|
2000
|
|
|
Zergatik txulatu zizkigun txartelak bost aldiz? Zergatik desbideratu zen trena hainbat aldiz eguneroko ibilbidetik,
|
lanen
eta greben eta matxuren aitzakian, azken hogei urtean halakorik sekula egin ez bazuen. Non geunden orain?
|
|
|
Baina alferrik. Egun ere, bere
|
lan
eta dirubide garrantzisua gorabehera, ziur naiz, gosaritan, eta bazkaritan, eta afaritan, zopa nahiz esnea nahiz mamia hartzerakoan, sssuup! egiten jarraituko duela.
|
|
|
Aita arrautza frijitua jaten ari zen. Nekatuta etortzen zen
|
lanetik
eta errespetuz eta erdi isilik egoten ginen, harik eta hark hitz egiteko baimena ematen zigun arte.
|
|
|
Duela hiru bat urte, gorputz osoa pikor gorriz bete zidan astanafarreriak harrapatu ninduenean, Dabiden amak ikustaldi bat egin, eta esan zidanean: " Gutxienez ez eman
|
lan
eta ardura handirik nire semeari".
|
|
|
Herri tribunalekoak eta gainerako guztiak harri eta zur geratu gara, eta batzuk marmarka, eta beste batzuk barreka eta txaloka hasi dira (nik, ordea, pentsatu dut Tomek atsegin handia hartu duela fiskal
|
lanarekin
eta asaskatzeko balio izan diola). Horregatik, epaileari (L) ez zaio erraza gertatu isiltasuna berreskuratzea.
|
|
2001
|
|
|
Sartu bezala, seme alaba eta ilobek, garrasi zizkolatsuen artean, aurrea hartu zieten aita osabei, eta, hauek konturatzerako, lardaskan hasiak ziren haiek. " Basta!", bota zuen aitak errespetuz," eta nire atzetik!", eta aquariumeko argiek, bat batean, ilunabarreko ekaitz borti  tzaren eraginez, itzaltzeko keinu errepikatua egin zuten, itzali eta piztu, piztu eta itzali; trumoi hotsak dantzan jarri zituen hormak eta beirak; zaintzaileen baretze
|
lanak
eta hitz lasaigarriak hutsalak gertatu zirelarik, arrain-ontzietan nagusitu zen berehala: ostikadak, begirada ikaratuak, oihuak, negar kontsolaezinak, begitarte desitxuratuak, zain irekiak...
|
|
|
Beste gauza bat guztien bistan dagoena da oso berankorra dela euskal literatura, berandu dabilela. Eta berandu dabil bai
|
lanetan
eta bai estudioetan. Berankortasun hori ez da alde batetik bakarrik:
|
|
|
Gero Larramendi dugu aro berria zaharretik bereziko duena eta urtemuga, horrelakorik behar bada, 1745 litzateke. Bere
|
lanaz
eta eraginaz, lanak eta eraginak utzi zituzten ondorioez, hainbat jende mintzatu da, horien artean ni ere bai, marmarra oraindik orain ozendu delarik. Ez dago, bada, zertan luzaturik.
|
|
|
Gero Larramendi dugu aro berria zaharretik bereziko duena eta urtemuga, horrelakorik behar bada, 1745 litzateke. Bere lanaz eta eraginaz,
|
lanak
eta eraginak utzi zituzten ondorioez, hainbat jende mintzatu da, horien artean ni ere bai, marmarra oraindik orain ozendu delarik. Ez dago, bada, zertan luzaturik.
|
|
|
" Euskera. Euskaltzaindiaren
|
lan
eta agiriak. 1956".
|
|
|
Eta hartu eta burutu duen lanaren nekea zenbaterainokoa den, eskarmenturik duenak badaki, eta ez duenak ere errazki igarriko dio. Itzultzeko ez ezik, liburua argitararazteko ere
|
lanak
eta nekeak eramana da noski. Eredu ederra aurki dezakegu jesulagun langile honengan euskaltzale zabar eta nagiok.
|
|
|
Burdin negozio batean hasten da lagun batekin eta ez dago zer esanik, estabilizazio aurrean garenez gero, laster duela bere burua zeharo aberasteko bidean. Aurki nazkatzen da, ordea,
|
lanaz
eta diruaz. Baina lokarririk gabe eta poliki horniturik gelditzen denean, ez da horregatik lehen baino lasaiago bizi.
|
|
|
Bascongada, bere gisako gainerako elkarteak Europan bezala, ez zen Unibertsitatearen osagarri, honek bete nahi ez zituen eginkizunak betetzeko izan baitzen sortua. Zenbait lanbide eta kargutarako behar zen jakitea (eta titulua) Oñatin (eta erbestean ere bai) jasotzen zen; Bergaran, berriz, ikerketarako premiazko ziren
|
lan
eta langileak prestatu nahi zituzten.
|
|
|
2 1986an, Susa argitaletxeak argitara zituen Gabriel Arestiren literatur lan guztiak, teatro  lan, hitzaldi, gutun, prosa
|
lan
eta guzti.
