Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 125

2001
‎«Ana Karenina ez da errusiarren aberastasuna soilik; Gergor Samsa irakurle alemanek bakarrik irakurri balute, denok ginateke pobreago. Horregatik diot aldeak alde eta baieztapenari beroarena kenduta, Sarriren lagun izoztua edo Izagirreren Agirre zaharra literatura unibertsalaren ondare bihurtzen ez badira, kultura europar osoa ateratzen dela hor galtzaile(...). Halakoetan maisuen aipuak lagungarriak izan ohi direnez gero, gogora ekarriko dut nola Koldo Mitxelenak halako zerbait esan ohi zuen, gutxi gorabehera:
‎39 LAGUN IZOZTUA
‎5 LAGUN IZOZTUA
‎26 LAGUN IZOZTUA
‎17 LAGUN IZOZTUA
‎Gorriarengana jaitsi naiz, sanatorioko ordu garden eta mantso, luze eta hutsetara. Aulkian eserita nago edo gora eta behera nabil oinez gure lagun izoztuarekin, Pauso Galduen Galerian barrena edo frantsesa ematen duen lorategi honetako harbideetan.
‎‘Ondo, baina lagun izoztu bat dugu hemen.’
‎3 LAGUN IZOZTUA
‎Zelako jakituria meteorologikoa duen neska honek, pentsatu behar du nire lagun izoztuak.
‎1 LAGUN IZOZTUA
‎3 LAGUN IZOZTUA
‎5 LAGUN IZOZTUA
‎17 LAGUN IZOZTUA
‎26 LAGUN IZOZTUA
‎39 LAGUN IZOZTUA
‎ LAGUN IZOZTUA
‎1 LAGUN IZOZTUA
‎ Laguna izoztu egin da. Horixe irakurri dut gaur jaso dudan oharretako batean:
2002
‎ LAGUN IZOZTUA
‎«Madrilen min egin du, itxuraz behintzat, Joseba Sarrionandiak," Lagun izoztua" nobela dela bide, Espainiako Literatur Kritikarien Elkartearen eskutik euskarazko narratibaren alorreko Kritikaren saria jaso izanak. Etzanarazi egin ditut jaso eta eskutik hitzak, berez sari hori irabazten duten idazleek ez baitute inoren eskutik deus ere jasotzen; liburuak hartzen duen bultzada mediatikoa da, berez, sariaren funts bakarra, nik dakidala behintzat.
‎Pilar del Castillo Espainiako Kultura ministroa, berriz," harrituta" agertu da, eta" zuritzen zaila" iritzi dio saridun Sarrionandia izendatzeari. Ez zaio, itxuraz, burutik pasatu ere egin erabakiaren egokitasuna epaitu aurretik' Lagun izoztua' gaztelaniaratuta irakurri lukeela esatea. Errespetua eta lotsa, auzoan.
‎azken hamarkadan zerbaitek hazkunde nabarmena izan badu, laurehun orrialdetik gorako eleberri eredua da. Hor daude, horren erakusgarri Anjel Lertxundiren Otto Pette, Ramon Saizarbitoriaren Hamaika pauso, Joseba Sarrionandiaren Lagun izoztua, Joxemari Iturralderen Kilkirra eta roulotta, Joan Mari Irigoienen Lur bat haratago, Aingeru Epaltzaren Rock’n’roll, Txilardegiren Putzu, eta abar (lehenago ere baziren halakoak, gutxiago baina: gogoratu, besterik ez bada, Joxe Austin Arrietaren Manu militari, 1987 urtekoa; irudipena daukat, edonola ere, luzera horretako nobela esperimental bat –aipaturikoaren antzera alegia–  bitxia edo are anakronikoa gertatuko litzatekeela egun).
‎Jadanik azpimarratuta utzi ditudan horietatik guztietatik, eta Saizarbitoria, Atxaga eta Lertxundiren gainerako lan nagusiez gain –Bihotz bi, Gorde nazazu lurpean, Behi euskaldun  baten memoriak, Zeru horiek, Kapitain Frakasa, Azkenaz beste–, honako hauek nabarmendu daitezke: Koldo Izagirreren Agirre zaharraren kartzelaldi berriak (1999) eta Joseba  Sarrionandiaren Lagun izoztua (batzuentzat aurreko taldean sartu liratekeenak, ziurrenik; halere, simetriaren aldetik, zein polita litzatekeen Gizona bere bakardadean eta Lagun izoztua nobelek mugarritutako 90eko hamakarda luzea, ezta?); Aingeru Epaltzaren Ur uherrak (1993), Tigre ehizan (1996) eta Rock’n’roll (2000), Inazio Mujikaren Gerezi denbora (1999), Andoni Egañaren Pausoa noiz luzatu (1998), Ur Ap... (Hau, jakina, ez da inolaz ere zerrenda kanoniko bat, irakurle baten gustuen ispilu baizik).
