|
2001
|
|
|
Hortxe ditu irakurle euskaltzaleak Ipar Euskal Herriko azken berrogeita hamar urteak. Esan gabe
|
doa
bertan ere baduela euskara doia, maila jasokoa, bizi bizia, irradan joan doana, kazetari trebe baten eskutik.
|
|
2005
|
|
|
Dagoan lekutik ezin dau haren izenik ondo irakurri, baina grafia berezia izan gura dauan hizkiz Marrazo Jr jartzen dauala esango leuke. Sasoiko emoten dauan bikotea
|
doa
bertan. Andra, branka erpinean doa, bizitzak oraingoz samur eta estiloz zizelkatutako gorputza loradun bikini azpian erakusten, berezko edo ule apaindegian tindatutako adats horaila haizetara daroala.
|
|
2009
|
|
|
San Anton zubi parean zegoen jarrita hitzordua, 18:00etan. Ordu erdi lehenagotik jendea pilatuz
|
zihoan
bertan: ume eta guraso, zahar eta gazte, elastiko, bufanda, zapi, bandera, ikurrin, txapel, aurpegiko margo eta abarrekin, aurtengo udaberrian Bizkaia osoan boladan ipini diren koloretakoak.
|
|
|
Atsedena ongi etorriko zaie, asteburuan hiru etapa menditsu eta gogor zain baitituzte Andaluzian, sailkapenean erabakigarriak izan daitezkeenak, larunbateko eta igandeko etapak mendateetan amaituko baitira. Ea nola
|
doakien
bertan dabiltzan hiru sakandarrei: Egoi Martinez (Euskaltel), Jose Luis Arrieta (Ag2r) eta Imanol Erbiti (Caisse d´Epargne).
|
|
2010
|
|
|
Motordun txalupa bat pasa da gure paretik. Hirurogeiren bat urteko senar emazteak ez ezik, chihuahua bat
|
zihoan
bertan, brankara igota eta postura tentean. Txakurtxoak salbamendu txaleko bat zeraman jantzita.
|
|
2011
|
|
|
Goio. Gorria, ren bigarrena izan ezik, etakideen ametsek biziaren alde ilunaren zenbait forma barnebildu eta adieraziko lituzkete, murgiltzeak lirateke herioren putzu likinetan, azpimunduaren irudiak, kezkagarriak, infernuko hainbat zirkulu: ...n inguruan oxigenoa ahitzen ari zaizula eta alboan hiliko astronauta miretsi bat duzula, kolpez Lurrera erori da, astronauta zerraldoan, agurra hilari; maisuak heriotzaren trena hartu behar du, bultza egiten dizute heriotzaren trenean sar zaitezen (Soinujolearen semea); olatu ikaragarri bat labartzan mugitu ezinik dagoen preso ohia itotzera dator; militar espainolak kanpandorreko eskaileratik gora
|
doaz
bertan ezkutatu den preso ohia hiltzera (Labartzari agur)...
|
|
2013
|
|
|
Hudo ehiztari aparta izaki eta hudo larruen eskari guztiz onuragarria nonbaitetik iritsi zitzaiolarik, ehiza baimenik gabe harrapatu zuten zaindariek. Beste behin Kokomendin harrapatutako suge beltz beltzaren ez ohiko larru beltz distiratsu eta oraindik lehortu gabea saltzera larru feriara
|
joanda
bertan atxilotu egin zuten, nonbaitetik ostu zuelakoan; azalpen guztiak emanda askatu zutenerako ezohiko suge larru beltza ustelduta zegoen.
|
|
2014
|
|
|
Ibilbidearen gune batzuetan 30 minutu egon da geldi. Dena den,
|
joandakoek
bertan segitzen dute, gogotsu. Itxaroten.
