|
2000
|
|
|
Aurrera bakarrik. Ez nuen nolanahi hautsiko ongi portatzeko aitak eman zidan agindua, eta gainera, zer demontre!, nire
|
lagunek
ere ikusi ninduten, eta oso aukera gutxi nuen haien aurrean norbait nintzela agertzeko. Astiro edan behar nituen egun hark ekarri zizkidan aurrerapenak.
|
|
|
Ez dut batere atsegin gutxi jaten dudala oroitaraz diezadaten; ez dut batere atsegin bidailagunen aurrean hitz egin, eta neure burua zuritzen ibili behar izatea. Eta, gaur, Adelak denen aurrean oso argal nagoela eta gutxiegi jaten dudala nabarmentzeaz gain, Rubeni (Patxi eta Karmelorekin bezala, gutxienez Rubenen
|
lagun
ere izan nahi nuke" Bai, bai, lagun, lagun...", entzun diot Teresari esaten) egiten ari nin  tzaion igarkizuna denen aurrean egitea proposatu dit...
|
|
2001
|
|
|
Peruren hizketa
|
laguna
ere ez zeukan urruti, hurbilago beharbada. Erraz jo zuen begiz, kaletar askojakinen artean, Maisu Juan barberua.
|
|
|
Eta biek elkar topatuz gero, berez bezala dator elkarrizketa bizia. Baita gainerako
|
lagunak
ere: andre ostalaria eta bere mirabea, orduko baserritarrak, liho ezpatariak, olagizonak, baita azkenik âparadisu ederreko suge  bel  tzaâ eskribau aguazilak ere.
|
|
2002
|
|
|
Julianek neska mutilak zituen; Mikelek, berriz, mutikoa. Bi
|
lagunek
ere manifestazioa zuten hizpide, eta antolatzaileen maniobrak, manifestaziora ahalik eta jenderik gehiena erakartzeko. Kontuak kontu, bere lagunaren egoera ez zela batere samurra pentsatu zuen Julianek.
|
|
|
Hasteko, kirol honen  nondik norakoak azaltzen zituen bideo bat jarri ziguten. Irudietan jausgailua nola jartzen zen, salto egiteko orduan gorputz jarrera egokia zein den eta horrelako kontu teknikoak azaltzeaz aparte, lehenbiziko aldiz jauzi egiten zuten hainbat
|
lagun
ere agertzen ziren, begiralearekin batera hegaz  kinetik salto egiteko orduan oihuka eta intzirika, eta lurreratu ostean barre histerikoak eginez.
|
|
2003
|
|
|
Baina Herria ere informatu beharra baitzegoen, ogitartekoak amaiturik, bere garajera itzuli ginen. Beste bospasei
|
lagun
ere inguratu ziren bertara. Eta han, musika topera jarri, peta batzuk prestatu, edo jo eta su ibili ginen hamaika kartel eta pankarta prestatzen.
|
|
|
Hura ikusi eta bi
|
lagunek
ere lasterkari eman diote. Oihuka ari dira, indioen antzera.
|
|
|
Ia ia iritsi direnetik egon da alde egin nahian bezala. Gainerako
|
lagunak
ere mugitu dira. Mikelek anaiari besotik heldu dio orduan.
|
|
|
Joxeren anaiak pasa den asteburuan mendira zihoala esanez alde egin zuen etxetik, eta ez da oraindik bueltatu. Auzoko
|
laguna
ere, aurrekoan Irungo haiekin batera azaldu zen hura, desagertu egin da. Ez bata ez bestea azaldu dira auzora azken egunetan.
|
|
|
Gabik argi dauka ez dela inolaz ere pasatuko. Eta
|
lagunak
ere, nekez. Aitorren zain egongo ez balitz, Manuren etxera joatea proposatuko luke, bigarren kanala ikustera.
|
|
|
Aspaldi bukatu zitzaian plaza gizona izatearena, inoiz horrelakorik izan bahaiz. Urteak dituk inork aintzakotzat hartzen ez hauela; ez ikasleek, ez irakasleek, ez antzinako
|
lagunek
ere. Kobazuloetara bueltatu haiz, Kromagnon.
|
|
2005
|
|
|
Oraingo honetan, azkar igaroa zen zorionaren uhina. Marrorekin izan nuenak beste infernu bat piztu zidan barruan; gainera, igandetan nirekin zinera joaten ziren
|
lagunek
ere" maistra beroari" buruzko hitz lizunak esan zituzten. Ez nintzen gehiago irten haiekin; eskola utzi zaharra ez zuten, eta Adelaren lepotik barreka ari ziren bihozgabe alaenak, garai batean maistra eztiaren ipuinak ahozabalik entzuten egoten zirela ahaztuta.