‎Jadanik azpimarratuta utzi ditudan horietatik guztietatik, eta Saizarbitoria, Atxaga eta Lertxundiren gainerako lan nagusiez gain –Bihotz bi, Gorde nazazu lurpean, Behi euskaldun  baten memoriak, Zeru horiek, Kapitain Frakasa, Azkenaz beste–, honako hauek nabarmendu daitezke: Koldo Izagirreren Agirre zaharraren kartzelaldi berriak (1999) eta Joseba  Sarrionandiaren Lagun izoztua (batzuentzat aurreko taldean sartu liratekeenak, ziurrenik; halere, simetriaren aldetik, zein polita litzatekeen Gizona bere bakardadean eta Lagun izoztua nobelek mugarritutako 90eko hamakarda luzea, ezta?); Aingeru Epaltzaren Ur uherrak (1993), Tigre ehizan (1996) eta Rock’n’roll (2000), Inazio Mujikaren Gerezi denbora (1999), Andoni Egañaren Pausoa noiz luzatu (1998), Ur Apalategiren Gauak eta hiriak (1997), Juan Luis Zabalaren Galdu arte (1996), eta Jokin Muñozen Joan zaretenean (1997). (Hau, jakina, ez da inolaz ere zerrenda kanoniko bat, irakurle baten gustuen ispilu baizik).
2003
‎ Lagun izoztua. SARRIONANDIA, Joseba.
2005
‎Narrazioak (1983), Atabala eta euria (1986) eta Ifar aldeko orduak (1990); nobela: Lagun izoztua (2001).
2006
‎_____ Lagun izoztua, Elkar, Donostia, 2001.
2008
‎ Lagun izoztua
2009
‎Sarriren lagun izoztua lez
‎Gaur egun, itzultzailea da eta eragile lanak egiten ditu hainbat kultur eta literatur proiektutan. Zubigilea da Alemaniaren eta Euskal Herriaren artean, eta literaturari eta itzulpengintzari loturiko hainbat ekitaldi antolatu izan ditu Zubiak eta EuskAlema ekimenen bidez. Besteak beste, Joseba Sarrionandiaren Lagun izoztua, Edorta Jimenezen Kilkerren hotsak eta Aingeru Epaltzaren Rock´n roll liburuak itzuli ditu alemanera.
‎Atzo bertan [pasa den igandeaz ari da] hitz egin nuen gai horri buruz lagun dudan Erich Hackl idazle eta itzultzaile austriarrarekin. Joseba Sarrionandiaren Lagun izoztua liburuaz ari ginela, galdetzen zidan, nola zen posible, borroka armatuaren militanteak protagonistatzat dituen liburu batean gatazkari buruzko apenas erreferentziarik ez egitea, eta ez aipatzea ez biktimarik ez eta konfliktoaren aktore nagusienen hausnarketarik. Hackl ek zioen, autore politikoak ezin duela hain erraz ihes egin dimentsio politikoetatik.
‎Zuk ezagutzen dituzu Sarrionandiaren lanak, Lagun izoztua alemanierara eraman zenuen. Zer pentsatzen zenuen zuk?
‎(Joseba Sarrionandia, Lagun izoztua)
2010
‎Patioko biztanleek euren haurtzaroa gogora ekartzen dutenean, orduan bakarrik dute komunikazio zuzena". Zerrenda luzea da, Lagun izoztua liburutik, kasu, istorioa baino metafora hartu dute, eta Hitzen ondoeza liburutik Gosearen mendekua eta Zigarro kearen teoria. Ruizek argi du zein den Sarrionandiaren literaturak beren antzerkiari egin dion ekarpena:
‎Ez dira zerrendako bakarrak. Berriki estreinatu du Le Theatre du Versant konpainiak Diaspora bidaian, batez ere Bernardo Atxagaren Bi letter jaso nituen oso denbora gutxian eta Sarrionandiaren Lagun izoztua liburuetan oinarrituta. Izan ziren gehiago lehen ere, eta agian izango dira berriak.
