|
2000
|
|
|
Ondoko mapan argi ikusten da aragoeraren egungo eremua eta jasandako atzerabidea. Oraindik eremu zabalean mintzo da, hiztunak oso gutxi dira ordea, industriarik ezean eta mendiko bizimodu latzaren eraginez
|
jendez
hustutako lurraldea baita Goi Aragoi. Datu zehatzik ezean, hamar milatik berrogeita hamar mila bitarteko hiztun kopurua aipatu ohi da.
|
|
|
sal-erosi nahasiak izan ote ziren edo sal-erosi garbiak, lukurreriazko tratu gaixto engainamenduz beteak edo egainamendu gabeak, baina bai segura diezazuket ezen probetxu handikoak gertatu zitzaizkiola guztiak ere, halako suertez, non oker handirik gabe erran baitzitekeen gizon hartaz ezen nekez ereinen zuela bihirik buru beterik emanen ez zionik... Eta, hala, bide hartarik bideratu eta biribildu ahal izan zuen hurrengo hamabi hamahiru urteetan —bizi izan zen artean, beraz— mirakulu iduriko hura Urbiainen, zeren Euskal Herria pobretzen eta
|
jendez
hustutzen ari zela eta gainbehera zetorrela erdietsi baitzuen jauregiaren eta jauregi inguruaren jasotzea eta nehoiz baino goitiago edukitzea, diru irabaziak urtez urte berretzen eta gurentzen zituela.
|
|
|
Eta istant haietan kolera hura zen auziaren auzia eta bien arteko gorabehera guztia, baita handik gutirat gertatzerat zihoàn tragediaren gakoa ere. Eta begien hertsi ireki batean pulpería
|
jendez
hustu eta, beren arteko diferentzien deliberatzeko, borrokan hasi ziren Joxe Aberasturi, zeina baitzen, hainbatetan erran bezala, ezpatari ezin trebeagoa, eta zaldun gaztelau hura, zeinari Lorenzo Cortés baitzeritzan... Ordea, borroka hark ez zuen historia luzerik izan, zeren, hasi bezain sarri, lehenengo entseiuan zauritu eta akabatu baitzuen Joxe Aberasturik, eta hala gelditu zen eskarnio egin ustea eskarniatua eta odol isurle ustezkoa odolustua, lurrean etzanik, bere kapelu hegal zabala —baita ile-ordea ere— burutik kanpoan eta bere iduri irrigarri harekin, zeren halakoa baitzen haren begitarterat bildurikako keinua, eta zeren buruan orraztatu gabeko bi ile baitzituen, biak ere nahasirik eta izurturik.
|
|
|
Hogei urte joan dira. Handik hona, ikusia naiz egunkariko tailerrak
|
jendez
husten eta sarraski teknologikotik salbatutako langile urrien lohihartzeko tintaz zikinduak txabusina zuriek ordezkatzen. Ikusia naiz bizkarrean likatu zitzaidan zuzendari lausengaria irteerako atea danbateko batez ixten eta haren bulegoaz bertze batzuk —ez hain lausengariak— jabetzen.
|
|
2007
|
|
|
|
Jendez
husten zen parkea ilunabarrarekin batera, eta Greta jaiki egin zen egurrezko eserlekutik lorategia hustu zenean. Aspaldiko partez soineko luzea zeraman jantzita, eta takoidun zapatak, orkatiletan lotzen diren horietakoak.
|
|
|
Baina, eguerdi batean, bulegoa
|
jendez
hustutakoan, Iñaki Tolosa zuzendariordearen bulegora joan da etorriberria. Atea jo aurretik irribarrea tinkatu du aurpegian.
|
|
2009
|
|
|
Balio dezenteko elizak dira, eta zerbait egin genuke nahi duenak errazago bisitatzeko aukera izan dezan.
|
Jendez
hustu ahala, badirudi zinemagileentzako erakargarri bihurtu direla: Itsasoko elizakoak baitira Helena Tabernaren Berri Ona/ La Buena Nueva filmeko hainbat eszena, eta Ezkiokoak, berriz, Gutierrez Aragonen Visionarios filmeko batzuk; azken honek, hain zuzen, 1931n Anduagako zelaietan gertaturiko ikuskariei buruzkoak kontatzen ditu historia eta fikzioaren artean.
|
|
|
Araban hamabi ikastetxe
|
jendez
hustu dituzte, Gasteizko hegoaldean gehienak.
|
|
|
Gipuzkoari dagokionez, Irungo Txingudi Ikastola
|
jendez
hustu behar izan dute neurri prebentibo moduan. Izan ere, iragarritako euriteek Ikastolaren alboan dagoen ubideak gainezka egitea ekar dezake.