|
|
|
Nekez biltzen da lerro urritanbizi guztiko itzala: Amerikaren keinua jasozenuen gazte zinala, Mendiolarantz ematen dueneguzki printza bezala; harantz
|
joanda
bertan aurkituzeure misio zabala; gero hemendik Aitarenganabizia agortu ahala; agur, Jazinto, Jaunak berarenetxean jaso zaitzala.
|
|
2015
|
|
|
6 Uste dut on handia egin zidala gure benetako lurraldea ezagutu eta hemen erromesak garela ikusteko ere, eta gauza handia da han zer dagoen ikustea eta non bizi behar dugun jakitea. Izan ere, norbait lurralde batera
|
badoa
bertan behin betiko bizitzera, asko lagunduko dio bideko nekeak eramaten eta baita gauza zerutarretan pentsatzen eta gure solasa hartaz izaten ere, atseginez beterik egongo den lurraldea dela ikusi izanak; erraz egiten da. Hau irabazi handia da, zerua begiratzeak soilik arima biltzen duelako; izan ere, Jaunak han dagoen zerbait erakutsi nahi izan didanez gero, arima pentsatzen egoten da, eta batzuetan gertatzen zait niri lagun egiten didatenak eta pozten nautenak han bizi direla dakidanak izatea, eta iruditzen zait haiek direla egiaz bizi direnak, eta hemen bizi direnak hain hilak, non uste baitut munduko inork ere ez didala lagun egiten, batez ere bultzada haiek ditudanean.
|
|
|
17 Fundazio hau onartzeko erabakia harturik, uste nuen beharrezkoa izango zela ni neu
|
joatea
bertan geratuko ziren mojekin, gauza asko burura etorri zitzaizkidan arren; hala ere, berez gogor egiten zitzaidan, Malagón herriraino oso gaixo etorri nintzelako eta horrela nabilelako beti. Baina Jaunaren zerbitzurako izango zela uste izanik, prelatuari idatzi nion egokien zeritzon agindua eman diezadala esanez; hark fundaziorako baimena bidali zidan eta han egoteko agindua, eta niri egoki iruditzen zitzaizkidan mojak eraman nintzala; ardura handia jarri nuen horretan, lehendik bertan zeudenekin batera egon behar zutelako.
|
|
2016
|
|
|
Arnasguneak ahultzen ari dira oro har: a) euskaldunen kontzentraziomaila ahultzen ari da bertan; b) biztanle kopuruz (oso) txiki dira (herriherrixka edo auzo), eskualde mailako arnasguneak ia erabat galdu direlarik197; c) trasbase demografikoa gora
|
doa
bertan (hainbat gazte kanpora doa eta kanpoko hainbat herritar erdaldun edo erdal elebidun bertara dator, banaka edo bikote moduan); d) garraiobide nagusiak gero eta eskuerago: harreman sare fisikoak irismenez zabaltzen eta dibertsifikatzen ari dira; e) lanera gero eta urrunago joan behar, lan hizkuntza nagusia erdara izanik sarri; f) erosketa, aisialdiko hainbat ekimen bezala, herritik gero eta urrunago (herriburuan edo hiriburuan); g) konpartimentazio soziofuntzionala ahultzen edo hausten ari (hainbat erdaraz mintzo da; irakurri eta idatzi, aldiz, gero eta sarriago euskaraz); h) mintzaldaketa agertzen hasi da, zenbaitetan; i) biztanle batzuen ama hizkuntza erdara da, edota euskara erdarak(" euskaldun berri" gehiago); j) kultura supraetnikoa gailentzen ari; k) Gemeinschaft giroa galduz doa; l) kanpo munduarekiko loturak sendotuz doaz, herri girokoak ahulduz.
|
|
|
Markusen autoa gure aurretik igaro zen, eta ez zuen abiadura jaitsi. Markus eta Tofu
|
zihoazen
bertan, eta paretik igarotzean Gorkak irribarre egin eta eskua igo zuen. Tofu konturatu egin zen, baina ez zuen ezer esan edo egin.
|
|
2017
|
|
|
Horretarako espioien bidez, hainbat informazio zehatz eman zizkion: itsasontziak zenbat fusil zeraman eta nortzuk
|
zihoazen
bertan, baina izenik eman gabe, ez baitzekien Caledonia itsasontziaren izena, ez eta zein portutan zegoen gorderik. Fernan Nuñezek informazio hori eskuratu zuen, han hemenka sakabanatuta zituen espioiei esker:
|
|
2018
|
|
|
Atamitx bertsolarien elkargune izan zen. Saiora
|
joan aurretik
bertan egiten zuten hitzordua eta saiotik bueltan ere bertan agurtzen zuten elkar.
|
|
|
Baina guztiaren gainetik, hartu emanetarako maisua. Ostatura sartu berritan, bazirudien orduak
|
gindoazela
bertan. Tipo ezaguna da gure anfitrioia, eta herriko alproja guztiak lagun ditu.Sendoa da galiziar abertzaleek Euskal Herriarekin duten lotura, askok eta askok baitute arbaso, familiarteko edo ta lagunen bat hemen.
|
|
2019
|
|
|
baneukan etxea bikotekidea lana eta dirua arropa altzariak  ardoa oporrak eta baita kotxea ere erosteko. Neure adineko beste pertsona batzuengan erreparatzen dut eta haiek ere itxurak egiten dabiltzalako inpresioa ematen didate, kolegioko ikaskide ohi batekin topo egin nuenean bezala, orgatxo bati bultzaka
|
zihoan
bertan haurtxo bat zuela, eta monologo bat egin zidan ama izatea zeinen ederra den azaltzeko eta zeinen lanpeturik bizi zen, baina niri astirik eman gabe hitzik erantzuteko, eta eman zidan inpresioa izan zen lerro artean oihuka esaten zidala: " Begira zeinen ederki imitatzen ditudan helduak!
|
|
|
Horra aurrenekoa, beste guziak nolatsu idatzirik datozen, zeure irudipena egin dezazun. Hala ere, originaleko detaile guziak xehero ikusi nahi izatera, udal artxibora
|
joanda
bertan zeuk ikustea hoberena. Nik ahal dudan erarik laburrenean traskribatu baitizkizut, tropa frantsesak endemas, eta noizean behin espainolak, borda bakoitzean egindako kalteak, eta harrapazka ebatsitakoak.
|
|
|
" En la Borda de Yruñaga a los diez y ocho dias del mes de noviembre del año de mil seiszientos ochenta y siete (gaizki, seis behar bailuke) ante mi el esno. infrascrito y los testigos abajo nombrados fueron constituidos en persona los señores alcalde y rejidores de la dicha villa de Leyza y demas personas que ban nombradas al prinzipio de este auto quienes proseguiendo en bisitar y reconozer las bordas tierras y arbolado que an echo[...] reconozieron la dicha Borda de Yruñaga que es de Beronica de Arraras viuda de Martin de Zavaleta[.] ypor haver bisto que an exzedido en una heredad que tiene junto a la dicha borda en tomar mas tierra de la que tenia lizenzia para rozar azia la parte de la tejeria, acordaron y mandaron en que la dicha Beronica de Arraras deje hermar la dicha heredad asta el par de la esquina que tiene la dicha borda hazia la parte de la tejeria". Ez zegoen garbiago esaterik, gaur oraindik
|
joanda
bertan ederki entenditu bailiteke kasik. Dena dela, aurreko egunean ukusitako Esolakortetik gaurko Iruñaga bitarte honetan, bistan da gero Domingo, Portolo eta Barreneko bordak izanen zirenak, egin gabeak zirela, eta baita Motxeneko eta Teileri edo Zabaleneko bordak ere.
|
|
2020
|
|
|
Nola jakin ote zezakeen Nizan egona nintzela, harantz abiatu baino lehen alde egin baldin bazuen berak Gasteiza, andregaiarenera, opor asmoan? Eta inora
|
joan gabe
bertan jarraitu izan balu ere, ez zegoen inor gure bi munduen arteko zubi lana egin zezakeenik, amak ezarritako zigorraren berri emango zionik edo non ote nengoen helaraziko zionik. Nire ingurukoen artetik Martin ezagutzen zuen adiskide bakarrak bizkarra emana zidan aspaldi.
|
|
2021
|
|
|
Zorionez gure amak ere udaltzanei kontatutakoa sinestu edo sinestu gurago izan zuen, hau da, Hakimen dendara
|
nindoala
bertan utzitako bizikleta hartzeko ezertaz ezagutzen ez nuen tipo arraro horrekin topo egin nuela eta gero gerokoa. Nire arreba errukibera, aldiz, lehenago aurpegian marrazturik zuen irribarre zabala irri karkaila bilakatzekotan egon zen.
|
|
|
Iruritako saioak dira haien adineko jendea ezagutzeko bidea, euren behar psikologiko, sozial eta emozionalak aseko dituzten harremanak eraikitzeko abiapuntua. Institutura
|
joatean
bertan izanen dituzten ikaskideak aldez aurretik ezagutzeko eta haien adineko lagunak egiteko ere baliagarriak dira.
|
|
|
Zerbait baldin badago hor elkartzen gara: herriko kontuak, batzarrak, festetan, gabonetan, kalez kale
|
joan aurretik
bertan elkartzen gara ere hortik hasteko. Urte batzuetan bertso saioak eta txapelketaren bat ere egin zen bertan, baina horretaz gain, afariak, gosariak eta horrelakoak egiten dira.
|
|
|
Identitatea beti ihesean dabil, jariotasunean, Heraklito zaharraren ibai berrian. Bizitza eta heriotza elkarri lotuta
|
doaz
bertan, korapilatuta.
|
|
|
Benetan kontuan hartzekoa zen trena eta espaloia banatzen zituen zulotzar gap hura. Goizeko lehen orduan erdi lokartuta metrora
|
joanez gero
bertan iruntzita geratzeko modukoa, “Help me, pleaseeee! ”.
|
|
2022
|
|
|
Greziako kostazainen arabera, 29 pertsona erreskatatu dituzte orain arte, eta gehiagoren bila ari dira. Migratzaileek eurek azaldu dutenez, Turkiako Antalya hiritik irten zen txalupa, eta 60 eta 80 pertsona artean
|
zihoazen
bertan. Italiara iristea zuten helburu.
|
|
|
Orion ontzia, baina, ez dute hutsik espazioratu: hiru bidaiari edo
|
doaz
bertan. Lehena Moonikin Campos manikia da —Moon (Ilargia) eta mannequin (maniki) hitzekin egindako hitz jolasa— Campos abizena Arturo Campos ingeniaritik datorkio:
|
|
|
Iaz, astebetean, Euskal Herrian zehar Irrineta furgonetan bidaiatzen aritu ziren. Egunero goiz esnatu eta herri desberdinetara
|
joan
bertan jolas, ekintza eta abentura desberdinak proposatuz. Aurten furgoneta alde batera utzi dute eta bizikleta gainean ibiliko dira.
|
|
2023
|
|
|
Aranentzat trenbideen bidegurutze nahiko famatu bat baino ez zen eman nion izena. Iparraldeko kostaldeko hirietatik zetozen trenak eta lautadako hirietatik iparraldera
|
zihoazenak
bertan gurutzatzen omen ziren. Ondo zekien Aranek, berak iparraldeko herriren batean igarotzen baitzituen udak, baina ez zekien tren geltoki hartan jendea bizi zenik.
|
|
|
–Dirudienez, gutunak Mirarik lan egiten zuen etxera bidali ezinda, Etxebarriari bidaltzen zizkion gutun azal itxi batean, Mirari dirua eramatera
|
joaterakoan
bertan jaso zitzan. Baina ematen du Mirarik ez zituela inoiz jaso.
|