‎Nolanahi ere, Maria Uriarteri eta Tomas Fernandori mundu hori ez zaie arrotz egiten, aspalditik dabiltzalako eremu horretan lanean. " Lehen ez zegoen euskarazko entzungairik eta itsuekin lanean aritzen naizenez, Joseba Sarrionandiaren Lagun Izoztua eta Jesus Mari Olaizola Txiliku ren Albahaka lurrina grabatu genituen", azaldu du Uriartek. Halere, eurek ez dutela edozelako hutsunerik betetzeko lan egiten gaineratu du; ipuinen eta entzumenaren mundua maite dute eta norbaiten gustukoa izateko itxaropenarekin jarduten dute horretan.
‎JOAN ZIRENAK, 1.DINOSAUROAK HORIZONTEAN, X.Amuriza, 2007Joseba Sarrionandia: LAGUN IZOZTUA, Elkar, 2001 Karmele Jaio: AMAREN ESKUAK, Elkar, 2006Laura Mintegi:
‎Joseba Sarrionandia. Lagun izoztua.
‎Irantzu berbetan ari zen bitartean lagunari izozten joan zitzaion hasierako izu aurpegia, seriotasun espresio hutsa bilakatu arte. Nolabaiteko erantzun edo onespen keinu baten zain gelditu zen euskara teknikaria, baina Robertok ez zuen milimetrorik mugitu ezer.
‎ Laguna izozturik ageri zen munduarentzat eta jerenteak tentuz jarraitu zuen azalpenarekin.
‎ Lagun izoztua, Elkar, Donostia, 2001.
2011
‎Ez literarioa, noski, hemen inork. ETBk ere ez? ez baitu esan Ni ez naiz hemengoa eta Lagun izoztua liburu ezinbestekoen egile dugula. Etakide dela, orainaldian?, egindakoez damurik ez duela agertu, ordea, bai.
‎Goio. Gorria, ren bigarrena izan ezik, etakideen ametsek biziaren alde ilunaren zenbait forma barnebildu eta adieraziko lituzkete, murgiltzeak lirateke herioren putzu likinetan, azpimunduaren irudiak, kezkagarriak, infernuko hainbat zirkulu: ...ko erabakia Bizkaia bouan, aurretik mezu politikoa itsasoratuz munduak izan dezan gure herriaren patu dohakabearen berri (Agirre zaharraren kartzelaldi berriak); komandokide bizilaguna deabru bilakatua, eskuak erretzea, nortasuna galtzea, errugabea hiltzea (Pasaia Blues); giza eta abere haragi zatikatuaren susmoa, norberaren gorputza zatitzea, aita galtzea, bakardadea, Lapur Handiari aurre egitea( Lagun izoztua); arrain abisalen ontzitik amak hil egin dela abisatu dizu eta zure adiskiderik handiena ere, jadanik hila, bertatik mintzo zaizu; biraka zabiltza Lurraren inguruan oxigenoa ahitzen ari zaizula eta alboan hiliko astronauta miretsi bat duzula, kolpez Lurrera erori da, astronauta zerraldoan, agurra hilari; maisuak heriotzaren trena hartu behar du, bultza egiten dizute heriotzaren trenean sa...
‎ Lagun izoztua, Joseba Sarrionandia, Elkar, 2001
‎Urak erabakiko du bestalde Carlosen zoria, ura da Gizona bere bakardadean eko funtsa; Ehun metro koa odola zen, Berriro igo nauzu koa kaka, Koaderno Gorria koa besazpiko izerdia eta dutxa, Pasaia Blues ekoa txatarra, Agirre zaharraren kartzelaldi berriak ekoa ametsa, Lagun izoztua koa izotza; ez da polita originaltasuna itsumustuan bilatzea, eta Soinujolearen semea koa, Carlosen hirugarren ametsarena bezala, zenbakia da, hau da, denbora, denboraren funtsa segida baita eta zenbakia ez baita azken batean segida baino: hiru ren esentzia bi ren ostean izatea da, eta lau baino lehen.
‎Azkenik, Lagun izoztua ko bainua errekan Andonirekin eta indioekin, uretan murgiltzea, Goioren berpiztearekin bat datorren bitartean, izotza urtuz biziberritzearekin, Carlosi, berriz, ematen du uretara hurbiltzeak ekarriko diola heriotza, urarekin nahasteak, Heraklitok adierazi bezala, edo Gaston Bachelardek: –Bere burua urari ematen dion izakia zorabiatu egiten da.
