|
2007
|
|
|
Emaitza horiekin, zer egin Gipuzkoan? Ikusita PNVk Gipuzkoan
|
jasotako
zigorra, Iñaki Galdos prest zegoen Miguel Buen sozialistarekin akordioa gauzatzeko eta Gipuzkoako Diputazioaren gobernua elkarrekin osatzeko. Baina beti dago bainaren bat euskal politikan, horrelako akordio batek arriskuan jarri zezakeen Lakuako hiruko gobernua, baita sostengatzen duen oreka jokoa ere, eta hau gai potoloetan sartzea da.
|
|
|
1 Alderdi politiko baten sustatzaileak izan behar dira pertsona fisikoak, adin nagusikoak, euren eskubideak bete betean egikaritzeko ahalmena dutenak, eskubideok egikaritzeko inolako lege baldintzarik bete beharrik ez dutenak eta zigor kondenarik ez dutenak elkartze ez zilegiaren ondorioz, edo Zigor Kodearen XXI. titulutik XXIV.erakoetan
|
jasotako
zigor astun baten ondorioz. Azken ezgaitasun arrazoi horrek ez ditu ukituko epaiketa bidez birgaitu direnak.
|
|
|
Alderdien sorrera, osaera eta nortasun juridikoa eskuratzea kontuan hartuz gero, APLOren arabera, alderdi politikoen sortzaileak hurrengo hauek izan daitezke: espainiarrak, adin nagusiko pertsona fisikoak, euren eskubideak bete betean egikaritzeko ahalmena dutenak, eskubideok egikaritzeko inolako lege baldintzarik bete beharrik ez dutenak eta zigor kondenarik ez dutenak elkartze ez zilegiaren ondorioz, edo Zigor Kodearen XXI. titulutik XXIV.erakoetan
|
jasotako
zigor astun baten ondorioz (hots, Konstituzioaren aurkako delituak, ordena publikoaren aurkakoak, traizioa, bakearen edo estatuaren independentziaren aurkakoak, nazioaren defentsari buruzkoak edo nazioartearen aurkakoak). Era berean, federazioak, konfederazioak eta alderdien arteko batasunak eratzea baimenduta dago.
|
|
|
Amaitzeko, eta Konstituzioak horri buruz ezer esan ez arren, etxebizitza partikularretan titularren baimenik gabe sartzea debekatuta ez dagoela ulertu behar da, betiere, beharrezkoa edo ezinbestekoa bada (gogoan izan dezagun, esaterako, berehalako laguntza eman behar denean, pertsonen bizitza edo segurtasuna arriskuan daudenean, etab., maiatzaren 29ko 136/ 2000 KAE?). Kasu horietan, agintaritzaren agenteak edo partikularrak etxebizitzan sartzean ez da etxebizitzaren bortxaezintasuna urratzen, eta horren frogarik nabarmenena da jardun hori ez dela
|
jaso
Zigor Kodeak bortxaezintasun hori babesteko ezarri dituen delituetan; izan ere, kasu horietan izan ezik, eskubide hori urratzearen ondorioa argia da: ZKren 202 eta 534 artikuluetan ezarritako delituetako bat egitea (bizilekua, pertsona juridikoen egoitza bortxatzea, etab.). Horren arabera, oinarrizko eskubidea urratuta lortutako frogak baliogabeak izango lirateke (KAE hauek:
|
|
2008
|
|
|
Bada, ordea, norberaren hizkuntzan hitz egitearen ondorioz
|
jasotako
zigorrarekin lotutako beste fenomeno aipagarri bat, hizkuntza mendetasunaren oinarrian baitago. Ikasitako babesgabetasunaz ari gara (Maier, Seligman eta Solomon 1969) eta baldintzatutako erantzun jokabideekin zerikusia du.
|
|
2010
|
|
|
Asteartean indarrean jarritako Zirkulazio Lege Berriaren harira, zigorrak gogortzearen egokitasunaz ariko dira aste honetako Kalaka saioan. Gainera, Mikel Astarloza txirrindularia elkarrizketatuko du Xabier Euzkitzek, berriki
|
jasotako
zigorraren karietatik.
|
|
2011
|
|
|
Epaileak gorria erakutsi dio Mikel San Joseri erasoan zen Adriani heldu baitio. Antza jokoz kanpo zegoen eta gipuzkoarrak
|
jasotako
zigorra gehiegizkoa izan da.
|
|
2012
|
|
|
Isasik bezperan Deban (Gipuzkoa) izan zela azaldu zuen, hango alkate Polentzi Markiegi fusilatu zuteneko urteurrenean. «Markiegi fusilatzea erabaki zuten bulego berean erabaki ote dute Otegi zigortzea?», galdetu zuen, Arnaldo Otegik BECen hitza hartzeagatik
|
jasotako
zigorra gogoratuz. Xabier Lizardi idazle zarauztarrari ere egin zion keinua Isasik:
|
|
|
2 Edozein kasutan, sei hilabetetik urtebete arteko espetxealdi zigorra ezarriko da, Kode honen 48 artikuluan
|
jasotako
zigorretako bat, edo izaera bereko kautelazko edo segurtasun neurri bat hausten duenari, horiek prozesu kriminaletan ezarri badira, eta horietan ofenditua 173.2 artikuluan aipatzen den pertsonetako bat denean, halaber, zigor bera ezarriko zaio zaintzapeko askatasun neurria hausten duenari.