|
|
2002
|
|
|
Horregatik ez direla sartzen ahal sare publikoan, nahiz urteetan haiek izan ziren, arrazoi guztiarekin gainera, beti publifikazioa eskatzen ibili zirenak. Egia da, abertzale baten ikuspuntutik, aski gauza ona dela elkarte bat izatea, bere besoak Euskal Herri osora hedatzen dituena, baina aitortu behar dut eredu horrek dituen berrikuntza pedagogikoak aztertu nahi izan ditudan bakoitzean ez dudala aurkitu halako desberdintasun nabarmenik eskola publikoetan milaka irakaslek egiaz egunero egiten duten
|
lanaren
eta ikastoletan egiten den lanaren artean. Zer gertatzen da?
|
|
|
Holako liburuek nekez onartzen dute bestetan ohikoa den ondorio atal bat, irakurlearen bidaia ez delako sekulan amaitzen. Gaiak aukera ditzakegu, baina beti utziko ditugu tintontzian azaldurikoak baino garrantzitsuagoak diren beste batzuk; denbora lukainka legez ebaki dezakegu, aldi jakin bat bakantzeko eta liburuen izozkailuan hormatzeko helburuarekin, modu arbitrarioan beti ere; goraipatzen saiatu garen
|
lan
eta egile askotaz, ziurrenik, ez da inor gogoratuko hirurogei urte barru (tamalez, laidogarria izango da hori izkiriatzaile askorentzat: 60ko hamarkadara arte, euskaraz ia edozer idatzi, eta idatzitakoa erosketa zerrenda izanda ere, Euskal Literaturaren Historian sartuko zen zuzenean, baina orduz geroztiko idazle kopuruaren handitzeak garestitu egingo du, nahitaez, sarrera, eta, inguruko literatura gehienetan bezala, literaturaren historialariek aukeratu egin dute).
|
|
2003
|
|
|
|
lan
eta nekealdiz
|
|
|
Bizenta Antonia Mogel (Azkoitia, 1782 Abando, 1854), euskarazko lehen emakume idazlea. Bete betean bizi izan zuen garai gatazka  tsu hori, eta gogotik hartu zuen parte euskara literatur  hizkuntza gisa goratzeko kontzientziatze
|
lanean
eta foruen aldeko aldarrikapen politikoetan. Esan dugun moduan, Mogeldarrak mediku ilustratuen (Bizentaren aita sendagilea zen, eta Zalduntxoen zirkuluko partaidea) eta apaiz euskaltzaleen familia ziren.
|
|
|
Bai Umerez bai J.J. Mogel didaktismo osoz jardun zuten, garai neoklasikoaren ezaugarri nabarmena, eta" aitak semeari (edo osabak ilobari) irakasten dio" formula erabiltzen dute horretarako. Kasu guztietan, dena den, arimak salbatzearen xede nagusipean, edo euskara eta euskal bizimodu eta fede jatorra salbatzearren, Peru Abarcan?, baserritarraren
|
lanaren
eta bizimoduaren gorazarre bizia egiten da, argudio zahar eta berrien erabilera gero eta sistematikoagoa landuz. Era berean, baserritar/ kaletar kontrastea ezin argiago ageri da Mogeldarrengan eta Umerezengan, eta ezin garbiagoa da, baita ere, bekatu arriskuen aldea batzuentzat eta besteentzat:
|
|
|
7 Bekatu gutxiago egiten dutelako argudioa. Aurrekoarekin lotuz, garbi dago, biziraupenerako hainbeste
|
lan
eta hain gogor egin behar izanda, haragizko tentaldiak ez ezik, beste edozein bekatu egiteko abaguneak ere urriagoak direla nekazarien artean (merkatariekin, handikiekin edo, oro har, kaletarrekin konparaturik). Kartzelara begiratuta ere nabarmen ikusten da, han baserritar gutxi baitaude.
|
|
|
Orduan eztabaidatu eta dogmatzat ezarri zenak goitik behera egituratu zuen mendeetan zehar Europako katoliko guztien bizimodua. Sakramentuak salbaziorako behar beharrezko  tzat jo ondoren, dotrina zabaltzeko egitasmo eraginkorra diseinatu zuten, eta horretarako apaizen heziketa, prediku
|
lana
eta katekesi irakaskuntza suspertu.
|
|
|
Garaiko Aita Santuek haren liburua debekatu bazuten ere, Saint Cyran abade baionarrak jansenismo praktikoa Frantzian hedatzea lortu zuen, eta atxikimendu sendoak lortu zituen Port Royal inguruan. Oro har, fedea berritzeko eta barneratzeko mugimendua dela esan daiteke, Argien Mendeko Europan bereziki piztu zena; hortik datorkio, izan ere, prediku
|
lanerako
eta teologia pastoralerako bere interes handia (J. Saugnieux, 1976, 1985).
|
|
|
XVIII.a, alde batetik, Trenton pentsatutako erreformak burutzen diren mendea da âkristau ikasbide
|
lana
eta fededunen heziketa mailarik gorenenera iristen ari den garaiaâ; eta beste aldetik, deskristautzea hasten den unea da, Ilustrazioarekin eta Iraultzarekin Frantzian. Abiatzen den sekulartze prozesuaren ezaugarri nagusia zera da:
|
|
|
Hedabideetako elebitasunaren zirkuarekin kritikoenak euskaldunak eurak agertu ziren, baten batzuk batez ere. Euskarazko prentsan
|
lana
eta bihotza inbertituak zituzten haiek izan ziren dudarik handienak plazaratu zituztenak: elebitasunak euskara jango du, argi eta garbi esan zuten.