‎Euskaldunon Egunkaria itxi zuten urtean Agirren zaharraren kartzelaldi berriak, Lagun izoztua eta Rock, n, roll eleberriak aztertu genituen, Koldo Izagirrek, Joseba Sarrionandiak eta Aingeru Epaltzak sortuak hurrenez hurren, Txukela kaleko Kalderapekon, aldi berean baita kultur etxe eta taberna.
‎ Lagun izoztua, Joseba Sarrionandia, Elkar, 2001
‎Hirugarren ametsak (362 or.) Lagun izoztua osoaren ardatza labur eta herri ipuinen hizkuntzaz jarriko digu. Liburuaren muintzat jo zuen Aitzpea Azkorbebeitiak Kalderapekoko jardunaldian.
‎Edozein gisaz, iraganeko zatia Goio Swamseara aitaren bila doala amaituko da. Baina Lagun izoztua iceberg bat duzu, gordea zabalagoa du ageria baino. Ezkutuan, besteak beste, Goioren jarduera ETAn eta Goioren eta aitaren arteko topaketa.
‎Ametsak aita aurkituz eta entzerraturikoa askatuz erdietsiko duen antzeko zerbait konponduko du Lagun izoztua k, denboraren hariak sasian dabilen batek behar duen modu berezian josiz.
‎Aipatu lekuz kanpo sentitze hori nabarmena da Bilboko Kalderapekon aztertu genituen Agirre zaharraren kartzelaldi berriak, Lagun izoztua eta Rock, n, roll eleberrietako protagonistengan, Euskal Herriari buruzko ikuspuntu zein kokapen politiko desberdinak dituzten hiru idazlek sortuak, Koldo Izagirrek, Joseba Sarrionandiak eta Aingeru Epaltzak.
‎Hala ere, sentsazio hori gurean indartsu dabilen arren, oro har nor bere etxera itzultzen da, edo alokatutakora, edo amatxorenera, amatxoren porrusaldaz eta kroketez gozatzera. Kroketotatik urruti, besteak beste, erbesteratuak daude, Sarrionandiaren Lagun izoztua ko Armando eta Goio kasu.
‎Bistan baita, hainbat asmo, ekimen, txosten, sakabanatze, tiro, manifa eta bileraren despit, hemengook oraingoz ez dugula asmatzen ihesi dabiltzanak itzul daitezen moduko egoera sortzen. Aitzitik, etakide iheslari batek idatzitako Lagun izoztua edozein erbesteratuk profita lezake, baita ETAren mehatxutik ihesi erbesteratutakoak ere. Zer egiten dute Armandok eta Goiok?
‎Kalderapekoko jardunaldian Lagun izoztua ren egitura zenbait irakurleri nahasgarri bezain arrotz egin zaiola nabaritu zen: istorio bat iraganean, beste bat orainaldian eta azkena geroaldian kontaturik, elkar ebakiz.
‎harreman bat izaten da, sarritan gordea, gaien eta egituraren artean. Baliteke Lagun izoztua ren egitura bereziak irakurleari bizi bizi sentiarazi nahi izatea hainbat pertsonaiaren arazoa denborarekin. Egia da arazook pertsonaion gorabeherek eta esanek azaltzen dituztela zuzenean.
‎Hala ere, Armandoren eta Goioren kasuak dira Lagun izoztua k nabarmentzen dizkigunak. Bi bion baitan, denbora arrotz sentitzea, erbestean daudenez, beren burua lekuz kanpo sentitzeari dago loturik.
‎Zeren azkenik Armando, espainolez gerundio, aski paketea bera, gai izango baita pakete batean Maribeli bere? Lagun izoztua, bidaltzeko.
‎bidaltzeko. Sarrionandiaren Lagun izoztua n Armandoren. Lagun izoztua, bildurik dago.
‎bidaltzeko. Sarrionandiaren Lagun izoztua n Armandoren? Lagun izoztua, bildurik dago.
‎ Lagun izoztua ren nortasunak, hortaz, badu matriuska alde bat, Ednaren ametsak bezala(, mapa edo planoren baten bila ibili naiz, baina mapa non topatu jakiteko maparik ez nuenez gero ezinezkoa egin zait. Orduan konturatu naiz ametsetan ari nintzela, baina esnatu naizenean beste amets baten barruan nengoela konturatu naiz.