|
|
|
Hala ere, 3 zenbakian
|
jasotako
zigorra zaie ofizialei ezarri.
|
|
|
Mikel Askasibar Herrerako espetxean dago gaur eta dagoeneko
|
jasotako
zigorraren hiru laurdenak beteta ditu. Hori dela eta, aurten kalera atera luke 3/ 4 legea errespetatzen badiote, eta Parot dotrina ezartzen ez badiote behinik behin.
|
|
2013
|
|
|
Labur esanda, oporretan daude oraindik, gure herritik urrun. Bilboko txupineraren eta Laudioko pregoilariaren izendapenen legz kanporatzeek, eta Estafetako Bostek greba orokorraren harira
|
jasotako
zigor judizial lotsagarriek, besteak beste, disidentziarik ñimiñoena ere, herri adierazpen oro, jopuntuan daudela berretsi digute. Alde honetatik, zaharrak berri.
|
|
2014
|
|
|
– Drogak kontsumitu ondoren autoa gidatzeagatik
|
jasotako
zigor gogorren berri eman hedabideetan.
|
|
2015
|
|
|
Elementu berri bat eskaintzen du kontakizun horrek: biraoa, eta hargatik
|
jasotako
zigorra, errota geratu izana. Errotariaren eginkizuna, ondorioz, Anbotoko Andreari joan eta barkamena eskatzea da, harekin gaizki jokatu duelako.
|
|
|
Kaleko gorotzak ez kentzeak isuna dakar, gainera. Bide publikoko kanaleko gorozkiak ez
|
jasotzeagatik
zigorrak batuko dituen legerik ez dagoenez, udal arautegietara jo behar da, isuna zenbatekoa den jakiteko kalea zikintzen eta zikintzen. Irudia:
|
|
2017
|
|
|
Aparkatze saria ez ordaintzeagatik
|
jasotako
zigorra, eremu horretan aparkatzeko ezarria den denbora mugaren araberakoa izanen da. Erabiltzaile batek gehienezko denbora muga gainditzen badu, FPS bat baino gehiago eskura litzake.
|
|
|
Hiri batzuetan, aparkalekuen kudeaketa pribatuen esku utziko dute. Hala, isuna jaso duen erabiltzaileak
|
jasotako
zigorra eztabaidan jarri nahi badu, zerbitzu horrengana jo du. Hiru kasu ezberdin aurki daitezke orduan:
|
|
|
Kudeaketan aldaketa bat baino gehiago eraginen badu ere, erabiltzailearen egunerokoa ez du anitz baldintzatuko, puntu bakarrean izan ezik: aparkaleku saria ez ordaintzeagatik
|
jasotako
zigorra gaur egun baino garestiagoa izanen da, orokorrean.
|
|
|
Europatik kontratu bidezko jopu gisa Mundu Berrira zihoazen proletarioek edota
|
jasotako
zigor epai baten ondorioz hara iristen zirenek aurrez aurre zuten patua ez zen, hasiera batean, Afrikatik zetozen esklaboen oso desberdina, eta askotan, haiekin orpoz orpo aritzen ziren lanean. Etsaitasun handia zieten nagusiei biek ala biek, eta plantazioetako nagusiek, beraz, talde arriskutsutzat jotzen zuten.
|
|
|
Bigarrenean, Rosaliari maitasuna aitortu ondoren, gerrara doa Orraintia errealistaren kontra borrokatzera eta gatazkan eroriko da. Hirugarren atalean, Orrantiarengandik
|
jasotako
zigorra eta Minaren fusilamendua kontatzen du. Atal guztietan Minaren adorea eta prestutasuna garbi uzten du.
|
|
2018
|
|
|
Iaz Donostiako maratoia 3:12 denboran egin zenuen. Igandeko triatloikoa, berriz, 4:22 Hor ikusten da ordurako gorputzak
|
jasotako
zigorra.
|
|
2019
|
|
|
Ondorioz, sexu indarkeria ez da gertakari isolatu bat, ezarritako rolak gainditzeagatik
|
jasotako
zigor pertsonal eta kolektiboa baizik. Politologoaren arabera, maila kolektiboan ere funtzionatzen dute kikiltze mekanismo gisara Iruñekoaren moduko oldarraldi patriarkalek:
|
|
2020
|
|
|
Gure herritarrak pairatzen ari dira oraindik Ogasunaren porrotaren ondoriak: gosea, inflazioa, diru faltsua egiteagatik
|
jasotako
zigorrak... Buztarrira derrigorrez lotutako herriaren patua!".