|
|
|
Nire
|
lagunak
ere ez zuen ulertzen nola gertatu zen halakorik, keinuekin adierazten zuenez.
|
|
2006
|
|
|
Horregatik guztiagatik, amak ez zuen etxez aldatu nahi. Bere
|
laguna
ere alboko kalean bizi zen; bizi zen eta bizi da. Hil bezperan gauza bat eskatu zidan amak:
|
|
|
Barrezka hasi nintzen, ozen hasi ere, pentsaturik agian gurasoekin gertatu zitzaidan koska bera gerta zekidakeela egunen batean zio Angeloren
|
lagunekin
ere:
|
|
|
Astelehenean,
|
lagunek
ere ez zuten zeppelinaren barruan ibili izana beste konturik. Non sartu nintzen galdetu zidaten.
|
|
|
Kontatu nizun dantzarako nire
|
lagunarena
ere. Nola urtetan elkarrekin dantza egin izan ondoren, behin apartatu egin zitzaidan, eta betiko:
|
|
2007
|
|
|
orain pistola eskuan ikusten zuen, Candiren etxeko atarian, Justinori tiro egiteko gertu; orain Dioniren aurrean, sudurretik sudurrera ia ia, listua bota ahala mehatxuka.
|
Lagunek
ere isilaren altzoan bilatu zuten aterpe. Dioni zigarroari tira eta tira ari zen.
|
|
2009
|
|
|
Baita aurpegiak ere, baina zurea ez zait ahazten. Hain duzu itxura levantetar petoa, milaka
|
lagunen artean
ere ezagutuko zintuzket.
|
|
|
Mariok Gasteiz aukeratu zuen, jakina. Eta
|
lagunak
ere joan zitezen eginahalak egin zituen arren, bat besterik ez zuen konbentzitu, Iñaki Mallagarai, koadrilakoa ez ezik bankuan berarekin lan egiten zuen laguna. Biak ilusio handiarekin joan baziren ere, Gasteizko kaleetan ikusi zutena ez zitzaien zipitzik ere gustatu:
|
|
|
Putakume totala sentitu ninduan, han, sastraka atzetik begira, putakume totala. Eta nire
|
lagunak
ere bai. Josetxok negar egiten zian.
|
|
|
Bat batean, ordea, barreka hasi naiz ezertariko arrazoirik gabe. Ez dut jakin zer pentsatu, eta, beste alde batetik, barreak lasaitu egin nau, eta baita nire
|
lagunak
ere, nik uste. Nik baino disgustu handiagoa hartu dutela eurek ikusi dudanean, lasai egoteko eskatu diet. Zer esan behar nien, ba?
|
|
|
Ezker Abertzalearen taldeko legebiltzarkideek ez zuten bozketan parte hartu, eurek hala erabakita. Begien bistakoa da, bada, hizkuntza pluraltasuna babestu eta, beraz, eremu urriko hizkuntzen erabilera gizarte bizitzako arlo ezberdinetan sustatuko duten hizkuntza politika aktiboen zale dugula Europako Kontseilua, baita administrazio arteko lankidetza garatzearen
|
lagun
ere.
|
|
2010
|
|
|
Joseba Egibarri apur bat gehiago kostatu zitzaion, baina nahiko ondo zihoan hala ere. Unai Iturriaga bertsolaria eta
|
lagunak
ere ikusi nituen. Haiek ere aski ondo zihoazen zulatu pare bat izan zuten arte.
|
|
|
Ana Oiarbidek askotan hitz egiten zidan bere mutilaren arrebaz, zein azkarra zen, zein pertsona ona, zein eskuzabala. Mitoa zen Euskal Herriarentzat ez ezik senide eta
|
lagunentzat
ere. ETAko kupulara iritsi zen lehen emakumea izan zen.
|
|
|
Inazio Mujika Iraola idazle eta editoreak hura irakurri, asko gustatu zitzaiola esan, eta hasiera hura aprobetxatuz ea epilogoa liburutxo bihurtzera animatuko nintzen galdetu zidan. Hasieran ez nuen proposamenaren helburua oso interesgarritzat jo, baina bien bitartean beste zenbait
|
lagunek
ere esan zidaten oso gustura leitu zutela hitzatze hura eta azkenean baiezkoa eman nion editoreari.