|
|
|
Herrizaingo Sailak jakinarazi duenez, gertakaria igande goizaldean (03:10) jazo zen, General Castaños kalean.Bizilagunak ohartarazita, Ertzaintza bertaratu zen eta etxe batetik kea ateratzen zela egiaztatu zuen. Suhiltzaileei deitu eta eraikina
|
jendez
hustu zuten. Bizilagunetako bat ospitalera eraman behar izan zuten, arestian aipatu bezala.
|
|
|
Ertzaintzak, EITBren egoitza dagoen eraikina
|
jendez
hustu eta hesiekin inguratu zuen. Une horretan, 400 langile inguru zeuden EITBn.
|
|
|
Ertzaintzak Termibus autobus geltokia ere
|
jendez
hustu zuen. Metro eta tranbia zerbitzuak ere etenda egon ziren zenbait orduz eta, horrenbestez, kaosa izan zen Bilboko gune horretan.
|
|
|
Dorre berrietan larrialdi sistemei aparteko garrantzia eman zaie: igogailu bereziak prestatu dituzte ebakuaziorako, suteetan erabiltzeko gelak diseinatu dituzte... baina, hala ere, horrelako eraikin bat
|
jendez
hustea oso konplikatua da.
|
|
|
(?) Badirudi lehen leherketa Atochara iritsi baino kilometro bat lehenago gertatu dela, El Pozo izeneko tren geltokian. Leherketa honetan ez dirudi zauriturik izan denik, baina bigarren trena
|
jendez
husten ari zirenean gertatu da, leherketa izan duen tren honetan bertan, Atochako tren geltokian. Badirudi orduan gertatu dela bigarren leherketa.
|
|
|
Ingurua hesitua zuen. Komunikabideen egoitzak biltzen dituen eraikina
|
jendez
hustuta. Baita alboan dagoen Bizkaiko Ogasunaren eraikina eta Termibus autobus geltokia ere, besteak beste.
|
|
2010
|
|
|
Algak, itsasoko belarrak izenburupean, algen bilketa eta erabilera erakusten duen erreportajea dakar aste honetan Teknopolis saioak. Uda amaitu eta hondartzak
|
jendez
husten direnean, itsasertzean lerro gorri bat marrazten da itsasbeheran. Gelidium izeneko alga da.
|
|
|
Egiguren eta Otegi Txillarren bilduta zeudenean, artean ez zekiten Barajasko T terminalaren hondakinek bi gizon harrapatu zituztela azpian: Carlos Alonso Palate, 35 urtekoa, eta Diego Armando Estacio, 19 urtekoa, terminaleko aparkalekuan lotan ziren, nor bere kotxearen barruan, goizeko 9:00etan aparkalekua gainera etorri zitzaielako hil zirenean; ETAk ordubete lehenago eman zuen lehen abisua DYAn, handik ordu erdira bigarren dei bat ere egin zuen SOS Deiak erakundera, Poliziak
|
jendez
hustu zituen inguruak, baina Estacio eta Palate ez zituen inork esnatu. Hirugarren dei bat ere egin zuen ETAk, gerora ateratako agirian jakinarazi zuenez.
|
|
|
Alde batetik, isurialde atlantikoanlarriagoak diren kontzentrazioak ageri dira (Donostia Behe Bidasoako konurbanizazioa esaterako); baina horien ondoan, populazio basamortutzat jo ditzakegunzenbait eskualde (Nafarroa Behereko eta Zuberoako lurralde gehiena). Isurialdemediterraneoan, berriz, arruntagoak dira
|
jendez
hustu diren guneak eta eskualdeak (Arabako mendigunea, Zaraitzu eta Erronkari haranak eta abar.). Kasu batzuetanlurralde egitura ona ikusten da (Gipuzkoako kasua, esaterako) eta beste batzuetan, egitura desorekatua ikusten da non izugarrizko pilaketa eta kongestioak azaltzendiren:
|
|
|
Planean ezartzen den helburunagusia, nolabait, lurraldearen berroreka litzateke, bai probintzien artekoa, bai arabar lurraldearen barrukoa11 Lurraldearen berroreka lortzeko estrategia nagusi gisa, garapen industrialera bideratutako sei poligono ezartzea proposatzen da, lehenagotikdauden bien (Gasteizkoaren eta Laudio Amurriokoaren) osagarri gisa. Poligonohorien kokapena hautatzeko faktore desberdinak hartu dira kontuan, baina beti joizan dira lehentasun nagusitzat eremu desberdinak berrorekatzen saiatzea eta
|
jendez
husten eta dinamismo ekonomikoa galtzen ari diren eremuei garapen aukerakeskaintzea.