|
|
|
Printzipioz, berreraikitzeak ez du zertan berritzea eta hobetzea oztopatu behar; hala ere, denborak esango digu zelan uztartzen ditugun sorkuntza
|
lanak
eta berrikuntza lanak. Leku berean egin zaigu baba.
|
|
2005
|
|
|
Idoiarekin elkartu nintzenetik, Adelaren irudia ia aienatu egin zitzaidan burutik, film bateko pasarte bat beste batek ordezten duenean bezalaxe; ez nintzen joaten apaizaren sotora, Idoiak betetzen baitzuen nire denbora libre guztia,
|
lanak
eta ikasketek uzten zidaten pixka hura. Aurrerago, amak esan zidan Adela ere ez zela askorik agertzen apaizaren sotoan, non eta eskolako konturen bat tartean ez zen.
|
|
|
Gaztea zen apaiza, jardunzalea; segituan deitu zien gazteei, jolastoki bat antolatzeko, eta orobat liburutegi bat eta hitzaldietarako nahiz bileretarako areto bat prestatzeko, guztia apaizetxe handiaren soto zabalean. Niri ere iritsi zitzaidan gonbitea, baina orduan ez nengoen ezertan sartzeko,
|
lanak
eta filologia ikasketek jaten baitzidaten denbora guztia. Hori bai; musika emanaldiren bat edo hitzaldi interesgarriren bat izaten zenean, haietara bai, azaltzen nintzen.
|
|
|
Artean Idoia  rekin nenbilen. Amak apaizaren sotora joaten jarraitzen zuen, eta gero eta adiskideagoak ziren Alberto eta bera; noizbehinka etxera etortzen zitzaigun afaltzera, eta
|
lana
eta ikasketak nola zihoazkidan galdetzen zidan; bi gauza horiek batera egiteko nire gaitasuna eta diziplina benetan miresten zituen, ez baitzen erraza, tailerrean hainbeste ordu pasatu eta gero.
|
|
|
Gizarte kohesioa eta gizarte kapitala indartzea, herri eta norbanakoen berezko kultur erreferenteak indartzea, horiexek dira gobernu arduratsu batek etorkizunera begira egin ditzakeen inbertsioak, baldin eta gobernu horrentzat pertsonak eta berauen egonkortasuna, zentzu zabalean harturik, egonkortasun emozionala,
|
lan
eta ekonomi mailakoa, psikologikoa, etab., benetan garrantzitsuak badira behintzat.
|
|
2006
|
|
|
Bitartean, nik noizbehinkako lanak hartzen nituen. Iturgin
|
lanak
eta halakoak, Unibertsitate ondoko bezeroek deituta. Bigarren lan bat hartzekotan nenbilen, baina ez nuen kasinoan lan egin nahi.
|
|
|
Ez dakit zenbat egun egin nituen gaixo. Sukarrik gabe eta neure onera etortzen hasi nintzen egunean, deliberamendu osoz jaiki nintzen egun hartan bertan argituko nituela Angelorekin nire etorkizuneko
|
lan
eta zereginak. Bera, ordea, ez zegoen etxean eta, gehienetan bezala, ez zidan utzi inolako oharrik.
|
|
|
Bezperako lo etenetan imajinatu nituen ikaztegiko
|
lanak
eta nire kontrolpeko lankideak! Hitzordura garaiz iritsi beharraren urduritasunez egindako erbi loa!
|
|
|
Portu hiri guztietan bezala, Triesten ez zen ostaturik eta apopilo etxerik falta, leiho eta ezkaratz askotan ikusten ziren eskuz idatzitako iragarki txikiak, batzuk alemanez eta ingelesez, oheak eskaintzen. Ordu arte lehendabizi
|
lana
eta gero ostatua aurkitu nituela pentsatu banuen ere, berdin egin nezakeen alderantziz, banuen-eta nahikoa diru lehendabizi ostatua eta gero lana bilatzeko.
|
|
|
Erratza pasatzen hasten zen Nerina; leihoa zabaldu, eta bisita gelako alfonbratxoa astintzen zuen; argizaria ematen zion zoruari. Zaputzaldi betean egiten zituen
|
lanok
eta gehiago. Ematen zuen ez zuela gu gozakaiztu arteko onik.
|
|
|
Lana zen egin beharrekoa. Lana,
|
lana
eta lana.
|
|
|
|
Lan
eta bizi euskaraz eta
|
|
|
Hitz eta jolas,
|
lan
eta bizi. Hizkuntza normalizazioaren definizio posible bat:
|
|
|
euskara teknikariak, euskara normalizatzeko planak, ekimenak eta neurriak diseinatzen eta gauzatzen ditu, esparru sozial edo geografiko jakin batean (udalerri, enpresa, ikastetxe, administrazio atal, elkarte, erakunde publiko nahiz pribatu...). Definizio zabal samarra da agian, baina teknikarien
|
lanak
eta eginbeharrak askotarikoak dira, eta hor denak sar daitezkeelakoan eman dugu.