|
|
|
–Karkamalei bakarrik ez. Zure
|
laguna
ere tartean izango da.
|
|
|
Hori entzutean eta nire laguna salbatu nahirik, harekin hitz egin behar nuela erantzun nuen. Ziur nintzen, nire
|
lagunak
ere, eginikoa gaiztakeria zela jakinez gero, bere damua erakutsiko zuela. Baina aitorleak ezetz erantzun zidan.
|
|
|
Eta nirekin kontuz ibili beharra zegoela beren ustez; beste era batera esanda, ni, euskalduna izanik, ez nintzela oso fidagarria. Vaticano Irratiko zenbait
|
lagunen aldetik
ere, nabarmena zen ez nindutela ni begi onez ikusten. Baina honek ez ninduen txunditu; banekien hori kontuan hartu nuela beti, pazientzia pixka batekin, beste hainbat euskalduni ere gertatu izan zaion bezala.
|
|
|
Beste ehunka mila
|
lagunek
ere berdin pentsatzen genuen eta pentsatzen dugu.
|
|
|
Onartu behar dut Aznarren iragarpena bete egin zela, hein handi batean, RodrÃguez Zapateroren negoziazioan; Gobernu sozialistak ez zuen babesik izan, kale gorrian geratu zen eskuineko hedabideen zaparrada mediatikoaren pean (El Mundo, La Razón, Vocento eta ABC, COPE). Baina eraso bakarra ez zen haiena izan,
|
lagunak
ere kontra izan zituzten. Sozialistek hitz jokoetarako ohikoa duten trebetasunaz, Moncloak Batallón Vasco Español de PRISA bataiatu zuenaren artilleria ere jasan behar izan zuen Zapaterok.
|
|
|
Auzitegi Nazionaleko instrukzio epaileak" ETAren tresna" izateaz akusatu zuen euskarazko kazeta, eta horregatik erabaki zuen hura ixtea. Hamar
|
lagun
ere atxilotu zituzten. Guardia Zibilak uste zuen euskarazko argitaletxeen eta euskarazko kultura munduaren zati on batek lotura zuela ETArekin.
|
|
|
Horra hor, beste" Trabuko" bat.
|
Lagunak
ere, deituraz RamÃrez izanarren, Marrua dizu izengoiti. Euskaldunak ziren sinale biak.
|
|
|
Eta erantsi ere bai agudo: " Hik etzak behin ere denetik euki, bestela ez dek beharrik eukiko eta, orduan galdu haiz,
|
lagunik
ere ez dek izango".
|
|
2011
|
|
|
Irazabalgoak erakutsi zuen interes gehien langintza horretan eta urduri zebilen euren plana bati eta besteri kontatzen, eginkizun hartarako lagun bila. Azkenean, normala denez, Ibarguengoaren
|
lagunek
ere izan zuten planaren berri, bereziki Markinako Ugarteko jaunak. Honek keinuak egin zizkion Ibarguengoari segizio hartan atzera gera zedin eta Amorebietara iristean honela esan zion:
|
|
|
–Zilarra bai, baina zilar bila dabiltzan
|
lagunak
ere bai, eta miseria, berriz, nonahi. Miseria gorria.
|
|
|
Ez da egia, ez da egia. Nik jende asko ikusi dut, ni erietxeetan asko ibiltzen naiz, zoritxarrez, eta azken urte hauetan jende asko ikusi dut hiltzen,
|
lagunak
ere bai, ezagunak, adiskideak... eta jendea ez da beldurtuta hiltzen. Jendea askotan penatuta hiltzen da.
|
|
|
Horien aurretik, lehen aipatu ditudan Beobide, Saizarbitoria, Ibon Sarasola, Arantxa Urretabizkaia. Bai eta soldadutzan egindako dozena erdi bat
|
lagun
ere. Elkar gutxitan ikusten badugu ere, horiek denak oraindik lagun sentitzen ditut.
|
|
|
Hasieran Lourdesekin. Gerora Antton Valverderen partaidetzarekin, baita Iparraldeko zenbait
|
lagunekin
ere. Benito Lertxundik behin oso ongi esan zuen bezala:
|
|
|
Azkenik, esan behar dut neska
|
lagunak
ere bagenituela, han hamabiren bat urterekin, eta oso modu naturalean tratatzen genuela elkar... musuak emateko unean izan ezik.
