|
2016
|
|
|
EiTBk ez ditu bere egingo ikus entzuleek parte hartzeko kanalen bitartez adierazten dituzten iritziak. Beste alde batetik, parte hartzea moderatzeko tresnak ezarriko ditu, erabiltzaileen ekarpenek Estilo Liburu honetan
|
jasotako
jarraibide editorialak urratu ez ditzaten.
|
|
|
Orrialdearen oinean, hala dagokionean, eitb.eus ek eginiko itzulpena dela adieraziko da. Eskaletatik
|
jaso
eta itzultzen diren testuetan, jatorrizko bertsioa hedabidearen izenarekin sinatuko da. Adibidez:
|
|
|
Horrez gainera, ahoz ia automatikoki egiten diren < tz> afrikariak idatzian ere
|
jaso
daitezke.
|
|
|
Toponimoa erromantzezkoa bada, dagokion forman. Udalerrien izenak eta dagozkien jentilizioak EiTBren Estilo Liburuko VII. eranskinean (197 or.)
|
jaso
bezala erabiliko dira
|
|
|
Euskal Irrati Telebista (EiTB) titulartasun publikoko komunikabide bat da. EiTBri dagokion araudiak zuzenbidezko estatu demokratikoaren prozedurei jarraitzen die, eta adierazpen askatasunerako eskubidea eta egiazko informazioa
|
jasotzeko
eskubidea errespetatzen ditu, NBEren Giza Eskubideen Agirian eta indarrean dagoen legerian Espainiako Konstituzioan eta Euskadiko Autonomia Estatutuan jaso bezala.
|
|
|
Euskal Irrati Telebista (EiTB) titulartasun publikoko komunikabide bat da. EiTBri dagokion araudiak zuzenbidezko estatu demokratikoaren prozedurei jarraitzen die, eta adierazpen askatasunerako eskubidea eta egiazko informazioa jasotzeko eskubidea errespetatzen ditu, NBEren Giza Eskubideen Agirian eta indarrean dagoen legerian Espainiako Konstituzioan eta Euskadiko Autonomia Estatutuan
|
jaso
bezala.
|
|
|
EiTBn, informazioaren profesionalek eskubide horiek garatzeko agindu inplizitua
|
jaso
dute gizartearen aldetik, eta euren lanean horren jakitun jokatu behar dute, alegia, euren betekizun profesional nagusia askatasunez, independentziaz, zorroztasunez eta objektibotasunez informatzea da, printzipio editorialak eta Estatutu honen edukia errespetatuz.
|
|
|
Erredakzio Estatutu honetan, erredakzio kontseiluen osaera eta eginkizunak ezartzen dira. Erredakzio kontseiluak informazioaren profesionalek aukeratuko dituzte zuzeneko botoz, eta Estatutu honetan
|
jasota
dauden jarraibideak zelan gauzatzen diren zaintzeko eginbeharra izango dute. Erredakzio Kontseiluek Zuzendaritzaren edo kanpoko elementuen balizko presioetatik babesten dituzte EiTBko profesionalak.
|
|
|
2 art. Estatutu honetan, erredakzio kontseiluak sortzea
|
jaso
da, prozesu informatiboan diharduten
|
|
|
23 art. Kazetaritza lanetan isilpean
|
jasotzen
diren informazio pribilegiatuak ez dira inoiz norberaren
|
|
|
guztiz ere, azalduriko prozesua bete ondoren profesionalak enpresarekin daukan kontratua bere aldetik deuseztatzea erabakiko balu, hitzarmen kolektiboan ezarritako kalte ordaina
|
jaso
luke; horrelakorik ezean, bidegabeko kaleratzeei dagokiena.
|
|
|
Obra hau komunikazioaren profesionalei zuzenduta dago, bai eta komunikatzaileak prestatzen dituen irakaskuntzako eta unibertsitateko munduari ere; halaber, komunikabideen bitartez
|
jasotzen
duten informazioaren kalitateaz kezkatuta dauden herritarrei.