|
|
|
Euskara teknikariak, nire ustez, besteen lana ordezkatu gabe, badu zertarakoa. Bai baitago nahikoa
|
lan
eta zer egin euskararen bide luze bezain malkartsu honetan. Euskararen lurraldean, adiera geografikoan nahiz sozialean?
|
|
|
Euskalgintzan ari den erakunde bateko kideak Nafarroako euskara teknikari guztiei posta elektronikoz bidalitako mezua, hitzez hitz: " hemen bidaltzen dizuet euskara munduan
|
lan
eta euskal erkidego kanpo erakundeentzako diru-laguntzak emateko deialdi. Norbaiti mesedegarria izango delako asmoarekin".
|
|
2007
|
|
|
Gure aitzinekoak zuen aitzinekoekin aritzen ziren trukadan, bakailaoaren arran  tzako
|
lanetan
eta balearenetan ere, bat atzematen zutelarik...
|
|
2008
|
|
|
Duela hamar minutu etorri naiz gelara. Telebistan ezer gutxi zegoen ikusgai eta gainera oso nekatuta nago, egun gogorra izan dut gaur
|
lanean
eta oheratze goiztiar batek kalterik ez didala egingo pentsatu dut. David Gray ren CDa jarri eta ohe gainean pilatuta nituen arropa guztiak tolesten hasi naiz.
|
|
|
Baina soka gehiegi tenkatzea izan zitekeela pentsatu nuen, azkenik: Anderson doktorea gainean izango ez nuen arren, eta haren saileko irakasleek jaramon handirik egiten ez zidaten arren,
|
lan
eta azterketa ezarekin nahikoa eta sobera arriskatzen nuela erabaki nuen; gainera, imajinatzen dut, seihilekoaren amaiera aldera, asetze maila neurtzeko inkestak bete dituztela ikasleek, eta ezin naiz gehiegikerietan sartu. Bestalde, Roisyn idazkariak laburki aurkeztu zidan Barrington McKenzie sailburua, hirurogeiko hamarkadako kontrakulturako lider ohi bat, urteak igarota, errepublikar sutsu bihurtu zena, ohikoa den legez?, eta hark apenas eman zidan goitik beherako begiratu bat eta ongietorri bosteko ahul bat, baina begiratu horrekin nahikoa eta sobera izan nuen ulertzeko etsai gisa ez litzatekeela samurra izango.
|
|
|
Euskal Gatazka. Lerdoak ematen duzue; ez, lerdoak zarete, neronek erraztu dizuet
|
lana
eta. Edo beste modu batera esateko, lerdo errudunak, ez dago beste aukerarik.
|
|
|
Patrol bat iristen da enbor pila eta kamioiak dauden baso  soilgunera. Bulego
|
lanetarako
eta arropa aldatzeko baliatzen duten kabina aurrefabrikatu txiki baten aurrean gelditzen da autoa. Gizon gizen bat jaisten da bertatik.
|
|
|
Pertsona arduratsu ustekoari zer egin behar duen galdetu eta" lana,
|
lana
eta lana" erantzuten du gaur. Belarri zorrotzak aise ezagut dezake hor lanak ematen dituen alfer ezdeustakoaren ahotsa.
|
|
2009
|
|
|
Amaren aldeko aitona amonak, Iona eta Roza, Moldavankako ghettotik oso hurbil zegoen Odesako auzo judutarrekoak ziren, eta hantxe hasi zuen Asfarrek, zirriborroetan azaltzen denez, bere haurtzaro basatia. Ionak ordea, tituluduna baitzen, banketxe batean egiten zuen
|
lan
eta Roza, berriz, familia onekoa zen. Ezkonsari galanta eman zioten Léon Némirovsky ri, Irèneren aitari, nahiz eta ez zuen halakoren beharrik:
|
|
|
Alargun gajo bat naiz.
|
Lan
eta lan ari naiz etengabe, nire adinean, gaixorik egon arren, kexatu zen eskuak eztarrian jarriz, hasperen zakar bat eginez?. Asma kolpe hauek hil egingo naute.
|
|
|
Fraideak Alex Agirrezabal zuen izena, Indautxuko jesuiten ikastetxean egiten zuen
|
lan
eta, isilka, babesa eskaintzen zien ETAko liberatuei. Jesuitetako zenbait ikasle erakarriak zituen Organizaziora, baita bere lehengusu bat ere, Jon Juaristi zeritzana, gerora zeresan ugari emango zuen idazlea.
|
|
|
Baina ez zen semearen arrakasta bakarrik. Alaba nagusia bulego batean hasi berria zen
|
lanean
eta txikiak bukatua zuen oinarrizko batxilerra. Bazirudien Onaindia Natxiondotarren ontziak aurkitua zuela bere ubera.
|
|
|
Adibidez, erosketaren bat edo dena delakoren bat zela-eta konturen bat ateratzeko eskatzen genizunean, han jartzen zinen zu zeure txokoan, txintik ere esan gabe, koadernoa eta lapitza hartuta. Lanean ari ginela beti izaten genuen piztuta irratia, gutxi batzuetan izan ezik; gutxi horien artean zeuden etxerako
|
lanak
eta eskatzen genizkizun kontuak egiten ematen zenituen tarteak. Kontua ateratakoan, irribarretxoarekin etortzen zinen guregana.