‎Erbesteratu jainkobakoak, sortetxean Jainkoarekin bizi denak ez bezala txirikordatu ditu denboraren hariak. Itakara itzultzea debekatua duen erbesteratuaren odisea da Lagun izoztua, tokirik ez duenez denborarekin moldatu behar duen herrariaren eleberria. Lagun izoztua argitaratu zen sasoian, Euskal Herriaren denborak ere arras korapilaturik zebiltzan:
‎Itakara itzultzea debekatua duen erbesteratuaren odisea da Lagun izoztua, tokirik ez duenez denborarekin moldatu behar duen herrariaren eleberria. Lagun izoztua argitaratu zen sasoian, Euskal Herriaren denborak ere arras korapilaturik zebiltzan: iragan labur zein urrunetan, hainbeste gerra galdu, oinaze eta odol; orainaldian, ostera, Egunkari hilduratuak, eta oinazea eta odola; geroa, azkenik, ilun, zenbait asmo eta proiektu, Goiorenak kasu, indarkeriek eragozten baitzituzten.
‎Edonola ere, Armandok Goiori bere denborekin ongi konpontzen erakutsiko dio poliki poliki, Armandoren idazmakinak denborazko hariez ehundutako pertsonaia baita Goio. Halaber, Armandori berari, Goio sendabidean aitzina eramate horrek, hots, Lagun izoztua idazteak, emango dio, denbora kondena gisa sentitzetik denbora aberri gisa sentitzera igarotzeko kemena.
‎Eleberriaren azken paragrafoetako doinu ironikoa ez da sortzaileari bere lana burutzeak sentiarazten dion berealdiko bozkarioaren mozorro lotsatia baizik. Armandok berari dagokion denbora moldea aurkitu du, Goiori berea bilatzen laguntzen zion aldi berean, eta aurkikuntza biok eragindako poz itzelaren oihartzuna dakar Lagun izoztua ren azken orrialde gogoangarriak:
‎Joseba Sarrionandia, Lagun izoztua
‎nobelak eta saiakera luzeak. Bigarren etapa horren lehen mugarria Lagun izoztua (2001) litzateke, eta horren parekoa saiakeran gaur iruzkintzen ari garen Moroak gara artean? (2010).
‎Ondorioz, haren idazlan nagusiak, eboluzio luze baten kariaz, bi hauek lirateke: Lagun izoztua eta Moroak gara artean?, bi gailur, elkarren artean osagarri. Aurreko guztia berriz (saiakerari dagokionez Ni ez naiz hemengoa (1985), Han izanik hona naiz (1992), Ez gara gure baitakoak (1993) eta Hitzen ondoeza (1997)); aurreko guztia, diogu, nolabaiteko entrenamendu bat litzateke, gailurrera iristeko maldetako bidezidorrak.
2012
‎liburuak bakarrik kontuan hartuta, obra bakarra du gaztelaniara itzulita, No soy de aquí (Hiru, 1992, Bego Montoriok itzulia, Ni ez naiz hemengoaren itzulpena); beste hizkuntza batzuetan, ordea, badira itzulpen gehiago: katalanez Narracións (Pòrtic, 1986, Josep Daurellak itzulia, Narrazioaken itzulpena); alemanez Von nirgendwo und überall (Verlag Libertäre Assoziation, 1995, Ruth Baierek itzulia, Ni ez naiz hemengoaren itzulpena), eta Der gefrorene Freund (Blumenbar Verlag, 2007, Petra Elserek eta Raul Zelikek itzulia, Lagun izoztuaren itzulpena); galizieraz Choiva e tamboril eta Cartas a Ainhoa (argitaragabeak, Tereixa Hernandezek itzuliak, Atabala eta euriaren eta Ainhoari gutunaken itzulpenak, hurrenez hurren); italieraz Lo scrittore e la sua ombra (Giovanni Tranchida, 2002, Roberta Gozzik itzulia, Narrazioaken itzulpena); eta euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez, ingelesez eta alemanez argitaratutako Hau da ene onda...
‎Hitzen ondoeza (1997) Itzulpen liburuak Lagun izoztua (2001) Lur eremua (1983) Kolosala izango da (2003) Hamahiru ate (1985) Akordatzen (2004) Marinela (1985)
‎ LAGUN IZOZTUEI... 154
‎ LAGUN IZOZTUEI
2013
‎Sarri askotan liburuei edo filmei buruz balio baieztapenak egiten ditugu: " Lagun izoztua liburu ederra da, Kolosala izango da ez bezala"," Clint Eastwooden filmen artean Mystic River da onena". Zeren arabera esan daiteke baieztapen estetiko horiek egiazkoak (edo faltsuak) direla?
