|
2004
|
|
|
La Vache qui Riten begietan bere ohizko gorritasun hura ikusi nuen. Behi harroa zen, basurde bihotza zeukan, eta, berriro, nire
|
laguna
ere bazen. Egina nuen, ia ohartu gabe, desertuaren azken zatia, heldua nintzen beste ertzera.
|
|
2010
|
|
|
" Oso eguzki indartsua da zurea, gazte. Zu ez ezik zure
|
lagunak
ere salbatuko ditu. Baita kartzelatik ere." Josebak hatza tentetu zuen:
|
|
|
Alberto Varela itzartu zen orduan eta, ilunpeko iskanbilan, bihotzean labanazo bat sarturik hil zuten. Ramon Gortazar bera ere hil zuten gero, baita beste bi moro
|
lagun
ere. Espainol batek alde egin ahal izan zuen, erasotzaileek beste espainol bat bahitu zuten.
|
|
|
" Afrikarik gabe, nik ezin izango nuke neure burua esplikatu, eta neure arma
|
lagunak
ere ezin ditut ondo esplikatu". 387
|
|
2011
|
|
|
Hegats batez jaurtikiko dituzu, minik egin gabe, kofoinaren barnerat.
|
Lagunak
ere han dituzte; doazela haienganat, zuk ez duzu halako beharrik.
|
|
|
Nik, berriz, beste askok bezala, Siniestro Totalen kanta hura ezagutzen zuen. Delarana liburuzainak ere ezagutuko zuen, baita Markelaingo zenbait
|
lagunek
ere, eta seguru aski Jose Maria Jimeno Juriok ere bai, haren garaian ederki hedatu baitzen kanta hau:
|
|
|
—Badakizu —jarraitu du berak azalpen gehiago ematen— Lehengoan egin genuen festaren antzekoa izango da. Zure
|
lagunak
ere etorriko dira, abisatuta daude. Nola ziren izenez?
|
|
|
Eta mila esker anitz nire Iruñeko euskara kaletarra zuzentzen, hobetzen eta istorioa borobiltzen lagundu zidaten
|
lagunei
ere:
|
|
2012
|
|
|
—Biran —esan zion—, kezkaren bat baldin baduzu, jakin egin nahi nuke. Zure bigarrena ez ezik, zure
|
laguna
ere banaiz.
|
|
2013
|
|
|
Arrotza egiten zen hitza gure herrian, zeren, izebak bezalaxe, gainerako senide eta
|
lagunek
ere, nire ama salbuespen, oso gutxi erabiltzen baitzuten gaztelania. Jatetxera lehen telebista aparatua ekarri zuten egunekoa gogoratzen zait.
|
|
|
Zeremonian izandako besteak galeriako mahaiaren inguruan zeuden bilduta, haiek ere zerbait edaten, eta batzuk Angela, arrantxo nagusia, Natalie, Kazetaritza Eskolako irakasleazigarroa eskuan zutela. Izaskun, Sara, Mary Lore eta bere hiru umeak, Nadia eta Dennis galeriaren beste muturrean zeuden, mahai borobil batean, kartetan jokatzen, eta haiekin zegoen Dennisen Chicagoko
|
laguna
ere, gizon bizardun bat, begiratzen nion bakoitzean irribarre egiten zidana. C. ez zen inon ageri.
|
|
|
Cowboy a seinalatu nuen—: Zure
|
lagunak
ere oso berezia ematen du.
|
|
|
Hasieran, berezko heriotza izan zela uste izan zen, azkenaldi hartan fraidea ondoezik ibili zelako. Monterreyn ere izana zen berriki, tratamendu bila, baina sendatu baino lehen itzuli beharra izan zuen misiora, Santa Cruzko beste fraide
|
laguna
ere —herritar bat, Marcelino Marquinez;" a native of Treviño, Vizcaya, Spain", Bancroften hitzetan—290 gaixotu egin zelako. Hala ere, hilketa izan zelako zurrumurruak ere hasieratik egon ziren, eta, susmoak uxatzeko, garaiko gobernadoreak, Pablo Vicente de Sola arrasatearrak, Aita Marquinezi idatzi zion, zirujauari gorpua aztertzen utz ziezaion eskatzeko.
|
|
|
Haren gorpua guztiz mutilatuta eta hemezortzi gezik zulatuta aurkitu zuten. Misioko beste bi
|
lagunek
ere galdu zuten bizia, eta bizirik atera zirenen artean inor ez zegoen zauritu gabe. Ziur aski, Anzak Yumen artean lortu zuen izen onagatik ez zioten segizioari erasorik egin San Gabrielerako bidean zihoala.
|
|
|
Gai hori Ameriketako jatorrizko herrietako
|
lagunek
ere behin eta berriz ateratzen digute. Hizkuntza baino zabalagoa den kultura horretako beste elementuez ere nahi dute gogoeta egin dezagun.