|
|
2011
|
|
|
Hodei erradiaktiboa Tokiora heldu da; hiri horrek 30 milioi biztanle ditu, eta ezin da
|
jendez
hustu.
|
|
|
Ordea, jabeak eraikina berreskuratzea eta, bota ostean, etxeak eraikitzeko erabakia hartu zuen. Udaletxeak eraikina botatzeko baimena eman zion eta Kukutza
|
jendez
husteko agindua sinatu zuen epaile batek.
|
|
|
Gaztetxea
|
jendez
hustea
|
|
|
Ertzaintza Kukutza Gaztetxean sartu zen atzo
|
jendez
husteko, eraikina botatzeko agindua jarraituz. Ertzaintzaren eta Udaltzaingoaren agenteak 05:30ak aldera joan ziren Errekalde auzora eta bizilagunen eta Kukutzaren aldekoen erresistentziaren aurrean, kargatu eta gomazko bolak jaurti zituzten.
|
|
|
Ertzaintzak
|
jendez
hustu du Bilboko Kukutza Gaztetxea. Ertzaintzako agenteak eta udaltzainak 05:30 aldera joan dira Errekalde auzora eta bizilagunen eta Gaztetxearen barruan zeudenen protestei eta erresistentziari aurre egiteko, kargatu egin dute eta pilotak bota dituzte bidea irekitzeko.
|
|
|
Orduan, zer da egoera horretan egin beharrekoa? San Francisco
|
jendez
hustu. Noiz arte?
|
|
|
|
jendez
hustu zaizkigun barruak
|
|
2012
|
|
|
Denverreko Poliziaren ustez, James Holmes Aurorako (Colorado) zinema areto batean izandako tiroketaren ustezko egilearen etxea tranpa leherkor bat da eta, ondorioz, gunea
|
jendez
hustu dute, Fox News telebista kateak zabaldu duenez.
|
|
|
gurtarinen bat sartzen zen. Atariko eskailerako lehen harmailaraino asapalan, han tinko gelditzen zen, eta
|
jendez
husten zen, alde guztietatik irtenez belaunak igurzten eta besoak luzatzen. Damak, ginbaila buruan, hiriko erara jantzirik zeuden, urrezko erloju kateak, puntak gerrian gurutzaturiko besanak, edo kolorezko lepozapiak gibelean orratz batez atxikirik eta atzealdetik lepoa erakusten zutela.
|
|
2013
|
|
|
Tren zorabiatu eta bakarti baten higiduraz nenbilen ohe inguruan eta gelan, hoteleko korridore eta eskaileretan behera, supituki
|
jendez
hustutako Veneziako kaleetan zehar, mortu errusiarra bezain isil eta huts zeuden plazetan barna.
|
|
2014
|
|
|
Orain heldu diote gaiari eta hari horri tiraka bi arrisku ikusten ditu UEMAk. Herri txikietan behar den bezalako garapenik ez bada,
|
jendez
hustuko dira. Adibide baten bidez esanda, autobus zerbitzua izateko 1.000 biztanle behar badira 950 dituen herria etxeak egiteko prest egongo da herritar berriak erakartzeko.
|
|
|
Ivan Ogareff joan eta gero, itzalpean ezkutatu zen Nadia. Plaza
|
jendez
hustu arte egon zen bazterrean. Mikel Strogoff bakarrik zegoen, inor beldurtzeko gai ez den izaki ziztrin bat bezala abandonaturik.
|
|
|
Antza denez, XVI. mendean bertako biztanle guztiak izurritearen ondorioz hil egin ziren, baina harrez geroztik XIX. mendean eman ziren desagerpenak ez ziren benetakoak izan. Hala ere,
|
jendez
hustuta dagoen herria sikofoniak eta gertakari paranormalak maite dituztenen santutegi bilakatu da. Hori dela eta, beldurrezko kontakizunak kokatzeko leku aproposa da.
|
|
|
Eskerrak eman dizkiete Done Petrira bertaratu direnei eta ekimenari amaiera emateko Internazionala eta Eusko Gudariak kantatzea erabaki dute. Askegunea bukatuta, plaza
|
jendez
hustuz joan da.
|
|
|
Gerra luzatu ahala, gero eta gutxiago elkartzen ziren euskaldunak: anitz hil ziren, eta errejimentuak
|
jendez
hustu ahala, berriz betetzen zituzten, baina berriz betetzerakoan, edozein lekutako soldaduak ekartzen zituzten. Euskaldunak ere beste lekuetako errejimentuetara igorri zituzten.
|
|
|
Etsenplu bat emaiteko, Konduen Ganberak egin ikerketa baten arabera, sobera prefet bada Frantziako herrialdean; andana bat," hors cadre" delakoak, lanean ari gabe berdin ederki pagatuak omen dira. Alta, gobernuak badaki bertzalde nolako behar orduak litaizkeen osagarri eta hezkuntza zerbitzuen hobetzeko, kalitateko laborantza sustatzeko, natur mozkinen ustiapen bidezkoa bultzatzeko, mendi eskualdeak
|
jendez
hustetik beiratzeko, hizkuntza guttitu guzien salbatzeko eta garatzeko...
|
|
|
Bilbo
|
jendez
husten?
|
|
2015
|
|
|
Esanak esan, metafora egokia da hutsunearena Itsasondoren egoera irudikatzeko, lurpean arbelez bezala, lur gainean ere
|
jendez
husten ari den tokia baita herri hau. Horregatik esango nuen mamuez ari nintzela Itsasondoz mintzatzean, ezagutzen nituenak joan direlako, geroztik etorri direnak ezagutzen ez ditudalako.
|
|
|
Horrezgain, positiboki balioesten da gaur egun oraindik ere udalerri euskaldunak bizirik egotea, eta gunehorietan euskara nagusi izaten jarraitzea. Baina aukera horiez gain, arrisku batzuk ere bazeuden.Arriskuetako bat udalerri horiek txikiak izanik, udalerriak
|
jendez
husteko edo desagertzeko arriskuada. Hori UEMAk bere sorreran ere aurreikusi zuen, eta horregatik jarri zuen bere hirugarren helburu gisa, udalerri euskaldunen garapen sozioekonomiko eta soziokulturala bultzatzea; ez genekienzehazki zein zen udalerri horien egoera sozioekonomikoa kontu horri zegokionez.
|
|
|
Horrezgain, positiboki balioesten da gaur egun oraindik ere udalerri euskaldunak bizirik egotea, eta gunehorietan euskara nagusi izaten jarraitzea. Baina aukera horiez gain, arrisku batzuk ere bazeuden.Arriskuetako bat udalerri horiek txikiak izanik, udalerriak
|
jendez
husteko edo desagertzeko arriskuada. Hori UEMAk bere sorreran ere aurreikusi zuen, eta horregatik jarri zuen bere hirugarren helburu gisa, udalerri euskaldunen garapen sozioekonomiko eta soziokulturala bultzatzea; ez genekienzehazki zein zen udalerri horien egoera sozioekonomikoa kontu horri zegokionez.
|
|
|
Nahiz eta Kattalinek eta jarraitu zioten bi haiek joaterakoan gauzagarria iruditu zitzaion imajinatutako egoera ezin hobe hura, ingurura begiratuta, Esfingearen eta Aretxabaletaren parte hartzea ikusita, ezinezkotzat jo zuen. Probabilitate gehiago zituen publikotik jaurtitako botila edo edalontzi batek betondoan jotzeak aretoa
|
jendez
husteak baino.
|
|
|
Parada ona izan litaike hirietako eta barnekaldeko hautetsiak eskuz esku lanean hasarazteko, ulertuz bi eremu horien arteko oreka baten bilatzea denen onerako izanen dela. Bereziki
|
jendez
husten eta diruz pobretzen ari den barnekaldearentzat. Gutiz ez utz, abantail horiek dituzte mugiarazten Euskal Konfederazioak, BATERAk, Garapen eta Hautetsien Kontseiluek Prefetaren proposamendu berriaren alde.
|
|
|
Momentuan elizako buruak frango ixilik daude bainan begi bixtakoa da konponbide bati buruz joan dela luzara. Beste sail batean, etorkinak burrustan etorri beharrak direla, Europa guzira bezala, frantses estatura, Raffarin frantses politika buruak jakinarazi du haren arabera etorkin hoiek jartzen ahal litezkela
|
jendez
husten ari diren eskualdetan. Deklarapen honek ere emanen baitu batzuri segurik nun mintza.
|
|
|
Nahiz eta Dolores Redondoren eleberrieri esker Baztango ibarrak omen haundia bildu mundu zabaleraino, errealitatea bertzelakoa da.
|
Jendez
husten eta jendartea zahartzen ari dela diote demografiaren datuek. Jendartearen %30a galdu du ibarrak azken 60 urteetan.
|
|
2016
|
|
|
Horixe erraten dute behin eta berriz. Baina erreparatu gabe kontu soziala ere badela, konparaziora, dirua landa ingurunera bideratzea, Nafarroako eskualde jakin batzuk
|
jendez
hustu ez daitezen, ibar aunitzetan adineko jendea baizik ez baita bizi.
|
|
|
Landa eremuak
|
jendez
hustea mehatxu larria da bioaniztasunarentzat, eta NPBk ez dio behar bezalako arretarik jartzen.
|
|
|
Udazken koloreak dira nagusi bazter guztietan. Eguzkia astiro astiro erretiratu da inguruko baso eta mendi tontorretatik, itsasoko olatuak erabat zakartuta daude, etorbide printzipalak eta kale kantoiak
|
jendez
hustu dira. Turistek ospa egin dute, hegazti errarien antzera joan dira lurralde epelagoen bila, eta lau gabatxo despistatu besterik ez dira geratzen Gipuzkoako hiriburuan.
|
|
|
1979an heldu zen galdera horrekin Juan Cruz kazetari eta idazlea lehenengoz Tobosora. Kontatzen duenez, artean, ez zegoen iturriko urik ere, eta pixkanaka
|
jendez
husten deskribatzen du 2.000 biztanle inguruko herria El Pais egunkarirako idatzitako artikuluan. Eta fikzioaren mugak laztantzeraino heltzen da despopulazio prozesua.
|
|
|
... mesfidatzen dira mugako jendeaz, Dragoneri entzun diot erraiten, behar dituztela hiru herri oso osorik
|
jendez
hustu: Azkaine, Sara eta Ainhoa...
|
|
|
Nehork bildu gabez, alferrik galduko diren fruitu ederren gisan, semaforoak gau beranduan, lerro lerro,
|
jendez
hustutako karrika luzeen ertzetan beren aginduak alferrik errepikatzen...
|
|
|
170 arima doi doia.
|
Jendez
husten ari da, Lurdek biltzen dio jende guzia, bereziki gazteria".
|
|
|
Politikagintzan aritzeagatik hasi" epaiketa politiko guziak" finitzea eskatu du eta hemendik aitzina molde horretako akordio gehiago izanen direnaren itxaropena agertu du. " Urrats oso garrantzitsua da; kartzelan betetzen jarraitu beharrean, espetxeak
|
jendez
husten hastea suposatzen duelako". Bestalde, Sortuk ETAko presoei egungo legedi espainiarra onartzeko eta banazka urratsak emaiten hasteko aholkua azpimarratu du.
|
|
2017
|
|
|
Gerra aurretik ere, sobietarrek beste 90.000 lemko Ukrainako eskualde urrunetara deportatu zituzten, eta XIX. mendean lagun ugarik Kanada eta AEBetara emigratu zuten, besteak beste erlijio arazoen kausaz. Akcja Wislak Lemkovyna
|
jendez
hustu zuen. Bederatzi urte geroago, agintari poloniarrak lehen itzulerak baimentzen hasi ziren.
|
|
|
Neskari ezezagun zaion bidetik sartu dira hirigunean. Gizonak ibilgailua bigarren ilaran geldiarazi du, eguerdiak eta eguraldiak
|
jendez
hustutako karrikan. Keinukariak piztu ditu jaitsi aitzin.
|
|
|
Hondartzara etortzean,
|
jendeak
husten zuen lekua, bakoitza bere etxera itzultzeko. Tenore hartan auto ilarek trabatzen zuten hirirako lerroko bidea, itsasurakoa aske utziz.
|
|
|
Meza amaitu zen laster isila zelako.
|
Jendeak
hustu zuen eliza, astiro astiro. Andoni egon zen bere lekuan otoitzean.
|
|
|
Mezatik landa, kopuru txikian zen
|
jendeak
hustu zuen eliza. Apaiza Dominixe hurbildu zitzaion ondo ondora.
|
|
|
Mintza gaitezen orai hemengo biztanleriaz! Xiberoa eta Baxenabarreko mendialdeak beti
|
jendez
husten ari badira ere, hara Iparralde hau 300.000 bizilagunetara heldua! Udan kopuru hori biderkatzen da, Lapurdin bereziki.
|
|
2018
|
|
|
Arabako landa eremuak
|
jendez
husteari buruzko azterketa aurkeztu dute AKE Arabako Kontzejuen Elkarteak, Arabako Foru Aldundiak eta EH Bilduk.
|
|
|
Zeresana ematen ari da Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioak duela gutxi aurkeztu duen lurraldearen biztanleriari buruzko txostena. Orain arteko hainbat joera baieztatzeaz gain herri txiki asko
|
jendez
husten ari dela, ikusi gabeko beste hainbat datu kezkagarri ekarri ditu: Nafarroako landa gunean herritarrei zerbitzuak eskaintzeko garrantzitsuak diren hainbat herri historikotan ere (Lizarra, Zangotza, Tafalla...) behera egin du erroldak 2007tik hona.
|
|
|
Egunotan, baina, lan kultural horiekin zerikusirik ez duen arrazoi batengatik atera da Beñaten izena prentsan.Izan ere, Beñat Hach Embarek ormaiztegiarrak eta Esteban Orbegozo azpeitiarrak zigortu egin berri dituzte, 2014an Loiolan gazte independetisten atxiloketa galarazteko antolaturiko erresistentzia baketsuan (herri harresia deitu ziren ekitaldi haietako batean) parte hartzeagatik.
|
Jende
husten ari ziren ertzainetako batek min hartu zuen jarduera hartan, eta Hach Embareki eta Orbegozori leporatu nahi izan zieten lesio hura. Horren froga arrastorik ere ez zegoenez, akusazio hura alde batera utzi zen, baina erantzukizun zibila egotzi diete, eta orain 25.000 euroko gastuei egin behar diete aurre.Kiromantzidxe delako poeman, lehenago aipatu dugun pasartearen aurretik, horrela dio Sarrionandiak, errumaniar buhame esku irakurtzailearen ahotik:
|
|
|
Euskal Herriko batailoi gehienek uko egin zioten akordio hura izenpetzeari, beraz exiliatu behar izan zuten.238 Lau probintziek baturik jarraitu nahi bazuten ere, Nafarroa Garaiak foruak galdu zituen 1841ean, Foruak Eraldatzeko Legearen (Ley Paccionada gisa ere ezagutua) ondorioz. Are gehiago, erresuma izaera ere galdu zuen eta" Espainiako probintzia bat gehiago" bihurtu zen.239 Nafarroako erakundeak Espainiakoek ordezkatu zituzten, 240 eta erakunde guztiak
|
jendez
hustu.
|
|
|
Gogorra da kantaldi bat amaitu eta antzokia hain azkar husten dela ikustea.
|
Jendez
husten eta urez betetzen, hondoratzen ari den ontzi krosko. Musikariek, Fakirrarekin errukituta, ohi baino polikiago jaso dituzte euren tresnak, naufragiotik alde egiteko gogo itzela dutela gehiegi nabaritu ez dakien.
|
|
2019
|
|
|
Michel Debre orduko frantses gobernu-burua ohartu zen Creuse bezalako kanpaina departamenduak azkarki
|
jendez
husten ari zirela. Lehenago diputatu egona baitzen La Reunion islan, ohartua zen hango jendetza zenbat zen nasaia, bereziki gazteriaz; ber denboran gaitzeko ezin bizian zaudelarik gehientsuenak.
|
|
|
Iturrun (PE 1652, documento de 1539), (AN 1638, 1642, 1675, 1720), Iturron (1720). Izen hau omen zeukan gaurko SAN BENITO baseliza inguruko herri galdua edo
|
jendez
hustua.
|
|
|
MUGATAri buruzkoan esan lez, gaurko San Benito, garai batean (XIII. mende arte) izan omen zen Iturrun izeneko herri baten eliza zen, apika. Iturrun herria
|
jendez
hustu eta galduko zen gero (XIV. menderako), 156 bertako jendea eta lurrak Bakaikura bilduz. Orduko elizak —gaurko San Benitoko baseliza— zutik iraungo zuen, Iturrun herriaren izena bera ere ordeztu bide zuelarik.
|
|
2020
|
|
|
Liburu truke ontzien asmoa ona zen, intentzioa bazen: liburuak trukatzeko armairutxoak leku publikoetan,
|
jendeak
hustu eta hornituak, trukada toki autogestionatuak. Baina horra:
|
|
|
Eta ez da etorkizun dugun bakarra: " Zubero osoa
|
jendez
hustu zen" gaixo bizkaitarrak, maskaradarik gabe geratuko dira;" Gipuzkoa osoaren deportatzea izan zen kapitulu lazgarrienetarik" bost axola niri, Nafarroa maritimokoa bainaiz; azkenerako," euskaldunik gabeko Euskal Herria" geratzeraino gauza ederragorik!. Hori izango ote da hainbeste aipatzen duten normaltasun berria?
|
|
|
Herriak
|
jendez
hustu dira, herriko plazetan jada ez da musikarik entzuten, parkeetan haurren oihuak eta algarak isildu dira, komunikazioa eten egin da… hutsunea globalizatu egin da. Non dago gu bezalako Estatu gabeko herriek bete behar dugun hutsunea?
|
|
|
Dena den, koronabirusak
|
jendez
hustu egin ditu estadioak...
|
|
|
Haietako batek igelen korrokaren eragin aztoragarria aipatzen zuen, eta historiaren zurrunbiloan galdutako garai bateko anekdota jasotzen zuen: Frantziako herri batean igel izurri moduko bat izan omen zen, eta igelen korroka jasanezinak herria
|
jendez
hustu omen zuen. Beste batek San Gangulfori igelekin gertatutakoa kontatzen zuen; igelen kantu ozenak meza ematea galarazten omen zion egun batean, elizatik irten eta banan banan mingainak lotu omen zizkien igelei; horrela mututu omen zituen, eta harrezkero ez omen zioten meza galarazi.
|
|
|
irribarrez hartzen zuen beti, eta barraren beste muturrean zegoela ere begiradak luzatzen zizkion, batzuetan koketeria garbiko keinuekin, behatz puntekin blusaren lepoa egokitzen zuenean bezala. Horrelako abegia egiten zionean han geratzen zen Lezeta jenderik gehienak alde egiten zuen arte, barraren izkinan eserita, jatetxea
|
jendez
hustuago eta gusturago, eta horrela hasi ziren kontuak esaten eta pixkanaka elkarri konfidentziak egiten. Errumaniatik Madrilera joana zen Daniela hasieran, ahizpa zaharragoaren bidea jarraituta, eta, orain honetan eta gero hartan lanean zebilela, han ezagutu zuen gero bere semetxoaren aita izango zena, lan segururik gabe noraezean zebilen beste errumaniar bat, “burugabe bat”, orain esaten duenez.
|
|
2021
|
|
|
Hala zehaztu du erakundeak ohar bidez: " Herri txikietako biztanleriaren zahartzea geldiarazten lagunduko duten ideia arkitektoniko berritzaileak, gazteak erakarriko dituztenak eta herriak
|
jendez
hustea saihestuko dutenak da bilatzen ditugunak". Ideia berritzaile horiek bildu ahal izateko aurkeztu dute Beizamako" erronka" Europan arkitekto gazteen nazioarteko lehiaketara.
|
|
|
Administrazioak egin ikerketaren arabera, Nafarroako 272 herrietarik 76
|
jendez
hustearen arriskuan dira: bereziki Pirinio, Zangoza, Zona Media, Estella eta Larraun Leizaldea Lizarra.
|
|
|
bereziki Pirinio, Zangoza, Zona Media, Estella eta Larraun Leizaldea Lizarra. Azken 30 urteetan horko herriak, %50etik %65era
|
jendez
hustu dira. Hautetsiek bilkura egin dute behar gorrizko neurrien hartzea galdatzeko.
|
|
|
Bai. Eta familia ugariak zirenez eta etxaldeak ttipiak, usu mugaz bertzalderat zihoazen, han eskulana behar baitzuten, Hego Ameriketarat atzerriratzeak
|
jendez
hustu baitzituen herriak.
|
|
|
Iraultzak eta Espainiaren kontrako gerrek Euskal Herria arras pobretua eta
|
jendez
hustua utzi zuten. Horregatik, Karlistadak onuragarriak izan ziren Ipar Euskal Herriarentzat, Hegoaldetik jende franko jin baitzen Lapurdiko etxe hutsak betetzera:
|
|
|
Zelako aldea XXI. mendeko auto hau eta gureak gidatzearen artean. Pentsatzea ere antigoalekoa zela hiria
|
jendez
hustuta geratu zen garairako! Gustatuko zitzaidan haren jabea ezagutzea.
|
|
2022
|
|
|
Erdi Aroan Jaurerriko villa gisa mantendu zen, bere eliza Iruñeko Santa Mariarena baitzen XI. mendean. 1330ean 64 su zituen eta 1366an
|
jendez
hustu egin zen. Hustutzearen arrazoia 1348an egondako izurritea izan zen, baita baliabide ekonomikoen eskasia ere.
|
|
|
Era berean, AHTa, tentsio handiko lineak, gasbideak, Epelde konpostaje planta eta halako azpiegituretarako bai, baina beste gauzetarako inor ez da akordatzen gurekin. Angiozarri buruz hitz egiten dugunean ere, bertako erdiguneaz berba egiten dugu, baina Angiozar bederatzi auzok osatzen dute, eta auzoak bereziki ari dira
|
jendez
husten. Denetik urrun daude, eta auzo horietako bitan errepide zati bat falta da Angiozarko erdigunearekin lotzeko ere.