|
|
|
Txarto eginda, ze agiriak beti gorde behar dira. Diru faltsutzaileek
|
jasotako
zigorra zekarren dokumentua irakurri nuen, baina ezin izan nuen jakin zein galeratan izan ziren ontziratuak". Sei urte lehenago bizitako amesgaiztoak jo zion atea Galdosi, udako eguerdioste epel hartan.
|
|
2021
|
|
|
Baina, tamalez, gainerakoek askoz urrunago dituzte erreparazioa eta aitortza; zer esanik ez, justizia. Espainiak torturak ez ikertzeagatik
|
jasotako
zigorrei entzungor egin die berriro Fernando Grande Marlaska Espainiako Barne ministroak, zigortu ez duten auziak gehiago izateak egindakoa justifikatuko balu bezala. Harago, azken tortura kasuak ahalbidetu zituen sistema politiko eta judizialak indarrean jarraitzen du; ez dugu bermatua ez denik berriz gertatuko.
|
|
|
beltza, homosexuala edo musulmana izateagatik beragatik erasotua izatea, adibidez. Ezberdina izateagatik
|
jasotako
zigorra da, funtsean: gehiengoan dagoen eta nagusi den horren antzeko ez izatearena; eta, beraz, baztertua.
|
|
|
Matabuenaren eran, Ines Baraiazarra ere tratu txarren eta torturen biktima izan zen 1972an eta 1975ean. Talde oso baten izenean hartu zuen hitza, eta nabarmendu zuen urte horietan guztietan
|
jasotako
zigorrak «herriaren aldeko militanteak» izateagatik jaso zituztela. Orain, aitortu zuen aukera dagoela kasuak mahai gainean jartzeko, eta «pozik» daudela.
|
|
|
Dopinagatik
|
jasotako
zigorra tarteko, Errusiako kirolariak ezin dira lehiatu beren herrialdearen izenean, eta ezin dituzte hango ikurrak erabili. Bestelakoan, normaltasunez ari dira.
|
|
2022
|
|
|
Estrasburgora jo behar izateak euren eskubideak «urratzen jarraitzea» eta espetxealdia luzatzea lekarke, Sareren hitzetan: «Espainiar Estatua zigortua izan da, eta, ondorioz,
|
jasotako
zigorra aintzat hartu, eta, Giza Eskubideen Europako Hitzarmena oinarri hartuta, sortutako eskubide urraketa erreparatzea dagokio».
|
|
2023
|
|
|
14 Galiziako irakaslearen aipamenak Sanginés eta Suay psikologoek hizkuntzen testuingurura ekarritako" ikasitako babesgabetasuna" kontzeptua gogorarazten du: " Bada norberaren hizkuntzan hitz egitearen ondorioz
|
jasotako
zigorrarekin lotutako beste fenomeno aipagarri bat, hizkuntza mendetasunaren oinarrian baitago. Ikasitako babesgabetasunaz ari gara (Maier, Seligman eta Solomon, 1969) eta baldintzatutako erantzun jokabideekin zerikusia du.
|
|
|
" Akusatua zigortzeko eta jendearen kezkak uxatzeko, legean
|
jasotako
zigorrik gogorrena ezarri behar diogu akusatuari. Sententzia honetan deskribatzen dugun moduan, parekorik ez duen izugarrikeriazko delituetan hartu du parte.
|
|
|
Absoluzioaren bidez edozein bekatu barka zitekeen, baina zigor tenporala barkatzeko purgatoriotik pasatu behar zen edo aitorleak jarritako penitentzia bete behar zen. Induljentzia bidez ordezka zitekeen zigor hori, bekatuaren ondorioz
|
jasotako
zigor tenporala garbitzeko balio baitzuten induljentziek. Horrela, purgatorioan egin beharreko denbora laburtu zitekeen induljentzien bidez.
|
|
|
Asteburuan negoziatzen ibili ostean, akordiorik ez dute lortu, eta sozialistek gaur erregistratu dute Espainiako Kongresuan sexu indarkeriari buruzko araua aldatzeko lege proposamena. Aurreko Zigor Kodean
|
jasotako
zigor tarteak berreskuratu nahi ditu PSOEk: batetik, ez du berreskuratuko abusu delitua, eta ez du ezabatuko emakumeen onespenaren ideia; bestetik, zigorren tarteak zabaltzea eta igotzea proposatu du.
|
|
|
Bahraingo probetan aurkariak izutu zituzten, beste behin. Alde horretatik,
|
jasotako
zigorrarekin ere, Red Bull erreferentzia izango da aurten ere. Autoaz gain, gidaria ere kategoria gorenekoa da.
|
|
|
" Aipatutako garapen agindua betetzeko, Espainiako Konstituzioaren 135 artikuluaren arabera, LOEPSF legeak zehaztu ditu gure herrialdean indarrean dauden aurrekontu diziplinako arau berriak. Bertan
|
jasotako
zigorren helmenak eta larritasunak zalantza handiak eragin zituzten konstituzionaltasunari buruz, eta Konstituzio Auzitegiak uxatu egin zituen (101/ 2017 KAE). Lege horretan berretsi egiten da toki korporazioek oreka posizioari edo aurrekontu superabitari eutsi diotela.
|