|
|
|
e. Espainiako Konstituzioan eta EAEko Autonomia estatutuan interes orokorrarenalde
|
jasota
dauden bizikidetzaren herritar balioak defendatzea eta sustatzea.
|
|
|
f. Espainiako Konstituzioan eta EAEko Autonomia estatutuan
|
jasota
dauden eskubide guztiak errespetatzea.
|
|
|
Aipagarri dira Amsterdameko Tratatua (1997), eta Europako Parlamentuaren, Europako Kontseiluaren eta Europako Batzordearen beraren erregulazioak. Araudiok Estatuko eta Euskal Autonomia Erkidegoko legeetan
|
jasotzen
eta garatzen dira.
|
|
|
2002tik aurrera, mandatu marko hori programa kontratu gisa gauzatu da EiTBn. 2016ko otsailaren 24ko programa kontratuan
|
jasotzen
denez, euskal gizarteak, bera ordezkatzen duten erakundeen bitartez, aro digitalera egokitutako eta bideratutako misio hau ezarri dio EiTBri:
|
|
|
Informazioa zabaltzeko eta
|
jasotzeko
eskubideak
|
|
|
Informazio eskubideak norabide bi dauzka, informazioa zabaltzea eta informazioa
|
jasotzea
–, eta EiTB norabide bietan dago herritarren zerbitzura. Informazioaren zabalkundeak librea izan behar du, eta edukiek, egiazkoak.
|
|
|
EiTBren hedabideetan beti onartu, defendatu eta sustatu behar dira Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean2 eta ondorengo araudietan3
|
jasotako
eskubide guztiak, eta jarrera horrek bizikidetza eta herritar balioak aldezteko eta indarkeria aktiboki gaitzesteko helburua izan behar du.
|
|
|
EiTBk arduraz landuko du adingabe eta gazteekin lotutako informazioa, bai eurei zuzentzen zaiena, bai eurak protagonistatzat dituena. Adingabeek eta gazteek informazio egiazkoa, plurala eta euren garapen mailara egokitua
|
jasotzeko
eskubidea dute, eta EiTBk bermatu egingo die eskubide hori.
|
|
|
Adingabe eta gazteentzako informazioek gainditze pertsonala, bereziki, prestakuntzan oinarritutakoa?, berdintasuna, elkartasuna eta errespetua sustatuko dituzte. Adingabe eta gazteentzako informazioetan baztertzekoak dira indarkeria
|
jasotzen
duten irudiak, pertsonen arteko harremanetan esplotazioa erakusten dutenak, eta tratu umiliagarria edo sexista agertzen dutenak.
|
|
|
adin txikikoen desagerpena, sexu erasoak, tratu txarrak eta jazarpena, eta abar. Halako gaiak
|
jasotzen
dituzten berriek ez dute morboan edo orokortzean jausi behar errealitatea erakusteko.
|
|
|
Gaixorik edo osasun etxeetan dauden pertsonen irudiak edo adierazpenak
|
jasotzeko
eta zabaltzeko orduan, zorrotz errespetatuko zaizkie duintasuna, intimitatea eta pribatutasuna. Pertsona horien baimena da aldez aurretik.
|
|
|
Adin talde, kolektibo, udalerri edo auzo jakinak kriminalizatu edo estigmatizatzeko arriskua murrizteko, gomendagarria da kolektibo horietan drogatik edo beste edozein adikziotatik urrun bizi diren kideen lekukotasuna
|
jasotzea
.
|
|
|
Albistegi batean
|
jasotako
kirol edukiek une oro bete dituzte, gainerako blokeek bezala, objektibotasun, neutraltasun, inpartzialtasun eta oreka irizpideak. Etxeko talde edo kirolariek jokatzen dutenean, onargarria da profesionalak hurbiltasuna adieraztea eta garaipenak edo porrotak nabarmentzea.
|
|
|
Sarean
|
jasotzen
diren iruzkinen moderatzaileek indarkeriaren gaitzespena izango dute arau. Kirol legearen kontrako jokaera bultzatzen edo justifikatzen duten iruzkinak ezabatu egingo dira.