|
|
|
Auzapezak eta beste agintari eta
|
lagunek
ere eultzi ikaragarria jaso dute gau ilun itxian. Jo eta su erantsi dizkiete zaplaztekoak, ukabilkadak, ostikoak, ustakadak... ilunpeko anonimotasunak eransten duen basakeriarekin.
|
|
2014
|
|
|
Eta hainbestekoa da nire izen eskasa Parnaso gainaren zaindarientzat, ezen norbaitek izkiriatuko balu Euskal Poeta Arraroen Antologia: " Baina, non da zure izena, ez da inon ageri?!", trufaz galdetuko bailidakete emazteak, edo gure seme batek, edo bi biek, edo hirurek batera, eta baita
|
lagunek
ere: " Horratx, arraroa haiz, gero!".
|
|
|
Adin horrek desesperatzen ditu amak eta neska lagun potentzialak. Mutiko
|
lagun
ere orain. " Neska batendako en plus.
|
|
|
Hemen Donianen bestarako betetzen ‘txu karrikak. Egundainokotan gogoan xitut eta agian ontsa zizte ba xu eta xurekin joan diren xure bi
|
lagunak
ere. Urteak joaten ‘txu baina gure sekretua barda bezain azkar senditzen dixit bihotzean.
|
|
2016
|
|
|
Gan den igande arratsaldian Zer gertatu den Bozaten Gañera bere sozio
|
lagunek
Ere jakindu dezaten Alaja txarrak gauza onikan Sekula ez baitu izaten.
|
|
|
Lohitzuneko horietan izan zen" Zazpiak bat" leloa estreinakoz ezagutzera eman zen gunea, ilustratuen" Hirurak bat" zein geroagoko" Laurak bat" murriztaile bezain espainiarzaleak zinez gainditu zituena. Vinsonen
|
laguna
ere bazen Goienetxe alkatea; 1899 eko Parisko erakusketa unibertsalean egin eta Vinsonek berak zuzendu Euzko Ikasketen Kongresuaren antolatzaileetakoa izan zen. Hantxe hizkuntza, arraza, jantzia, heraldika, arkeologia, musika edota artea ikertu zen, La tradition basque izenburupeko lan ezagunean jasoko zena.
|
|
2017
|
|
|
Traidoreak baiki!, baina
|
lagunak
ere bai. Uda horretako abuztuan, Minak John Russell gaztea ezagutu zuen.
|
|
|
Xabier Minak Londresen gogor jardun zuen, erbesteraturik eta baliabide handirik gabe, bere bizimodua eta lagunena antolatu ez ezik, bere egitasmo politiko iraultzailea burutu ere nahi zuelako. Han ezagututako pertsona ugariren artean, denak ez ziren Gordon salataria bezalakoak,
|
lagunak
ere izan zituen, lord Russell gaztea kasurako, honek atea ugari ireki baitzion Minari lord Hollanden etxeko bileren bidez. Hasieratik Minak harremanak izan zituen Ingalaterrako Gobernuko ordezkari batzuekin: Castlereagh ministroarekin eta Hamilton haren idazkariarekin, hain zuzen ere, eta nolabaiteko laguntza haiengandik lortu ere bai.
|
|
2018
|
|
|
—Marta, nirekin etorri den
|
laguna
ere, de Navarra.
|
|
|
—Zure euskal uharte horretakoa al da zure
|
laguna
ere?
|
|
|
—Ez haiek bakarrik! Etxera etortzen ziren haien
|
lagunak
ere bai. Kontatzen zutena entzun egiten genuen umeok.
|
|
2019
|
|
|
Ez ziren kanposantutik eraikinaren xehetasunak bereizten, baina ondo irudika zezakeen hala ere. Villa Chantal zuen izena, eta haren jabea Antoine zen, herriko meatzeak zuzentzen zituen ingeniaria, bere aitaren nagusia eta bai
|
laguna
ere, garai batean behintzat, Martinek bere ekintza hura aurrera eraman eta meatzeko laborategia txikitu zuen arte. " Orduan ere, Martin, zer arriskutan jarri ginen denok hik koartada bat izatearren." Hasperen moduko pentsamendu bat izan zen, eta segituan joan zitzaion burutik.
|
|
|
Batzuetan" Gabatxoa", besteetan" Kojoa", eta hurrena" Van Van". Pierre Irissou
|
lagunarengana
ere ezin izango zuen jo aholku eske, ez zen kristau batentzako gaia.
|
|
|
Gaztetan hiri erritmoa nuela leporatzen zidaten lagunek, arratsaldeak hemendik hara, norabide finkorik gabe pasatzen genituenean. Bloom eta
|
laguna
ere helmuga finkorik gabe doazela dirudi, ibilbidea hizketarako aitzakia besterik ez balitz bezala.
