura mugatzen zuen. Bestalde, estatuarekiko talka saihestu nahian, indarreko legediaren errespetu" gehiegizkoa" iragartzen zuen, argitu gabe, ordea, nola burutu zitekeen plan hura legalitatearen barruan, legalitatearen jabe ziren Espainiako hiru botereek ekimena eragozteko besoz beso aritzeko asmoa gaztigatua zutenean.1051 Edukien aldetik,
|
lan
eta gizarte segurantzako eskumen osoa jaso ez izanak biziki arduratzen zuen ELA, zuzenean pairatuak baitzituen Gernikako Estatutuaren hutsune sozialaren ondorioak.1052
|
|
|
ELAk uste du Euskal Herriaren zatiketa administratiboak ezin diola mugarik jarri bere
|
lanari
eta sindikatuaren analisi eta estrategiek" Ipar Euskal Herriaren ikuspegia era sistematikoagoan izan behar dutela kontuan"; aldiz, ez du aintzat hartzen sindikatua Ipar Euskal Herrian ezartzeko aukera, XI. Kongresuak uste baitu ez dela" nazio konpromisoa gauzatzeko bide bakarra, ezta ezinbestean hoberena ere".
|
|
|
Martin Auzmendi, ordurako dimisioa aurkeztua zuen LHKko presidentea, Eusko Legebiltzarreko
|
Lan
eta Gizarte Ekintzako Batzordean izan zen, organoaren egoera azaltzeko eta bere jokabidea zuritzeko. Urduri antzean iritsi bazen ere, laudorio artean atera omen zen batzordetik:
|
|
|
Baina elkarrizketa sozialaren arazoa ezin zuen legelarien trebetasunak konpondu; batetik, gutxiengo sindikalari akordioen giltza ematea itxuragabea litzatekeelako demokraziaren aldetik; bestetik —hori da sakoneko arazoa— ez patronalak, ezta Jaurlaritzak ere ez zutelako inolako asmorik gutxieneko oreka sozialetik gero eta urrutiago zegoen jendartearen
|
lan
eta gizarte arazoen eztabaidari heltzeko. Eta ELA, arazo horiei heldu ezean, ez zegoen manera eta leunkerietarako.
|
|
|
1052. Lehendakariak 2003ko urriaren 25ean aurkeztu zuen testua Legebiltzarrean lege proiektua gisa tramitatu zenean, ELAk emendakin proposamenak aurkeztu zizkien alderdiei,
|
lan
eta gizarte gaietako eskumenetan hautemandako hutsuneak zuzentzeko.
|
|
|
Autogobernuaren krisia inon nabarmentzekotan,
|
lan
eta gizarte gaietan nabarmentzen zen: instituzio eta eragile espainolak euskal instituzioen eta eragileen lan eta gizarte arloko ahalmenak ukatzeko edo murrizteko eginahaletan ari ziren, euskal erakundeen konplizitatea, edota axolagabekeria, lagun zutela.
|
|
|
Autogobernuaren krisia inon nabarmentzekotan, lan eta gizarte gaietan nabarmentzen zen: instituzio eta eragile espainolak euskal instituzioen eta eragileen
|
lan
eta gizarte arloko ahalmenak ukatzeko edo murrizteko eginahaletan ari ziren, euskal erakundeen konplizitatea, edota axolagabekeria, lagun zutela. Otsailaren 19an, ELAk eta LABek eskumen eta eskubide haien ikurra altxatu, haien alde borrokatzeko borondatea erakutsi eta, hilabete batzuk lehenago egindako parioa berretsiz, borroka hura elkarrekin burutzeko erabakimena azaldu zuten.
|
|
|
Manifestaziorako deitzen zuen agirian, bi erakundeen artean gai batzuei buruz ikuspegi diferenteak zeudela onartuta ere, ELAk eta LABek" esfortzu komuna" beharrezko ikusten zuten" egoerarekin ados ez gaudenok ausart eta irmo erantzun dezagun"; lan harremanen esparrua osatzeko beharrezko eskumenak zehazterakoan, hiru eskaera nabarmentzen zituen agiriak: euskal erakundeentzako ahalmen legegilea
|
lan
eta gizarte babes gaietan; lanbide heziketa, enplegu eta gizarte segurantza gaien transferentzia; eta negoziazio kolektiborako eskumen osoa.
|
|
|
...iberalismoak eragindako arazo sozial eta ekonomiko larriei erantzun ahal izateko; honen harira," lan gaietan eta gizarte babesari dagokionean euskal erakundeek duten konpetentzia hutsune estrukturala, eta dagoeneko duela hamasei urte hitzemandako transferentzia soziolaboralak (INEM eta Gizarte Segurantza) gauzatzeari gobernu espainolak ematen dion ezezkoa" salatzen dituzte; hortaz,"
|
lan
eta gizarte gaietako legegintza ahalmena eta euskal erakundeei enplegu, lanbide heziketa eta Gizarte Segurantzako konpetentzien berehalako transferentzia" eskatzen dute ELAk eta LABek; halaber, Euskal Finantza Herri Erakunde baten sorrera, enpresa publikoen transferentzia, Portu eta Aireportuak, eta Telekomunikazioen euskal espazioa. Zerga sistema aurrerakoia ere aldarrikatzen du agiriak, iruzurraren aurka egin eta, gastu politikaren bidez, ondasunen birbanaketa ahalbidetuko duena.
|