|
|
|
Eskola kirolean ari diren umeek eredutzat hartzen dute kirolari buruzko informazioa. Hori dela eta, Kiroleko Indarkeriaren Aurkako Euskal Batzordearen gomendioak hartuko dira aintzat, bereziki eskola kirolari dagozkionak, Kirolarien dekalogoan eta Eskola kirolaren ikusle onen dekalogoan
|
jasorik
daudenak.
|
|
|
Informazioan, animalien kontrako tratu txarren edo indarkeriaren kausak aztertzeko ahaleginak egingo dira. Era berean, egoera hobetzeko edo tratu txar horien kontra egiteko proposamenak
|
jasoko
dira.
|
|
|
Gainera, eitb.eus en trafko informazioak errepideen egoeraren webcameko irudiak zabalduko ditu denbora errealean, eta istripuen ondorioak erakusten dituzten bideoak erantsiko ditu. Halaber, radarren kokapenari buruzko informazioa
|
jasoko
da, bai eta trafiko argibideak emateko telefonoei eta bide segurtasunarekin zerikusia duten bestelako zerbitzuei buruzkoa ere.
|
|
|
Biktimak eragin dituzten istripuen gaineko albisteetan, biktimak identifka ditzaketen elementuak saihestu egin behar dira (plano itxiak, autoen matrikulak, gauza pertsonalak, eta abar). Biktimen senitartekoek edo lagunek ez dute hedabideen bitartez
|
jaso
behar ezbeharraren berri.
|
|
|
Kazetaritza irizpideak baino ez dira erabiliko hauteskundeetako informazioa
|
jaso
, hautatu eta lantzeko, kanpainan bertan, kanpainaurrean zein bozketen osteko aldian. Kanpainan, gainera, EiTBren Administrazio Kontseiluak eta, hala dagokionean, Hauteskunde Batzordeak onarturiko irizpideak hartuko dira aintzat.
|
|
|
Kale inkestak deiturikoak, gizartean puri purian dauden gaiei buruzko iritziak kalean bertan
|
jasotzen
dituztenak.
|
|
|
EiTBk saioren baten webgunean edo sare sozialetan antolatutako bozketen berri ematen denean, argi geratu behar da erabiltzaileen zaletasun edo portaeren gaineko datuak
|
jasotzeko
eta parte hartzea eta interakzioa bultzatzeko helburua baino ez duela ekimen horrek. Agerian jarriko da horrela lortutako emaitzek ez dutela estatistika baliorik.
|
|
|
Kale inkestarako aukeratzen den tokiak edo inguruneak asko baldintza dezake zer iritzi
|
jasotzen
den. Aintzat hartuko dute hori EiTBko kazetariek, horrelako informazio materiala grabatzeko lekuak hautatzerakoan.
|
|
|
Kale inkestak ez dira, berez, herritarren iritzia ikertzeko tresnak. Inkesta horiek iritzi hedatuak
|
jasotzeko
balio dute, baina kontu handiz ibili behar da topiko edo estereotipo desegokirik edo bizikidetzaren aurkako baliorik ez transmititzeko.
|
|
|
Kale inkestetan edo straw poll horietan
|
jasotako
iritziak ez dira estrapolatuko.
|
|
|
Gaintituluak tituluak
|
jasotako
albistegaia azaldu edo jorratu egiten du. Interneten, albistea kokatzea du helburu, dela paperezko edizioetako atalen gisan, dela telebistan gaia edo lekua agertzen duten idazkunen gisan.
|
|
|
Albistearen sarreran, titularreko informazioa
|
jaso
eta osatu egin behar da. Eskuragarri dagoen informazioaren erritmo berean aldatu behar da sarrera.
|
|
|
Irudiak eta soinuak grabatzen direnean, zorrotz errespetatu behar da indarrean dagoen legeria; besteak beste,
|
jasota
dauzkan funtsezko eskubideak: ohorea, norberaren eta familiaren intimitatea, eta norberaren irudia.