2014
‎Halako batean, baina, liburu batean aurkitu nuen, ez ahazteko, baina hizki mizkien dantza hari eusteko modua. Lagun izoztua nobela irakurri nuenetik, Nikaraguako Karibeko itsasertzean, Mosquito coast deitzen duten hartan imajinatzen nuen gure Rafa, edo Ekuadorreko oihan aldean bestela, bata zein bestea batere ezagutzen ez ditudan bazterrak, eta paraje exotiko horietan kokatzeak nolabaiteko patxada zekarkidan, fikzioari esker errealitate ezezagunaren mugak zedarriturik geratu balira bezala.
‎Halako batean, baina, liburu batean aurkitu nuen, ez ahazteko, baina hizki mizkien dantza hari eusteko modua. Lagun izoztua nobela irakurri nuenetik, Nikaraguako Karibeko itsasertzean, Mosquito coast deitzen duten hartan imajinatzen nuen gure Rafa, edo Ekuadorreko oihan aldean bestela, bata zein bestea batere ezagutzen ez ditudan bazterrak, eta paraje exotiko horietan kokatzeak nolabaiteko patxada zekarkidan, fikzioari esker errealitate ezezagunaren mugak zedarriturik geratu balira bezala.
‎Hainbat hizkuntzatara itzuli izan dute bere lana, tartean espainolera, ingelesera, alemanera, katalanera eta galegora. Irabazi dituen sarien artean, Kritikaren Saria euskarazko narratiba kategorian, Atabala eta euria eta Lagun izoztua nobelengatik, eta saiakerako Euskadi literatura saria 2011n, Moroak gara artean, lanarengatik.
2015
‎ Lagun izoztua eleberrian, Kalaportuko Goio Ugarte mutikoak, edo Bilboko Andoni bere ikaskideak, orain ez naiz ongi oroitzen nork, liburu bat ikusten du herriko liburu dendako erakusleihoan: Muerte en Murélaga, William A. Douglass ena, eta deigarria egiten zaio liburu azalean dakarren izkribua:
‎ Lagun Izoztua ez da ona, Mariane
‎Agian aurrerapen dialektikoak eta solaskideen arteko adostasun idealak abiarazten dituzten mugimenduek ez dute garrantzi handirik. Lagun izoztua k ederto baten margotu du egia horretaz jabetzeko bidaia. Txillardegi egundo ez da dialektikoa izan, ezta komunikatiboa ere, baizik humanista tragiko bat.
‎Artikulu honetan Joseba Sarrionandiaren poesia eta prosa lanetan agertzen diren emakumezkoen irudikapena aztertzen da, 1981eko Izuen gordelekuetan barrena poesia liburutik hasi eta 2001ean Lagun izoztua eleberria argitaratu bitarteko garaia aintzat hartuta. Hogei urteko ibilbidean irudikapenok Sarrionandiaren obran izandako bilakaera agerian utzi nahi izan da, ondorio nagusia izanik Lagun izoztuaren argitalpenera arte ez dagoela estereotipoari ihes egiten dion emakumezkoaren irudikapenik.
‎Artikulu honetan Joseba Sarrionandiaren poesia eta prosa lanetan agertzen diren emakumezkoen irudikapena aztertzen da, 1981eko Izuen gordelekuetan barrena poesia liburutik hasi eta 2001ean Lagun izoztua eleberria argitaratu bitarteko garaia aintzat hartuta. Hogei urteko ibilbidean irudikapenok Sarrionandiaren obran izandako bilakaera agerian utzi nahi izan da, ondorio nagusia izanik Lagun izoztuaren argitalpenera arte ez dagoela estereotipoari ihes egiten dion emakumezkoaren irudikapenik.
‎This article analyses how women are represented in the poetic and narrative work of Joseba Sarrionandia, focusing the analysis in the period that goes from the publication of his poetry book Izuen gordelekuetan barrena (In the Recesses of Fear) in 1981, to the publication of his novel Lagun izoztua (The Frozen Friend) in 2001 The analysis will deal with the development that the representation of women has undergone in the work of Sarrionandia, concluding that, up to Lagun izoztua, all women characters in his oeuvre correspond to stereotypical representations.
‎...ative work of Joseba Sarrionandia, focusing the analysis in the period that goes from the publication of his poetry book Izuen gordelekuetan barrena (In the Recesses of Fear) in 1981, to the publication of his novel Lagun izoztua (The Frozen Friend) in 2001 The analysis will deal with the development that the representation of women has undergone in the work of Sarrionandia, concluding that, up to Lagun izoztua, all women characters in his oeuvre correspond to stereotypical representations.