|
|
|
Eta erabaki genuen, baita ere, elkartuko ginenean hirurok bakarrik egingo genuela bilera, andregairik edo senargairik gabe, beste inor gabe, Mexikoko aspaldiko garaietan egiten genuen bezala. Beraz, bilera horietara ez ziren etortzen ez Muriel, ez Jon, ezta Patrizioren inolako
|
lagunik
ere. Gertatzen zen, ordea, larunbat batean biltzen ginela hirurok, esate baterako, Seguran eta, nahitaez gauaren amaierarako osatzen zen halako taldekote handi bat, non biltzen ziren Keparen eta Patrizioren lagun eta ezagun mordoa, aurretik han eta hemen tabernaz taberna ibilitakoak.
|
|
|
Errespetua gurasoekin, errespetua zaharrekin, errespetua buruzagiekin. eta, dudarik ez, errespetua
|
lagunekin
ere; baina, Europan behinik behin, iritsi zen momentu bat zeinetan portaera hori ez zen nahikoa izan. Seguruenik gizartearen antolamenduarekin batera:
|
|
|
umea eskolan utzi eta gero, lanera joateko beste bide bat aukeratuko duzu; azken batean, Gasteizen oinez noranahi joan zaitezke, eta nondik nahi. Bide batez, haizeak aldatuko dituzu modu horretan, eta kaleko bista
|
lagunak
ere bai. Panorama, ordea, ez dakizu gehiegi aldatuko den.
|
|
|
Lasai bizi gara bertan. Benetan diotsuet gu ezin garela kexatu alde horretatik." Badirudi haren inguruan dituen
|
lagunek
ere gauza bera pentsatzen dutela, makinatik eskuratu berri duten kafeari beroa zurrupadaka kentzeko ahaleginetan ari diren bitartean. Gaineko apartxoa xurgatzearekin bat, ia jabetu gabe, urte berriko lan perspektibaren inguruan hitz egitera lerratu dira.
|
|
2020
|
|
|
Etxean jaso zuen familiarekin adiskidetasun handia egin zuen, gerora ere iraun zuena. Eta Maria Teresa izeneko emakume baten
|
lagun
ere egin zen. Familia horren ezaguna izango zen Maria Teresa eta hortik ezagutuko zuen izeba.
|
|
|
Gogoan zeukan enperadore frantziarrak, zibilizazioaren izenean hasitako Errusiako kanpaina hartan, ikusi bere burua larri, eta ihesari eman ziola laurehun mila soldadu atzean utzita, goseak eta hotzak hilda gehienak. Nire
|
lagunak
ere hori esan nahi zuen, Almaraz abian jarri zuten agintariek ere azkar asko alde egingo zutela arrisku gunetik. Gu, berriz, bertan geldituko ginela harrapatuta.
|
|
|
Heietarik biek, deliberatu zuten goan behar zutela Larrunerat, Izpiritu sainduaren kaperarat, beila baten egiterat, bainan, arras ichilik, nihork ikusi gabe, eta beren
|
lagunari
ere erran gabe, zeren harek jakinez gero, denek jakinen zuten.
|
|
2022
|
|
|
a) opariak (jan edanak lehenetsita), egungo saski edo otzaren aitzindari: jateko animalia (kapoi, oilasko, bisigua) eta bestelakoak (txerriki, barazki, frutak) agintariari: sendagile, etxeko nagusi edo ugazaba, apaiz... etxeko nagusiak maizterrari eta gurasoek emantzipaturiko seme alabari, bueltan, bakailaoa; dendariak bezeroei, gozokiak, ardo eta pattarrak, etab. (inoiz, kutxa dotorean); oparia jasotako
|
lagunak
ere, bueltan: fruitu lehor (amanda, intxaurrak) eta melatuak (piku, mahats, aranak.), pastak, etab.; ume eta gaztetxoek gabonsaria (dirua eta jana) eskatzen zuten, etxez etxe; baita lanbide eskasa zutenek ere (artzain, postari, azeri ehiztaria), duintasunez. b) afaria:
|
|
|
Badakizue senar emazte asko oporraldietan bereizten direla, ezta? erantsi du Itziarrekbaita
|
lagunak
ere
|
|
|
Txalo zaparrada entzuten da aretoan, kartsuenek txistua egiten dute.
|
Lagunek
ere gustura egiten dute txalo; Luisa, aldiz, geldi eta mutu dago.
|
|
2023
|
|
|
—Bueno, bat baino gehiago, zu eta zure
|
lagunak
ere hemen zaudetela ikusita...
|
|
|
—A, bai, zure
|
lagunez
ere hitz egiten dugu, bai.
|
|
|
Hilketa bien atzean, hariei eraginez, Agirreren eskua eta batez ere ezpata dantzan zebiltzan. Erasoaldi bakoitzean, buruzagiez gain, haien inguruko
|
lagunak
ere jausten ziren lehenago edo geroago. Hilketa bi horien ostean Agirre bilakatu zen espedizio agintari bakarra, hil arte iraungo zuena.
|
|
|
Pila bat ikasi dut Markosen amarekin, eta uste dut hogei urte hauetan Markosek subidoiak, bajoiak, momento oso on asko izan baditu, bere ama hor egon delako dela. Aita ere bai, arreba ere bai,
|
lagunak
ere hor egon gara, baina batez ere, Bego."
|