|
|
|
Poliziaren hesia errespetatu egin behar da bide batez esanda, hesiak bakarra behar luke komunikabide guztientzat. Informazioa
|
jaso
beharra dela eta, gerta liteke poliziak hesitutako esparrutik bertatik grabatu behar izatea. Halakoetan, aurretik polizia arduradunaren baimena eskuratu behar litzateke.
|
|
|
Ez dira oparitzat hartuko merkatu baliorik ez dutenak edo kazetaritza lanen bat egiteko beharrezkoak direnak. Zentzu horretan, onargarria izango da liburuak, musika, filmak edota kultura ekitaldietara nahiz kirol ikuskizunetara joateko gonbidapenak
|
jasotzea
.
|
|
|
2/ 1997 Lege organikoa, ekainaren 19koa, Informazioaren profesionalen kontzientzia klausula arautzen duena; 2 art. 2/ 1997 Lege organikoaren 3 art. Sekretu profesionala eskubide konstituzionala da, 20.d artikuluak
|
jasotzen
duena, eta ez dago araudi batean garatuta.
|
|
|
Publikoak informazio independentea, plurala eta egiazkoa
|
jasotzeko
eskubidea du, eta informazio horrek gizarteko aniztasun ideologiko, politiko, linguistiko, kultural eta soziala erakutsi du. EiTBko langileek eskubide hori bermatzeko ardura izango dute, eta gorabeherak euren nagusiei jakinaraziko dizkiete edo, hala badagokio, EiTBko Teleikusle, Irrati entzule eta Internauten Defentsa Bulegoari.
|
|
|
Pertsona bati EiTBren hedabide baterako iritzia edo adierazpenak eskatzen bazaizkio, garbi azaldu zaio bere hitzak zelan eta zertarako erabiliko diren, eta beren beregi jakinaraziko zaio zein saiotan, egunetan eta ordutan emitituko diren. Hitzok bestelako saio eta tarteetan erabil daitezke, horretarako baimena
|
jasotzen
bada. Audientziak galdeketa edo inkestaren batean parte hartzen badu, emaitzak non eta zertarako erabiliko diren jakinaraziko zaio.
|
|
|
Informazio independentea, plurala eta egiazkoa
|
jasotzeko
eskubidea
|
|
|
Hedabideko zuzendaritzari helaraziko zaizkio ihardespenaren idatzia eta dagozkion agiriak, eta zuzendaritzaren ardura da emisioa bermatzea. Ihardespena, idatzia
|
jaso
eta biharamunean emitituko da, baldin eta dagokion informazioa edo iritzia eguneroko programa batean zabaldu bada, edo zazpi eguneko epearen barruan emitituko da, programa egunerokoa ez bada.
|
|
|
Terrorismoarekin, gatazka armatuekin eta gerrekin zerikusia duen informazioak osoa izan behar du: gertakarien kontakizunean ikuspegi desberdinak sartuko dira, azterketa inpartzialak ere bai, eta zergatiak eta ondorioak zehaztuko dira; horrez gainera, askotariko iritziak
|
jasoko
dira, gertaerak interpretatzen laguntzeko.
|
|
|
blikorako eta justizia izateko eskubideak arautzen dituena (2003/ 4/ CE eta 2003/ 35/ CE zuzentarauak
|
jasotzen
ditu).
|
|
|
Jarraibide hauetan
|
jasota
dauden izenak ez dira itzuli behar, ezta birformulatu behar ere. Radio Vitoria ez da Gasteiz Irratia, eta ETB2 ez da Euskal Telebistaren bigarren kanala.
|
|
|
EiTBk askotariko iturrietara joko du, eta
|
jasotako
informazioak egiaztatu egingo ditu.
|
|
|
Baztertzekoak dira kolektiboen edo erakundeen aipamen zehaztugabeak (esate baterako, «Kultura Ministerioa», «Eusko Jaurlaritza», «ekologistak», «adituak»...). Hitzez hitzeko adierazpenak
|
jasotzen
direnean, nahitaezkoa da aipamen zehaztugabeak baztertzea; informazio iturria oso osorik identifikatu behar da.