‎ Lagun izoztua (2001) [aurrerantzean LI] Sarrionandiaren lehenengo eleberria da eta azalean bertan aurreko lanekiko aldea dakar: gizonezkoa edo emakumezkoa ebaztea zaila den pertsona biluzi baten irudia ikus dezakegu, izotz puska baten barruan, eta «hibernatzen ari den, stand by dagoen edota zain egoteaz aspertuta dagoen norbait irudikatzen dugu.
‎7 Izatez, Armando da narratzailea, esan dugun bezala bera denez pertsonaia primario bakarra. Idazten ari den eta inori erakusten ez dion eskuizkribua Lagun izoztua dela jakingo dugu eleberriaren hondarrean, eta ondorioz, Armando dela istorio guztien asmatzailea, bera bezain errorik gabeak diren pertsonaien eraikitzailea, bikote harremanaren gainbehera ez ezik, denborarekiko eta espazioarekiko duen harreman korapilatsua ere fikzioaren bidez ulertu eta askatu nahiko lukeena (Rodriguez, 2014a).
‎–, (2001): Lagun izoztua, Elkar, Donostia.
‎2 2001: Lagun izoztua eleberria soilik dagokio aro honi.
‎bertan egonik ‘erbestean’ dagoen subjektuaren irudikapenak ‘beste’ aberri baten utopiaren beharra espresatzen du. Joseba Sarrionandiak, poesia eta testu laburretan ertz ugaritatik erbesteaz jardun ondoren, 2001ean argitaratutako Lagun izoztua eleberrian indar berriz heldu zion gaiari. Eider Rodriguezek proposatutako irakurketari jarraituz, itsas iruditeriaz eta espazio imajinarioez baliatzen da Sarrionandia gatazkaren inguruko irakurketa alegorikoa egiteko.5 Alegoriaren esparruan kokatu behar dugu, orobat, Joxe Austin Arrietaren Terra sigillata (2008) ere, zeinak urpeko mundua eta urpekariak hartzen dituen metafora gisa isilarazitako ahotsen esperientzia eta ahotsak nobelara ekartzeko.
2016
‎Niri, aitor dut, gertatu zait batzuetan. Adibidez, Juan Garziaren artikulu batekin, Hamaika pauso eleberriari berrekiteko indarra transmititu zidana, zorionez; eta Aitzpea Azkorbebeitiaren beste batekin, Lagun izoztua beste begi batzuez leitzeko parada eskaini zidana. Jon Kortazarren Bitartean New York bildumak (Utriusque Vasconiae 2011), ordea, ez zidan Bilbao New York Bilbaori buruz neukan iritzia aldatu].
‎Aurten, bere lehen nobela: Lagun izoztua._
2017
‎224 Lagun izoztua, 87 or. politikoa beharrezkoa da postmodernismoan ere, noski, baina ez da nahiko ni politiko burujabe transzendenterik eratzeko.
‎Espaziotzat ere nekez jo daiteke bide postmodernista, bide arruntak ez bezala toki batetik bestera joateko espazioan jarraitu beharreko posizioen segida, alegia hark ez baitu ezagutzen ez helmugarik, ez hurrengo pausorako norabide zehatzik. Ibilbide postmodernista, zentzu horretan, espazio bainoago denbora da, Lagun izoztua ren amaieran Sarrionandiak iradoki bezala:
‎Nahiz eta guztiz kunplitzera sekula heldu ez den, Kepak bizitzan zehar eutsi dion altruismorako promes horixe bera da urte horiek guztiak pasatuta aukera ematen diona nolabaiteko asetasun existentziala sentitzeko eta bera ere zerbait badela esateko. Azkenik, Joseba Sarrionandiaren Lagun izoztua n ere ni politikoak kontzientzia politikoa deitu ohi dugunaren hondamendia onartu beharra dauka. Azken batean, nazioaren mugak zehatzezinak izanda, nazioaren gainean ez da kontzientzia politiko osorik eratu, beti geratuko diren nazioarenak diren haborokin batzuk kontzientzia horrek barne hartu ezin izan dituenak, kontzientzia hori inkontzientzia ere bihurtuz, derrigor.