|
|
2012
|
|
|
Sistema periodikoa maileguan harturik atera da Inas liburutegitik. Izenburua bere hutsean nahikoa izanagatik horretarako,
|
lagunak
ere ederki asko asmatu du Inasen irrika elikatzen egileari buruz eman dizkion zertzeladekin: kimikaria, Auschwitzeko kontzentrazio esparrutik bizirik ateratakoa...
|
|
|
Tratuarena da azpimarratu nahi zuena; drogaz dihardu?. " Eman beste bat nire
|
lagunarentzat
ere", esan zion. –Mutila ohartu egin da Inas ez dagoela eroso entzundakoaren ostean?.
|
|
|
Luis utzi eta ostatura bidean, Inasi gogora etorri zaio karreran edukitako irakasleetariko bakoitza sistema periodikoko elementu jakin batekin elkartzen saiatu zirela zenbait ikaskidek Madrilen egin zuten parranda batean, irakasleetariko bakoitzaren eta hari elkarturiko elementuaren ezaugarriak tankera berekoak ziratekeelakoan. Harrezkero, noizbait pasatu zitzaion burutik bere bizitzan ezagutuko zituen
|
lagunak
ere modu berean sailkatzen saia zitekeela. Nagikeriagatik edo inoiz gauzatu ez duen burutazio hori bideragarria dela iruditzen zaio gaur gauean.
|
|
|
Artean Eusebioren hitzek sorraraziriko oihartzuna ongi itzali baino lehen deitu zioten akusatuen aulkian esertzeko; beste hamazazpi
|
lagun
ere eserarazi zituzten berarekin batera. Ez zekien gerra kontseilu batean zer egiten zen eta atezuan zegoen zer gertatuko.
|
|
2018
|
|
|
" Bai katu polita, noiztik duzu?". Loreak esaten dio erosi egin duela;
|
lagunei
ere gauza bera esan die, badaezpada, bere arau hausteaz inor ohar ez dadin.
|
|
|
Leorena da eta irakurri egiten dute. Haiek bezala,
|
lagunak
ere Suitzako muga zeharkatuta alde egin zuen Parisetik. Mexiko, Argentina eta Espainiako gerla eta iraultzetan ibili ondoren, Bulgariatik atera berri omen da, turkiarren aurkako matxinadan parte hartu eta gero.
|
|
2019
|
|
|
–Zer nahi duzu? Bere
|
lagunak
ere jakitea zu hemen zaudela?
|
|
|
Hantxe dabiltza zenbait SS ere, berriketan eta zigarroa erretzen, presoei arreta eman gabe. Gita eta bere
|
lagunak
ere han inguruan dira, oinez. Beren aurpegiek ez dute ezer adierazten.
|
|
|
–Ez esan inozokeriarik. Ane zure
|
laguna
ere bada.
|
|
|
Anak arratsaldeko kafearen orduan kontatu zuen,
|
lagunei
ere grazia egingo zielakoan. Ez zen hala izan, ordea.
|
|
|
Poliziak eta jandarmek ez zuten sekula harrapatu. Atxilotuak izan ziren
|
lagunek
ere ez zuten salatu. Soldadu  tzara joan aitzineko uda, ekintzaz ekintza iragan zuen gauez eta egunez baserrian, oraindik bizirik zeukan aitari esku Â
|
|
|
Zutundu ziren bere bi
|
lagunak
ere. Ez zitzaien sekula horrelakorik eskatu.
|
|
|
Marian ez omen da atxilotu duten bakarra. Beste hiru
|
lagun
ere badira. Legedia antiterrorista aplikatuko zaie eta ez ditut berehala ikusten.
|
|
2020
|
|
|
Askok, eta unibertsitateko
|
lagunen artean
ere balantzan zeuden edari, janari jartzen zutenean, estudiante tunante gisa hartu ekanduengatik, afariak leku itxi eta alkoholdunak hobesten zituzten. Afariak nahiago, ez bazkariak.
|
|
2021
|
|
|
Jokoaren erabiltzaileek amei ematen dieten arren puntu gehien, biko  tekideek hobeto egiten diete aurre gaueko arazoei (gutizia bat nahi nuke; ekarri burko bat; egarri naiz; kontatu zerbait, ezin naiz eta lokartu...). Guraso eta
|
lagunek
ere oso balorazio ona jasotzen dute, barrua lasaitzeko garaian batez ere.
|
|
|
Beste lau
|
lagun
ere baditu, zital zitalak, itsu itsu segitzen diotenak: Nekea, Inurridura, Itolarria eta Bularretako Mina.