|
|
|
Probetxuzko ezer utzi al dizugu guk zure memorian, txoko ziztrin batean baino ez bada ere? Esatera nindoan gure bizitzan ia
|
lan
eta lan baino ez dugula egin, gure sasoian eduki ez genuena emateko zuoi, ustez onena gura izan dugulako zuontzat. Apur bat pentsatuz gero, ordea, hori horrela izan bada ere, ez da hori izan azkenengo arrazoia.
|
|
|
Apur bat pentsatuz gero, ordea, hori horrela izan bada ere, ez da hori izan azkenengo arrazoia. Guk
|
lan
eta lan egin dugu gure bizitzan, hasteko, besterik egiten ikasi ez genuelako, eta, horrez gain, geugatik; bai, berba batean esanda, batez ere geugatik. Gero eta hobeto bizitzeko sasoiak izan ziren gureak; ingurukoen pareko maila eskuratzen ahalegindu ginen, eta, aukera etorri zitzaigunean, ingurukoen maila ez ezik apurren bat hobea ere lortu gura izan genuen.
|
|
|
Ez nuen bere ondoan egoten jakin.
|
Lan
eta lan egiten nuen, eta berez haziko zelakoan nengoen. Inozente galanta ni, kankala demonioa.
|
|
|
Ander, bestalde, gaztetxotarik ibili izan da bestelako saltsatan sartuta. Zuzenbidea ikasi zuen, Diputazioan ari da
|
lanean
eta familia osatzen hasi berria da berrogeitazak aldean dituela. Ondo baino hobeto irabazi arren, ez dago Igualatorioan sartuta, bere seme alabak eskola nazionaletara edo (nola deitzen zaie orain?) publikora eramango dituela dio eta ez dakit nik halako beste zenbat gauza esan eta egiten dituen.
|
|
|
Modan dagoen kontzeptua da EES; ez da obligaziozkoa, enpresa bakoitzak bere buruari ezartzen dion egitekoa baizik. Askotariko ez gaitasunak dituztenak gizarteratzeko laguntzak, genero berdintasuna bultzatzeko neurriak,
|
lana
eta bizitza pertsonala uztartzeko aukerak, horiek guztiak eta gehiago Enpresaren Erantzukizun Sozialaren baitakotzat jotzen dira gaur egun. Zergatik ez modu berean kontsideratu hizkuntza berdintasuna eta hizkuntza kontuak ere?
|
|
|
Halaxe erantzun ei zion argentinarrak, mingainarekin bide emanez zentzuari: " Munstroaren burmuinean jaio zara; hementxe egin behar duzu
|
lan
eta borroka".
|
|
|
demokrazia eta justizia soziala. Hortik eraikiko dira, perfektuak ez, baina justuagoak, duinagoak eta demokratikoagoak diren
|
lan
eta enpresa esperientziak.
|
|
|
Konturatzen hasi gara nonbait: ez dago zertan estresatu,
|
lanak
eta itomenak eta diruak ez dute bizitza oso bat merezi. Erleak bere denbora hartzen ez du ba eztia egiteko?
|
|
|
Oraingoan, ordea, liburu bat zen buruan nerabilena. Nitaz, nire
|
lan
eta hausnarketez, nire formazioaz, ibilbideaz eta eskarmentuez mintzatuko zen liburu bat. Ia dietario bat, baina dietarioa izan gabe, besteak beste, testuen antolamendu kronologikoa falta zaio liburuari.
|
|
|
Bizitzarako prestatu behar du eskolak. Baina bizitza,
|
lana
eta lan mundua baino zerbait gehiago da. Zorionez.
|
|
|
Gurean, arrantzuko kanaberetarako eta baratzetan lekei tente eusteko balio duten bezala, mila
|
lan
eta baliabide hartu zituzten kanaberak eta zumitz jenero hauek. Errege makilak eta kanaberak horrenbesteko estimaziorik ez duenez gure artean, Axularrekin batera, har dezagun geure buruen eredutzat:
|
|
|
Han ikusi ditut goizean, tximeleta panpirinak, gosari xurrupan, dozena erditik gora, hegoen ezinegona markatuz, eguzki energia poxiñoaz hornitzen. Dozenaka, berriz, erle saiatuak, xurrumurru xuxurlan,
|
lan
eta lan, goiztiriko gardenak garraioa errazten dien ustean. Bazen eulitzar mandokote bat ere, burrundara zarpailean, batetik bestera, loretxoak baldar zapaltzen.
|
|
|
Sasoi bakoitzari egokitzen zitzaion
|
lan
eta labore, edo fruitu kontuekin lotzen zuten gureek garai bakoitza, hormatik zintzilik ditugun egutegi paperezkorik gabe, aspaldi antzinako haietan. Zerrenda bitxi eta luzea bezain adierazgarria da, uzta lanak eta mahats biltzearenak amaitu orduko, zeltek urtea abiatzen zuten azaroaren lehen inguruan baserrian berriro bueltan hasten zen lan karga hau:
|
|
|
Sasoi bakoitzari egokitzen zitzaion lan eta labore, edo fruitu kontuekin lotzen zuten gureek garai bakoitza, hormatik zintzilik ditugun egutegi paperezkorik gabe, aspaldi antzinako haietan. Zerrenda bitxi eta luzea bezain adierazgarria da, uzta
|
lanak
eta mahats biltzearenak amaitu orduko, zeltek urtea abiatzen zuten azaroaren lehen inguruan baserrian berriro bueltan hasten zen lan karga hau: Azaro, (Hazila, Zemendia), Lenabendu, Abendu, Loila, (Lotazila), Neguila, Izotzila (Ilbeltza), Barandaila, Epaila, Jorraila, Orrila, Bagila, Garagarrila, Errearoa, Erramaiatza, Uztaila, Daguenila, Agorrila, Iraila, Urrilehena, Urrila, Buruila, Lastaila...
|
|
|
Orain, ordea, bestela aberastu nahi kaletik, atseden estuan:
|
lan
eta lan eta lan eta lan... eta abereak mendian. Ezin aberastu errazean, aberedun oxta:
|
|
|
Orain, ordea, bestela aberastu nahi kaletik, atseden estuan: lan eta
|
lan
eta lan eta lan... eta abereak mendian. Ezin aberastu errazean, aberedun oxta:
|
|
|
Orain, ordea, bestela aberastu nahi kaletik, atseden estuan: lan eta lan eta
|
lan
eta lan... eta abereak mendian. Ezin aberastu errazean, aberedun oxta:
|
|
2010
|
|
|
Urte haietako gogorapenak oso lausotuta ikusten ditut.
|
Lan
eta lan ibili nintzela besterik ez dut oroitzen. Lana institutuan eta lana etxean.
|
|
|
Hiztegi osoa hasieratik bukaeraraino irakurri eta hurrengo ikasturtean nolabaiteko bertsio laburtua egin nuen nire erabilerarako. Batzuetan klase arteko hutsune handiak nituen eta hango idazkaritzaren ondoko gelatxo batean ematen nituen orduak eta orduak
|
lan
eta lan.
|
|
|
Gero eta hemen, gasolindegian, ezagutu genuen elkar, edo hobeto esanda, nirekin tematu zen. Normalean ez ditut
|
lana
eta harremanak nahasten. Gasolindegi batean lan egiteak aukera ugari eskaintzen dizkit harremanak izateko garaian, gaur egun harrigarria bada ere.
|
|
|
Jose Manuelen seme zaharrena [19] zen Gurutz Sarasola" Lotsati" z ari gara. Bere lana euskararen azterketaren inguruan finkatu zen, eta horren baitan hainbat
|
lan
eta poesia argitaratu zituen El DÃa egunkarian; hala nola Ene Euskaria eta Ankea ebakiko nuke lanak idatzi zituen. Heriotza baldintza dramatikoan iritsi zitzaion 1936ko martxoaren 3an, 20 urte besterik ez zituela.
|
|
|
Zer ote zuen Lotsatik gau mahaiaren gainean irakurtzeko? Zeintzuk ziren euskara eta olerkiak lantzeko baliatzen zituen
|
lanak
eta idazleak. Aurrekoan ere egin dugu galdera bera eta, erantzun dugun bezala, Lotsatik, nahitaez, garaiko euskarazko lan eta eredu nagusiak ezagutu behar izan zituen; behintzat, bizi izan zen artean garatu zirenak.
|
|
|
Zeintzuk ziren euskara eta olerkiak lantzeko baliatzen zituen lanak eta idazleak? Aurrekoan ere egin dugu galdera bera eta, erantzun dugun bezala, Lotsatik, nahitaez, garaiko euskarazko
|
lan
eta eredu nagusiak ezagutu behar izan zituen; behintzat, bizi izan zen artean garatu zirenak. Horretarako, gainera, ez dut uste bera bezalako burgesiako seme ikasiak, hizkuntza eta literatura nahikari zituenak, eragozpen handirik izango zuenik.
|
|
|
Mojek gustu hartuko ziotean lan gogorrenetarako laguntzaile hura izateari eta inuzente samarraren fama zeukanez, ez zitean beldurrik izango komentuan gizonen bat sartuta sor zitezkeen esamesez. Bi urte inguru egingo zizkian
|
lanean
eta egun batetik bestera gehiago ez azaltzeko eskatu zioan Ama Nagusiak. Patxintxik berak ez zian ulertu eta alkatearengana jo zian berak laguntzaile jarraitu nahi zuela deklaratzera, baina alferrik izan zuan.
|
|
|
Gobernadorearen alabak Sao Paulon beste galeria bat ireki zuenean, berea izan zen lehenengo erakusketa eta horri esker lortu zuen Marlborough galeriak New Yorken artista hegoamerikar gazteei eskainitako selekzio batean sartzea. Kritikak oso ondo baloratu zuen bere
|
lana
eta neokontzeptualismo indigenaren korronteko baliorik sendoenetakoa zela idatzi zuen kazetari batek aldizkari espezializatu batean. Interneten bidez frogatu ahal izan zuen Danielak bere bikotekide ohiaren arrakasta benetakoa zela eta haustura eragin zuen emakumearekiko harremanak jarraitzen zuela, inaugurazio eguneko argazki guztietan berarekin agertzen baitzen eskutik helduta.
|
|
|
Tamamesek niretzako hotza eta gosea esan nahi du, batez ere. Hamaika anai arrebetatik zazpigarrena nintzen, denak etxetik baino txabolatik hurbilago zegoen teilape batean bizi ginen, nagusien lurretan egindako
|
lanak
eta etxeko azienda txiki batek mantentzen gintuen.
|
|
|
Lasai galdetzeko, Alberto Urdangarinek. Orduan aitortu zion oso pozik zegoela eskaini zion
|
lanarekin
eta erakutsi zion konfiantzarekin, baina gauza batek ikaragarri harrituta zeukala eta galdetu beharra zeukala: berari buruz zeuzkan erreferentzia bakarrak Wenceslao Insaustirekin lan egin zuenekoak ziren ala beste zerbaitez ezagutzen zuen hain eskuzabal jokatzeko?
|
|
|
Beste moja guztiak bere gustura maneiatuko zituen baina ni artaldetik ihes eginda bezala nengoela sentituko zuen azeri maltzurrak eta bere modura neurriak hartu zituen. Oraindik oso ahulduta eta gaixoturik nengoela, nire gaixotasuna umeen laineza baino ez zela konbentzitu zuen Ama Nagusia eta besteekin batera
|
lanean
eta otoitzean jarri behar ninduela, zulotik aterako banintzen.
|
|
|
Gaixorik ez ginen bakarrok galtzak beteko lanak geneuzkan etxekoari erantzuteko; ezin iritsirik genbiltzan eta alkateari Raimundo egunero bidaltzea bururatu zitzaion. Lehendik arra sartuta baneukan, Raimundo egunero ikusteak
|
lanerako
eta otoitzean jarraitzeko energia ematen zidala esango nuke. Hamaika eta erdiak aldera biltzen zen egunero eta guk hamaiketakoa eskaintzen genion lanean hasterako.
|
|
|
... Kalera oso gutxitan jaisten ginen. Etxean bazen beti
|
lana
eta, gainera, ez zegoen oraingo iristeko modurik. Auzoko plazaraino gurdiak eta automobilak nola edo hala iristeko bide estu bat, euria egiten bazuen lokaztu eta ez gora eta ez behera uzten ez ziena eta auzotik gure etxera beste kilometro bat edo aisa.
|
|
|
Eta batzuek oso aipagarriak izan ziren beren lanetan: maisu bezala, edo eskulanetan, mekanikan, etxegile, edo administrari
|
lanetan
eta sendagile lanetan bereziki. Hauen artean, nabarmenena zalantzarik gabe, Frantzisko Garate izan zen, Loiola auzoan, Errekarte baserrian jaioa.
|
|
|
Erroman ere egin zituen ikasketa batzuk. Gero, Zambian hasi zen
|
lanean
eta nonbait oso gogor jokatu zuen beti afrikarren alde. Lan horretan batik bat, bere eliztar pobreen alde saiatu zen.
|
|
|
Aitzitik, PSOEk orduan defendatzen zuen Euskadiri enplegu politikak eskualdatu behar zitzaizkiola Kontzertu Ekonomikoak ezartzen dituen baldintzetan, eta, are gehiago, Alderdi Sozialistak berak parte hartu zuen akordio hura lortzen. Euskadiko Alderdi Sozialistako idazkari nagusi Ramon Jauregi
|
Lan
eta Gizarte Segurantza sailburu zen eta, beraz, gai hauen arduradun Eusko Jaurlaritzan; eta harekin adostu zen testua. Jaurlaritzan, Ibarretxek eta Txabi Balzak [9] jardun genuen alde batetik negoziatzen, eta, bestetik, Jauregik eta Manuel Salinerok [10].
|
|
|
Dinamismoa, bizitasuna, ilusioa eta prestakuntza, horiek dira gure garapenerako giltzarriak. Barrutik lortu behar dugu akordioa, nolakoak izan nahi dugun definitzeko; garai berriei aurre nola egin erabakitzeko; ditugun arazoak (bakea,
|
lana
eta enplegua, garapena, eta abar) nola konpondu jakiteko. Tentsio intelektuala behar dugu aldaketa onartzeko.
|
|
|
Handik urte pare batera, euskara zen bere Jaurlaritzako sailburu euskaldunekin erabiltzen zuen hizkuntza, eta, oro har, euskaraz zekien edonorekin. Horretaz gain, poliki poliki
|
lanean
eta harreman pertsonaletan ere hasi zen euskara erabiltzen, baita euskarazko literaturarekin zaletu ere.
|
|
|
Euskadiko Alderdi Sozialistako idazkari nagusi Ramon Jauregi ere itzuli zen Jaurlaritzara, Justizia,
|
Lan
eta Gizarte Segurantzaren ardura hartuta. Jauregi lehendakariorde izan zen Ardanza Lehendakaria buru zuen EAJ PNV eta PSE PSOEren arteko lehen koalizio gobernuan (hirugarren legealdian,).
|
|
|
Amedok ehun eta zortzi urteko kartzela zigorra zeukan GALeko hilketa batzuk zirela eta. Kargua hartu ondoren hedabideen aurrean adierazpenak egitea ohikoa izaten da, eta PSEko idazkari nagusi eta Justizia,
|
Lan
eta Gizarte Segurantzako sailburu izendatu berriak, Ramon Jauregik, bere prestasuna azaldu zuen Eusko Legebiltzarrera joan eta GALen jardunaz zekien guztia azaltzeko (La Vanguardia,):
|
|
|
Familiei laguntzeko plan berria onar dadin proposatuko dugu, eta plan horrek ondokoak jasoko ditu: hamar urtera arteko seme alabentzako laguntzak, 0 eta 2 urte arteko umeen% 100 eskolatzea eta
|
lana
eta familia bateratzeko neurrien sakontzea.
|
|
|
Honako eskumenez ari naiz: Gizarte Segurantzaren kudeaketa ekonomikoa,
|
lana
eta trebakuntza, azpiegiturak, garraioa eta ingurumena, nekazaritza eta arrantza, eta kultura eta turismoa.
|
|
|
Konfiantza, konpromisoa,
|
lana
eta itxaropena, horiexek dira EAJ alderdiaren, hau da, martxoaren 1eko hauteskundeak irabazi dituen alderdiaren, ordezkari gisa aurkezten dudan hautagaitzaren proiektuak oinarri bezala hartzen dituen aktiboak, printzipioak eta hobariak.
|
|
|
Badira, halere, bestelako berrogeialdiak, bestelako lurralde eta hemisferioetan ere, nonbait. Fréderic Mistralen Mireio itzultzean hala utzi zigun Orixe jakintsuak igitailarien
|
lanaz
eta" urteak eta lanak kakotuxe zuten" laborari zentzudunaz ari zaigula: " Ilargiaren eskutartea ezagutzen zun... inguruan larraintxoa daukanean edo zurbil edo zuri edo gorrixka dagonean, bazekien egueldien zantzua artzen eta alda aldiak ezagutzen... dagonilleko lainoak, eguzki urbilak, naiz berrogei-aldi ezoak naiz legor ikaragarriak edo izotzaldiak edo uzta ugariak zekazten"...
|
|
|
Areago, edozein haurtxoren eta edozein gizakiren aurrean ahuspezten gara gaur, giza haragi apalaren aintza eta goratasuna aitortuz. Bere buruaren bila dabilen gazte drogazalearen, bere buruaren jabe ez den zahar abandonatuaren,
|
lanik
eta familiarik eta herririk ez duen etorkin mespretxatuaren aurrean ahuspezten gara eta Jesus bezala agurtzen ditugu, haiek ere jainkozkoak baitira, Jesus bezala. Eta areago:
|
|
|
Lore xumeetan ttattar ugarirenetakoa irudi izan zait ia udaberri oro. Axkar erantsi nizkion antzinako ezinaren ekinez biziriko penak eta nekeak, gure aita Julian Alustizak izen bereko liburu gozo ederrean utzi zigun gisara, artile
|
lanak
eta lihoz ehundutakoak beste jantzirik ez zutenekoak.
|
|
2011
|
|
|
Lagunek txantxa gordinak egiten zizkizuten. Egingo nuke ez zirela jokabide hura ulertzeko gai, baina zuk aski zenuen astean bitan etxeko
|
lanak
eta lixiba egitera etortzen zitzaizun emakumearen laguntza. Ordu haietan, zu lanean izaten zinen, ez zenuten sekula bat egiten.
|
|
|
Lope Urtiz gazte zela Irlanda eta Eskoziara abiatu zen ohore gosez, bidaiarako behar zuen jendea bildu eta itsasontziak egoki antolatu ondoren, ez baitzen aitarekin konpontzen. Lurralde haietako biztanleek asko goraipatu zituzten bizkaitarren
|
lanak
eta erregek tokia eman zion Lope Urtizi bere ondoan, irla bi haiek bizkaitarrek fundatuak zirelakoan baitzeuden. Hala ezagutu zuen Albiona, erregeren alaba, eta haurdun geratu zen berehala.
|
|
|
Disimulatzeko, nahiz eta kontrabandoan aritzen zirela denak jakin: " egunaz argin
|
lana
eta gabaz kontrabandurat". Egoera honek neke handia ekartzen zuen.
|
|
|
Kobrea dela eta Etxalarren garraio lanetan aritzen zen gizon bat bazegoen. Garraio
|
lanetan
eta gau lanean ere bai. Honek, Iruñetik Etxalarrerat eta alderantzizko bidea materiala eramaten, mendian botatako zuhaitzak eta, eramaten aritzen zen.
|
|
|
Sarako Martin, 14 urtetan hasi zen Sarako Benttetatik 90º alkohola herriraino eramaten. Garai hartan herriko etxe batean aritzen zen mutil
|
lanetan
eta hango andre xaharrentzat izaten zen. 90º tako alkohola zela eta nire harridura agertuz, kafeari ttantta batzuk botatzeko izaten zela esplikatu zidan.
|
|
|
Gabarra Amutera eta zubian pasa eta gora, eskumetara bazen gabarrentzako sarrera bat eta hor zuken fraileen komentuen terrenura joateko ataka. Gu asko ibiltzen ginen fraileentzako igeltsero
|
lanetan
eta bagenuen hango giltza. Hara gabarra eraman, atia ireki, 8 lagunen artian motorra ateri eta sartu terrenuan.
|