‎Azken batean, nazioaren mugak zehatzezinak izanda, nazioaren gainean ez da kontzientzia politiko osorik eratu, beti geratuko diren nazioarenak diren haborokin batzuk kontzientzia horrek barne hartu ezin izan dituenak, kontzientzia hori inkontzientzia ere bihurtuz, derrigor. Baina Lagun izoztua k ez du ondorioz postulatzen kontzientzia nazional oro abandonatzeko beharra, kontrara, esentziez gabeturiko nazioa, diferentzia moduko nazioa, alegia, zaintzen eta iraunarazten saiatzeko beharraren aldarrikapena dario nobelari. Bai nazioa, bai kontzientzia politiko osoko ni politikoa promes modura proiektatzen dira etorkizunerantz, kontzientziaren ezinbestekotasuna zein ezintasuna biak batera onartuta.
‎214 Lagun izoztua, 27 orr.
‎Horrela funtzionatu izan du gurean ere. Nazioa etxerako bidaia luze luze baten helmuga modura irudika daiteke, Itaka modura, alegia (ikus Lagun izoztua, 54 or.). Etxe sendo, gotor, suntsiezinaren antzera, irudikapen horretan telos a edo helmugako nazioa babes eta ziurtasun betierekoen iturria litzateke. Tamaina horretako igurikipenen aurrean, etsipenak sakona behar du goian deskribatu bezalako telos edo helmugarik izan ez dela konturatzean.
‎"" Ulisesen madarikazioa dun. Hemen bizi gaitun eta hara itzultzea dinagu beti gogoan, baina zenbat eta geroago orduan eta zailagoa dun leku hau uztea beste hartara joateko eta, itzuliz gero ere, gainera, ez gaitun gure gogoko sorterrira helduko, baizik eta beste ia ezezagun batera..."" Ik. Lagun izoztua, 27 or. horiek existitzen ez direnik edo garrantzirik ez dutenik. Nazioan, bere eskubideetan eta gugan sorraraz ditzakeen arduretan sinetsi ahal da, horrek guztiak gauzapen erabat zehatzik ez daukala pentsatuta ere.
‎217 Nobelari erabat funtsezkoa zaio Uriostetarrenean Maribelek eta Goiok emandako aldia, tarte horretan Imanol Uriostek nazioaren inguruan azaldutako kezkak, batik bat. Ikus Lagun izoztua, 527 orr. passim.
‎Baina errealitatea ez da homotopikoa, eta naziorik izatekotan, heterotopikoak izango dira, horrek berekin dakartzan babesgabetasun zein ziurgabetasun erabatekoak gorabehera. Ikuspegi batetik besterako jauzia ikaskizun lazgarria da, ezbairik gabe, baina baita egin beharrekoa ere, Lagun izoztua k iradoki bezala. arrotza, ezaguna ezezaguna. Lagun izoztua n ere ugariak dira Goiori errealtasuna eta irrealtasuna hautemate lausoan nahasi egiten zaizkion uneak, batez ere Antarktikara bidaian zehar.
‎Ikuspegi batetik besterako jauzia ikaskizun lazgarria da, ezbairik gabe, baina baita egin beharrekoa ere, Lagun izoztua k iradoki bezala. arrotza, ezaguna ezezaguna. Lagun izoztua n ere ugariak dira Goiori errealtasuna eta irrealtasuna hautemate lausoan nahasi egiten zaizkion uneak, batez ere Antarktikara bidaian zehar. Antarktika, estatu mugen bidezko munduaren egungo zatikatze politikotik at dirauena, zehatzezintasun eta erabakiezintasun postmodernisten metafora modura baliatuta dago Lagun izoztua n, irrealtasunsentsazioen sortzaile indartsu.219 Beste errealitate irudikapen bati irekitzen zaio Goio Antarktikara bidaian zehar, munduari Euskal Herria barne beste modu batez begiratzen ikasiko duelarik.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Taula kopiatu
Lagun 97 (0,64)
LAGUN 18 (0,12)
lagun 5 (0,03)
Laguna 2 (0,01)
lagunak 2 (0,01)
lagunari 1 (0,01)
Argitaratzailea
Taula kopiatu
ELKAR 49 (0,32)
Labayru 20 (0,13)
Argia 9 (0,06)
Uztaro 8 (0,05)
Pamiela 7 (0,05)
Berria 6 (0,04)
Alberdania 6 (0,04)
Booktegi 6 (0,04)
Jakin 5 (0,03)
Euskaltzaindia - Liburuak 2 (0,01)
Maiatz liburuak 2 (0,01)
goiena.eus 1 (0,01)
UEU 1 (0,01)
Ikaselkar 1 (0,01)
aikor.eus 1 (0,01)
Jakin liburuak 1 (0,01)
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia