|
2004
|
|
|
Gurasoen familia erbesteraturik zegoela, Iparraldeko Euskal Herria ere ezagutu zuen. Urduñan burgeseria mailako beste
|
lagunekin
ikaskide. Ondoren, Bartzelonan izan zen ikasle eta pentsa daiteke bertan katalan hizkuntzaren bizitasuna eta pizkundeak eraginik izango zukeela.
|
|
|
Bere errija ikusirik errukarrizko era orretan, gaizkituteko asmua artun eban. Bere ixate gustija, ezkiñi eutson, jakite, ogasun,
|
lagun
, eta baita bere bixitza be, Aberri gaxuari osasuna emotiarren. ¡ Sabin bai ixan zala bijotz onekua!
|
|
|
Jon Mirandek hasieran Sabinoren hizkuntzaren kutsu zerbait eduki zuen gero lapurtar klasikoaren bidez euskara baturantz iritxi. Sekulan ez nuen garbizale trinko idatz bide hori jarraitu nahi izan eta horretaz bi
|
lagunekin
eztabaidak izan nituen.
|
|
|
Haren garrantzia handia delarik ere, bigarren mailakoa da arrazaren alde an. Honen arrazoia da, hizkuntza, galduz gero ere, berreskura daitekeela, hiz tegi on bat eta gramatika on bat
|
lagun
; arraza, ordea, behin endekatuz gero, ezin da lehengo egoera garbia lortu.
|
|
|
«Arana Goiri avait fait admettre par sa comission» (119). Arratsaldean, hamabost
|
lagunek
osatutako behin be hineko batzorde bat osatu zela ere badio, Eskualdun Biltzarra (Fédération Li ttéraire Basque/ Federación Literaria Vasca) elkartea eta hurrengo Batzar Orto grafikoa prestatzeko xedearekin (120). Azpimarratu behar da Sabino Aranak
|
|
|
Eztabaida maila honetan, alde hatera utzita aranazaleek euskalaritzan izan zezaketen gaitasuna, jokabidearen gardentasunean datza arazoaren mui na. Sabino Aranari zaio leporatu azpikeriaz jokatu nahi izan zuela, pasarte horretan agerian baitago ortografiaren arazoa Hendaiakoan, azken fi nean,
|
lagun
gutxiren artean trenkatu nahi izan zutela, aldez aurretik azterketa lanik aurkeztu gabe, erabakiak ahoz hartuz.
|
|
|
Batzar horiek zirela eta, esandakoek argi erakusten digute lparraldeko zenbait euskaltzalerekin ez zuela harreman onik izan, bereziki Martin Guilbe au eta honen
|
lagunekin
. Ulertzekoa hau ere, Lafittek baitio horiek «Euskal He rriaz eta euskeraz bezain axolatuak zirela Frantses errepublikaren politikaz» (150).
|
|
|
Izendegiaren berrikuntzarako, bada, eliz agintariek batzorde bat izendatu zuten, parrokietan erretore jaunek «behar bezala eratutako euskal izenen zerrenda izan zezaten». Eleizaldek ez zuen begi onez ikusi jokabide ho ri eta joku horretan Azkueren eta honen
|
lagunen
eskua ezkutatzen zela iruditu zitzaion. Hiru dira hor saltseatzen dabiltzanak, Txomin Agirre, Karmelo Etxe garai eta Julio Urkijo, hurrenez hurren, honela deskribatzen dituenak:
|
|
|
Beste libu ru batzuk ere argitaratzeko prest zeudela iragartzen zen, hauek zehazki: aita Zabala Aranaren Otoidi kistarra, Goyaldek itzulitako lpuñak (Sienkevicz po loniarraren ipuinak), Hamaika gabetako ipuñak, Nabarriztarrak itzuliak, Zen bakiztija (Aritmética), Daneurtiztija (Geometría), Goizparra (Ebanjelioak), Jo seba Altunaren Ume euzkaldunaren
|
laguna
, eta Amandarroren Azijerea ta osasun bidia (Urbanidad e higiene) (189). Urtean bizpahiru liburu argiratzea agintzen zuen.
|
|
|
Batzorde Iraunkorreko
|
lagunak
ez ziren edonor ehl Adema, Campión, Ar belbide, Azkue, Broussain, Guerra, Hiriart Urruti, Serapio Muxika, Daranatz eta Guilbau.
|
|
|
Bat euskaraz dago, sei gaztelaniaz. Egilea beti Sabino Arana da, eta jasotzaileak euskal kulturan toki nabarmena duten bi
|
lagun
: Broussain eta Azkue.
|