|
|
|
Atzo, Carlos Jean ekoizle eta DJak girotu zituen txupinazoaren osteko lehen minutuak, eta Eivissanan edo Magalufen (Herrialde Katalanak) ohikoak diren rave saioen itxura hartu zuen festak. Eskaintza berriak, baina, ez zituen Alde Zaharreko karrikak
|
jendez
hustu. Iruindarrek nahiago izan zuten, 1.096 egun lehenago bezala, festa beren kabuz egin.
|
|
|
Arratsalderako
|
jendez
hustua zen ingurua, baina beharginek han jarraitu dute ordu luzez Nagusien Etxea hesitzen. Bizilagunek protestara deitu dute arratsalderako:
|
|
|
Eta ez da etorkizun dugun bakarra: " Zubero osoa
|
jendez
hustu zen", gaixo bizkaitarrak, maskaradarik gabe geratuko dira?;" Gipuzkoa osoaren deportatzea izan zen kapitulu lazgarrienetarik", bost axola niri, Nafarroa maritimokoa bainaiz?; azkenerako," euskaldunik gabeko Euskal Herria" geratzeraino, eta, hau bai, ze gauza ederra! –.
|
|
|
Trena
|
jendez
hustu denean, Irunerako bideari berrekin dio. Umearen ama trenetik jaitsi den gizon batekin geratu da berriketan, eta urrundu egin dira berehala, errailen ondotik, gainerako bidaiarien kontrako noranzkoan.
|
|
2023
|
|
|
"... duela kasik 40 urte, barnealdea
|
jendez
husten ari zen. Ez gara oraino atera, baina herrian bizitzeko nahikaria duen jendeak bere esku hartu ditu tresnak:
|
|
|
Herria
|
jendez
hustu arte egon gara bostok Plaza Nagusian zutik, hasieran La Pollakoekin saltoka eta oihuka, gero berbena taldekoekin dantzan eta batez ere asturiarrekiko etengabeko arrimu saioetan. Campingera bueltatzeko ordua da, ez dago modurik inolako autorik geldiarazteko eta oinez zein loguraren loguraz ia itsuka errepidearen ertzetik goaz goiz alba lagun bakarra.
|
|
|
Gerrako gurutzea eman zioten maiatzaren 21ean, Verdungo guduan zauritutako lagun bat bonba erauntsi azpian bizkarrean eramatea eskertzeko. Geroago 12 Infanteria Erregimentuan jarri zuten, gerrak aitzina egin ahala erregimentuak
|
jendez
husten zirelako. Azkenik, 1917ko uztailaren 1ean hartu zuen 57 Infanteria Erregimentuaren bidea, lotinant ardurarekin.
|
|
|
78 Mintzatzen zaigun" Exode rural", hots, landa eremuko
|
jende
hustea, XX. mendean azkarki garatu zen.
|
|
|
Azken urte hauetan, herriarentzat, laborarien deserrotzea langileen deserrotzea bezain hilgarria izan da; eta duela zazpi edo zortzi urte, sintoma larrienetarik bat izan zen landa eremuko
|
jende
husteak jarraitzen zuela hala ere langabeziaren krisi bete betean.
|
|
|
Nabarmen da landa eremuko
|
jende
hustea, ororen buruan, heriotza sozialera eramaten duela75 Erran ginezake horraino ez dela joanen. Baina deus ez dakigu.
|
|
|
Baina deus ez dakigu. Egundaino deus ez dugu ikusten landa eremuko
|
jende
huste hori bara lezakeenik.76
|
|
|
Bata da, jende zuriek joaten diren leku guzietara landa eremuko
|
jende
hustea ekartzen dutela; eritasuna Afrikaraino iritsi da; alta duela milaka urtetik seguraz ere herrixkez osatutako kontinente bat zen; jende horiek bazekiten zoriontsu bizitzen, bederen nehor jiten ez zitzaielarik sarraskitzera, torturatzera edo esklabo egitera; gurekiko kontaktuak zoriontsu bizitzeko gaitasun hori galarazten die. Horrek dudarazi liguke Afrikako beltzek, kolonizatuen artean primitiboenak izan arren, ez ote zuten gehiago guri erakasteko guk haiei erakasteko baino; beltzei egin dizkiegun ongiek finantzariak zapatagileari egindakoa dirudite77 Ezerk ez die ordezten laneko pozaren galera.
|