|
|
|
Nik urratuta ditut zapatak eta une honetan nirekin bizi den
|
lagunak
ere urratuta ditu zapatak. Elkarrekin gaudenean sarritan hitz egiten dugu zapaten gainean.
|
|
|
Hasieran gaizki ohitua nindukan bizitzak, beti maitasun samurrez eta adeitsuz inguratua, baina urte hartan hemen, Erroman, bakarrik izan nintzen aurreneko aldiz, eta horregatik maite maite dut Erroma, nahiz historiaz zamaturik egon niretzat, oroimen larriz eta ordu gozo gutxiz zamaturik.
|
Lagunak
ere urratuta ditu zapatak, eta horregatik gustura gaude elkarrekin. Lagunak ez du inor errietan hasiko zaionik jantzita dituen zapatak direla-eta, neba bat besterik ez du, mendian bizi dena eta ehiztari botak jantzita dabilena.
|
|
|
Atzetik, zenbait senide zihoazen, emazte ohia zenarekin batera, eta honi beste zenbait emakumezkok laguntzen zioten, hura nahigabetuta zihoan eguzkitako betaurreko handi batzuen atzean, eta haren hazpegia ikusten ere ez zuten uzten. Enararen
|
lagunak
ere negarrez ari ziren. Pello bakarrik zihoan, traje txikiegi bat jantzita eta ile mototsarekin.
|
|
|
–Nantxoren
|
laguna
ere desagertu egin zela esan nahi duzu. Hori ez dago jasota, inondik ere, kasuaren espedientean.
|
|
|
–Jakina, baita haren
|
lagunarena
ere. Ikasturte osoan Iruñean geratzen ziren ikasleekin festak egiten genituen, Gabonak eta bestelako jai bereziak ere ospatzen genituen, familiaren etxera joaten ez baziren, bederen.
|
|
|
Nire bebarrura heldu, etxera igo eta mundua ahazteko amorratzen nengoen, txuletoiak eta
|
lagunak
ere ahazteko desiratzen, baina Lutxok ez zuen gure elkarrizketa amaitutzat emateko asmorik, nonbait, oina jarri baitzuen markoaren eta egur, burdin hesi eta kristalezko ate astunaren artean.
|
|
|
Oraintxe elkar ezagutu dinagu, gainera, duela pare bat egun doi doi.
|
Lagunak
ere ez gaitun. Idatzi hori hire egunkarian.
|
|
|
Halako aita enrollatua izatearen problema da azkenean nahi ez duzuna ere kontatzen diozula eta
|
lagunei
ere aipa  tzen ez dizkiezun kontuak esaten dizkiozula. Mila bider agindu zion bere buruari isilik egoteko, kontu hartaz ez esateko ezer, baina azkenean jaulki egin zitzaion.
|
|
2022
|
|
|
Eta pitokeriak idazten zituen. Eta batzuetan eskolako
|
lagunei
ere uzten zien ordenagailuari" zakila" idatzarazten.
|
|
|
Bera bezala, beste bi
|
lagunak
ere gauzak paketatzen ari ziren. Ofizial txikia, arretarik handienaz, tenis erraketa bat; interpretea, liburu izugarri handi eta eder batzuk, larru horizko azala zutenak.
|
|
2023
|
|
|
Eta El Vilar, El Llorà , Masjoan, mas Riera, Can Muntada, Can Carbassa eta lâObac izeneko etxaldeak kokatu zituen han, Francesc eta haren taldea etxe haietan sar zitezen, bizilagunak sukaldean sartu, kaxak mugitu, arropa nahasi, listoiak erauzi, oheak eta kadirak uzkaili, eta eraztunak, txanponak, kateak, koilarak eta katiluak topa zitzaten. Eta ziur zekien Aita Jaunak zegokien lekuan ipini zituela konplizeak eta etxalde
|
lagunak
ere. Banchs, Cortina, Brunyola, Moner izenekoaren emaztea, Puigllaunell, Saavedra alarguna, Ricard apeza, Castenyeteko erretorea eta gainerakoak.
|
|
|
Basoa daramat neurekin, baso tolestu bat da nire bakardadea, dio Clarissak, oximoron hunkigarri batez. Ezen, basoa biho  tzean daramanak ez du bakardaderik, haren bakardadea lagunez inguratua dago, denboraren errotan eho eta hil diren
|
lagunez
ere inguratua. Bakardadea bai, isolamendurik ez.
|