|
|
|
2.4 EiTBko kazetariak sortzen den material guztia
|
jasoko
du, dagoen hizkuntzan dagoela, eta, albistea lantzeko unean, interes informatiboaren arabera erabiliko du, editoreak edo arloburuakmarkatzen duen ildoari jarraituz.
|
|
|
EiTBren euskara planean
|
jaso
bezala, euskara lehenetsiko da aurretiko kontaktuan, batik bat solaskidea Euskal Herriko erakunde batekoa denean.
|
|
|
Ez datza itzulpen hutsean: testua egokitu egin behar da, hizkuntza ekonomia zorroztu, ortografia zaindu, eta puntuazioa modurik argienean erabili, EiTBren Estilo Liburuko II. eranskinean
|
jaso
bezala(. Azpidazketa bidezko itzulpena?, 169 or.).
|
|
|
Interes informatibo nabarmeneko jazoeretan (hondamendi naturaletan, istripu larrietan, atentatuetan, kirol probetan, ekitaldi politiko, sozial eta kultural garrantzitsuetan), badu lekua gaztelaniazko adierazpenen zuzeneko emisioak. Pieza editatuetan, EiTBren Estilo Liburuan
|
jasotako
irizpideei jarraitu behar zaie. Adierazpenen tratamendurako irizpideok aukera ematen dute errealitatea euskaraz kontatzeko, denbora guztian itzultzen ibili beharrik gabe eta gaztelaniaren etengabeko presentziari bide eman gabe.
|
|
|
Kontu handiz jokatu da errua botatzea, susmoak zabaltzea edo erantzukizunak leporatzea saihesteko. Lekukotzak
|
jaso
dira, baina betiere aldez aurreko kondenan jausi barik.
|
|
|
1.1 Pluraltasun erlijiosoa EiTB sortzeko Legeak
|
jasotzen
dituen printzipio orokorretariko bat da. Horren ondorioz, EiTBko programazioak herritarren aniztasun erlijiosoa hartuko du kontuan, bai albistegietan, bai debate, iritzi eta dibulgazio saioetan.
|
|
|
Errotik ezabatu behar dira emakumea modu distortsionatuan ikusgai egiten duten hizkuntza erabilerak. Ez da gizona hartu behar munduaren ardatz edo erreferentziatzat (ez genuke «sufragio unibertsala» esan behar emakumearen eskubidea
|
jasota
egon ezean).
|
|
|
Ez da sare sozialetan
|
jasotako
informaziorik zabaldu behar, foro publikoetan azaldu ez bada.
|
|
|
1.1 Kazetari batek eta grabazio talde batek albistearen berri gertalekutik bertatik ematen dutenean, informazioa sinesgarriago egiten da, eta ikus entzuleek informazio gehiago eta hobea
|
jasotzen
dutela sentitzen dute. Horregatik, gomendagarri da kazetaria pantailan agertzea, gertaeren lekuko izan dela, albistea jazo den tokia ezagutzen duela, edo/ eta lehen eskuko informazioa duela adierazteko.
|
|
|
Profesionalek, albistea gertatu den lekuan bertan daudenean, gogoan izan behar dute EiTB markaren irudi bihurtzen direla, eta lan egiten duten hedabidearen ordezkariak direla. Beraz, kazetarien jokabideak bat etorri behar du Estilo Liburu honetan
|
jasotako
printzipio orokorrekin eta balioekin.
|
|
|
Kultur ekitaldiak (zinema estreinaldiak, erakusketak...)
|
jasotzen
dituzten irudiak, kultur ekitaldiok albiste bihurtzeko modukoak badira.
|
|
|
Irudi batzuk sarean libre ibiltzeak ez du esan nahi EiTBn beste barik emiti daitezkeenik. Kazetariak informazio iturriaren fidagarritasuna egiaztatu du, eta edukiok publikagarri diren argitu du, Estilo Liburu honetan
|
jasotako
gomendioak aintzat hartuta.
