|
2005
|
|
|
Eta orain Madrilgo errebalak dauden lekuan ikusi dut duela hainbat urte
|
jendea
ur bila joaten, ez dago espaloirik, ez dago porlanik. Jendea ur bila doa eta ur bila doan beste hainbat jenderekin solastatzen da bidean, besterik ez.
|
|
|
Eta orain Madrilgo errebalak dauden lekuan ikusi dut duela hainbat urte jendea ur bila joaten, ez dago espaloirik, ez dago porlanik.
|
Jendea
ur bila doa eta ur bila doan beste hainbat jenderekin solastatzen da bidean, besterik ez. Raimundo?
|
|
2008
|
|
|
Urak ez du gizentzen, ez baitu balio horretarako, baina organismoa hidrataturik mantentzen du. Beraz, ura galduz argaldu egin daiteke biziduna (Donostiako akupuntore batek negozio polita egin du
|
jendeari
ura galaraziz: hilabetean 10 kilo eta gehiago gal dezake edonork; terapia amaitutakoan, ordea, gauzak bere onera datoz, pisua ere bai, baina poltsikoa ez).
|
|
|
Mundua beterik da sei miliar
|
jendez
Ur sanoen beharra goratu nahi t ez Bakoitxak bere xorta hartze du zuzenez Gizona oart bedi zuzenezko bidez
|
|
2009
|
|
|
Hara heldu nintzenean, tragedia ikusi nuen:
|
Jendea
uretan, noraezean flotatzen; barkua biratuta; eta zenbait pertsona barkuari eutsita, azaldu dio Efe agentziari.
|
|
|
Senaren hegian, laztuena lazteko bezainbatekoa zen ikuskizuna.
|
Jendea
uretara botatzen ari ziren, hilak, kolpatuak nahiz biziak, eta azken hauek arraun ukaldika akometatzen zituzten, ur gainetik txalantetan zebiltzanek. Hiltzaileek hartuak ez ziren ontziak kate gotor batez estekaturik zeuden, inor eskapa ez zedin.
|
|
|
Ya konpartsakoak dira, eta urez betetako puxikak aurreko konpartsei jaurtitzen dizkiete. Zirikatzea lortu dute, eta, orain, balkoietan begira dagoen
|
jendeari
ur eske hasi dira konpartsa asko.
|
|
2010
|
|
|
Ura, filtrazio bitartez, hasierako askan batzen da, eta aska horrek gainezka egiten duenean aska txikira dator. Uste dugu egongo zirela eskaileratxo batzuk
|
jendeak
ura aska txikitik har zezan. Orain arte guztiz siku egon da ingurua.
|
|
|
Irribarre zuk
|
jendeari
ur ertzean,
|
|
2011
|
|
|
Errekan behera agertu zen gero, itota, sabela handiturik. Gainerako
|
jendeari
urak ez zion kalte handirik egin, Erroibar aldean behintzat. Belar lehorra sartzea atzeratu, hori bai, eta ortu batzuk hondatu, gehiagorik gabe.
|
|
2012
|
|
|
Tripolin nintzela, han ari ziren hedabideak, Gaddafi gora eta Gaddafi behera. Baina ez zuten esaten
|
jendeak
urik ba ote zuen, umeak eskolara ote zihoazen, jendeak zer egiten zuen, zer pentsatzen zuen… Eta justu, hori jakin nahi izaten dut nik.
|
|
|
Bateau 35 delakoekin
|
jendeak
uretarik kentzen. Lan hortan gure indar eta zalutasun poxiak baliatu ginituen hondatuak zirenen soleigarri.
|
|
2014
|
|
|
Azaldu ezazu angelua, sodio mailetan izandako jaitsiera txiki bat ez dela arazo bat. Hala ere,
|
jendeak
ur gehiago hartzen duenean proba egin aurretik, aldian zehar edo ondoren, odoleko sodioa azkar eror daiteke, maila baxuagoetara iritsi arte. Gorputzak ezin du behar adina ur kendu sodioari maila seguruan eusteko, eta horrek oso problematikoa izan daiteke.
|
|
|
arantza, auzoen harremanak, besta, maitasun istorio, dragoiak, kasaila, ihizia, artzainaren dantza, lur iraultze... Marioneta horiek maneiatzen dituzten
|
jendeak
urean dira, bainan ez dira ikusten eta harrigarri da nolako jeinuarekin erabiltzen dituzten pertsonaiak, egurrezko gauza horieri bizia emanez. Zinez pollita eta interesgarria.
|
|
2015
|
|
|
etxetik ilkia, hiruzpalau urratsetara duen badia ertzetik so, ezinago harriturik egon zen: El Jibarito bitan moztua hondoratzen hasia, ur gaineko tximiniari oraindik ke beltza zeriola; bi txalupa marinelez mukuru egiteraino, denak oihu eta madarikazio; Dos Bahias joan etorrietan, beste lau potin eta txalupa uretatik marinel biltzen,
|
jendea
uretan sarturik:
|
|
2016
|
|
|
Bertan zegoela uholdeak izan ziren han ere. Bidali zituzten soldaduak herrixka bat garbitzera, eta zioskunez, hantxe topatu zituen
|
jendeak
uraren maila jaitsi zenetik bi egun igarota, etxeko atarietan eserita nigarrez, laguntzera nor etorriko zitzaien zain. Legendetan heroiaren zain eserita itxaroten duen herri ezgaia bezala.
|
|
|
|
Jendea
ur azpian sartu nahi du.
|
|
|
Jendea metaka, turistak eta beilariak nahasirik. Erritual budhista eta animistak hautemaiten ziren nun nahi,
|
jendea
urari, suari eta arboler otoizka ari zitzaiotela kartsuki. Eta tenpluko saltzaileak ere hor, alabainan.
|
|
2017
|
|
|
Lantegi txikietan, ez dago inor langile berri horri erakusteko.
|
Jendea
uretara botatzen da, eta batzuk ito egiten dira, eta beste batzuek igerian ikasten dute?. Hori oro har, nahiz eta onartzen duen unibertsitate batzuetatik besteetara badaudela aldeak.
|
|
|
Izutu egiten ninduen ate itxien atzean aurki nezakeenak. Buruz korritu nuen etxea eta sukaldean egon behar zuela deduzitu nuen,
|
jendeak
ura edaten du ondoezik sentitzen denean. Pote baten barruan sartuta zegoen batidoraren aldamenean, banana eta sagar azalek sukalde zuri eta aratzari alaitasuna eransten zioten.
|
|
|
Urte oroz azken telefonoa eskuratzeko gai egiten gaituen garapena goza dezagun guk, 2,400 milioi
|
jendek
ur edangarririk gabe daude: munduko jendetzearen herena.
|
|
|
Eguneroko beharren asetzeko (edatekoak, kozinatzekoak, garbitzekoak),
|
jendeak
ur geza erabiltzen du. Ura ez da Lurrazal guzian zehar berdin banatua den baliabidea:
|
|
|
Ikusiko dira: Ariege aldean aurkitu aldare erromatar bat, Baigorri jainkoaren ohoretan; Iruña Beleian aurkitu munduko kurutze zaharrena, 3 Mendekoa; hilen hautsez bete eltzeak, Xantalen kapera, Irunen;
|
jendeak
urean sartuz bataiatzeko egin bi bataio harri, bat Arabako harpe batetan, bestea Eauzeko katedralean; Bizigodoen garaiko kapera bat Araban; Nabarrako parte bat mahometarra zen garaietako azken lekukoetarik: Mezkita karrika Abiltasen; hilobiak lerrokatuak Bilbo eta Iruñako bi elizetan; bi gakorekin hesten ziren herriko kutxak Azkonbegiko eta Lukuko elizetan; zurezko eliza bat, 19 mendean hartu argazkitan Bizkaian; elizak gerla gotorleku ziren lekukoak Lekorne, Domintxine, Uharte hiri eta beste eliza batzutan; mendez mende zenbat aldaketa izan duten gure elizek, Donamartirikoa lekuko; Baionako lehen kolegioa Santandresko elizari datxikola; Euskaldun famatu zenbait:
|
|
|
Badu zenbait denbora jadanik, legeak inposatutako epe hortara heldu aitzin, Errobiko Ibarraren Sindikata, Aturri Garona Agentziarekin partzuergoan jarririk, arranguratua dela ingurumena eta jendearen osasuna pozoineria guzietatik zaintzeaz, lehen lehenik uraren kalitatea segurtatuz. Alabainan, Errobiko urak 200.000
|
jenderen
ur edangarriaren iturri dira (udan 400.000rena). Pentzetan eta herrietako gune publikoetan erabiliak diren pestizidek haatik ur hori handizki pozoinatzen dute.
|
|
2018
|
|
|
Orain (1982ko irailean) ez da urik, agortua dago; baina bada erreka ttipi bat, hola, peko aldean, eskuinean, eta hartan hartzen dute
|
jendeek
ura. Zeren eta Saindiak emaiten duen uretik ez duzu botoilan ekartzen ahal, egun guztia otoitz eginik ere:
|
|
2019
|
|
|
Alferrik izango zen haien bila joatea. Ibili omen zen
|
jendea
uretan haien bila. Alferrik, ordea.
|
|
|
Baina momentuz arazorik ez dugu izan. 9
|
Jendea
uraren arriskuaz konturatzen al da. Zer aholkatuko zenieke igerilekuetan primerako eguna pasatzeko. Jendea orokorrean ongi portatzen da eta gustura gaude.
|
|
2020
|
|
|
Satrustegik kontatua zion, nonbait, Urdiaingo eta Baztango herri batzuetako ohitura: abenduaren 31ko gauean, hamabiak jotzean, gazte
|
jendeak
ura hartzen duela iturritik, eta etxez etxe partitu denbora balitz bezala, denbora berria.
|
|
|
Elurrak sentiarazten dizkizu behialako txango luzeak urrats nekezak, aterbean babestu beldurrak supazterrean goxatu hatsak jatorriantzeko isiltasunean, euriak dakarzkizu hastapeneko uren hotsak ibai handiena, erreka xumeena itsaso mugagabearena, hainbat egarritu
|
jenderen
ur berriekiko igurikimena, haizeak hameka doinu eta oihartzun ele desberdin, urrun hurraneko giza-urrinak poz adina min bizi grinaz trenkatuak, giza-menturaz mintzo zaizu elurra haizea orbelean galdu urratsen musikaz joritu hatsez bezainbat hautsitako anforaz euria.
|
|
2022
|
|
|
Egun sargori batean, putzurik ez duen
|
jendea
ur bila etortzen den iturriaren ondoan eserita gaude. Gugandik hurbil, gu baino handiagoak diren ume batzuk daude belarretan etzanda.
|
|
2023
|
|
|
Segur da orain ez dela lortuko. Ez ote girenez oraino gibelera joanen pentsatzekoa da, Nazio Batuetako beste azterketa batek baitio, oraiko bidea segituz, 2030ean
|
jendeen
ur beharrak %40ez gaindituko duela lurrak eskaintzen ahal duena.
|