|
|
|
Taldeko profesionalek, sare sozialetan EiTBko marken izenean jarduten dutenean, zerbitzu publikoaren eta gizarte erantzukizunaren printzipio orokorrei egingo diete men. Era berean, Estilo Liburu honetan jarduera profesionalerako
|
jaso
diren jarraibideak bete behar dituzte.
|
|
|
EiTBko informazio profesionalek jaramon egingo diete EiTBren Hedabide Sozialetarako Planean23
|
jasotzen
diren gidalerroei eta talde arduradunak ematen dituen gomendio eta jarraibideei.
|
|
|
EiTBk sortuko ditu EiTBren marka/ produktu (programa, ekimen...) baten izenean sare sozialetan zabaltzen diren kontu guztiak, eta Hedabide Sozialetarako Planean
|
jasotako
irizpideei jarraituz kudeatuko dira. Interneteko presentzia integrala izango da, eta sare sozialetan ez da inolako konturik zabalduko, markak edo produktuak eitb.eus en lekurik ez badauka.
|
|
|
edukiak, betiere Estatutu honetan
|
jasotako
printzipio deontologikoei, estilo liburuei, praktika onen eskuliburuei eta arduradun editorialen argibideei jarraiturik. Zuzenketa editorialaren prozesuan, informazioaren edukia errespetatu egingo da.
|
|
|
56 art. Erredakzioko taldearen eskubide profesionalak babesteko eta independentzia profesionala defendatzeko, ikus entzunezko informazioaren profesionalek erredakzio kontseiluetan hartzen dute parte, euren ordezkarien bitartez, eta kontseiluoi dagozkien eskumenen indarrez, besteak beste, EiTBren sozietateetako ildo editorialari, programazioari eta arduradunen izendapenari buruzko informazioa
|
jasotzeko
eskumenaren indarrez.
|
|
|
58 art. Albistegi zuzendaria eta EiTBren sozietateetako gainerako arduradun editorialak Estatutu honetan
|
jasotako
printzipioei lotuko zaizkie.
|
|
|
art. Boto gehien
|
jasotzen
dituen hautagaia izango da erredakzio kontseilu bakoitzeko burua.
|
|
|
24 art. Hauteskunde mahaiak EiTBren egoitza guztietan jarriko dira (bai gaur egunekoetan Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean, bai etorkizunean izan litezkeenetan), eta hedabide bakoitzeko kutxa bat egongo da. Bozketa baino zazpi egun lehenago eratuko dira mahaiak, posta bidezko botoak
|
jaso
eta gordetzeko. Bozketaren eguna ostirala izango da, 10:00 18:00 ordutegiarekin.
|
|
|
Aukeratu behar dituen baino pertsona gehiago markatuz gero, botoa baliogabea izango da. Boto gehien
|
jasotzen
dituzten hautagaiak hautetsi bihurtuko dira. Berdinketa gertatuz gero, Hauteskunde Batzordeak zozketa bidez hautsiko du.
|
|
|
Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal handiago baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta handia Hauteskunde Batzordeari bidali zaio. Posta bidezko botoa balioduna izan dadin, hauteskunde mahaia itxi baino lehen
|
jaso
da.
|
|
|
art. Boto gehien
|
jasotzen
dituzten hautagaiak erredakzio kontseiluetako kide izendatuko dira. Hurrengo hirurak. ETBren kasuan?
|
|
|
7 art. Hauteskunde mahaiak EiTBren egoitza guztietan (Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean) jarriko dira. Bozketa baino zazpi egun lehenago eratuko dira mahaiak, posta bidezko botoak
|
jaso
eta gordetzeko. Bozketaren eguna ostirala izango da, 10:00 18:00 ordutegiarekin.
|
|
|
Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal handiago baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta handia Hauteskunde Batzordeari bidali zaio. Posta bidezko botoa balioduna izan dadin, hauteskunde mahaia itxi baino lehen
|
jaso
da.
|